Νόμπελ Οικονομικών

[Thmmy.gr portal]

  Thmmy.gr portal
   Forum
   Downloads
   Ενεργ. Λογαριασμού
   Επικοινωνία
  
  Χρήσιμα links
   Σελίδα τμήματος
   Βιβλιοθήκη Τμήματος
   Elearning
   Φοιτητικά fora
   Πρόγραμμα Λέσχης
   Πρακτική Άσκηση
   Ηλεκτρονική Εξυπηρέτηση Φοιτητών
   Διανομή Συγγραμμάτων
   Ψηφιακό Καταθετήριο Διπλωματικών
   Πληροφορίες Καθηγητών
   Θέματα Διπλωματικών Εργασιών ΤΗΜΜΥ
   mTHMMY
  
  Φοιτητικές Ομάδες
   ACM
   Aristurtle
   ASAT
   BEAM
   BEST Thessaloniki
   EESTEC LC Thessaloniki
   EΜΒ Auth
   IAESTE Thessaloniki
   IEEE φοιτητικό παράρτημα ΑΠΘ
   SpaceDot
   VROOM
   Panther
  

THMMY.gr Web

Helios_MultiScribbles2SMF Default ThemeSMFone_Blue

Είσαι πρωτοετής;... Καλώς ήρθες! Μπορείς να βρεις πληροφορίες εδώ. Βοήθεια για τους καινούργιους μέσω χάρτη.

Κατεβάστε εδώ το Android Application για εύκολη πρόσβαση στο forum.

[Πληροφορίες Καθηγητών]

Πληροφορίες Καθηγητών

[Αθάνατος]

http://nobelprize.org/nobel_prizes/economics/laureates/2006/index.html


Νόμπελ Οικονομικών 2006

Εντμουντ Φελπς


Από εδώ
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 23/10/2006

Ο εργαζόμενος στον καπιταλισμό

Του ΤΑΚΗ ΜΙΧΑ

«Η Ευρωπαϊκη Ενωση δημιουργήθηκε άραγε για να πνίξει τον δυναμισμό;»

Εντμουντ Φελπς,

Νόμπελ Οικονομικών 2006

Από τον Προυντόν μέχρι τον Οουεν και από τον Μαρξ μέχρι τον Τσόμσκι, η δημιουργικότητα της εργασίας βρισκόταν πάντοτε στο επίκεντρο της πολιτικής τους φιλοσοφίας. Ολοι οι προαναφερθέντες εκφραστές της σοσιαλιστικής σκέψης θεωρούν ότι η εργασία στον καπιταλισμό είναι απάνθρωπη, κυρίως διότι στερεί από τον εργαζόμενο κάθε δυνατότητα να ασκήσει τη δημιουργικότητά του.

Την άποψη αυτή απορρίπτει ο φετινός κάτοχος του βραβείου Νόμπελ Οικονομικών Εντμουντ Φελπς. Σε μακροσκελές άρθρο στη «Wall Street Journal» (10 Οκτωβρίου 2006) ο νομπελίστας καθηγητής υποστηρίζει ακριβώς το αντίθετο. Οτι μόνο κάτω από συνθήκες καθαρού καπιταλισμού (όπως π.χ. στις ΗΠΑ) μπορεί να ανθήσει η δημιουργικότητα του εργαζόμενου. Αντίθετα οικονομικά συστήματα, όπως το ευρωπαϊκό, δεν επιτρέπουν την ανάπτυξη της δημιουργικότητας του εργαζόμενου. Αυτό έχει αποτέλεσμα, μεταξύ άλλων, ότι, όπως δείχνουν διάφορες σφυγμομετρήσεις, οι εργαζόμενοι στις ΗΠΑ είναι πιο ευχαριστημένοι από τη δουλειά τους, σε σχέση με τους εργαζόμενους στην Ευρώπη.

Σύμφωνα με τον Φελπς, η ικανοποίηση, την οποία αισθάνεται ο εργαζόμενος από τη δουλειά του, είναι σε μεγάλο βαθμό απόρροια του δυναμισμού του οικονομικού συστήματος στο οποίο ανήκει. Οσο πιο δυναμικό είναι το οικονομικό σύστημα τόσο μεγαλύτερη ικανοποίηση αισθάνεται ο εργαζόμενος από την εργασία του.

Οπως γράφει:

«Η εισαγωγή ενός υψηλού επιπέδου δυναμισμού, προκειμένου να πυροδοτηθεί η οικονομία από τις νέες ιδέες των επιχειρηματιών, συμβάλλει στον μετασχηματισμό του εργασιακού χώρου - τόσο στις επιχειρήσεις που αναπτύσσουν καινοτομίες όσο και στις επιχειρήσεις που εφαρμόζουν καινοτομίες. Οι προκλήσεις που παρουσιάζονται στην εφαρμογή μιας νέας ιδέας και στην αποδοχή της από την αγορά παρέχουν στους εργαζόμενους υψηλά επίπεδα πνευματικής ενεργοποίησης, επίλυσης προβλημάτων, συμμετοχής απασχολούμενων και κατά συνέπεια προσωπικής ανάπτυξης».

Αν λοιπόν ο δυναμισμός της οικονομίας είναι άμεσα συνδεδεμένος με την πνευματική ενεργοποίηση του εργαζόμενου και τη συμμετοχή του στη διαδικασία της παραγωγής, τότε το ερώτημα το οποίο τίθεται είναι ποιο είναι το οικονομικό σύστημα το οποίο παράγει αυτό τον δυναμισμό.

Σύμφωνα με τον Φελπς, υπάρχουν δυο οικονομικά συστήματα σήμερα. Το ένα είναι ο καπιταλισμός, τον οποίο βρίσκουμε κυρίως στις ΗΠΑ. Το άλλο είναι η λεγόμενη «κοινωνική οικονομία της αγοράς», το οποίο βρίσκουμε στην Ευρωπαϊκή Ενωση.

Ο (αμερικανικός) καπιταλισμός είναι ένα σύστημα ατομικής ιδιοκτησίας, το οποίο είναι ανοικτό στην εφαρμογή νέων εμπορικών ιδεών και χαρακτηρίζεται από έναν πλουραλισμό απόψεων μεταξύ των χρηματοδοτών που επιλέγουν τις προς καλλιέργειαν ιδέες, παρέχοντας το κεφάλαιο και τα κίνητρα που απαιτούνται για την ανάπτυξή τους.

Στον αντίποδα βρίσκεται το ευρωπαϊκό μοντέλο. Παρ' όλο που και αυτό βασίζεται στην ατομική ιδοκτησία, έχει εντούτοις υποστεί σοβαρές αλλοιώσεις από την εισαγωγή θεσμών που στοχεύουν να προστατεύουν τους «κοινωνικούς εταίρους» - θεσμοί όπως οι ενώσεις εργοδοτών, τα εργατικά συνδικάτα και τράπεζες-μονοπώλια. Το σύστημα αποθαρρύνει αλλαγές, όπως την εισαγωγή στην αγορά νέων επιχειρήσεων και η λειτουργία του εξαρτάται από τις κατεστημένες επιχειρήσεις, σε συνεργασία με τις τοπικές τράπεζες.

Η μεγάλη διαφορά μεταξύ των δύο αυτών συστημάτων είναι ο δυναμισμός τους - δηλαδή η γονιμότητα του συστήματος όσον αφορά την παραγωγή καινοτόμων ιδεών. Σύμφωνα με τον Φελπς, το καπιταλιστικό σύστημα των ΗΠΑ διευκολύνει και παράγει δυναμισμό, ενώ το ευρωπαϊκό σύστημα της «κοινωνικής οικονομίας της αγοράς» τον πνίγει.

Το πρώτο επιχείρημα του Φελπς είναι ότι ο καπιταλισμός εκμεταλλεύεται με τον πιο αποτελεσματικό τρόπο τη γνώση που βρίσκεται διάσπαρτη σε όλο το κοινωνικό σώμα - από τη θεωρητική γνώση του πυρηνικού επιστήμονα, μέχρι την εξίσου σημαντική πρακτική γνώση του τελευταίου εργαζόμενου. Σε αντίθεση με το ευρωπαϊκό σύστημα, όπου η εκμετάλλευση των νέων ιδεών προϋποθέτει την έγκρισή τους από ένα δυσκίνητο τραπεζικό σύστημα και ειδήμονες, στο αμερικανικό σύστημα υπάρχει πάντοτε η δυνατότητα χρηματοδότησης και της πιο τρελής ιδέας.

Το δεύτερο επιχείρημα του Φελπς είναι ότι στον καπιταλισμό ο επιχειρηματίας δεν χρειάζεται την αποδοχή του κράτους ή των «κοινωνικών εταίρων» για την υλοποίηση μιας ιδέας ή ενός σχεδίου. Ούτε αργότερα είναι υπόλογος σε αυτούς αν το σχέδιο αποτύχει. Αυτό σημαίνει ότι μπορούν να αναληφθούν επιχειρηματικές πρωτοβουλίες, τις οποίες το κράτος ή οι κοινωνικοί εταίροι δεν μπορούν να κατανοήσουν και συνεπώς να εγκρίνουν.

Τέλος, ο πλουραλισμός της γνώσης και της εμπειρίας, την οποία οι μάνατζερς και οι καταναλωτές χρησιμοποιούν στις αποφάσεις τους σχετικά με το ποιες καινοτομίες θα πρέπει να δοκιμαστούν, παίζει καθοριστικό ρόλο στην προώθηση των πλέον υποσχόμενων καινοτομιών.

«Ενώ το ευρωπαϊκο σύστημα», γράφει ο Φελπς «συγκεντρώνει ειδήμονες για να εγκρίνουν το πρότυπο του προϊόντος προτού κυκλοφορήσει μια παραλλαγή του στην αγορά, ο καπιταλισμός δίνει πλήρη πρόσβαση στην αγορά σε όλες τις παραλλαγές του προϊόντος».

*(www.tmichas.wordpress.com)

[Αθάνατος]

Γιατί υστερεί από τις ΗΠΑ η ευρωπαϊκή οικονομία;

Του ΤΑΚΗ ΜΙΧΑ

Από εδώ
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 26/02/2007

Ποια είναι τα αίτια για τα οποία οι οικονομικές επιδόσεις των ευρωπαϊκών χωρών είναι σημαντικά χειρότερες από αυτές των ΗΠΑ;

Η παραγωγικότητα στις τρεις μεγάλες χώρες της ευρωπαϊκής ηπείρου -Γερμανία, Γαλλία και Ιταλία- από τις αρχές της δεκαετίας του '90 μειώνεται συνεχώς σε σχέση με τις ΗΠΑ. Η ανεργία είναι γενικώς υψηλότερη απ' ό,τι στις ΗΠΑ και στον Καναδά. Το επίπεδο απασχόλησης τις τελευταίες δεκαετίες παραμένει πολύ χαμηλότερο από αυτό των ΗΠΑ. Επίσης, είναι μύθος ότι όλα αυτά αντισταθμίζονται από το γεγονός ότι ο Ευρωπαίος εργαζόμενος είναι πιο ευτυχισμένος από τον Αμερικανό ομόλογό του. Αντίθετα, όπως δείχνουν πολλές δημοσκοπήσεις, η ικανοποίηση των απασχολούμενων από την εργασία τους είναι υψηλότερη μεταξύ των Αμερικανών εργαζομένων.

Σύμφωνα με τον κάτοχο του Νόμπελ Οικονομικών (2006), καθηγητή Εντμουντ Φελπς (WSJ 6 Φεβρουαρίου) η απάντηση δεν θα πρέπει να αναζητηθεί ούτε στο «κοινωνικό μοντέλο» της Ευρώπης ούτε καν στις σκληρύνσεις που παρουσιάζει η αγορά εργασίας. Αυτά είναι τα επιφαινόμενα, τα οποία κρύβουν τα βαθύτερα αίτια.

Η πραγματική αιτία των απογοητευτικών επιδόσεων της Ευρώπης είναι η έλλειψη οικονομικού δυναμισμού. Το επίπεδο οικονομικού δυναμισμού αφορά την ικανότητα μιας χώρας να παράγει βιώσιμες εμπορικά καινοτομίες και να εντοπίζει και να καλλιεργεί τις ιδέες που έχουν τις μεγαλύτερες πιθανότητες επιτυχίας. Αφορά επίσης τη θέλησή της να αξιολογεί και να δοκιμάζει τα νέα προϊόντα που θα καταλήξουν στην αγορά. Σε αυτούς τους τομείς η Ιταλία, η Γαλλία και η Γερμανία φαίνεται ότι υστερούν σημαντικά έναντι των ΗΠΑ. Πολύ λιγότερες, σε σχέση με τις ΗΠΑ, νέες επιχειρήσεις δημιουργούνται και φτάνουν στην κορυφή, ενώ επίσης πολύ λιγότεροι απασχολούμενοι έχουν θέσεις εργασίας στις οποίες απολαμβάνουν σημαντική ελευθερία στη λήψη αποφάσεων.

Η έλλειψη οικονομικού δυναμισμού είναι, σύμφωνα με τον Φελπς, απόρροια δύο παραγόντων: των οικονομικών θεσμών αφ' ενός και των οικονομικών αξιών αφ' ετέρου.

Οι θεσμοί της Ευρώπης δεν προωθούν τον οικονομικό δυναμισμό. Οπως γράφει ο Φελπς, «Οι θεσμοί αυτοί συνήθως χαρακτηρίζονται από έναν βαλκανιοποιημενο/διασπασμένο χρηματοοικονομικό τομέα, ο οποίος ευνοεί τούς «από μεσα» μύρια εμπόδια και ποινές για τους νέους επιχειρηματίες, ένα καταναλωτικό τομέα ο οποίος δεν αναλαμβάνει αρκετά ρίσκα στην προώθηση νέων προϊόντων ούτε έχει επαρκή εκπαίδευση, τη συμμετοχή των συνδικάτων στις αποφάσεις του μάνατζμεντ και τέλος τον κρατικό παρεμβατισμό».

Ο άλλος παράγοντας αφορά τις αξίες που συγκροτούν την οικονομική κουλτούρα μιας χώρας. Αυτές οι αξίες φυσικά έχουν άμεσες επιπτώσεις στις οικονομικές της επιδόσεις. Αποτελούν εγγενές τμήμα της οικονομίας, όπως ακριβώς και οι οικονομικοί θεσμοί. Οι αξίες λοιπόν που προωθούν τον οικονομικό δυναμισμό είναι λιγότερο ισχυρές στην Ευρώπη σε σχέση με τις ΗΠΑ.

Ετσι π.χ. μόνο το 42% στη Γαλλία και το 54% στην Ιταλία απαντούν ότι επιθυμούν εργασία που προσφέρει ευκαιρίες για επιτυχία -έναντι 73% στις ΗΠΑ και τον Καναδά. Μόνο το 38% στη Γαλλία και το 47% στην Ιταλία δηλώνουν ότι επιθυμούν να έχουν δυνατότητα πρωτοβουλίας στην εργασία τους- έναντι του 53% στις ΗΠΑ και τον Καναδά. Μόνο το 57% στη Γερμανία και το 58% στη Γαλλία επιθυμούν μεγαλύτερη ελευθερία/υπευθυνότητα στην εργασία τους- έναντι του 61% στις ΗΠΑ και του 65% στον Καναδά.

Είναι προφανές ότι η έλλειψη ορισμένων αξιών έχει αρνητικές επιπτώσεις στην ενίσχυση του οικονομικού δυναμισμού και δεν βοηθά στην ανάδειξη νέων επιχειρηματιών. Μια μελέτη 18 αναπτυγμένων χωρών που έκανε ο Φελπς έδειξε ότι οι διαφορές στις μεταξύ τους οικονομικές επιδόσεις σχετίζονται άμεσα με τις διαφορές που υπάρχουν στις προαναφερθείσες οικονομικές αξίες.

«Το δίδαγμα όλων αυτών των εμπειρικών ερευνών», καταλήγει ο Αμερικανός νομπελίστας, «είναι ότι επιβεβαιώνουν το θεμελιώδες μήνυμα του Διαφωτισμού, σύμφωνα με το οποίο η κουλτούρα μιας χώρας παίζει τελικά τον καθοριστικό ρόλο στις οικονομικές της επιδόσεις σε όλους τους τομείς -την παραγωγικότητα, την ευημερία και την προσωπική ανάπτυξη». Αυτό με τη σειρά του σημαίνει ότι η μοναδικός τρόπος για να αποκτήσει ξανά η Ευρώπη υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης «είναι όχι μόνο μια μεταρρύθμιση των θεσμών αλλά επίσης και μια πολιτισμική αλλαγή, που θα την κάνει να επιστρέψει στις φιλοσοφικές της ρίζες».


www.tmichas.wondpness.com

[Αθάνατος]

http://nobelprize.org/nobel_prizes/economics/laureates/2005/

Νομπελ Οικονομικών 2005

Robert Aumann και Thomas Schelling


Από εδώ  ΤΟ ΒΗΜΑ 16/10/2005

* H σουηδική επιτροπή επέλεξε να τιμήσει έναν από τους παραγωγικότερους κλάδους των μεταπολεμικών Οικονομικών: τη Θεωρία των Παιγνίων

Παίζοντας για το Βραβείο Νομπέλ

* Σε αντίθεση με βαρετούς συναδέλφους τους, οι εφετινοί νομπελίστες Οικονομικών προσέφεραν θεωρίες με εφαρμογές από τους πυρηνικούς εξοπλισμούς και τις διαπραγματεύσεις ως το ζευγάρωμα εξωτικών ψαριών της Καραϊβικής


A. ΚΑΚΡΙΔΗΣ




H απονομή του εφετινού βραβείου Νομπέλ Οικονομικών στους Robert Aumann και Thomas Schelling, για τη μελέτη φαινομένων σύγκρουσης και συνεργασίας, αποτελεί τη δεύτερη φορά - μετά το βραβείο των Harsanyi, Nash και Selten το 1994 - που η σουηδική επιτροπή επιλέγει να τιμήσει έναν από τους παραγωγικότερους κλάδους των μεταπολεμικών οικονομικών: τη Θεωρία των Παιγνίων. Μεγάλο μέρος των παραδοσιακών οικονομικών αφορά τη μελέτη της συμπεριφοράς των ανθρώπων όταν βρίσκονται αντιμέτωποι με δεδομένα κίνητρα και κόστος, όπως π.χ. την καταναλωτική συμπεριφορά ενός μισθωτού ή την επιλογή προμηθευτών μιας επιχείρησης. Στις περισσότερες όμως πραγματικές καταστάσεις, το κόστος ή το όφελος από κάθε μας επιλογή δεν είναι δεδομένο. Δεν είναι όμως και απολύτως τυχαίο, αφού εξαρτάται από τις επιλογές των άλλων. H Θεωρία των Παιγνίων εξετάζει όλες εκείνες τις περιπτώσεις όπου διάφοροι φορείς αλληλεπιδρούν και συμπεριφέρονται στρατηγικά.

Πιστοί στην παράδοση που θέλει τα Νομπέλ Οικονομικών να δίνονται για επιστημονικό έργο με τεχνική πολυπλοκότητα εφάμιλλη των φυσικών επιστημών, όσοι επέλεξαν να βραβεύσουν τις εφαρμογές της Θεωρίας των Παιγνίων γνωρίζουν ότι αυτή είναι ουσιαστικά κλάδος των μαθηματικών, με πληθώρα εφαρμογών όχι μόνο στα οικονομικά αλλά και στις διεθνείς σχέσεις, στην εξελικτική βιολογία και στις πολιτικές επιστήμες. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι η θεωρία γεννήθηκε την περίοδο του B' Παγκοσμίου Πολέμου και χρησιμοποιείται συστηματικά όταν καταστρώνονται διπλωματικές και πολεμικές στρατηγικές.

Το έργο του Schelling είναι ενδεικτικό των πολλαπλών εφαρμογών του κλάδου. Το πιο κλασικό του βιβλίο, H στρατηγική της σύγκρουσης, γραμμένο το 1960, στο απόγειο δηλαδή του Ψυχρού Πολέμου, χρησιμοποιεί τα εργαλεία της Θεωρίας των Παιγνίων για να εξετάσει τις στρατηγικές που μπορούν να αναπτυχθούν μεταξύ δύο (ή περισσότερων) πλευρών που ανταγωνίζονται η μια την άλλη, χωρίς όμως να παραγνωρίζουν το κόστος μιας ενδεχόμενης μεταξύ τους σύγκρουσης. Αν και τα οικονομικά παραδείγματα είναι πολλά, το «παίγνιο» που περιγράφει το βιβλίο μπορεί εύκολα να χρησιμοποιηθεί για να περιγράψει την αντιπαράθεση ΗΠΑ και Σοβιετικής Ενωσης.

* Στρατηγικές και συμπεριφορές

Χρησιμοποιώντας έτσι ένα απλό υπόδειγμα, ο Schelling προσέδωσε μαθηματική αυστηρότητα και ερμηνεία σε μια σειρά από στρατηγικές και συμπεριφορές που συναντάμε συχνά στη διπλωματική ιστορία. Εδειξε, για παράδειγμα, ότι αν η χώρα μπορεί να δεσμευτεί απολύτως για την αποφασιστικότητα και την ικανότητά της να προβεί σε αντίποινα, τότε η αντίπαλός της είναι μάλλον απίθανο να της επιτεθεί - πόσο μάλλον αν τα αντίποινα είναι τόσο ισχυρά όσο στην περίπτωση ενός πυρηνικού πολέμου. Το σκεπτικό αυτό σατίριζε το 1964 ο σκηνοθέτης Stanley Kubrick στο περίφημο έργο του SOS: Πεντάγωνο καλεί Μόσχα, όπου οι Ρώσοι εμφανίζονται να έχουν κατασκευάσει μια πυρηνική συσκευή ικανή να καταστρέψει τον πλανήτη σε περίπτωση επίθεσης στη Σοβιετική Ενωση - η συσκευή μάλιστα αυτή είναι έτσι κατασκευασμένη ώστε να μην μπορεί να αφοπλισθεί, εξασφαλίζοντας την πλέον αξιόπιστη αποτρεπτική ισχύ - με τη μόνη διαφορά ότι στην ταινία οι Ρώσοι έχουν παραλείψει να ενημερώσουν τους αντιπάλους τους για την ύπαρξή της! To επιχείρημα του Schelling οδηγούσε και σε μια σειρά από άλλα λογικά συμπεράσματα, που επαληθεύτηκαν στην πράξη: ότι για την αποφυγή πολέμου την εποχή των πυρηνικών όπλων έχει μεγαλύτερη σημασία η ικανότητα αντεπίθεσης παρά η ικανότητα άμυνας σε ένα πρώτο χτύπημα, με αποτέλεσμα να μην έχει πια σημασία η οχύρωση των μεγάλων πόλεων, αλλά η προστασία των πυρηνικών κεφαλών και η ανεύρεση όλο και πιο ευφάνταστων μεθόδων πυραυλικής επίθεσης (βλ. «Πόλεμος των Αστρων»)· ότι σε περίπτωση που δεν γνωρίζεις τις προθέσεις του αντιπάλου σου, ακόμη και αν αυτός φαίνεται ιδιαίτερα επιθετικός, είναι καλύτερο να επιδεικνύεις μια στρατηγική που αφήνει όλα τα ενδεχόμενα ανοιχτά (βλ. τον τρόπο που οι Αμερικανοί χειρίστηκαν την πυραυλική κρίση της Κούβας το 1962).

* H γοητεία του απλού

Πολλοί βέβαια είναι αυτοί που θα αντιτείνουν ότι δεν χρειαζόμασταν τον Schelling για να επαληθεύσουμε αυτό που οι Λατίνοι είχαν ήδη διαπιστώσει όταν έλεγαν ότι «αν θες ειρήνη, ετοίμαζε πόλεμο». Ο ίδιος ο Schelling στο βιβλίο του αναγνωρίζει ότι κάποιες από τις στρατηγικές που προκύπτουν από το έργο του απαντώνται ήδη σε κείμενα του Ξενοφώντα. Αυτό δεν μειώνει όμως τη σημασία της προσφοράς του, αφού η θεωρητική επαλήθευση της διαίσθησής μας είναι συχνά εξίσου σημαντική με τη διάψευσή της. Ο Schelling άλλωστε μοιράζεται το Νομπέλ με τον μαθηματικό Aumann, του οποίου η σημαντικότερη προσφορά συνίσταται στη μαθηματική απόδειξη ενός θεωρήματος που ονομάζεται «λαϊκό», ακριβώς επειδή διατυπώνει μια φαινομενικά αυτονόητη πρόταση: ότι δηλαδή ακόμη και άτομα που έχουν ανταγωνιστικά συμφέροντα επιλέγουν να συνεργαστούν, όταν αντιλαμβάνονται ότι η μεταξύ τους σχέση θα έχει κάποιο χρονικό βάθος, δηλαδή ότι το μεταξύ τους «παίγνιο» είναι επαναλαμβανόμενο. Ετσι π.χ. μπορεί ένας μπακάλης να έχει συμφέρον να μας πουλήσει χαλασμένο εμπόρευμα, αλλά αν είμαστε κάτοικοι της γειτονιάς, το σημερινό του κέρδος είναι μάλλον μικρότερο από τη μελλοντική απώλεια της πελατείας του. Ο Aumann προσέδωσε μαθηματική αυστηρότητα στον παραπάνω κανόνα, δείχνοντας ταυτόχρονα κάτω από ποιες συνθήκες η συνεργασία τείνει να καταρρεύσει - για παράδειγμα όταν οι «παίκτες» είναι πολλοί (βλ. τις δυσκολίες που θα αντιμετώπιζαν οι περιπτεράδες αν ήθελαν να σχηματίσουν καρτέλ) ή όταν είναι δύσκολο να εξασφαλισθεί το χρονικό βάθος του παιγνίου (ποιες οι πιθανότητες να πέσει κανείς στον ίδιο ταξιτζή;) ή είναι δύσκολο να διαπιστώσει κανείς την αθέτηση της συμφωνίας (βλ. νοθεία καυσίμων).

* H ανάπτυξη συνεργασίας

Μεταξύ των προεκτάσεων της δουλειάς των Aumann και Schelling είναι και η διαπίστωση ότι μεταξύ μερών με ανταγωνιστικά συμφέροντα η ανάπτυξη συνεργασίας συχνά απαιτεί πολλά μικρά διαδοχικά στάδια που δίνουν χρονικό βάθος στο «παίγνιο», αποθαρρύνοντας τη μονομερή εξαπάτηση (βλ. τα ελληνοτουρκικά «μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης»). H γοητεία αυτών των κανόνων είναι ότι δεν αφορούν μόνο καταναλωτές, επιχειρήσεις ή κράτη, αλλά και οποιοδήποτε άλλο ζεύγος στρατηγικών εταίρων. Για να αποφύγουν τις άβολες συγκρίσεις με τους ανθρώπους, οι εξελικτικοί βιολόγοι π.χ. αναφέρουν την περίπτωση ενός ερμαφρόδιτου ψαριού που ζει στους κοραλλιογενείς υφάλους (hypoplectrus nigricans) της Καραϊβικής. Οταν το ψάρι αυτό ζευγαρώνει, ξεκινά μια σειρά γύρων «ανταλλαγής αβγών», όπου μια γεννάει αβγά και μια γονιμοποιεί τα αβγά του άλλου. H παράδοξη αυτή συμπεριφορά μπορεί να ερμηνευθεί με βάση τις θεωρίες των Schelling και Aumann ως εξής: επειδή η παραγωγή αβγών είναι πιο δαπανηρή από τη γονιμοποίηση, αν ένα ψάρι γεννούσε όλα τα αβγά του μονομιάς, θα ήταν μεγάλος ο πειρασμός για τον σύντροφό του να τα γονιμοποιήσει και να φύγει, συμπεριφερόμενος δηλαδή μόνο ως αρσενικό. H αποταμίευση αβγών για μελλοντικούς γύρους παίζει τον ρόλο της ανταμοιβής που εξασφαλίζει τη συνεργασία του άλλου ψαριού.

Αν τώρα ο Ψυχρός Πόλεμος, τα καρτέλ και τα ψάρια δεν αποτελούν επαρκείς εφαρμογές για τη χορήγηση ενός Νομπέλ, αναλογιστείτε τις εφαρμογές των ευρημάτων των Aumann και Schelling στην πολυπλοκότερη όλων των στρατηγικών σχέσεων: τη σχέση ανδρών και γυναικών. Πόσο μεγάλο μέρος των σχέσεων αυτών δεν οικοδομείται άλλωστε πάνω σε αμοιβαίες υποχωρήσεις, εμπιστοσύνη, απειλές αντιποίνων και διαδοχικούς γύρους «ανταλλαγών»;

Ο κ. Ανδρέας Κακριδής είναι οικονομολόγος.
 

[zlatalex]

Η θεωρία παιγνίων είναι τέλεια.

Και η απλότητα και καθημερινότητα των εφαρμογών της εντυπωσιακή

Εγώ δεν ξέρω και πολλά γύρω απ τα μαθηματικά εργαλεία (κατι minimax maximin και δεν συμμαζεύεται) αλλά πρωτοδιάβασα γι αυτήν στο βιβλίο του Ντώκινς "Το εγωιστικό γονίδιο" και είχα εντυπωσιαστεί.

[zlatalex]

 στην πολυπλοκότερη όλων των στρατηγικών σχέσεων: τη σχέση ανδρών και γυναικών. Πόσο μεγάλο μέρος των σχέσεων αυτών δεν οικοδομείται άλλωστε πάνω σε αμοιβαίες υποχωρήσεις, εμπιστοσύνη, απειλές αντιποίνων και διαδοχικούς γύρους «ανταλλαγών»;

και νόμιζα πως ήταν απλώς ένα ανόητο δικό μου συμπέρασμα! Τώρα μπορώ να το τεκμηριώσω και επιστημονικά!

[Karaμazoβ]

Δε νομίζω οτι η αμερικανική οικονομία ειναι τοσο ανώτερη απο την ευρωπαική... Μη ξεχνάμε οτι η αμερικανική οικονομία δεν πάει και πολυ καλά τελευταία: οι επιδόσεις είναι απογοητευτικές και ο Μπους αναγκάστηκε να κανει καθησυχαστικές δηλώσεις για να τονώσει τις επενδύσεις.

Αλλα τι να πεις...το δολλάριο εχει πεσει πολύ εναντι του Ευρώ και ακόμα περισσότερο έναντι της στερλίνας.  Το έλειμμα στις συναλλαγες με την (κομμουνιστικη- αχαχαχα) Κινα έχει χτυπήσει κοκκινο.

Ισως οι HΠΑ ανακαλύψουν "the hard way" ο,τι χρειαζεται και μια κρατική μεριμνα και στην μακροοικονομική πολιτικη...

[zlatalex]

Αλλα τι να πεις...το δολλάριο εχει πεσει πολύ εναντι του Ευρώ

Αυτό δεν είναι κατ ανάγκην κακό. Ειδικά με το έλλειμα στις εξαγωγές που έχουν οι Αμερικανοί, τους ήταν μάλλον απαραίτητο θα έλεγα...

Ισως οι HΠΑ ανακαλύψουν "the hard way" ο,τι χρειαζεται και μια κρατική μεριμνα και στην μακροοικονομική πολιτικη...

Μπα φίλε. Το φάρμακο σε τέτοιες περιπτώσεις είναι ακόμη γενναιότερες δόσεις φιλελευθερισμού, φοροαπαλλαγών, χαλάρωσης εργασιακών δικαιωμάτων κτλ...

εκτός αν με το μέριμνα εννοείς "σχεδιασμό"

[pandora]

Αθάνατε γιατί δεν πάς στην Αμερική? Εκεί θα μπορέσεις να αναπτύξεις όλα σου τα ταλέντα και στους τρείς τομείς της παραγωγής. Τρέμε Bill Gates.

Νομίζω δεν έχει ληφθεί καθόλου υπ 'όψιν ότι οι ΗΠΑ έχουν εκμεταλλευτεί τα τελευταία 200 χρόνια τις περισσότερες πλουτοπαραγωγικές πηγές του πλανήτη, το υπέδαφος, τις γνώσεις πολλών εθνοτήτων σε διάφορους τομείς λόγω της μετανάστευσης, έχουν καρπωθεί τα ωφέλη της δουλείας των μαύρων επί 100 χρόνια και, έχουν στα χέρια τους την διαχείριση των μισών πλουτοπαραγωγικών πηγών του πλανήτη γιατί έχουνε βάσεις παντού και όπου υπάρχει πετρέλαιο κατά κανόνα βρίσκεται και μια Αμερικανική πολυεθνική, έχουνε κάνει παντού πολέμους και οι μισοί λαοί βρίσκονται υπό την επικυριαρχία του αμερικανικού ιμπεριαλισμού, και όσοι δεν βρίσκονται - ακόμα - βρίσκονται υπό την απειλή του. Η ιστορική συγκυρία και το πρόσφατο ιστορικό παρελθόν είναι αυτό που κάνει τις ΗΠΑ υπερδύναμη και την αγορά τους την πιό ανταγωνιστική, και τα οικονομικά ωφέλη περισσότερα και για εργοδότες και για εργαζόμενους. Έτσι κάνω κι εγώ την πιό επιτυχημένη αγορά του κόσμου, στις πλάτες του μισού πλανήτη.

Να θυμίσω ότι μόλις πρίν 80 χρόνια η Ευρώπη ήταν η οικονομική υπερδύναμη. Η ιστορική συγκυρία άλλαξε μετά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο που ήταν η αρχή του τέλους για την κυριαρχία της Ευρώπης, από τη στιγμή δηλαδή που οι Ευρωπαίοι για να κάνουν πολέμους μεταξύ τους χρεώθηκαν στους Αμερικάνους.
Επίσης ούτε τα κοιτάσματα και το υπέδαφος είναι αιώνιο στην Ευρώπη - κάποια στιγμή εξαντλείται - ούτε οι αποικίες είναι πλέον δικές τους, οι περισσότερες. Κάποιες ακόμη τελευταία με τη βοήθεια των ΗΠΑ  , έχουν γίνει "ανεξάρτητα" κράτη (αλλιώς θεωρούνται τρομοκράτες, είναι μονόδρομος ).

[zlatalex]

και ότι έψαχνα έναν ορισμό για τον "αφελή αντιαμερικανισμό"...

[pandora]

ε ρε κόλλημα.....

[pandora]

Μη ξεχνάμε οτι η αμερικανική οικονομία δεν πάει και πολυ καλά τελευταία: οι επιδόσεις είναι απογοητευτικές και ο Μπους αναγκάστηκε να κανει καθησυχαστικές δηλώσεις για να τονώσει τις επενδύσεις.

Καραμάζοφ, έχεις κανά αρθράκι επί του θέματος?

Λέω αν έχεις κανένα έτοιμο γιατί βαριέμαι να ψάξω...

[BOBoMASTORAS]

deleted

[Αθάνατος]

http://nobelprize.org/nobel_prizes/economics/laureates/2004/

Νόμπελ Οικονομικών 2004

Finn E. Kydland &  Edward C. Prescott

Από εδώ

11-10-2004

Στους Φιν Κάιντλαντ και Έντουαρτντ Πρέσκοτ το Νόμπελ Οικονομικών

Το βραβείο Νόμπελ Οικονομικών δόθηκε στον Φιν Κάιντλαντ και τον Έντουαρτντ Πρέσκοτ για τις μελέτες στο χώρο της δυναμικής θεωρίας της μακροοικονομίας. Και οι δύο καθηγητές θα μοιραστούν το χρηματικό βραβείο ύψους 1.3 εκατομμυρίων δολαρίων.

Ο, ηλικίας εξήντα ετών κύριος Κάιντλαντ, γεννήθηκε στη Νορβηγία και είναι καθηγητής στο πανεπιστήμιο Καρνεγκι Μέλον στο Πιτσμπουργκ της Πενσυλβάνια και στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στη Σάντα Μπαρμπαρα.

Ο ηλικίας 63 ετών κύριος Πρέσβκοτ δικάσκει στο πολιτειακό Πανεπιστήμιο της Αριζόνας και είναι ερευνητής της Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ στην Μιννεάπολη, της Μινεσότα.

Η Σουηδική επιτροπή απονομής του βραβείου Νόμπελ λέει ότι η έρευνα των δύο καθηγητών, που άρχισε το 1960 «θέτει τις βάσεις για μία βελτιωμένη θεωρία σχεδιασμού μακροοικονομικής πολιτικής και των διακυμάνσεων του επιχειρηματικού κόσμου.»

Η έρευνα Κάιντλαντ –Πρέσκοτ ανακάλυψε ότι διαταράξεις στην προσφορά, όπως οι ανερχόμενες τιμές πετρελαίου και η μειωμένη ανάπτυξη της παραγωγικότητας, έχουν επίσης και σοβαρές επιπτώσεις στις διακυμάνσεις της οικονομίας.

Οι θεωρίες των δύο οικονομολόγων θεωρούνται σημαντικές γιατί συνέτειναν στη εξήγηση του φαινομένου του στασιμοπληθηρισμού, της δεκαετίας του 70, όπου η ανεργία και ο πληθωρισμός έπληξαν ταυτόχρονα της οικονομίες της Δύσης.

Το μοντέλο Κάιντλαντ –Πρέσκοτ τώρα χρησιμοποιείται από τράπεζες, και διεθνείς οργανισμούς για την πρόβλεψη της πορείας της οικονομίας.

[Αθάνατος]

http://nobelprize.org/nobel_prizes/economics/laureates/2003/

Νόμπελ Οικονομικών 2003

Robert F. Engle III  &  Clive W.J. Granger

Από εδώ

12-10-2003

Παγκόσμια διάκριση για την ερμηνεία τού τυχαίου στην οικονομία

Το βραβείο Νομπέλ Οικονομικών Επιστημών του 2003 απονέμεται στους καθηγητές Ρόμπερτ Ενγκλ και Κλάιβ Γκρέιντζερ για την καθοριστική συμβολή τους στην ανάπτυξη στατιστικών μεθόδων που επιτρέπουν στους αναλυτές να κατανοήσουν πολλά από τα βασικά συστατικά της σημερινής χρηματοοικονομικής πραγματικότητας.

Κατά κύριο λόγο οι έρευνες των δύο καθηγητών συνετέλεσαν στην ανάλυση στοιχείων όπως οι διακυμάνσεις των τιμών των μετοχών, οι μεταβολές στις καταναλωτικές δαπάνες και πολλές άλλες παράμετροι, που παρουσιάζουν διακυμάνσεις σε διάρκεια χρόνου.

H αναλυτική περιγραφή των επιτευγμάτων των δύο καθηγητών προϋποθέτει την παράθεση πολλών και εξαντλητικών τεχνικών λεπτομερειών. Οι μη έχοντες την επιστημονική κατάρτιση όμως θα κατανοήσουν πολύ περισσότερα από την παρουσίαση μερικών μόνον από τους τομείς στους οποίους οι έρευνες των δύο καθηγητών βρίσκουν εφαρμογή.

Μεταξύ άλλων οι θεωρίες του (αμερικανού) καθηγητή Ενγκλ και του (ουαλλού) καθηγητή Γκρέιντζερ έχουν βοηθήσει πολλούς συναδέλφους τους να μελετήσουν τους συσχετισμούς μεταξύ μεταβλητών όπως, π.χ., ο ατομικός πλούτος και το ύψος των καταναλωτικών δαπανών. Πριν από την έρευνα των δύο καθηγητών πολλά από τα σημερινά οικονομικά φαινόμενα ήταν εξαιρετικά δύσκολο να μελετηθούν και να εξηγηθούν. Σήμερα η οικονομική επιστήμη έχει κάνει σημαντικά βήματα προόδου στην κατανόηση και στην ερμηνεία χάρη στις μελέτες τους. Είναι πολύ πιο εύκολο σήμερα να εντοπίσει κανείς σχέσεις αιτίου και αιτιατού στα οικονομικά φαινόμενα. Αυτό σημαίνει ότι είναι ευχερέστερες η ερμηνεία της οικονομίας και η πρόβλεψη μελλοντικών τάσεων.

Υπ' αυτήν την έννοια, η βράβευση των δύο επιστημόνων από τη Βασιλική Ακαδημία Επιστημών της Σουηδίας διαφέρει από τις προηγούμενες βραβεύσεις οικονομικών επιστημόνων στο εξής: δεν βραβεύονται για τη θεμελίωση μιας οικονομικής θεωρίας που προσφέρει λύσεις σε κάποιο συγκεκριμένο οικονομικό πρόβλημα, αλλά επειδή ανέπτυξαν μεθόδους που αποτελούν τη βάση για την έρευνα των άλλων επιστημόνων και αναλυτών.

Προτού δημοσιευθούν τα επιστημονικά πορίσματα των καθηγητών Γκρέιντζερ και Ενγκλ, η τεκμηρίωση της κατεύθυνσης προς την οποία θα κινηθεί η οποιαδήποτε παράμετρος μιας οικονομικής συνάρτησης ήταν ουσιαστικώς αδύνατη. Κανείς δεν είχε τη δυνατότητα να υποστηρίξει με βεβαιότητα ότι μια εξέλιξη θα έχει το ένα ή το άλλο συγκεκριμένο αποτέλεσμα και πολύ περισσότερο δεν είχε τη δυνατότητα να εξηγήσει για ποιο λόγο θα συνέβαινε αυτό. Ενα απλό παράδειγμα: Ολοι γνωρίζουν ότι οι τιμές των μετοχών τα τελευταία 200 χρόνια έχουν σημειώσει άνοδο. Δεν ήταν όμως δυνατόν να τεκμηριωθεί επιστημονικώς για ποιον λόγο συνέβη αυτό. Τα στατιστικά μοντέλα δεν προσέφεραν εναλλακτικές ερμηνείες.

Από τα τέλη της δεκαετίας του 1970 ο καθηγητής Γκρέιντζερ ανέπτυξε μεθόδους που βοηθούσαν στην ανάλυση της σχέσης ανάμεσα σε δύο στατιστικά μοντέλα τα οποία παρουσιάζουν αφενός μια μακροχρόνια τάση και αφετέρου τυχαία στοιχεία.

Την ίδια εποχή ο καθηγητής Ενγκλ είχε επικεντρώσει τις έρευνές του στη μελέτη της μεταβλητότητας. Οι εργασίες του αποδείχθηκαν εξαιρετικά χρήσιμες για την ερμηνεία των διακυμάνσεων στα χρηματιστήρια και έδωσε στους αναλυτές ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο στην προσπάθειά τους να κάνουν εύστοχες προβλέψεις.

H συνεργασία των Γκρέιντζερ και Ενγκλ ξεκίνησε στα μέσα της δεκαετίας του 1970, στο Πανεπιστήμιο La Jolla της Καλιφόρνιας. Σήμερα ο καθηγητής Ενγκλ διδάσκει στο Πανεπιστήμιο Στερν της Νέας Υόρκης, ενώ ο Γκρέιντζερ συνταξιοδοτήθηκε από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας.
ΑΓΓ. ΚΩΒΑΙΟΣ

[Καλλισθένης]

Ο εργαζόμενος στον καπιταλισμό

Διακοπές και καπιταλισμός

«Στις δυτικές χώρες οι κοινωνικές κατακτήσεις βελτιώνουν την βούληση και αποτελεσματικότητα της εργασίας για ανώτερα επίπεδα παραγωγικότητας. Οι ΗΠΑ δίνουν το αντιπαράδειγμα, η υψηλή αμερικανική παραγωγικότητα δεν βασίζεται στην ποιοτική βελτίωση της εργασίας αλλά στην ποσοτική επέκταση του εργάσιμου χρόνου»

Του ΚΩΣΤΑ ΒΕΡΓΟΠΟΥΛΟΥ

Η συνεχής και μη-αντιστάσιμη «απελευθέρωση του παγκόσμιου εμπορίου από κανόνες, προδιαγραφές και όρια εμφανίζει τα ιστορικά κοινωνικά κεκτημένα των ευρωπαίων εργαζομένων ως «επαχθή προνόμια» σε σχέση με την ανυπαρξία παρόμοιων δικαιωμάτων στον υπόλοιπο πλανήτη. Οι ρυθμίσεις στις αγορές εργασίας των δυτικών κοινωνιών υπονομεύονται με τον «άγριο συναγωνισμό» από την μη-ρυθμιζόμενη ασιατική εργασία.

Το κεφάλαιο ενθαρρύνει ακατάπαυστα τον χωρίς όρια, χωρίς προδιαγραφές και χωρίς δεοντολογία παγκόσμιο συναγωνισμό, εφόσον ακυρώνει έτσι και ανακαλεί ιστορικές «παραχωρήσεις» του έναντι των μισθωτών. Οσοι σήμερα καταγγέλλουν τον «αθέμιτο διεθνή συναγωνισμό» από χώρες όπως η Κίνα και η Ινδία, στιγματίζονται ως «εργατική αριστοκρατία», «εθνικιστές», «προνομιούχοι», «συντεχνίες», «συνδικαλιστική γραφειοκρατία».

Στις δυτικές χώρες, ιστορικό υπόβαθρο για κοινωνικές «παραχωρήσεις» ήταν και παραμένει η ανάπτυξη της παραγωγικότητας. Οι υψηλές επιδόσεις της επιτρέπουν την χρηματοδότηση των κοινωνικών κατακτήσεων, χωρίς εξ αυτού να θίγεται η ανταγωνιστικότητα της οικονομίας. Αλλά και οι κοινωνικές κατακτήσεις, εξασφαλίζοντας την αξιοπρέπεια των εργαζομένων, βελτιώνουν τη βούληση και αποτελεσματικότητα της εργασίας για ανώτερα επίπεδα παραγωγικότητας. Οι σκανδιναβικές χώρες πρώτες έχουν συνδυάσει την υψηλή παραγωγικότητα με εξίσου υψηλό επίπεδο κοινωνικών κατακτήσεων. Με τις ΗΠΑ δίδεται το αντιπαράδειγμα: η υψηλή αμερικανική παραγωγικότητα δεν βασίζεται στην ποιοτική βελτίωση της εργασίας, αλλά στην ποσοτική επέκταση του εργάσιμου χρόνου, μέχρι την εξαφάνιση στις μέρες μας της έννοιας του ελεύθερου χρόνου.

Με μαρξική ορολογία, η δυτικο-ευρωπαϊκή περιοχή διέπεται από τους κανόνες της «σχετικής υπεραξίας», με διακύβευμα την κατανομή των καρπών της παραγωγικότητας, ενώ η Αμερική οπισθοδρομεί προς πρωτόγονες μορφές «απόλυτης υπεραξίας», με διακύβευμα την διαρκή επιμήκυνση του χρόνου εργασίας εις βάρος του ελεύθερου χρόνου.

Στη Γαλλία, ο χρόνος εργασίας αντιστοιχεί σήμερα στο 12% του συνολικά διαθέσιμου χρόνου, ενώ προ του 1914 αντιστοιχούσε σε 40%. Στις ΗΠΑ, ο χρόνος εργασίας δεν μειώνεται σε σχέση με τον συνολικά διαθέσιμο χρόνο, αλλά αυξάνεται και είναι σήμερα κατά 30% ανώτερος του αντίστοιχου γαλλικού. Η κοινωνική Ευρώπη κινείται στον γαλλικό αστερισμό, ενώ η Αμερική απομακρύνεται από αυτόν υπό την επίδραση ασιατικών προτύπων.

Το Κέντρο Ερευνών Οικονομικής Πολιτικής του Λονδίνου δημοσίευσε πρόσφατα συγκριτική μελέτη σχετικά με την έκταση και χρηματοδότηση των διακοπών των εργαζομένων σε 29 χώρες του ΟΟΣΑ. Σύμφωνα με τους Ρεβέκα Ρέι και Τζον Σμιτ (1), οι ΗΠΑ αποτελούν την μοναδική ανεπτυγμένη οικονομία στην οποία δεν αναγνωρίζεται νόμιμο δικαίωμα μετ' αποδοχών διακοπών ούτε για μία ημέρα εργασίας είτε στον ιδιωτικό τομέα είτε στον δημόσιο. Σύμφωνα με τους ερευνητές, η ανυπαρξία νόμιμων και μετ' αποδοχών διακοπών έχει καταθλιπτικές και αντιπαραγωγικές επιπτώσεις στους χαμηλόμισθους, στους μερικά απασχολούμενους και στους υπαλλήλους των μικρομεσαίων επιχειρήσεων.

Κάποιες κατηγορίες μισθωτών αναλαμβάνουν το κόστος των διακοπών τους με κίνδυνο αρνητικών συνεπειών στην εργασία και σταδιοδρομία τους, ενώ οι ασθενέστερες αδυνατούν.

Η κατάσταση στην Αμερική δεν ήταν πάντοτε έτσι, εφόσον από την εποχή του Ρούζβελτ (1935) είχαν κατοχυρωθεί πολλές κοινωνικές κατακτήσεις, που όμως αίρονται κατά την τελευταία 15ετία, υπό το επιχείρημα της παγκοσμιοποίησης και του διεθνούς συναγωνισμού. Ενώ οι Σκανδιναβοί και οι Ευρωπαίοι αναζήτησαν μεταπολεμικά το πλεόνασμα παραγωγικότητας στην αξιοπρέπεια του εργαζόμενου, η σημερινή «άγρια» αμερικανική επιχειρηματικότητα το αναζητά στην συντριβή του.

Σύμφωνα με την έρευνα του ΚΕΟΠ, το σύνολο των ημερών της νόμιμης και μετ' αποδοχών απουσίας και διακοπών είναι 35 ημέρες κατ' έτος στη Γαλλία, 39 στη Φιλανδία, 27 στη Νορβηγία, 35 στην Πορτογαλία, 34 στην Ισπανία, 33 στην Ιταλία, 30 στη Γερμανία, 35 στην Αυστρία, 26 στην Ελλάδα. Ο αντίστοιχος αριθμός ημερών νόμιμης και μετ' αποδοχών απουσίας είναι 18 κατ' έτος στον Καναδά, 10 στην Ιαπωνία, 0 στις ΗΠΑ. Συνέπεια του αυξημένου αριθμού εργάσιμων ημερών και του επίσης αυξημένου κατά 30% εβδομαδιαίου χρόνου εργασίας έναντι των Ευρωπαίων, ο αμερικανός εργαζόμενος εργάζεται περίπου 1.800 ώρες ετησίως, ενώ ο Γάλλος 1.431 και ο Γερμανός 1.446.

Ομως, εφόσον η αμερικανική παραγωγικότητα βασίζεται στην επιμήκυνση του χρόνου εργασίας, έπεται ότι το παραγωγικό αποτέλεσμα ανά μονάδα εργάσιμου χρόνου παραμένει κατώτερο από το αντίστοιχο γαλλογερμανικό και ευρωπαϊκό. Σύμφωνα με το αμερικανικό περιοδικό «Forbes», με στοιχεία του Eurostat, η γαλλική παραγωγικότητα παραμένει από τις πρώτες στον κόσμο, υπερέχει κατά 30% της αμερικανικής και αυτό επιτρέπει στη χώρα αυτή να χρηματοδοτεί διακοπές, περισσότερο ελεύθερο χρόνο για τους εργαζόμενους, αλλά και πληρέστερη υγειονομική, ασφαλιστική και συνταξιοδοτική κάλυψη.

Στην Αμερική, ακόμη και εργαζόμενοι που είναι σε θέση να φύγουν σε διακοπές δεν το συνηθίζουν, στο μέτρο που αυτό κινδυνεύει να θεωρηθεί «πρόκληση» έναντι των άλλων εργαζομένων και «έλλειψη νομιμοφροσύνης» έναντι της επιχείρησης.

Ενας «φαύλος κύκλος» ωθεί τους αμερικανούς εργαζόμενους να παραδίδουν στην επιχείρηση όλο και περισσότερο μέρος του ελεύθερου χρόνου τους, στιγματίζοντας, από την άλλη πλευρά, τις χώρες «παρατεταμένων» διακοπών, όπως η Γαλλία, και τους εργαζόμενους που κάνουν χρήση παρόμοιων δυνατοτήτων.

Οπως πάντα, ο αντίλογος στην σύγχρονη αμερικανική «ορθοφροσύνη» προκύπτει από την ίδια την Αμερική. Πρόσφατη μελέτη του καθηγητή Ουάλας Χούφμαν στο Πανεπιστήμιο της Αϊόβα, τεκμηριώνει στατιστικά ότι οι διακοπές αποτελούν τον καλύτερο τρόπο για να επανέρχεται ο εργαζόμενος στην εργασία του με ανανεωμένη εργασιακή δύναμη και ηθικό, να αισθάνεται ευτυχής και να αποβαίνει έτσι δημιουργικότερος, ακόμη και για την επιχείρηση. «Επειτα από 15 ημέρες διακοπών, σημειώνεται συνήθως αύξηση της παραγωγικότητας των αμερικανών εργαζομένων μέχρι και 60% σε σχέση με την προ των διακοπών περίοδο, με διάρκεια πολλών μηνών» (2).

Ο σεβασμός της ανθρώπινης αξιοπρέπειας επιτρέπει καλύτερα αποτελέσματα, ακόμη και στο οικονομικό πεδίο, απ' ό,τι ο δεσποτισμός, η βουλιμία και η ασυδοσία εις βάρος της εργασίας. Εντούτοις, το υπόδειγμα των αποτελεσμάτων διαβάλλεται σήμερα ως «αρχαϊκό», ενώ στη θέση του προβάλλεται το «μετανεωτερικό», αυτό που εξουθενώνει τον εργαζόμενο και την εργασία, χωρίς όμως πειστικό οικονομικό αποτέλεσμα.

Στην Ευρώπη, η ηθική διαβάλλεται ότι εξυπηρετεί το οικονομικό αποτέλεσμα. Στην σημερινή Αμερική, η παράκαμψη της ηθικής δικαιώνεται όλο και λιγότερο με το πενιχρό οικονομικό αποτέλεσμα.

(1). Βλ. Rebecca RAY, John SCMITT, No-Vacation Nation. OECD Comparisons, Center for Economic Policy Research (CEPR), Μάιος 2007.

(2). Βλ. Wallace HUFFMAN, Americans need longer vacations, ανακοίνωση στο Πανεπιστήμιο της Αϊόβα, 31 Μαΐου 2007. Υπό δημοσίευση στο «Journal Of Population Economics».

http://www.enet.gr/online/online_text/c=114,id=68515880