Η ένοπλη εξέγερση της μεσαίας τάξης

[Thmmy.gr portal]

  Thmmy.gr portal
   Forum
   Downloads
   Ενεργ. Λογαριασμού
   Επικοινωνία
  
  Χρήσιμα links
   Σελίδα τμήματος
   Βιβλιοθήκη Τμήματος
   Elearning
   Φοιτητικά fora
   Πρόγραμμα Λέσχης
   Πρακτική Άσκηση
   Ηλεκτρονική Εξυπηρέτηση Φοιτητών
   Διανομή Συγγραμμάτων
   Ψηφιακό Καταθετήριο Διπλωματικών
   Πληροφορίες Καθηγητών
   Instagram @thmmy.gr
   mTHMMY
  
  Φοιτητικές Ομάδες
   ACM
   Aristurtle
   ART
   ASAT
   BEAM
   BEST Thessaloniki
   EESTEC LC Thessaloniki
   EΜΒ Auth
   IAESTE Thessaloniki
   IEEE φοιτητικό παράρτημα ΑΠΘ
   SpaceDot
   VROOM
   Panther
  

THMMY.gr Web

Helios_MultiScribbles2SMF Default ThemeSMFone_Blue

[Ανεβάζετε τα θέματα των εξετάσεων στον τομέα Downloads]

Είσαι πρωτοετής;... Καλώς ήρθες! Μπορείς να βρεις πληροφορίες εδώ. Βοήθεια για τους καινούργιους μέσω χάρτη.

Κατεβάστε εδώ το Android Application για εύκολη πρόσβαση στο forum.

Ανεβάζετε τα θέματα των εξετάσεων στον τομέα Downloads με προσοχή στα ονόματα των αρχείων!

[Πληροφορίες Καθηγητών]

Πληροφορίες Καθηγητών

[apostolos1986]

Η ένοπλη εξέγερση της μεσαίας τάξης

Της ΕΛΕΝΗΣ ΚΟΧΑΪΜΙΔΟΥ

Τριάντα επτά χρόνια είναι πολλά. Κι όμως, το ιστορικό κεφάλαιο της πολιτικής βίας στη Γερμανία, που άνοιξε το 1970 με την ίδρυση της RAF (Φράξια Κόκκινος Στρατός) και ολοκληρώθηκε με τη διάλυσή της το 1998, δεν έχει κλείσει οριστικά.

Η αναστάτωση που προκλήθηκε από την αποφυλάκιση της Μπριγκίτε Μόνχαουπτ και η αντιπαράθεση για την πιθανή απονομή χάριτος στον Κρίστιαν Κλαρ, μαρτυρούν ότι η πληγή που άνοιξε το αντάρτικο των πόλεων -με κορύφωση τη δεκαετία του '70- καταγράφηκε στις πιο επώδυνες αλλά και διδακτικές σελίδες της γερμανικής ιστορίας. Το πρωτοσέλιδο της επιθεώρησης «Τσάιτ» είναι ενδεικτικό: «RAF- η συλλογική ενοχή του έθνους».

Απολογισμός αίματος

Φέτος, είναι η τριακοστή επέτειος από τη μαύρη χρονιά του 1977, στη διάρκεια της οποίας κορυφώθηκε η ανελέητη σύγκρουση με το κράτος με κατάληξη το οδυνηρό «Γερμανικό Φθινόπωρο».

Τα ΜΜΕ με εκτενή αφιερώματα αναμοχλεύουν τις μνήμες από τη δράση της ένοπλης οργάνωσης (34 εκτελέσεις επιχειρηματιών, δικαστικών, αστυνομικών και αμέτοχων πολιτών) που κατάφερε να αναστατώσει την αστική δημοκρατία, συσπειρώνοντας γύρω της για αρκετά χρόνια μεγάλο αριθμό υποστηρικτών.

**Οι πρώην πολιτικοί ακτιβιστές Αντρέας Μπάαντερ, Γκούντρουν Ενσλιν, Καρλ Ράσπε και, μεταγενέστερα, η μυθική μορφή της ένοπλης πάλης, Ουλρίκε Μάινχοφ, που ξεπήδησαν από το φοιτητικό κίνημα του '68, έθεσαν στόχο την κατάλυση του κράτους το οποίο θεωρούσαν «ομοίωμα του ναζιστικού μορφώματος».

Ηταν η εποχή που άκμαζε η οικονομία και οι Γερμανοί έκαναν διακοπές σε χώρες που είχαν βομβαρδίσει και καθυποτάξει δύο δεκαετίες πριν.

Ξαφνικά, πολλοί συνειδητοποιούν ότι η Γερμανία, μια χώρα πρότυπο δυτικής δημοκρατίας, ήταν ταυτόχρονα «ο νόμιμος διάδοχος των ναζί».

**Η απολυταρχικού τύπου αντιμετώπιση των αριστερών, οι παρεμβάσεις της υπερθωρακισμένης αστυνομίας και στα Μέσα Ενημέρωσης αποδείκνυαν την εξοικείωση που διατηρούσε το μεταπολεμικό κράτος με παλαιότερες μεθόδους καταστολής, δικαιώνοντας τη βασική διακήρυξη της RAF:

«Αυτό το φασιστικό κράτος σκοπεύει να μας εξοντώσει όλους. Πρέπει να οργανώσουμε την αντίστασή μας, η βία αντιμετωπίζεται μόνο με βία. Είναι η γενιά του Αουσβιτς, με την οποία δεν μπορούμε να αναπτύξουμε διάλογο!»

**Κι αν το κίνημα του '68, κατά κοινή διαπίστωση, μετέβαλλε πολλές συνειδήσεις, άλλο τόσο η ένοπλη οργάνωση (που στις καλύτερες εποχές της αριθμούσε περί τα 250 μέλη συμπεριλαμβανομένου και του στενού πολιτικού περίγυρου), επηρέασε δραματικά τη συλλογική εθνική συνείδηση που μόλις είχε αρχίσει να επεξεργάζεται τα τραύματα του ναζιστικού παρελθόντος.

**Το κοινωνικό σοκ ήταν μεγάλο. Οι αντάρτες των πόλεων προέρχονταν από την καρδιά της γερμανικής μεσαίας τάξης, σ' αυτήν απευθύνονταν και σ' αυτή βρήκαν το ιδεολογικό υπόβαθρο στο οποίο στηρίχθηκε το ευρύ κίνημα συμπάθειας και συμπαράστασης πριν και μετά τη σύλληψη της πρώτης γενιάς.

**Η βομβιστική επίθεση του Αντρέας Μπάαντερ και της Γκούντρουν Ενσλιν σε πολυκατάστημα της Φραγκφούρτης στις 3 Απριλίου του 1968 -πριν από την ίδρυση της RAF- ως διαμαρτυρία στον πόλεμο του Βιετνάμ και την ανάμειξη σ' αυτόν της Γερμανίας, έγινε αμέσως δεκτή με ενθουσιασμό από την αριστερά.

Το σύνθημα «καλύτερα να πυρπολήσεις ένα πολυκατάστημα παρά να δημιουργήσεις ένα», παράφραση της ρήσης «τι είναι μια διάρρηξη σε μια τράπεζα μπροστά στη δημιουργία της;», από το έργο του Μπρεχτ «Η όπερα της Πεντάρας», έγινε σήμα κατατεθέν.

**Η πλειονότητα των Γερμανών είχε κατανοήσει ότι επρόκειτο για μια πράξη εναντίον του μισητού πολέμου στο Βιετνάμ, εναντίον του καπιταλισμού και «της τρομοκρατίας της κατανάλωσης» που κέρδιζε έδαφος στη ραγδαία αναπτυσσόμενη οικονομία της χώρας.

**Ετσι άνοιξε ο δημόσιος διάλογος αν νομιμοποιείται η χρήση βίας εναντίον άψυχων υλικών -σε αντίθεση με τη βία που στρέφεται εναντίον της ανθρώπινης ζωής- με αποτέλεσμα να δικαιολογηθεί στα μάτια πολλών η πρώιμη δράση της RAF.

Εκείνη την εποχή μια δημοσκόπηση δείχνει ότι ένας στους 20 Γερμανούς θα δεχόταν να περιθάλψει στο σπίτι του κάποιο κυνηγημένο μέλος της οργάνωσης, ενώ η πλειονότητα δήλωνε ότι θεωρεί ότι πρόκειται για «πολιτικούς αγωνιστές».

**Οταν, όμως, η RAF έπαψε να ενδιαφέρεται για τη ζωή αθώων πολιτών, το έθνος διχάστηκε στην πλειοψηφία των πολέμιων και στη μειοψηφία των συμπαθούντων. Ακολούθησε έντονη διαμάχη για τη δημοσίευση ή όχι σχετικής προκύρηξης και μια ομάδα 42 καθηγητών πανεπιστημίου εξέδωσε το κείμενο με τη δήλωση: «κάθε αλλαγή προϋποθέτει ρίσκα και θύματα. Το θέμα είναι αν θα προσπαθήσουμε να τα αποφύγουμε ή αν θα αποτελέσουν το σκοπό που αγιάζει τα μέσα».

Η συντηρητική εφημερίδα «Βελτ» περιγράφει τις συνθήκες: «αντιμετωπίζουμε ένα τραγικό νέο είδος εμφυλίου».

**Οποιος έζησε εκείνες τις εποχές στην ταραγμένη Γερμανία θυμάται την εκατέρωθεν ιδεολογική ακαμψία, τη βαρβαρότητα της κρατικής μηχανής κατά των ανταρτών και του κινήματος συμπαράστασης.

Οι συζητήσεις στα μπαρ, τις ταβέρνες και τα αμφιθέατρα των πανεπιστημίων περιστρέφονται γύρω από τη RAF, διαδηλώσεις, πορείες και εκδηλώσεις διαμαρτυρίας φορτίζουν σχεδόν καθημερινά το κλίμα.

Μια κοινωνία ανάσταση και ένα κράτος που δίνει τη μάχη εκ του ασφαλούς, χρησιμοποιώντας αναλγητές μεθόδους καταστολής που ανασύρει από τη φαρέτρα του παρελθόντος ή εφευρίσκει νέες.

Ακόμη και η κρατική αρχιτεκτονική εκείνης της εποχής είναι ενδεικτική του κλίματος: Τα κτίρια θυμίζουν φρούρια με βαρύ μπετόν και μικρά παράθυρα, σαν να θέλουν να προφυλαχθούν από τον εχθρό.

Προβολή στο μέλλον

Ομως, ο τύπος έψαχνε τι φταίει. Αναζητούσε την αιτία της «πολιτικής παρεκτροπής» των παιδιών της διπλανής πόρτας. Η εφημερίδα «Φραγκφούρτερ Αλγκεμάινε» σημείωνε: «Είναι παιδιά του μίσους, του φόβου, της υστερίας, που έχουν τις ρίζες τους στο παρελθόν και βρίσκονται ακόμη διάσπαρτα σε ολόκληρη τη χώρα».

**Πολύ αργότερα, ο κορυφαίος αστυνομικός διώκτης της RAF, Χορστ Χέρολντ, σε μακροσκελή ανάλυσή του τον Ιούνιο του 2000, επισημαίνει:

«Το κράτος με τη σκληρή του στάση στο κίνημα του '68 προκάλεσε την αντεκδίκηση της RAF, θυσιάζοντας άσκοπα δημοκρατικές ελευθερίες, προκειμένου να την εξαρθρώσει». Και κατέληγε: « Τα κείμενα της Μάινχοφ περιγράφουν τους κινδύνους του μέλλοντος. Κάποιες εικόνες δεν διαφέρουν πολύ από τις συνέπειες που έχει σήμερα η παγκοσμιοποίηση της οικονομίας».


ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ

[apostolos1986]

Ελεύθερη πολιορκημένη

Η αποφυλάκιση της Μπριγκίτε Μόνχαουπτ, τα ξημερώματα της περασμένης Κυριακής, αποτέλεσε αφορμή για μια θυελλώδη πολιτική συζήτηση στη Γερμανία η οποία διεξάγεται στη σκιά της τριαντάχρονης επετείου των αιματηρότερων επιθέσεων της οργάνωσης «Φράξια Κόκκινος Στρατός».

Ενώ οι Πράσινοι, το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα και οι Φιλελεύθεροι υποστηρίζουν ότι η δημοκρατία είναι δυνατή για να δεχθεί την επανένταξη της 57χρονης στην κοινωνία, τα συντηρητικά κόμματα υποδαυλίζουν κλίμα μίσους: «Χαστούκι στο πρόσωπο των θυμάτων και στους συγγενείς τους» χαρακτηρίζουν την απελευθέρωση της Μπριγκίτε Μόνχαουπτ, που υπήρξε στη δεκαετία του '70 ηγετικό στέλεχος της δεύτερης γενιάς της οργάνωσης. Και ζητούν επανεξέταση της νομοθεσίας και θέσπιση ειδικών νόμων για τα μέλη της RAF: «Είναι ανεπίτρεπτο, άνθρωποι που ευθύνονται για μαζικές δολοφονίες να βρίσκονται στη φυλακή μόνο 24 χρόνια. Το κράτος δικαίου οφείλει να βρίσκεται σε αρμονία με το κοινό περί δικαίου αίσθημα».

Αντίθετα, ο διευθυντής των φυλακών όπου εξέτισε την ποινή της εξέφρασε την άποψη ότι το πρώην μέλος της RAF δεν είναι επικίνδυνο για τη δημόσια ασφάλεια και πως όλα δείχνουν ότι θα ενταχθεί ομαλά στην κοινωνία: «Πρόκειται», είπε, «για έναν άνθρωπο ήρεμο, με αυτοπεποίθηση, ο οποίος προσφέρει πάντοτε πρόθυμα τη βοήθειά του».

Η Μπριγκίτε Μόνχαουπτ δήλωσε μέσω του συνηγόρου της ότι δεν πρόκειται να «πουλήσει» την ιστορία της στα Μέσα Ενημέρωσης και πως δεν σκοπεύει να εμφανιστεί σε τηλεοπτικές ή σε ραδιοφωνικές εκπομπές. Είναι φανερό ότι θέλει χρόνο ώστε να μπορέσει να προσαρμοστεί στο νέο της περιβάλλον.

Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι θα εργαστεί στην εταιρεία του γιου μιας φίλης της και επιθυμία της είναι να ζήσει μια ήρεμη ζωή, όσο αυτό είναι σήμερα δυνατόν.

Στην απαίτηση που διατύπωσαν στελέχη του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος, να ζητήσει συγνώμη από τους συγγενείς των θυμάτων, απάντησε μέσω του δικηγόρου της ότι η συγνώμη ενδείκνυται σε περιπτώσεις που το λάθος επανορθώνεται. Δεν μπορεί κανείς να ζητήσει συγνώμη για έναν θάνατο. Απλώς, κουβαλάει την ευθύνη της πράξης του σε όλη του τη ζωή.


ΕΛ. ΚΟΧ.


ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ

[BOBoMASTORAS]

deleted

[komninos]

Πολύ καλό Απόστολε.  8)

Έπρεπε να βγει στο φως η υπόθεση αυτή για να πάρουμε ακόμη και σήμερα κάποια διδάγματα. Όπως πχ, τί μπορεί να δημιουργήσει μια κοινωνία "του μίσους", και πως αυτό το "δημιούργημα" αρχικά ξεκινά με αγαθό σκοπό και στη συνέχεια λόγω του φανατισμού των μελών του ξεπέφτει στα μάτια των πολιτών.

[Karaμazoβ]

Περιληπτικά καποια στοιχείαγια την οργάνωση:

 

Η Φράξια Κόκκινος Στρατός (γερμ. Rote Armee Fraktion, συντμ. RAF), γνωστή στα ΜΜΕ και ως Ομάδα Μπάαντερ-Μάινχοφ, ήταν ακροαριστερή τρομοκρατική οργάνωση που έδρασε στη Δυτική Γερμανία. Ιδρύθηκε από τους Αντρέας Μπάαντερ (Andreas Baader), Γκούντρουν Έσλιν (Gudrun Ensslin), Χόρστ Μάλερ (Horst Mahler), Ουλρίκε Μάινχοφ (Ulrike Meinhof), Ίργκμαρ Μέλερ (Irmgard Möller) και άλλους το 1970. Η οργάνωση με ανακοίνωσή της τερμάτισε τον αγώνα τον Μάρτιο του 1998, ενώ ήδη από το 1992 ήταν ουσιαστικά ανενεργή.

Ιστορία

Η οργάνωση προήλθε σαν αντίδραση στην πολιτική κατάπνιξης και εξουδετέρωσης της εξωκοινοβουλευτικής αριστεράς από το γερμανικό κράτος, υιοθέτησε αρχές του λεγόμενου αντάρτικου των πόλεων και κύρηξε τον ένοπλο αγώνα για την εξουδετέρωση του καπιταλιστικού και ιμπεριαλιστικού κρατικού μηχανισμού στη Δυτική Γερμανία.

Σχηματισμός

Ιδρυτικές φυσιογνωμίες της οργάνωσης είναι ο Αντρέας Μπάαντερ (1947-1977), η φίλη του Γκούντρουν Ένσλιν (1940-1977) και η δημοσιογράφος Ούλρικε Μάινχοφ (1934-1976).

Ο Μπάαντερ και η Έσλιν είχαν τιμωρηθεί τον Οκτώβριο του 1968 με τριετή φυλάκιση, μαζί με τους Θόρβαλντ Προλ και Σενελάιν για τον εμπρησμό δύο πολυκαταστημάτων στην Φρανκφούρτη τον Μάρτιο του 1968. Ασκώντας έφεση απελευθερώθηκαν, αλλά όταν η έφεσή τους δεν έγινε δεκτή διέφυγαν στην Ελβετία. Μετά από λίγους μήνες επέστρεψαν στην Γερμανία όπου ο Μπάαντερ συλλήφθηκε και φυλακίστηκε τον Απρίλιο του 1969.

Με τη βοήθεια της Μάινχοφ έξι μέλη της ομάδας απελευθέρωσαν τον Μπάαντερ από την φυλακή στις 15 Μαΐου 1970. Έκτοτε η συμμορία Μπάαντερ-Μάινχοφ όπως ονομάστηκε από τα μέσα ενημέρωσης, αποτελούσε υπ' αριθμόν ένα δημόσιο κίνδυνο κατά τη γερμανική αστυνομία. Το καλοκαίρι του ίδιου χρόνου ο ιδρυτικός πυρήνας της οργάνωσης και μέλη της ομάδας κατέφυγαν στον Λίβανο, όπου και εκπαιδεύτηκαν στο αντάρτικο πόλεων σε παλαιστινιακά στρατόπεδα εκπαίδευσης. Ο Μπάαντερ εκεί επιβλήθηκε ως ο «φυσικός» αρχηγός της οργάνωσης και επιστρέφοντας, ανακοίνωσαν το σχηματισμό της οργάνωσης την οποία ονόμασαν Φράξια Κόκκινος Στρατός (γερμ. Rote Armee Fraktion, συντμ. RAF) ως απομίμηση του Κόκκινου Στρατού.

Δράση

Το 1970-1971 διάφορες ένοπλες ενέργειες (ληστείες τραπεζών, κλοπή σφραγίδων από δημόσια κτίρια, επιθέσεις σε εγκαταστάσεις της αστυνομίας) αποδίδονται στη "συμμορία Μπάαντερ-Μάινχοφ", που παρουσιάζεται έτσι σαν το "κέντρο" της ένοπλης ακροαριστεράς. Ενω το 1972 η ΡΑΦ κάνει βομβιστική επίθεση στο γενικό αρχηγείο των αμερικανικών δυνάμεων κατοχής στη Φραγκφούρτη όπου ένας συνταγματάρχης σκοτώνεται. Ακολουθούν και άλλες εγκληματικές ενέργειες που στοιχίζουν τη ζωή σε μέλη της οργάνωσης και σε ανθρώπους κρατικών υπηρεσιών (συνολικά 69, από τους οποίους οι 28 ήταν μέλη της οργάνωσης).

Σύλληψη και θάνατος των μελών

Ουσιαστικά η δράση της πρώτης γενιάς της ΡΑΦ έλληξε με τη σύλληψη και το θάνατο των ηγετών της (Μπάαντερ, Ένσλιν και Ράσπε) στη φυλακή του Σταμχάιμ το 1977. Οι συνθήκες απομόνωσης στις οποίες κρατούνταν είχαν προκαλέσει το ενδιαφέρον της κοινής γνώμης, αλλά, παρά τις σχετικές κατηγορίες, δεν παρουσιάστηκαν στοιχεία που να επιβεβαιώνουν ότι ήταν απάνθρωπες. Τους επισκέφθηκε και ο Γάλλος φιλόσοφος Ζαν-Πωλ Σαρτρ. Ο θάνατός τους έδωσε λαβή για πολλές θεωρίες. Συμφωνα με τις αρχές αποδόθηκε σε αυτοκτονία, όμως άλλες πηγές υπέθεσαν σκόπιμη εκγληματική ενέργεια από το κράτος και τις γερμανικές μυστικές υπηρεσίες. Χαρακτηριστηκή είναι η μορφή της Ούλρικε Μάινχοφ η οποία αφού συνελήφθη και καταδικάστηκε σε ισόβια βρέθηκε κρεμασμένη το 1976. Η απόδοση του θανάτου της σε αυτοκτονία αμφισβητείται από μερικούς ως και σήμερα, αλλά δεν έχει ως τώρα παρουσιαστεί κανένα στοιχείο που να ανατρέπει την επίσημη εκδοχή. Διεθνής επιτροπή από επιστήμονες και δημισιογράφους προσπάθησε να διαλευκάνει τις συνθήκες του θανάτου της, όμως το γερμανικό κράτος δεν της αναγνώρισε δικαίωμα έρευνας. Η επιτροπή σηριζόμενη στα επίσημα έγγραφα κατέληξε ότι η Μάινχοφ είχε πεθάνει πριν απαγχονιστεί, το πόρισμά της είναι όμως αμφισβητούμενο.

Η δράση της ΡΑΦ την κατέταξε στις σημαντικότερες τρομοκρατικές οργανώσεις τον 20ο αιώνα με ιδεολογικό υπόβαθρο παράλληλο με αυτό της 17 Νοέμβρη και τις Ερυθρές Ταξιαρχίες.




απο την Βικιπέδια

[Karaμazoβ]

Πάντως εκείνη την εποχή ήταν πολύ της μόδας "τρομοκρατικές" οργανώσεις σε χώρες με φασιστικο/δικτατορικό παρελθον: η RAF στη Γερμανία , οι Ερυθρές Ταξιαρχίες στην Ιταλία και η 17 Νοεμβρη -και αρκετες αλλες μαζί της - στην Ελλάδα...
Οι Ερυθρες Ταξιαρχίες ακουγεται οτι είχαν 3.000 μελη (!) .

[apostolos1986]

όσον αφορά τις ερυθρές ταξιαρχίες...κορυφαία σκηνικά είχαν παιχτεί κατά τη διάρκεια της δίκης...

[Karaμazoβ]

ΕΡΥΘΡΕΣ ΤΑΞΙΑΡΧΙΕΣ

Η Ιταλία προσπαθεί ακόμη να καταλάβει

Δεκατέσσερα χρόνια μετά την εξάρθρωσή της η οργάνωση που αναστάτωσε τη χώρα επί δύο δεκαετίες αναγεννάται από τις στάχτες της

Θ. ΑΝΔΡΕΑΔΗΣ-ΣΥΓΓΕΛΛΑΚΗΣ

ΡΩΜΗ, ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ.




Πρόκειται για το σημαντικότερο, το πιο τραυματικό φαινόμενο της νεότερης ιταλικής ιστορίας. Οι Ερυθρές Ταξιαρχίες (Brigate Rosse) σημάδεψαν με την παρουσία τους δύο δεκαετίες και σήμερα, 14 χρόνια μετά την εξάρθρωσή τους, ξαναγεννιούνται από την τέφρα τους, έστω και με δυνατότητες και φιλοδοξίες πολύ πιο περιορισμένες. Ιδεολογία, φανατισμός, δολοφονίες, προσπάθεια απόκτησης λαϊκής βάσης. Ενα τοπίο πολυσύνθετο, όπου για να μπορέσει κανείς να διακρίνει, να ξεχωρίσει τα διάφορα στοιχεία πρέπει να προσπαθήσει να πάρει τα πράγματα από την αρχή.

* Τα πρώτα βήματα

Βρισκόμαστε στο τέλος της δεκαετίας του '60. Η Ιταλία έχει ζήσει τη φοιτητική της εξέγερση (αμέσως μετά τον γαλλικό Μάη) και την επόμενη χρονιά, το 1969, τις σφοδρές συγκρούσεις της αστυνομίας με τους εργάτες των βιομηχανιών του Τορίνο και του Μιλάνου, οι οποίοι ζητούν πιο ευνοϊκούς όρους για την ανανέωση των συμβάσεων εργασίας τους. Το πολιτικό κλίμα είναι φορτισμένο. Από τη μια, υπάρχουν δύο μεγάλες οργανώσεις της εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς: η Εργατική Εξουσία (Potere Operaio) και o Συνεχής Αγώνας (Lotta Continua). Θεωρούνται νόμιμες, διαθέτουν δικές τους εφημερίδες, ασκούν κριτική στο ιταλικό κομμουνιστικό κόμμα «από αριστερά». Εχουν οργανώσει όμως και ομάδες ένοπλης άμυνας, για να ελέγχουν την κατάσταση στις διάφορες διαδηλώσεις που συχνά καταλήγουν σε σφοδρές συγκρούσεις με τους αστυνομικούς και τους καραμπινιέρους. Στα μέλη τους συγκαταλέγονται πολλοί εργάτες αλλά και διανοούμενοι.

Οι Ερυθρές Ταξιαρχίες κάνουν την εμφάνισή τους στις αρχές της δεκαετίας του '70. Ή μάλλον, για την ακρίβεια, το φθινόπωρο του 1970. Σε μυστική συνάντηση στο Πεκορίλε, στον ιταλικό Βορρά, αποφασίζεται ότι πρέπει να υιοθετηθούν νέες μορφές πάλης, πιο δυναμικές, που να ανεβάσουν το επίπεδο της αντιπαράθεσης, ιδίως με τους εργοδότες-βιομηχάνους. Στους ιδρυτές των ΕΤ ο Ρενάτο Κούρτσιο και η σύντροφός του Μαργκερίτα Καγκόλ. Και δεν είναι τυχαίο ίσως ότι ο Κούρτσιο προερχόταν από το Πανεπιστήμιο του Τρέντο, όπου είχε μόλις ιδρυθεί η σχολή της Κοινωνιολογίας, στην οποία αναλύονταν οι νέες μορφές περιθωριοποίησης και οι δυνατότητες μιας συνολικής, πιο ανοιχτής ερμηνείας του κοινωνικού γίγνεσθαι.



Σύμφωνα με όσα κατέθεσαν οι δύο πρωταγωνιστές, το όνομα «Ερυθρές Ταξιαρχίες» γεννήθηκε ύστερα από συζήτηση που είχαν στο Μιλάνο με δύο εργάτες, οι οποίοι έδωσαν και την ιδέα, με αναφορά και στην παράδοση της αντίστασης κατά του ναζιφασισμού. Κοντά στον Κούρτσιο και στην Καγκόλ και πολλά άλλα ιστορικά στελέχη, ανάμεσα στα οποία ο εργάτης Μάριο Μορέτι και ο Αλμπέρτο Φραντσεσκίνι με τον Πρόσπερο Γκαλινάρι, οι οποίοι μεγάλωσαν σε παραδοσιακά αριστερές, κομμουνιστικές οικογένειες. Στα πρώτα τους κείμενα-προκηρύξεις κάνουν αναφορά στην «ανάγκη ενός διαρκούς αγώνα για την υπεράσπιση των εργαζομένων και την ένοπλη ταξική πάλη». Δεν εμπιστεύονται το ιταλικό κομμουνιστικό κόμμα, το οποίο και κρίνουν υπερβολικά μετριοπαθές, και φοβούνται ότι οι ακροδεξιές δυνάμεις ετοιμάζουν πραξικόπημα.

Η τελευταία αυτή ανάλυση χαρακτηρίζεται από μια κάποια ευστοχία: το 1964 και το '70 ήταν όλα έτοιμα για τη βίαιη κατάληψη της εξουσίας από μέρους ακροδεξιών σωτήρων της πατρίδας. Και τις δύο φορές όμως τα ανατρεπτικά σχέδια σταμάτησαν στο παρά πέντε, χωρίς να γίνει ποτέ γνωστό ποιος παρενέβη και τι ακριβώς έγινε. Οσο για το ΚΚΙ, ο άνθρωπος-σύμβολο του κόμματος, ο Ενρίκο Μπερλιγκουέρ, απέδειξε ότι ο ιταλικός ευρωκομμουνισμός στόχευε τελικά, στο τέλος της δεκαετίας του '70, στη συγκυβέρνηση με τη Χριστιανική Δημοκρατία. Ο κομμουνιστής Γραμματέας μετά την ανατροπή του Αλιέντε στη Χιλή είχε πειστεί ότι οι ΗΠΑ δεν θα ανέχονταν σε καμία περίπτωση την αυτόνομη διακυβέρνηση μιας μεγάλης δυτικής χώρας σαν την Ιταλία από την Αριστερά.

* Η διείσδυση στις βιομηχανίες

Οι Ερυθρές Ταξιαρχίες και οι ιδρυτές τους βρίσκουν πρόσφορο έδαφος σε πολλές λαϊκές συνοικίες του Μιλάνου και ιδίως σε πολλές βιομηχανίες του ιταλικού, παραγωγικού, Βορρά: τη «Σιτ Ζίμενς», την «Πιρέλι» και τη «Φίατ». Συνοικίες-υπνωτήρια στο περιθώριο της κοινωνικής ζωής, όπου οι συγκρούσεις αριστερών και ακροδεξιών είναι φαινόμενο κάθε άλλο παρά σπάνιο. Και βιομηχανίες παράλληλα, όπου οι σχέσεις των εργαζομένων με τους εργοδότες είναι συχνά άκρως τεταμένες.

Τα πρώτα τρία χρόνια της δραστηριότητάς τους οι ερυθροταξιαρχίτες αποφασίζουν να «τιμωρήσουν» τους υπεύθυνους για την ασφάλεια των βιομηχανικών εγκαταστάσεων και τους δεξιούς εργάτες οι οποίοι κατέδιδαν τους συναδέλφους τους που οργάνωναν απεργίες και κινητοποιήσεις. Αρχίζουν οι εκρήξεις αυτοκινήτων των «μαρτυριάρηδων». Αλλά όχι μόνο: οργανώνονται και απαγωγές-αστραπή. Οπως εκείνη του πολιτικού μηχανικού Μακιαρίνι στις 3 Μαρτίου του 1972 και του Γραμματέα του ακροδεξιού συνδικάτου «Τσισνάλ» Μπρούνο Λαμπάτε τον Φεβρουάριο του 1973. Μεταφέρονται σε κρησφύγετα, ανακρίνονται, τους ζητείται να αποκαλύψουν τις λεπτομέρειες των σχεδίων συρρίκνωσης του προσωπικού της «Φίατ» και της «Σιτ Ζίμενς» και στη συνέχεια αφήνονται ελεύθεροι. Ο Λαμπάτε μάλιστα εγκαταλείπεται δεμένος με χειροπέδες, ξυρισμένος γουλί, μπροστά στις εγκαταστάσεις της «Φίατ», την ώρα εξόδου των εργατών, πολλοί από τους οποίους τον χλευάζουν.

Στη φάση αυτή οι Ερυθρές Ταξιαρχίες δεν έχουν κάνει το μοιραίο βήμα, δεν έχουν προχωρήσει στην επιλογή της δολοφονικής στρατηγικής, που θα σπείρει τον πανικό στην Ιταλία και θα αποδειχθεί, βεβαίως, αυτοκαταστρεπτική, παρανοϊκή, για την ίδια την οργάνωση. Στα πρώτα τρία χρόνια δραστηριότητάς τους μπορεί κανείς να πει ότι ισχύει ακόμη το ταμπού της δολοφονίας. Η ανθρώπινη ζωή διατηρεί ακόμη την αξία της. Οι τρομοκράτες ξεκαθαρίζουν το ιδεολογικό τους προφίλ: είναι μαρξιστές-λενινιστές, βλέπουν με συμπάθεια την κινεζική κομμουνιστική ερμηνεία και διατηρούν επαφές με τους αντάρτες που πολέμησαν τους φασίστες και τους Γερμανούς. Σαγηνεύονται από τον μύθο των παρτιζάνων-ανταρτών και θα ήθελαν κατά κάποιον τρόπο να παρουσιαστούν ως συνεχιστές τους, ως υπερασπιστές του λαού.

* Η επίθεση στο κράτος

Από το '74 και πέρα, η ηγετική ομάδα της οργάνωσης (Φραντσεσκίνι, Κούρτσιο, Καγκόλ, Μορέτι κ.ά.) αλλάζει, εν μέρει, πορεία. «Η επανάσταση, η υπερίσχυση της εργατικής τάξης, η αλλαγή ισορροπιών δεν μπορούν να επιτευχθούν μόνο με τις κινητοποιήσεις μέσα στις βιομηχανίες. Το επίπεδο της αντιπαράθεσης πρέπει να ανέβει, πρέπει να αρχίσει η επίθεση στην καρδιά του κράτους» λέει στους «συντρόφους» του o Ρενάτο Κούρτσιο.

Και η επίθεση αρχίζει από τους δικαστικούς. Συγκεκριμένα από τη Γένοβα και τον δικαστή Σόσι, ο οποίος απάγεται στις 18 Απριλίου του 1974. Οι ΕΤ τον θεωρούν υπεύθυνο για την καταδίκη των μελών της οργάνωσης «22 Οκτώβρη», μιας ομάδας που είχε ξεκινήσει και αυτή από τον ένοπλο αγώνα, πέφτοντας αμέσως όμως στα δίχτυα της αστυνομίας. Ο δικαστής απάγεται έξω από το σπίτι του. Ανακρίνεται επί δύο εβδομάδες, αποκαλύπτει πρόθυμα όσα γνωρίζει για τις διασυνδέσεις δεξιών και ακροδεξιών πολιτικών με τη Δικαιοσύνη και στο τέλος αφήνεται ελεύθερος.

Στο μεταξύ τα περισσότερα μέλη των Ερυθρών Ταξιαρχιών έχουν μπει στην παρανομία: ψευδώνυμα και πλαστές ταυτότητες, για να μπορούν να νοικιάζουν σπίτια, τα οποία χρησιμοποιούνται και ως κρησφύγετα. Υπάρχει και μια δεύτερη κατηγορία: μέλη της οργάνωσης που συνεχίζουν να εργάζονται κανονικά και να χρησιμοποιούν το όνομά τους, καταφέρνοντας έτσι να κρατούν τις διασυνδέσεις, κυρίως με τους εργαζομένους στις μεγάλες βιομηχανίες. Η γραμμή που στόχο έχει το ποιοτικό άλμα δεν εγκαταλείπεται.

Στις 17 Ιουνίου του 1974 στην Πάδοβα οι ερυθροταξιαρχίτες θανατώνουν δύο μέλη του ακροδεξιού κόμματος Κοινωνικό Κίνημα. Η έφοδος στα γραφεία των ακροδεξιών είχε σχεδιαστεί για να κατασχεθούν «καυτά ντοκουμέντα». Καταλήγει όμως σε διπλή ανθρωποκτονία. Το ταμπού της δολοφονίας παύει να έχει την αποτρεπτική του ισχύ. Η ηγετική ομάδα της οργάνωσης δεν είχε δώσει καμία σχετική εντολή, το μοιραίο όμως συνέβη.

Παρά το αρχικό σοκ, δεν γίνεται βήμα όπισθεν. Οι ΕΤ διαθέτουν πλέον βάσεις από τη Νάπολι ίσαμε το Τορίνο, τα μέλη τους ξεπερνούν τα 1.000. Στις 17 Ιουνίου του 1976 δολοφονείται στη Γένοβα ο δικαστικός Φραντσέσκο Κόκο. Είχε μπλοκάρει την αποφυλάκιση πολιτικών κρατουμένων κατά τη διάρκεια της απαγωγής του δικαστή Σόσι.


* 55 δολοφονίες στον... βρόντο
«Η εμπειρία ολοκληρώθηκε...»

Την επομένη της δολοφονίας του Αλντο Μόρο αρχίζει η φθίνουσα πορεία των Ερυθρών Ταξιαρχιών. Πολλά μέλη της οργάνωσης που έχουν συλληφθεί δεν μπορούν να κατανοήσουν σε τι μπορεί να ωφελήσει η εκτέλεση αυτή. Ο αρχηγός, ο Μάριο Μορέτι, δεν είναι σε θέση να επεξεργαστεί κάποια μελλοντική γραμμή που να χαρακτηρίζεται από συνοχή. Η συντριπτική πλειονότητα της κοινής γνώμης βλέπει τώρα τους ερυθροταξιαρχίτες ως εχθρούς του δημοκρατικού πολιτεύματος, ως αιμοσταγείς δολοφόνους που επιζητούν τη βία ως αυτοσκοπό. Η αστυνομία και οι καραμπινιέροι ενισχύονται με ανθρώπινο δυναμικό και τεχνολογικά μέσα. Παράλληλα αρχίζει να αποδίδει η δικαστική στρατηγική των μετανοημένων: όποιος τρομοκράτης συνεργάζεται με τη Δικαιοσύνη προχωρώντας σε ουσιαστικές αποκαλύψεις ανταμείβεται με μείωση της ποινής του. Οπως στο παιχνίδι του ντόμινο, τα κρησφύγετα πέφτουν το ένα μετά το άλλο. Λίγους μήνες μετά τη δολοφονία Μόρο, ο Ρενάτο Κούρτσιο μαζί με μια ομάδα έγκλειστων, πάντα, ομοϊδεατών του γράφει σε απόρρητο κείμενο το οποίο απευθύνεται στους εν ενεργεία τρομοκράτες: «Η εμπειρία των Ερυθρών Ταξιαρχιών ολοκληρώθηκε. Η ένοπλη επίθεση, στο επίπεδο που έχει φτάσει, δεν μπορεί και δεν πρέπει να συνεχιστεί».

* Ο απολογισμός

Από το 1974 ως το 1988 έχασαν τη ζωή τους 55 άτομα από επιθέσεις των ΕΤ. Πάνω από 7.000 Ιταλοί κατηγορήθηκαν για τρομοκρατική δράση. Την περίοδο της απαγωγής Μόρο έγκυρες εκτιμήσεις υπολογίζουν στους 3.000 τους τρομοκράτες με ενεργό δράση. Ως το τέλος της δεκαετίας του '80 οι Ερυθρές Ταξιαρχίες συνέχισαν να δολοφονούν. Χωρίς όμως στρατηγική, διχασμένες σε ομάδες οι οποίες, τις περισσότερες φορές, πατούσαν τη σκανδάλη μόνο και μόνο για να αποδείξουν στον εαυτό τους ότι υφίσταντο ακόμη. Οι περισσότεροι τρομοκράτες αποκήρυξαν τον ένοπλο αγώνα, λόγω του ότι «ξεπεράστηκε από την κοινωνικοπολιτική κατάσταση» ή επειδή κρίνουν πλέον ότι ήταν στρατηγικό, ηθικό και πολιτικό λάθος. Υπάρχουν βέβαια και οι λεγόμενοι «αμετανόητοι»: 120 τον αριθμό, φυλακισμένοι, οι οποίοι δεν προχώρησαν σε καμία απολύτως αυτοκριτική.

Τα σχόλια που μπορούν να γίνουν είναι πάρα πολλά. Δεν είναι τυχαίο ίσως ότι η Ιταλία μπήκε επί 20 χρόνια στο μάτι του τρομοκρατικού κυκλώνα. Μια χώρα με τεράστιες ανισότητες στο εσωτερικό της, με το μεγαλύτερο κομμουνιστικό κόμμα της Δύσης, που ήταν όμως «ευρωκομμουνιστικό». Και τη Μαφία βεβαίως, την πανταχού παρούσα λερναία ύδρα.

Σήμερα (που οι Ερυθρές Ταξιαρχίες επιχειρούν να ξαναεμφανιστούν στο προσκήνιο) όπως και χθες, η απάντηση είναι άμεσα συνδεδεμένη με τη δυνατότητα του κοινοβουλίου, της κυβέρνησης, του όλου συστήματος που λέγεται πολιτική, με την ευρύτερη σημασία της λέξεως, να καταφέρουν να προσφέρουν πειστικές απαντήσεις. Συμφωνεί και ο Λανφράνκο Πάτσε, ο οποίος προσπαθεί τώρα, μετά την εμπειρία της αυτοεξορίας στο Παρίσι και τη φυλάκιση στην Ιταλία, να ερμηνεύσει την καθημερινή πολιτική και κοινωνική πραγματικότητα από τη στήλη της εφημερίδας του: «Η αποτελμάτωση, η έλλειψη πολιτικού θάρρους, η ανισότητα και οι υπόγειες και ύποπτες συμφωνίες μεταξύ κυβέρνησης και αντιπολίτευσης είναι ό,τι ευνοϊκότερο, δημιουργούν πρόσφορο έδαφος για να μπορέσει να αναπτυχθεί, σε κάθε χώρα και σε κάθε εποχή, η τρομοκρατική δράση».

Αλντο Μόρο: η θυσία ενός συμβόλου
* Η θεαματική εγκληματική πράξη που επέλεξαν οι τρομοκράτες ήταν η αρχή του τέλους τους

Ο ιδρυτής και ιδεολόγος των Ερυθρών Ταξιαρχιών, ο Ρενάτο Κούρτσιο, συλλαμβάνεται για δεύτερη φορά στις 18 Φεβρουαρίου του 1976. Στη θέση του αρχηγού τον διαδέχεται ο Μάριο Μορέτι, ο οποίος λειτουργεί περισσότερο με τη λογική των όπλων και λιγότερο με την ανάλυση και την προσπάθεια παράλληλης επεξεργασίας μιας πολιτικής σκέψης (έστω και εσφαλμένης), που χαρακτήριζε τον Κούρτσιο. Η οργάνωση έχει αποφασίσει εδώ και αρκετό καιρό ότι ο κύριος εχθρός της δεν είναι πλέον οι καταδότες που εργάζονται στις βιομηχανίες ούτε οι ακροδεξιοί. Η πιο βίαιη εκστρατεία πρέπει να πλήξει το κόμμα της Χριστιανικής Δημοκρατίας. Το μεγάλο κεντροδεξιό κόμμα που κυβερνά την Ιταλία με τη στήριξη του Βατικανού. Το κόμμα-σύμβολο, σύμφωνα με τους τρομοκράτες, της αλαζονείας και της διαφθοράς της αστικής τάξης. Σε μια ιστορική φάση κατά την οποία οι χριστιανοδημοκράτες ετοιμάζονται να συμπλεύσουν με το κομμουνιστικό κόμμα, με από κοινού συμμετοχή στην κυβέρνηση της χώρας. Η συνεργασία αυτή έπρεπε να έχει ως γνώμονα τις αρχές της δικαιοσύνης και της κοινωνικής ευαισθησίας που ένωναν τις δύο μεγαλύτερες πολιτικές δυνάμεις της Ιταλίας. Για τους τρομοκράτες όμως ήταν πρόκληση και παρακμή. Στις 16 Μαρτίου του 1978 οι Ερυθρές Ταξιαρχίες απάγουν τον πρόεδρο της Χριστιανικής Δημοκρατίας Αλντο Μόρο. Δολοφονούν τους πέντε άνδρες της σωματοφυλακής του, τον υποχρεώνουν να κατεβεί από το αυτοκίνητο με το όποιο θα έπρεπε να μεταβεί στο κοινοβούλιο και τον μεταφέρουν σε κρησφύγετο στην απόκεντρη συνοικία της Ρώμης Πορτουένσε. Πενήντα πέντε τραγικές ημέρες αιχμαλωσίας. Ο Μόρο υποβάλλεται σε συνεχείς ανακρίσεις, κατά τις οποίες καταγγέλλει, μεταξύ άλλων, τις διασυνδέσεις του κόμματός του με την άκρα Δεξιά και τμήματα των μυστικών υπηρεσιών, για την ενοχοποίηση των αναρχικών, της εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς και των πολιτικών κληρονόμων του '68. Μιλάει και για τη δραστηριοποίηση των ελληνικών χουντικών μυστικών υπηρεσιών στην Ιταλία με στόχο την εξαγωγή της «επανάστασης». Οι ΕΤ όμως δεν είναι ικανοποιημένες. Για να αφήσουν ελεύθερο τον χριστιανοδημοκράτη πολιτικό ζητούν σε αντάλλαγμα την αποφυλάκιση 13, τουλάχιστον, συντρόφων τους.

Η χώρα ζει ημέρες πρωτοφανούς έντασης για μια κοινοβουλευτική δημοκρατία: μπλόκα κάθε 100 μέτρα στους δρόμους, συνεχείς έφοδοι των αστυνομικών στα σπίτια, εκκλήσεις του Πάπα υπέρ της απελευθέρωσης και βεβαίως εντονότατος πολιτικός προβληματισμός. Τελικά υπερισχύουν οι αδιάλλακτοι, η λεγόμενη «σταθερή γραμμή». Οι κομμουνιστές και η πλειοψηφία των χριστιανοδημοκρατών απορρίπτουν κάθε είδος διαπραγμάτευσης με τους τρομοκράτες, με τη λογική ότι το κράτος δεν μπορεί να υπόκειται σε εκβιασμούς. Ο τότε νεοεκλεγείς Γραμματέας των σοσιαλιστών, ο Μπετίνο Κράξι, είναι υπέρ του διαλόγου, προσπαθεί να δημιουργήσει κανάλια επικοινωνίας. Δεν καταφέρνει όμως να πείσει τα υπόλοιπα κόμματα. Το πτώμα του Αλντο Μόρο εγκαταλείπεται μέσα σε ένα κόκκινο «Ρενό 5» στις 9 Μαΐου 1978. Οι πολιτικοί δεν μπόρεσαν (ίσως κάποιοι δεν θέλησαν) να βρουν διέξοδο. Οι τρομοκράτες επέλεξαν τη θεαματική εγκληματική πράξη, έστω και αν πολλοί υποστήριζαν ότι ο Μόρο θα αποσταθεροποιούσε περισσότερο το πολιτικό σύστημα αν έβγαινε ζωντανός από το διαμέρισμα της οδού Γκράντολι, όπου πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της αιχμαλωσίας του. Για τις Ερυθρές Ταξιαρχίες είναι η αρχή του τέλους. Οπως μας είπε και ο Λανφράνκο Πάτσε: «Οταν σκοτώνεις τον βασιλιά και τίποτε δεν αλλάζει, έχεις χάσει οριστικά το παιχνίδι». Από τα κύρια στελέχη της αριστερής εξωκοινοβουλευτικής οργάνωσης «Λαϊκή Εξουσία», ο Πάτσε είχε δραστηριοποιηθεί για την αποφυλάκιση του Μόρο, διατηρώντας επαφές με τους τρομοκράτες και το σοσιαλιστικό κόμμα. Τελικά όμως οι δικαστές αποφάσισαν να ενοχοποιήσουν και τον ίδιο για τρομοκρατική δράση. Σήμερα έχει αποφυλακιστεί και εργάζεται ως δημοσιογράφος.


Το ΒΗΜΑ, 01/09/2002

[Karaμazoβ]

http://www.imdb.com/title/tt0765432/








Καλή ταινία. Ο σκηνοθέτης στο τέλος  εκφράζει την αποψή του οτι τα μέλη της RAF αυτοκτόνησαν, αν και αλλοι (πχ σχετική εκπομπη Infowar στο ΣΚΑΙ) θεωρούν οτι υπάρχουν ενδείξεις για δολοφονία.






ΥΓ στην αρχή της ταινίας εχει ωραιότατες σκηνές διάλυσης πορείας χωρίς δακρυγόνα: τεθωρακισμένα με αντλίες, ροπαλοφόροι ακροδεξιοι, βρωμόξυλο απο την αστυνομια.

[Karaμazoβ]

Η "τελική λύση" στο Στάμχαϊμ

Είκοσι χρόνια από το μυστηριώδη θάνατο των τριών ηγετικών στελεχών της RAF μέσα στις γερμανικές φυλακές, όλοι φαίνεται να καταλήγουν στην εκδοχή της αυτοκτονίας. Τη θέση του μεγάλου γρίφου παίρνει η μεγάλη βεβαιότητα. Και τα ερωτήματα παραμένουν αναπάντητα.

 
Από την "αυτοκτονία" στην "αυτο-εκτέλεση"

Στις 30 Οκτωβρίου 1980 το περιοδικό "Στερν" συνόψιζε την μέχρι τότε δημοσιογραφική έρευνα για την υπόθεση "Στάμχαϊμ": "Τρία χρόνια αργότερα είναι σαφές ότι ο θάνατος των τρομοκρατών πρέπει να διερευνηθεί εκ νέου. Η τρέχουσα περιγραφή των γεγονότων της αιματηρής νύχτας στο Στάμχαϊμ δεν είναι βάσιμη."

Η "τρέχουσα περιγραφή" του έτους 1980 είναι ταυτόσημη με του έτους 1997. Δεν έχει προστεθεί ούτε ένα νέο στοιχείο. Δεν έχει προκύψει καμιά νέα έρευνα που θα επέβαλε την επανόρθωση αυτού του συμπεράσματος του 1980. Και όμως, σήμερα, 20 χρόνια από τη δραματική νύχτα της 18ης οκτωβρίου 1977, το "Στερν" και μαζί του ολόκληρος ο γερμανικός Τύπος, δεν έχει καμιά αμφιβολία ότι όλα έγιναν όπως τα περιέγραφε τότε ο υπουργός εσωτερικών Μαϊχόφερ: "Μπορεί κανείς να είναι τόσο δόλιος, ώστε να μετατρέψει το θάνατό του σε εκτέλεση." Την ίδια βεβαιότητα μετέδωσαν τον περασμένο μήνα σ' όλο τον κόσμο τα πρακτορεία ειδήσεων. Οι κρατούμενοι του Στάμχαϊμ όχι απλώς αυτοκτόνησαν, αλλά "αυτό-εκτελέστηκαν", υπέρτατο δείγμα της δολοφονικής τους μανίας.

Η διαδοχή των γεγονότων εκείνες τις 44 μέρες που ονομάστηκαν "γερμανικό φθινόπωρο" είναι λίγο πολύ γνωστή. Στις 5 Σεπτεμβρίου 1977 η οργάνωση Φράξια Κόκκινος Στρατός (RAF) απήγαγε τον πρόεδρο της Ενωσης γερμανών εργοδοτών Χανς Μάρτιν Σλάιερ και απαίτησε την απελευθέρωση 11 συντρόφων της από τις γερμανικές φυλακές. Ανάμεσα στους φυλακισμένους αυτούς βρίσκονταν οι Αντρέας Μπάαντερ, Γκούντρουν Ενσλιν και Γιαν-Κάρλ Ράσπε, οι οποίοι είχαν καταδικαστεί σε ισόβια κάθειρξη σε μια πολύχρονη δίκη που τελείωσε στο Στάμχαϊμ τον Απρίλιο του ίδιου χρόνου. Η τέταρτη κατηγορούμενη, η Ουλρίκε Μάινχοφ, είχε βρεθεί κρεμασμένη στο κελί της στις 11 Μαϊου 1976. Αυτοκτονία διέγνωσαν οι αρμόδιοι, όμως μια σειρά στοιχείων μαρτυρούσαν για το αντίθετο.

Στις 13 Οκτωβρίου, και ενώ οι διαπραγματεύσεις των απαγωγέων με το γερμανικό κράτος συνεχίζονταν, σημειώθηκε αεροπειρατία Παλαιστινίων σε αεροπλάνο της Λουφτχάνσα. Το "Κομάντο μάρτυρας Χαλιμέ" υιοθέτησε τα αιτήματα των απαγωγέων του Σλέγερ και πρόσθεσε το αίτημα να απελευθερωθούν δυο Παλαιστίνιοι από τις τουρκικές φυλακές. Το αεροσκάφος κατέληξε μετά από πολλούς σταθμούς στην πρωτεύουσα της Σομαλίας Μογκαντίσου. Τα μεσάνυχτα της 17ης προς 18η Οκτωβρίου εκδηλώθηκε επιχείρηση της ειδικής γερμανικής αντιτρομοκρατικής μονάδας GSG 9. Τρεις από τους τέσσερις αεροπειρατές σκοτώθηκαν και οι όμηροι απελευθερώθηκαν. Το πρωί της 18ης βρέθηκαν στο κελί τους στον 7ο όροφο των φυλακών του Στάμχαϊμ νεκροί ο Μπάαντερ, ο Ράσπε και η Ενσλιν. Η τέταρτη κρατούμενη Ιρμγκαρντ Μέλερ έφερε βαριά τραύματα από μαχαιριές στο στήθος, αλλά επέζησε.

Εχουν αναπτυχθεί κατά καιρούς από εκπροσώπους του γερμανικού κράτους πολλά επιχειρήματα για τις πολιτικές επιδιώξεις των κρατουμένων της RAF μέσω της σχεδιαζόμενης αυτοκτονίας τους. Ομως οι τεχνικές λεπτομέρειες του θανάτου τους βοούν κατά της εκδοχής της αυτοκτονίας.

Οι κρατούμενοι βρίσκονταν υπό καθεστώς απόλυτης απομόνωσης ήδη από την επαύριο της απαγωγής του Σλάιερ, δηλαδή από τις 5 Σεπτεμβρίου. Η απομόνωση αυτή συμπεριλάμβανε και τους δικηγόρους τους. Δεν υπήρχε καμιά δυνατότητα επικοινωνίας μεταξύ τους χωρίς τον έλεγχο των φυλάκων. Τυπικά αυτή η απαγόρευση επαφής θεσμοθετήθηκε με νόμο που ψηφίστηκε στις 2 Οκτωβρίου.

Εχει μείνει ουσιαστικά αναπάντητο το ερώτημα πώς κατάφεραν οι φυλακισμένοι να εισαγάγουν δυο πιστόλια σε φυλακές υψίστης ασφαλείας και, το σημαντικότερο, πώς μπόρεσαν να τα κρατήσουν κρυμμένα επί βδομάδες μέσα στο κελί τους. Ο γενικός ομοσπονδιακός εισαγγελέας Ρέμπμαν υποστήριξε αργότερα ότι οι κρατούμενοι προμηθεύθηκαν τα όπλα κατά τη διάρκεια της δίκης τους. Υποτίθεται ότι τα έφεραν οι συνήγοροι. Ομως η δίκη είχε τελειώσει από τις 28 Απριλίου. Από τότε η διεύθυνση των φυλακών μετέφερε πολλές φορές τους κρατούμενους σε διαφορετικά κελιά. Από την ημέρα μάλιστα της απαγωγής του Σλάιερ οι φύλακες ερευνούσαν τα κελιά τουλάχιστον δυο φορές τη μέρα. Σχεδόν καθημερινά τις έρευνες πραγματοποιούσαν ειδικοί άνδρες του ΒΚΑ. Αυτό σημαίνει ότι ερευνήθηκε πολλές φορές κάθε γωνιά του κελιού. Τα λιγοστά έπιπλα αποσυναρμολογήθηκαν, οι τοίχοι και το πάτωμα ψάχτηκαν εξονυχιστικά για κρύπτες.

Είναι ελάχιστα πειστική η επίσημη εκδοχή ότι το βράδυ της 17ης προς 18η Οκτωβρίου είχε βάρδια μόνο ένας φύλακας και ότι όλο το βράδυ -από τις 11- δεν έριξε ούτε μια ματιά στα κελιά. Η εντολή ήταν να γίνεται έλεγχος κάθε έξι ώρες, όμως στην πράξη αυτό ήταν απλώς το μίνιμουμ. Κατά κανόνα ο έλεγχος γινόταν πολύ συχνότερα, και μάλιστα κατά τη διάρκεια της νύχτας και οπωσδήποτε τις κρίσιμες εκείνες στιγμές.

Είκοσι χρόνια αργότερα, η εκδοχή της αυτοκτονίας μοιάζει ακόμα απίθανη. Το γεγονός ότι σήμερα γίνεται σχεδόν ομόφωνα αποδεκτή, οφείλεται κυρίως στην αλλαγή των πολιτικών συνθηκών και στη δυσκολία να μεταφερθεί κανείς στο κλίμα της εποχής. Είναι λίγο δύσκολο για τη σημερινή γερμανική κοινή γνώμη να αποδεχθεί ότι εκείνη την περίοδο υπήρχε ισχυρή πολιτική πίεση που οδηγούσε στην εξόντωση -με τον ένα ή τον άλλο τρόπο- των κρατουμένων.

Στο διακομματικό στρατηγείο έκτακτης ανάγκης που συγκροτήθηκε, ο Χέλμουτ Σμιτ ξεκαθάρισε ότι δεν πρέπει να υπάρχουν ταμπού στο χειρισμό της υπόθεσης. Ο Φραντς Γιόζεφ Στράους υποστήριξε τότε την ανακήρυξη των κρατουμένων σε ομήρους και την εκτέλεσή τους. Ο τότε κυβερνητικός εκπρόσωπος Κλάους Μπέλινγκ επιβεβαίωσε πριν λίγες μέρες ότι αυτή η σκέψη "υπήρχε πράγματι στην ατμόσφαιρα".

Ο σοσιαλδημοκράτης πρωθυπουργός του κρατιδίου της Βόρειας Ρηνανίας Βεστφαλίας Κιν είχε ήδη από τις 14 Σεπτεμβρίου απειλήσει ανοιχτά: "Οι τρομοκράτες πρέπει να γνωρίζουν ότι η θανάτωση του Χανς Μάρτιν Σλάιερ θα έχει βαριές συνέπειες στη μοίρα των φυλακισμένων, τους οποίους επιθυμούν να απελευθερώσουν με την κατάπτυστη πράξη τους."
Το ναζιστικό NPD βρήκε την ευκαιρία να θυμηθεί την παράδοση των αντιποίνων της Βέρμαχτ και ζήτησε "να εκτελούνται δέκα τρομοκράτες για κάθε έναν που δολοφονείται ή πέφτει θύμα απαγωγής". Ο ιστορικός και συγγραφέας Γκόλο Μαν επιχειρηματολογούσε υπέρ της εκτέλεσης των κρατουμένων στην τηλεοπτική εκπομπή "Πανόραμα" και μάλιστα το βράδυ της 17ης Οκτωβρίου. Η εφημερίδα "Φρανκφούρτερ Αλγκεμάινε" στις 18 Οκτωβρίου σχολίαζε το θάνατο των τριών φυλακισμένων, ζητώντας να αλλάξει ο θεμελιώδης νόμος (το γερμανικό Σύνταγμα) και να θεσπιστεί ένα "έκτακτο δίκαιο κατά των τρομοκρατών".

Το σχετικό κλίμα είχε προετοιμάσει ο πρωθυπουργός της Κάτω Σαξονίας Αλμπρεχτ, ο οποίος είχε δημόσια υποστηρίξει -ήδη πριν από την απαγωγή του Σλάιερ- ότι πρέπει οι συλλαμβανόμενοι τρομοκράτες να υφίστανται βασανιστήρια, έτσι ώστε να τους αποσπούν ομολογίες και στοιχεία, αλλά και να ασκείται πίεση στους ελεύθερους συντρόφους τους.
Από κοντά και οι εφημερίδες μεγάλης κυκλοφορίας, οι οποίες πρόβαλαν την ομόθυμη ( απαίτηση των αναγνωστών τους για ριζικά μέτρα. Πρώτες πρώτες οι εφημερίδες του συγκροτήματος Σπρίνγκερ: "Για κάθε όμηρο της RAF πρέπει να πυροβολούνται δυο φυλακισμένοι τρομοκράτες", έγραφε η "Μόργκενποστ" στις 7/9/1977. Και η "Μπιλντ" συμπλήρωνε πέντε μέρες αργότερα: "Ενας νεκρός τρομοκράτης δεν είναι δυνατόν να απελευθερωθεί με απαγωγή ομήρων."

Το σίγουρο είναι ότι ο θάνατος των κρατουμένων ήταν απολύτως επιθυμητός από τη γερμανική πολιτική τάξη και ότι η παραβίαση των τυπικών κανόνων δικαίου ήταν ήδη γεγονός, όχι μόνο στο Στάμχαϊμ, αλλά σε ολόκληρη τη γερμανική επικράτεια. Εκείνο που ακόμα και σήμερα τρομάζει, είναι αυτή η ιδιότυπη ανάμιξη μαζικής συναίνεσης και μαζικής άγνοιας που εκδηλώθηκε μετά τη 18η Οκτωβρίου. Οπως παρατηρεί η αριστερή εφημερίδα "ΑΚ", σε ένα από τα ελάχιστα κριτικά αφιερώματα για τα 20 χρόνια του Στάμχαϊμ, "αν εξαιρέσουμε μια μειοψηφία που δεν είναι εύκολο να προσδιορίσουμε το μέγεθός της, η πλειοψηφία του πληθυσμού συμφωνούσε με τους πολιτικούς και με τα κυρίαρχα μέσα ενημέρωσης ότι καλύτερα θα 'ταν να μη μάθουμε ποτέ τι έγινε εκείνη τη νύχτα".

Η απώθηση αυτή μεταμορφώθηκε γρήγορα σε λήθη. Και στο έδαφος της λήθης στηρίχθηκε η σημερινή ενορχηστρωμένη βεβαιότητα.


[...]


ΟΙ ΜΕΝ ΚΑΙ ΟΙ ΔΕ


ΑΝΤΡΕΑΣ ΜΠΑΑΝΤΕΡ. Σύμφωνα με την επίσημη αστυνομική εκδοχή, ο Μπάαντερ αυτοκτόνησε με μία σφαίρα στον αυχένα. Η αστυνομική αναπαράσταση υποστήριξε ότι ο Μπάαντερ αυτοπυροβολήθηκε με το δεξί χέρι, κρατώντας το όπλο από τη λαβή και σημαδεύοντας προς τα κάτω. Οι ιατροδικαστές ωστόσο ισχυρίστηκαν ότι ο αυτοπυροβολισμός στον αυχένα είναι εφικτός μόνον όταν κρατήσει κανείς το όπλο ανάποδα, με τη σκανδάλη να δείχνει προς τα πάνω. Ο Μπάαντερ ήταν αριστερόχειρας, αλλά ίχνη μπαρουτιού και αίματος βρέθηκαν στο δεξί του χέρι. Εκτός αυτού, δεν ελέγχθηκε ποτέ αν το υποτιθέμενο όπλο της αυτοκτονίας αφήνει ίχνη μπαρουτιού στο χέρι και δεν ακολουθήθηκε η απαραίτητη βαλλιστική εξέταση που θα αποδείκνυε αν ο θάνατος του κρατουμένου οφειλόταν πράγματι στο συγκεκριμένο όπλο. Δεν υπάρχουν επίσης εκθέσεις για την ακριβή φορά του βλήματος. Υπάρχει ωστόσο ειδική γνωμάτευση του BKA (της Ομοσπονδιακής Αστυνομίας), σύμφωνα με την οποία το όπλο απείχε τη στιγμή της εκπυρσοκρότησης 30-35 εκατοστά από το σημείο εισόδου της σφαίρας στον αυχένα. Το στοιχείο αυτό αποκλείει την αυτοκτονία.

ΓΙΑΝ-ΚΑΡΛ ΡΑΣΠΕ. Ο μάρτυρας Γκετς κατέθεσε ότι πήρε το όπλο από το δεξί χέρι του Ράσπε, όταν τον βρήκε νεκρό το πρωί της 18.10.1977. Οπως όμως διδάσκουν τα εγχειρίδια ιατροδικαστικής, το γεγονός ότι το όπλο βρίσκεται στο χέρι ενός ανθρώπου που έχει δεχθεί σφαίρα στο κεφάλι αποτελεί ένδειξη για τη δολοφονία του, γιατί το όπλο πέφτει από το χέρι του ατόμου που αυτοπυροβολείται στον κρόταφο. Είναι βέβαιο ότι η εισαγγελία διαπίστωσε την αντίφαση και φρόντισε να τη "διορθώσει", ισχυριζόμενη ψευδώς ότι το πιστόλι βρέθηκε "δίπλα" στο δεξί χέρι του Ράσπε. Εκτός αυτού, υπήρξε διάσταση ως προς τη στάση του βαριά πληγωμένου Ράσπε πάνω στο κρεβάτι: κατά τη μία εκδοχή ήταν ξαπλωμένος, ενώ άλλοι ισχυρίστηκαν ότι βρέθηκε καθιστός. Αντικρουόμενα ήταν ακόμη τα στοιχεία που αφορούσαν την απόσταση του κρεβατιού από τον τοίχο: η επίσημη ανακριτική έκθεση υποστηρίζει ψευδώς ότι πίσω από το κρεβάτι δεν υπήρχε χώρος ώστε να πυροβολήσει κάποιος από το σημείο αυτό τον Ράσπε. Οι φωτογραφίες ωστόσο του κελιού αποκαλύπτουν σαφώς ότι η απόσταση ήταν αρκετή ώστε να σταθεί εκεί ένα άτομο.

ΓΚΟΥΝΤΡΟΥΝ ΕΝΣΛΙΝ. Τα άτομα που άνοιξαν το πρωί της 18.10.1977 το κελί της Ενσλιν δεν ανέφεραν την καρέκλα που υποτίθεται ότι χρησιμοποίησε για τον απαγχονισμό της. Αργότερα, οι ίδιοι σωφρονιστικοί υπάλληλοι κατέθεσαν διαφορετικές εκδοχές για τη θέση της καρέκλας. Πάντως ποτέ δεν ελέγχθηκαν τα ίχνη που βρέθηκαν πάνω στο συγκεκριμένο κάθισμα. Το καλώδιο με το οποίο υποτίθεται ότι κρεμάστηκε η Ενσλιν έσπασε την ώρα που προσπάθησαν να κατεβάσουν το πτώμα της. Αυτό σημαίνει ότι η αντοχή του δεν ξεπερνούσε τα 49 κιλά, δηλαδή το βάρος της. Πώς άντεξε επομένως την πρόσθετη επιβάρυνση των απότομων κινήσεων που συνοδεύουν την αγωνία του θανάτου την ώρα του απαγχονισμού; Ούτως ή άλλως, δεν έγινε ποτέ ο έλεγχος που θα αποδείκνυε αν το καλώδιο είχε κοπεί με το ψαλίδι που βρέθηκε στο κελί. Ακόμη, όπως ακριβώς συνέβη και με την περίπτωση της Μάινχοφ, δεν πραγματοποιήθηκε η ειδική εξέταση που θα πιστοποιούσε αν ο θάνατος προηγήθηκε του απαγχονισμού ή αν οφειλόταν σε αυτόν.

ΙΡΜΓΚΑΡΝΤ ΜΕΛΕΡ. Η μόνη επιζήσασα της ίδιας βραδιάς (17-18.10.1977) βρέθηκε αιμόφυρτη στο κελί της, και μόνον ύστερα από πέντε ημέρες μπόρεσε να αφηγηθεί στη δικηγόρο της την εμπειρία της, η οποία ενίσχυε την εκδοχή της δολοφονίας των κρατουμένων. Στο διάστημα των ημερών που μεσολάβησαν, οι γερμανικές αρχές συνέχισαν τις "ανακαλύψεις" στα κελιά των κρατουμένων της RAF (όπλα, κρυψώνες, κ.ο.κ.). Στην πανεπιστημιακή κλινική του Τίμπινγκεν, όπου είχε μεταφερθεί, η τραυματισμένη Μέλερ αφηγήθηκε στη δικηγόρο της ότι στις 4.30'τη νύχτα της Δευτέρας 17 Οκτωβρίου άκουσε δύο πνιχτούς κρότους και φώναξε αμέσως στον Ράσπε που βρισκόταν στο απέναντι κελί. Ενα "ναι" του την καθησύχασε. Εκείνη τη στιγμή έχασε τις αισθήσεις της και συνήλθε στο διάδρομο, όπου βρέθηκε πάνω σε φορείο με το στήθος γεμάτο αίματα από μαχαιριές. Ακουσε τότε φωνές που έλεγαν "ξεπαστρέψαμε με τον Μπάαντερ και την Ενσλιν". Λιποθύμησε και πάλι και συνήλθε πολύ αργότερα στην πανεπιστημιακή κλινική του Τίμπινγκεν. Οι αρχές ισχυρίστηκαν ότι είχε επιχειρήσει να αυτοκτονήσει με μαχαίρι. Στην αυτοβιογραφία της που κυκλοφόρησε πρόσφατα, η Μέλερ υποστηρίζει ότι οι δυνάμεις ασφαλείας των φυλακών εισέβαλαν στα κελιά και σκότωσαν τους συντρόφους της. Για την καταγγελία της αυτή αντιμετωπίζει την κατηγορία της δυσφήμησης του κράτους.

ΙΝΓΚΡΙΝΤ ΣΟΥΜΠΕΡΤ. Κρατούμενη στις ανδρικές φυλακές Στάντελχαϊμ του Μονάχου, βρέθηκε απαγχονισμένη στο κελί της στις 18 Νοεμβρίου 1977, προτού κλείσει μήνας από τις "αυτοκτονίες" των συντρόφων της στο Στάμχαϊμ. Σύμφωνα με την επίσημη εκδοχή, η Σούμπερτ κρεμάστηκε χρησιμοποιώντας το κάλυμμα του κρεβατιού της. Ο θάνατός της διαπιστώθηκε στις 19.10', και υπήρξαν μαρτυρίες ότι ήταν ζωντανή πριν από μία ακριβώς ώρα. Κατά έναν παράδοξο τρόπο, την παραμονή του θανάτου της βρέθηκε ποσότητα εκρηκτικών στο κελί της στο Στάμχαϊμ που παρέμενε κενό μετά τη μεταγωγή της στο Μόναχο. Σύμφωνα με δηλώσεις του δικηγόρου της, η Σούμπερτ του είχε κάνει σαφές ότι δεν υπήρχε περίπτωση να αυτοκτονήσει. Εκτός αυτού, η Σούμπερτ είχε συζητήσει πρόσφατα μαζί του το ενδεχόμενο να ζητήσει μεταγωγή στις γυναικείες φυλακές της Φρανκφούρτης, καθώς ήταν η μοναδική γυναίκα στις φυλακές του Μονάχου, γεγονός που την καταδίκαζε σε ακόμη αυστηρότερη απομόνωση. Πάντως ο υπουργός Δικαιοσύνης της Βαυαρίας μετά τα γεγονότα του Στάμχαϊμ είχε σπεύσει να δηλώσει ότι κάτι τέτοιο δεν θα συνέβαινε ποτέ στις φυλακές της δικαιοδοσίας του, όπου τα κελιά των τρομοκρατών παρακολουθούνταν διαρκώς.




O IOΣ - Ελευθεροτυπία, 9/11/1997