http://portal.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathextra_10_13/10/2006_167810--------------------------------------------------------------------------------
H «Τράπεζα των Φτωχών» και ο ιδρυτής της τιμήθηκαν με το Νόμπελ Ειρήνης 2006
Ο ΜΟΥΧAMANT Γιουνούς, οικονομολόγος από το Μπανγκλαντές και η Τράπεζα Γκραμίν, η «Τράπεζα των Φτωχών», που ο ίδιος ίδρυσε και έχει χρηματοδοτήσει δεκάδες χιλιάδες φτωχούς, τιμήθηκαν με το Νόμπελ Ειρήνης 2006 για τη συνεισφορά τους στην κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη στις αναπτυσσόμενες χώρες.
«Μια διαρκής ειρήνη δεν μπορεί να επιτευχθεί, εάν ένα σημαντικό τμήμα του πληθυσμού δεν εξασφαλίσει τα μέσα για να βγει από την φτώχεια. Η μικροπίστωση είναι ένα από αυτά τα μέσα», δήλωσε ο πρόεδρος της επιτροπής Νόμπελ Ολε Ντάνμπολτ Μγιόες αιτιολογώντας την επιλογή-έκπληξη μεταξύ 191 υποψηφιοτήτων για το Βραβείο Νόμπελ Ειρήνης.
Δηλώσεις του Μοχάμαντ Γιούνους«Είμαι ευτυχής, πραγματικά ευτυχής. Στηρίζετε ένα όνειρο για τη δημιουργία ενός κόσμου απαλλαγμένου από τη φτώχεια», δήλωσε ο Μουχάμαντ Γιουνούς στο νορβηγικό ραδιόφωνο. Ο λαμπρός οικονομολόγος είναι ο ιδρυτής της Τράπεζας Γκραμίν, της πρώτης τράπεζας στον κόσμο που εφαρμόζει τον μικρο-δανεισμό σε άτομα χωρίς καμια εγγύηση φερεγγυότητας. Η τράπεζα Γκραμίν ιδρύθηκε το 1976 και έλαβε το στάτους της τράπεζας το 1983. Μόνος όρος που εφαρμόζεται προς τους αιτούμενους, η υποχρέωση δανεισμού ανά ομάδες των πέντε και η αλληλοβοήθεια στην αποπληρωμή.
Το Βραβείο Νόμπελ Ειρήνης, αποτελούμενο από δίπλωμα, χρυσό μετάλιο και επιταγή των 10 εκατομμυρίων σουηδικών κορωνών (1,1 εκατομμυρίων ευρώ), θα απονεμηθεί στο Οσλο στις 10 Δεκεμβρίου, επέτειο του θανάτου του ιδρυτή του Αλφρεντ Νόμπελ.
Grameen Bank: Η αντιστροφή του τραπεζικού συστήματοςΟ Τραπεζίτης των φτωχών - Μουχάμαντ Γιουνούς- καθώς επίσης και η Τράπεζά του, είναι τα τιμώμενα πρόσωπα της φετινής απονομής του Νόμπελ Ειρήνης.
Η λέξη «Grameen», σε ελεύθερη μετάφραση, στη γλώσσα που μιλούν στο Μπαγκλαντές, σημαίνει κάτι ανάμεσα σε «χωριό « και «αγροτικό».
Για τους ντόπιους κατοίκους του Μπαγκλαντές, η τράπεζα είναι κάτι εντελώς διαφορετικό από αυτό που έχουμε εμείς στο μυαλό μας.
Πρόκειται για έναν τραπεζικό οργανισμό μάλλον -ιδιόρρυ8μο- ο οποίος δανείζει αποκλειστικά και μόνο στους «φτωχότερους των φτωχών» και εξελίσσεται με γεωμετρική πρόοδο, σαν το γιγαντιαίο αποτέλεσμα ενός μικρού, παράξενου οικονομικού πειράματος σε μια από τις πολυπληθέστερες χώρες του Τρίτου Κόσμου.
Εμπνευστής και ηγέτης- της Grameen Bank, από την επίσημη ίδρυση της το 1983 έως και σήμερα, είναι ο καθηγητής Οικονομικών Μοχάμεντ Γιουνούς (Mohamed Yunus).
Ο Γιουνούς, καθηγητής Οικονομικών στο πανεπιστήμιο του Chittagong, μια μέρα του 1974μπαραδίδοντας μάθημα οδήγησε τους φοιτητές του σ' ένα χωριό. Εκεί, συνομιλώντας με μια γυναίκα που έφτιαχνε καρέκλες από μπαμπού,έμαθαν από πρώτο χέρι μερικά απλά πράγματα, πάνω στα οποία στηρίχτηκε ολόκληρη η τραπεζική «ιδεολογία» της Grameen Bank.
Με λίγα λόγια, η γυναίκα προκειμένου να αγοράζει τις αναγκαίες πρώτες ύλες, ήταν αναγκασμένη να δανείζεται σε εβδομαδιαία βάση το απαραίτητο μικροποσό.
Όμως ως πάμφτωχη και χωρίς κανένα περιουσιακό στοιχείο που θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει ως υποθήκη, ήταν αδύνατο γι' αυτήν να συναλλαχθεί με τις υπάρχουσες έως τότε, συμβατικές τράπεζες. Ήταν αδύνατον να αντεπεξέλθει και να επιστρέψει τους τόκους.
Ο Γιουνούς, - οικονομολόγος - ορμώμενος από αυτή την αφορμή ξεκίνησε το 1976 να δανείζει μικροποσά- με χαμηλό επιτόκιο- σε ακτήμονες αγρότες του χωριού Jobra και κάποιων άλλων κοντινών συνοικισμών.
Τρία χρόνια αργότερα, με την υποστήριξη της Κεντρικής Τράπεζας του Μπαγκλαντές, αλλά και ορισμένων ξένων τραπεζών, η πρωτοβουλία του πήρε τη μορφή ενός πιλοτικού προγράμματος και επεκτάθηκε στην ευρύτερη περιοχή του Tangail, κοντά στην πρωτεύουσα.
Τα αποτελέσματα για την οικονομία της περιοχής ήταν εντυπωσιακά και το 1983 μετουσιώθηκε πια σε μια αναγνωρισμένη και από την κρατική νομοθεσία τράπεζα, την Grameen Bank.
Σήμερα, η Grameen είναι μια από τις μεγαλύτερες τράπεζες στο Μπαγκλαντές- διατηρεί ένα καλά οργανωμένο δίκτυο από 1.456 καταστήματα με 13.500 υπαλλήλους, που εξυπηρετούν σχεδόν 52.000 χωριά σε ολόκληρη τη χώρα. Όπως προκύπτει από τον κύκλο εργασιών της Grameen, τη χρονιά που μας πέρασε και συγκεκριμένα από τον Μάη του 2004 έως και τον Απρίλη του 2005, η τράπεζα διακίνησε σε μίκρο-δανειολήπτες (micro - lending), 482 εκατομμύρια δολάρια, «σπασμένα» σε πολύ μικρά δάνεια των 100$ κατά μέσο όρο.
Η κερδοφορία της τράπεζας είναι συνεχής από την ίδρυση της μέχρι και σήμερα, με εξαίρεση τον πρώτο της χρόνο και τη διετία '91-92. Η επιτυχημένη αυτή πορεία της Grameen Bank, δεν αλλοίωσε πάντως στο ελάχιστο, την αρχική της «ιδεολογία».
Η Grameen Bank αποκλείει τους «πλούσιους» από το πελατολόγιο της, ενώ ταυτόχρονα «τρέχει» ειδικά προγράμματα δανεισμού για επαίτες, τους οποίους μάλιστα πριμοδοτεί με μηδενικό επιτόκιο, αντί του μέσου της τόκου που κυμαίνεται στο 10%.
Σύμφωνα με τον καθηγητή Γιουνούς: «Η μεθοδολογία της Grameen, είναι σχεδόν αντίστροφη της συμβατικής τραπεζικής μεθόδου. Μια συμβατική τράπεζα βασίζεται στην αρχή, ότι όσα περισσότερα έχεις, τόσα περισσότερα μπορείς κιόλας να πάρεις. Με άλλα λόγια, αν έχεις λίγα ή τίποτα, δεν παίρνεις τίποτα. Η συνήθης τραπεζική πρακτική βασίζεται στην υποθήκη- η Grameen είναι ελεύθερη από αυτόν τον περιορισμό».
Απαράβατη αρχή της Grameen, είναι πως δεν πρέπει να πηγαίνει ο πελάτης στην τράπεζα, αλλά να «επισκέπτεται» η τράπεζα τον πελάτη.
Έτσι, κάθε υποκατάστημα της τράπεζας «ελέγχει» μια συγκεκριμένη περιοχή.
Οι υπάλληλοι της τράπεζας επισκέπτονται «αναγνωριστικά» τα χωριά της περιοχής τους και έρχονται περισσότερο κοντά με τον τοπικό πληθυσμό, εξηγώντας στους κατοίκους τον σκοπό και τη λειτουργία της τράπεζας. Για να δανείσει όμως η Grameen κάποιον, θα πρέπει αυτός να σχηματίσει μια πενταμελή Ομάδα.
Αρχικά, μόνο δύο από τα μέλη της κάθε ομάδας μπορούν να δανειστούν ένα μικρό ποσό.
Μετά τις πρώτες έξι βδομάδες και αν οι δύο πρώτοι πελάτες έχουν αποπληρώσει κανονικά τις δόσεις τους, τότε μπορούν και τα υπόλοιπα τρία μέλη της Ομάδας να ξεκινήσουν τις συναλλαγές τους με την τράπεζα.
Ένας ορισμένος αριθμός Ομάδων αποτελούν ένα Κέντρο.
Τα Κέντρα που υπάρχουν σε περίπου είκοσι χωριά, υπάγονται τελικά σε ένα Υποκατάστημα της Τράπεζας.
Σχηματικά, η δομή της Grameen θα μπορούσε να αποδοθεί πυραμιδικά ως εξής: Άτομο - Ομάδα -Κέντρο - Υποκατάστημα - Τράπεζα.
Η εμμονή της Grameen στη δημιουργία των Ομάδων και των Κέντρων, αν και επιφέρει μια εξτρά πολυπλοκότητα στην λειτουργία της τράπεζας, οφείλεται σε δύο λόγους:
1. Η Grameen δε «δένει» κανέναν από τους πελάτες της με οποιοδήποτε νομικό έγγραφο, άρα τυχόν αποτυχία τους να αποπληρώσουν τις δόσεις του δανείου, δε συνεπάγεται γι' αυτούς καμία δικαστική περιπέτεια πράγμα άγνωστο για τους δυτικούς!
Η μοναδική τους κύρωση είναι ότι δεν μπορούν να συνεχίσουν να είναι πελάτες της τράπεζας.
Την ίδια «τιμωρία» υφίστανται και τα υπόλοιπα τέσσερα μέλη της Ομάδας, που χωρίς να είναι αναγκασμένοι να πληρώσουν τα χρέη του κακοπληρωτή, παύουν και αυτοί να θεωρούνται αξιόπιστοι πελάτες και αυτόματα χάνουν κάθε δικαίωμα περαιτέρω συναλλαγής τους με την Grameen. Αν σκεφτεί κανείς, πως το ποσοστό αποπληρωμής δανείων στην Grameen αγγίζει το 99%, τότε η επινόηση του συστήματος των Ομάδων από τον κύριο Γιουνούς, κρίνεται μάλλον επιτυχημένη...
2. Κάθε βδομάδα τα μέλη των Ομάδων που αποτελούν ένα Κέντρο συναντιούνται με τον διορισμένο από την Grameen, επιτηρητή του Κέντρου τους. Στ
ις συναντήσεις αυτές, πέρα από την αποπληρωμή των εβδομαδιαίων δόσεων του δανείου τους, οι πελάτες επαναλαμβάνουν τον όρκο που έδωσαν για να γίνουν «μέλη» της τράπεζας- είναι οι «16 Αποφάσεις», που ο καθηγητής Γιουνούς «αποφάσισε» και για λογαριασμό τους.
Ακολουθούν μερικές από τις από τις 16 Αποφάσεις
- «Θα τηρούμε πάντα τις τέσσερις αρχές της Grameen: Πειθαρχία, Ενότητα, Κουράγιο και Εργατικότητα, σε όλα τα βήματα της ζωής μας».
- «Θα καλλιεργούμε λαχανικά. Θα τρώμε πολλά από αυτά και θα πουλάμε όσα περισσεύουνε».
- «Θα μορφώνουμε τα παιδιά μας, έχοντας εξασφαλίσει πως θα μπορούμε να πληρώσουμε για την εκπαίδευση τους»
- «Δε θα δεχτούμε προίκα στο γάμο του γιου μας, ούτε και θα προικίσουμε την κόρη μας».
- «Θα προχωρούμε συλλογικά σε μεγαλύτερες επενδύσεις, για να πετύχουμε υψηλότερα εισοδήματα».
- «Αν διαπιστώσουμε κάποιο πειθαρχικό παράπτωμα σε κάποιο Κέντρο, θα σπεύσουμε αμέσως εκεί και θα βοηθήσουμε στην αποκατάσταση της Πειθαρχίας».
- «Θα κάνουμε γυμναστική και θα παίρνουμε μέρος συλλογικά σε όλες τις κοινωνικές δραστηριότητες».
Το μοντέλο της Grameen, τα τελευταία χρόνια βρίσκει μιμητές και αποσπά επαίνους από σημαντικές προσωπικότητες, μα και διεθνείς οργανισμούς.
Η Banco de Nordeste στη Βραζιλία και η Dagang Bali Bank στην Ινδονησία, είναι δύο από τις τράπεζες που κόπιαραν την κεντρική ιδέα της Grameen.
O ίδιος ο καθηγητής Γιουνούς έχει ήδη κερδίσει το βραβείο Ειρήνης «Ίντιρα Γκάντι».
Ο O. H. E. ενθαρρύνει τις μεγάλες δυτικές τράπεζες να δανείζουν όλο και περισσότερα χρήματα σε παρόμοιους μίκρο-πιστωτικούς (micro - credit) οργανισμούς, ενώ και η Παγκόσμια Τράπεζα συγκαταλέγεται στους σημαντικότερους υποστηρικτές της Grameen Bank.
Δηλώσεις του Μοχάμαντ Γιούνους, Νομπελίστα Ειρήνης 2006Ο τιμημένος με το Νόμπελ Ειρήνης 2006 «τραπεζίτης των φτωχών» δήλωσε ότι με την απόφασή της η επιτροπή Νόμπελ στηρίζει το όνειρο ενός κόσμου χωρίς φτώχεια.
"Είμαι ευτυχής, πραγματικά ευτυχής. Στηρίζετε ένα όνειρο για τη δημιουργία ενός κόσμου απαλλαγμένου από τη φτώχεια», δήλωσε ο Μουχάμαντ Γιουνούς στο νορβηγικό ραδιόφωνο.
Ο λαμπρός οικονομολόγος είναι ο ιδρυτής της Τράπεζας Γκραμίν, της πρώτης τράπεζας στον κόσμο που εφαρμόζει τον μικρο-δανεισμό σε άτομα χωρίς καμια εγγύηση φερεγγυότητας. Η τράπεζα Γκραμίν ιδρύθηκε το 1976 και έλαβε το στάτους της τράπεζας το 1983.
Μόνος όρος που εφαρμόζεται προς τους αιτούμενους, η υποχρέωση δανεισμού ανά ομάδες των πέντε και η αλληλοβοήθεια στην αποπληρωμή.
Το Βραβείο Νόμπελ Ειρήνης, αποτελούμενο από δίπλωμα, χρυσό μετάλιο και επιταγή των 10 εκατομμυρίων σουηδικών κορωνών (1,1 εκατομμυρίων ευρώ), θα απονεμηθεί στο Οσλο στις 10 Δεκεμβρίου, επέτειο του θανάτου του ιδρυτή του Αλφρεντ Νόμπελ.
--------------------------------------------------------------------------------
Electroauth mailing list
Electroauth@genesis.ee.auth.grhttp://genesis.ee.auth.gr/mailman/listinfo/electroauth