ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΕΠΙΤΕΛΟΥΣ ΑΥΤΗ Η ΜΠΟΛΟΝΙΑ???
aliakmwn:
- Η ένταξη των ΤΕΙ στην Ανώτατη Εκπαίδευση
Στο πλαίσιο της διάσπασης των σπουδών στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα και της υποβάθμισης του προπτυχιακού κύκλου, ο τίτλος του πρώτου κύκλου σπουδών γίνεται τυπικά ισότιμος, με το πτυχίο των ΤΕΙ (όλα ισοδυναμούν με bachelor). Ετσι είναι πλέον εφικτή η ένταξη των ΤΕΙ στην Ανώτατη Εκπαίδευση, χωρίς ουσιαστική αναβάθμισή τους και χωρίς καμία αύξηση των δαπανών για την αντιμετώπιση των προβλημάτων τους.
Γενικότερα σημειώνεται ότι η διάκριση των σπουδών στα ΑΕΙ από τις σπουδές στα ΤΕΙ, συνίσταται στο ότι οι πρώτες είναι συγκροτημένες, κατά κανόνα (γιατί υπάρχει ανομοιογένεια, πολυμορφία και φωτεινές εξαιρέσεις), στη βάση ενός γενικού θεωρητικού περιεχόμενου, το οποίο δεν οδηγεί σε συγκεκριμένη επιστημονική ειδίκευση, ενώ τα δεύτερα στη βάση μιας επαγγελματικής ειδίκευσης, η οποία στερείται το απαιτούμενο θεωρητικό υπόβαθρο. Και οι δύο τύποι σπουδών, δεν καλύπτουν τις προϋποθέσεις μιας υψηλού επιπέδου επιστημονικής ειδίκευσης, που είναι ο στόχος της Ανώτατης Εκπαίδευσης. Ωστόσο τα τελευταία χρόνια, με τη δημιουργία νέων τμημάτων στα ΑΕΙ αντίστοιχων αντικειμένων με εκείνα των ΤΕΙ, η διάκριση αυτή αρχίζει να θολώνει. Με την εφαρμογή των αποφάσεων της Μπολόνια οι διαφορές των σπουδών σε ΑΕΙ και ΤΕΙ θα γίνουν ακόμη περισσότερο δυσδιάκριτες, στα πλαίσια μιας προς τα κάτω εξίσωσης των σπουδών σε ΑΕΙ και ΤΕΙ.
aliakmwn:
- Η σημερινή εικόνα των σπουδών
Πράγματι, η γενική κατεύθυνση της τυποποίησης και αποστέωσης των προπτυχιακών σπουδών από τη θεωρητική τους τεκμηρίωση, με τη μετακύληση μαθημάτων στο μεταπτυχιακό επίπεδο, επιβεβαιώνεται σαν τάση στα αναθεωρημένα (με μοχλό την κοινοτική χρηματοδότηση) προγράμματα σπουδών των Πανεπιστημίων μας. Ωστόσο, αρκετά τμήματα όχι μόνο διατηρούν το γενικόλογο, θεωρητικό και αφηρημένο ως ένα βαθμό χαρακτήρα των προγραμμάτων τους, ιδίως τμήματα των κοινωνικών επιστημών, αλλά μετακυλίουν σε μεταπτυχιακό επίπεδο όποια ψήγματα εφαρμογής της επιστήμης υπήρχαν σ' αυτά (π.χ. πιστοποιητικό παιδαγωγικής και διδακτικής επάρκειας). Πρόκειται, όπως ήδη εξηγήθηκε, για την άλλη όψη του ίδιου νομίσματος. Της υποβάθμισης των προπτυχιακών σπουδών μέσα από την απόσπαση της θεωρίας από την πράξη και της μετατόπισης της ουσιαστικής επιστημονικής ειδίκευσης στο μεταπτυχιακό επίπεδο. Οπως π.χ. ο απόφοιτος bachelor των πολυτεχνικών σχολών δεν μπορεί να είναι μηχανικός, έτσι και ο απόφοιτος του Ιστορικού - Αρχαιολογικού τμήματος δεν είναι ούτε ιστορικός, ούτε αρχαιολόγος, ούτε εκπαιδευτικός.
Ταυτόχρονα βεβαίως, στις σπουδές των κοινωνικών επιστημών εκδηλώνεται η εχθρική στάση του καπιταλισμού απέναντι σε ορισμένες μορφές πνευματικής δραστηριότητας, που υπογράμμιζε ο Μαρξ. Εχθρική στάση που εκφράζεται:
α) Με την παραχάραξη του περιεχομένου τους και τη στρέβλωση της αποστολής τους, που πηγάζει από την ανάγκη του κεφαλαίου να τις εκμεταλλεύεται για την αναπαραγωγή της ιδεολογίας του, αλλά και το φόβο μήπως χρησιμοποιηθούν για να αναλύσουν και να αλλοιώσουν τις οικονομικές και πολιτικές βάσεις του καπιταλισμού (είναι χαρακτηριστική η απεμπόληση από τα προγράμματα σπουδών, ακόμη και των οικονομικών σχολών, της πολιτικής οικονομίας).
β) Με τη γενικότερη υποτίμησή τους (π.χ. η μετατροπή των τμημάτων Κοινωνιολογίας σε τμήματα παραγωγής ανέργων, η περιορισμένη χρηματοδότηση μέσω ερευνητικών προγραμμάτων), αφού η ανάπτυξή τους, έμμεσα μόνο μπορεί να συνεισφέρει στην αύξηση της κερδοφορίας του κεφαλαίου. Στη θέση τους προκρίνονται σπουδές με άμεσο αντίκρισμα στην καπιταλιστική παραγωγή και ρόλο στην ιδεολογική προπαγάνδα του συστήματος, όπως Μάρκετινγκ, Μάνατζμεντ, Ψυχολογίας της Διοίκησης, Μ.Μ.Ε. κλπ.
aliakmwn:
Β2. Οι μεταπτυχιακές σπουδές
- Η επίδραση των κατευθύνσεων της Μπολόνια στο γενικό επίπεδο της Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης
Η υποβάθμιση των τριών πρώτων χρόνων της πανεπιστημιακής εκπαίδευσης στο επίπεδο της απόκτησης περιορισμένων γνώσεων και πρακτικών δεξιοτήτων, δηλαδή της κατάρτισης, είναι φανερό ότι οδηγεί σε συνολική υποβάθμιση της Ανώτατης Εκπαίδευσης, σε υποβάθμιση δηλαδή και των μεταπτυχιακών σπουδών. Σε καμία περίπτωση μια τέτοιας μορφής εκπαίδευση δεν μπορεί να εξασφαλίσει υψηλού επιπέδου επιστημονική ειδίκευση, η οποία προϋποθέτει την ενιαία διάρθρωση του προγράμματος σπουδών στη βάση της αρμονικής σύνδεσης της θεωρητικής γνώσης με την εφαρμογή της, της σύνδεσης θεωρίας και πράξης σε όλη τη διάρκεια των σπουδών.
Γι' αυτό άλλωστε το λόγο, το «τριτοκοσμικό» μοντέλο της υποτιθέμενης πανεπιστημιακής εκπαίδευσης δεν αφορά όλα τα Ανώτατα Ιδρύματα. Τα κορυφαία Πανεπιστήμια των ισχυρών ιμπεριαλιστικών χωρών, όπως οι Μεγάλες Σχολές της Γαλλίας, το Ιμπίριαλ, το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, το Πολυτεχνείο του Μιλάνο κλπ., εφαρμόζουν μόνο τυπικά τη δομή των δύο κύκλων σπουδών, διατηρώντας ενιαία και αλώβητη τη διάρθρωση του προγράμματος των σπουδών τους. Είναι χαρακτηριστικό ότι η Γαλλία έχει και νομοθετικά κατοχυρώσει την απονομή του βαθμού και των δικαιωμάτων του master στους απόφοιτους του ενιαίου κύκλου σπουδών των Μεγάλων Σχολών των μηχανικών. Και αποτελεί τρανταχτή απόδειξη της υποτέλειας των κυβερνήσεων της χώρας μας, το γεγονός ότι ποτέ δεν αντιτάχθηκαν στην, εκτός της χώρας μας, αντιμετώπιση ακόμη και των πεντάχρονων σπουδών των Πανεπιστημίων μας σαν bachelor, ισοτιμούμενων με τις πολύ κατώτερες τρίχρονες σπουδές ξένων Πανεπιστημίων. Την ίδια στιγμή μάλιστα που είναι ευρύτατα αποδεκτό από τους γνώστες των πανεπιστημιακών πραγμάτων, ότι τα πτυχία αρκετών τμημάτων των Ελληνικών Πανεπιστημίων είναι ανώτερου επιπέδου από πτυχία τύπου master αρκετών Πανεπιστημίων της Αγγλίας, των ΗΠΑ και άλλων χωρών.
aliakmwn:
- Τα κριτήρια συγκρότησης των μεταπτυχιακών σπουδών
Η συγκρότηση των μεταπτυχιακών ειδίκευσης, η οποία προωθείται κυρίως στη βάση γνώσεων που αποσπούνται από τον προπτυχιακό κύκλο, κάνει φανερό ότι οι απόφοιτοι των μεταπτυχιακών ειδίκευσης, στις περισσότερες ειδικότητες θα αντιστοιχηθούν με τους σημερινούς απόφοιτους των προπτυχιακών σπουδών. Ετσι, αν και ο αριθμός των μεταπτυχιακών φοιτητών θα είναι πολύ μικρότερος των προπτυχιακών, (30% ο μ.ο. στις χώρες της ΕΕ, 15% προβλέπεται στη χώρα μας, σύμφωνα με την εισηγητική έκθεση των συντακτών του νομοσχεδίου για τα μεταπτυχιακά), ακόμη και αυτοί, στην πλειοψηφία τους, δε θα διαθέτουν υψηλά επιστημονικά προσόντα. Πολύ περισσότερο που η γενική κατεύθυνση συγκρότησης των περισσότερων μεταπτυχιακών τύπου master, είναι να έχουν τη μορφή πιστοποιητικών σπουδών, ενταγμένων στη λογική της "διά βίου κατάρτισης". Ο Guy Haug αναφέρει χαρακτηριστικά ότι: "θα πρέπει να είναι σύντομα (κατά προτίμηση ετήσια και σε καμία περίπτωση μεγαλύτερα από διετή), και ανοιχτά κυρίως σε φοιτητές που θα έχουν ολοκληρώσει τις προπτυχιακές τους σπουδές σε διαφορετικά ιδρύματα, σε διαφορετικές χώρες της Ευρώπης ή οπουδήποτε αλλού». Ενώ σε άλλο σημείο υπογραμμίζει ότι η είσοδος στα μεταπτυχιακά είναι καλύτερα να πραγματοποιείται μετά από μια περίοδο ένταξης στην παραγωγή και όχι αμέσως μετά την ολοκλήρωση του προπτυχιακού κύκλου.
Διαπιστώνουμε, δηλαδή, ότι τα μεταπτυχιακά, κατά κύριο λόγο και για την πλειοψηφία των φοιτητών, δε θα έχουν το χαρακτήρα της επιστημονικής εμβάθυνσης σε έναν ορισμένο επιστημονικό τομέα, αλλά περισσότερο μιας επαγγελματικής κατάρτισης που μπορεί να αποκτηθεί στη διάρκεια της επαγγελματικής ζωής και θα καθορίζεται από τις επιχειρήσεις.
Γίνεται έτσι φανερό ότι θα υπάρχει μια μεγάλη ποικιλομορφία μεταπτυχιακών σπουδών «πολλών ταχυτήτων» και ότι η αναπαραγωγή της κοινωνικής ελίτ θα γίνεται μέσα από ορισμένα μεταπτυχιακά τμήματα, από τον κύκλο του διδακτορικού και κυρίως μέσα από εκείνα τα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα που εξαιρούνται από τα μέτρα, διατηρώντας στην ουσία τον ενιαίο χαρακτήρα των σπουδών τους.
aliakmwn:
Β3. Το σύστημα των πιστωτικών μονάδων και η εκπαιδευτική κινητικότητα
Ο σκοπός της ευέλικτης προσαρμογής στις ανάγκες της «αγοράς», ενισχύεται μέσα από την προβλεπόμενη νομοθετική ρύθμιση για τη γενικευμένη εφαρμογή του συστήματος των πιστωτικών μονάδων. Με το σύστημα αυτό, δίνεται η δυνατότητα να αξιολογούνται και να κατηγοριοποιούνται τα μαθήματα, με το πρόσχημα της μέτρησης και της μεταφοράς της αξίας των ωρών διδασκαλίας που παρακολούθησε κάποιος με επιτυχία, ακόμη και σε διαφορετικά τμήματα, ιδρύματα και σχολές, εντός ή εκτός του τυπικού εκπαιδευτικού συστήματος και σε οποιαδήποτε χώρα της ΕΕ.
Η εισαγωγή του συστήματος των πιστωτικών μονάδων έρχεται να εξυπηρετήσει την προώθηση εξατομικευμένων, αρθρωτών, προγραμμάτων σπουδών (τα αποκαλούμενα «διατμηματικά»), που μπορούν να πραγματοποιούνται διάσπαρτα και να συγκροτούνται μέσα από τη συγκόλληση μαθημάτων διαφορετικών τμημάτων και αντικειμένων, χωρίς επιστημονική συνάφεια και με αποκλειστικό σκοπό την ικανοποίηση της αγοράς. Στα πλαίσια της γενικευμένης εφαρμογής του συστήματος των πιστωτικών μονάδων ανοίγει ο δρόμος για τη διασύνδεση ακόμη και των εντελώς υποβαθμισμένων ΙΕΚ με την «Ανώτατη» Εκπαίδευση. Σ' αυτό στηρίζεται και η αυξημένη κινητικότητα των ιδιοκτητών τους για διαμόρφωση κατάλληλου θεσμικού πλαισίου. Το «Συμπλήρωμα Διπλώματος», γίνεται αναγκαίο εργαλείο αποκωδικοποίησης των περίπλοκων ειδικοτήτων και των δυσερμήνευτων τίτλων που θα προκύψουν.
Εκτός από την επιστημονική υποβάθμιση, το σύστημα αυτό, έχει και ιδεολογικό στόχο, την καλλιέργεια ενός κοινωνικού κομφορμισμού, μιας συναινετικής αντίληψης στη φοιτητική νεολαία. Της αντίληψης δηλαδή ότι η δυνατότητα του καθενός να εργαστεί («απασχολησιμότητα»), είναι συνάρτηση της ικανότητάς του να εκτιμά σωστά τις απαιτήσεις των εργοδοτών και να περισυλλέγει κατάλληλες καταρτίσεις, η δε ανεργία είναι αποτέλεσμα δικής του έλλειψης προσαρμοστικότητας.
Μια ακόμη σημαντική επιδίωξη των μέτρων αύξησης της κινητικότητας (φοιτητών, διδασκόντων, ερευνητών) και της γενίκευσης του συστήματος των πιστωτικών μονάδων, είναι η δυνατότητα «ευέλικτης» και άμεσης μετακίνησης ταλαντούχων επιστημόνων και ειδικών, στα ισχυρά Πανεπιστήμια των χωρών του «διευθυντηρίου» της ΕΕ, όπου διεξάγονται κρίσιμης σημασίας για το κεφάλαιο, ερευνητικές δραστηριότητες.
Γενικότερα σημειώνουμε ότι το βάρος που δίνεται σε αυτού του είδους εκπαιδευτική κινητικότητα, αποσκοπεί σε μια παράλληλη εξοικείωση με την εργασιακή κινητικότητα (η οποία, σε αντίθεση με τις ΗΠΑ, είναι σε πολύ χαμηλό επίπεδο στις χώρες της ΕΕ), που θα επιτρέψει στο κεφάλαιο να εξασφαλίζει σε επάρκεια το φτηνότερο επιστημονικό εργατικό δυναμικό, εκεί που το χρειάζεται, όταν το χρειάζεται και όπως το χρειάζεται.
Navigation
[0] Message Index
[#] Next page
[*] Previous page