THMMY.gr

Αγνωστικισμός (agnosticism) ονομάζεται η φιλοσοφική θεώρηση ότι η αλήθεια ορισμένων μεταφυσικών υποθέσεων, όπως οι θεολογικοί ισχυρισμοί που αφορούν την ύπαρξη του Θεού, των θεών ή θεοτήτων, είναι είτε προς το παρόν άγνωστη είτε εγγενώς απρόσιτη. Ο όρος αυτός, καθώς και ο σχετικός όρος αγνωστικιστής πλάστηκαν από τον Τόμας Χάξλεϋ (Thomas Henry Huxley) στα 1869 και χρησιμοποιούνται επίσης για να περιγράψουν εκείνους που υϊοθετούν μια σκεπτικιστική ή διπλωματική στάση σχετικά με την ύπαρξη θεοτήτων καθώς και με άλλα ζητήματα της θρησκείας. Η λέξη αγνωστικιστής προέρχεται από το στερητικό α και τη γνώση. Ο Αγνωστικισμός δεν θα πρέπει να συγχέεται με τη θεώρηση που αντιμάχεται ειδικά το δόγμα της γνώσης και τον Γνωστικισμό—αυτές είναι θρησκευτικές έννοιες που δεν σχετίζονται εν γένει με τον αγνωστικισμό.

Οι αγνωστικιστές μπορεί να ισχυρίζονται ότι δεν είναι δυνατόν να κατακτήσουμε απόλυτη ή βέβαιη πνευματική (μεταφυσική) γνώση· εναλλακτικά μπορεί να πρεσβεύουν ότι ενώ η βεβαιότητα ενδέχεται να είναι δυνατή, οι ίδιοι προσωπικά δεν κατέχουν τέτοια γνώση. Και στις δύο περιπτώσεις, ο αγνωστικισμός εμπεριέχει σκεπτικισμό απέναντι στις θρησκευτικές βεβαιώσεις.



Λογικός Θετικισμός

Οι λογικοί θετικιστές, όπως ο Ρούντολφ Κάρναπ (Rudolph Carnap) και ο Α. Τζ. Άγιερ (A. J. Ayer), θεωρούνται μερικές φορές εσφαλμένα αγνωστικιστές. Επιστρατεύοντας επιχειρήματα που θυμίζουν την περίφημη ρήση του Βιττγκενστάιν (Wittgenstein), "Για όσα δεν μπορούμε να μιλήσουμε, καλύτερα να μένουμε σιωπηλοί", έβλεπαν κάθε συζήτηση περί θεών ως κυριολεκτικά χωρίς νόημα. Για τους λογικούς θετικιστές και τους οπαδούς παρόμοιων σχολών σκέψης, προτάσεις σχετικές με θρησκευτικές και άλλες υπερβατικές εμπειρίες δεν θα μπορούσαν να έχουν μια τιμή αλήθειας, και θεωρούνταν ότι είναι χωρίς νόημα. Αυτό όμως περιλαμβάνει κάθε εξεφρασμένη γνώμη για τον Θεό, ακόμη και εκείνες τις αγνωστικές προτάσεις που αρνούνται ότι η γνώση του Θεού είναι δυνατή. Στο Γλώσσα, Αλήθεια και Λογική, ο Άγιερ σαφώς απορρίπτει τον αγνωστικισμό με το σκεπτικό ότι ο αγνωστικιστής, μολονότι ισχυρίζεται ότι η γνώση του Θεού είναι αδύνατη, ωστόσο εξακολουθεί να δέχεται ότι προτάσεις σχετικά με τον Θεό έχουν νόημα.




Ο ισχυρός αγνωστικισμός (ή αλλιώς σκληροπυρηνικός αγνωστικισμός, κλειστός αγνωστικισμός, αυστηρός αγνωστικισμός) — η άποψη ότι το ερώτημα για την ύπαρξη των θεοτήτων είναι από τη φύση του ανεξιχνίαστο ή ότι τα ανθρώπινα όντα δεν είναι κατάλληλα εξοπλισμένα να κρίνουν τις σχετικές ενδείξεις.



Ο ασθενής αγνωστικισμός (ή αλλιώς μετριοπαθής αγνωστικισμός, ανοιχτός αγνωστικισμός, εμπειρικός αγνωστικισμός) — η άποψη ότι η ύπαρξη ή η ανυπαρξία του Θεού ή των θεών είναι προς το παρόν άγνωστη, όχι όμως απαραίτητα ανεξιχνίαστη, επομένως αναβάλλει κανείς την κρίση του μέχρις ότου περισσότερες αποδείξεις είναι διαθέσιμες.



Ο απαθής αγνωστικισμός (ή αλλιώς "ιγνωστικισμός" ή απαθεϊσμός) — η άποψη ότι το ερώτημα σχετικά με την ύπαρξη των θεοτήτων είναι χωρίς νόημα, διότι δεν έχει παρατηρήσιμες συνέπειες.



Ο αναπαραστατικός αγνωστικισμός (model agnosticism) — η άποψη ότι τα φιλοσοφικά και μεταφυσικά ερωτήματα δεν είναι εντέλει επαληθεύσιμα, αλλά ότι θα έπρεπε να οικοδομηθεί ένα μοντέλο ευέλικτων υποθέσεων πάνω στη βάση της λογικής σκέψης. Ας σημειωθεί ότι ο κλάδος αυτός του αγνωστικισμού διαφέρει από τους υπόλοιπους ως προς το ότι δεν εστιάζεται στο ερώτημα της ύπαρξης θεοτήτων.




από την ελληνική wiki
http://el.wikipedia.org/wiki/Αγνωστικισμός
μετάφραση της
http://en.wikipedia.org/wiki/Agnosticism

Ο αγνωστικισμός είναι μια ενδιάμεση κατάσταση μεταξύ του θεϊσμού και του αθεϊσμού. Δεν είναι η μόνη, αλλά μία από τις πολλές. Γι'αυτό άλλωστε έχει τόσες διαβαθμίσεις.

Ένα ερώτημα όπως τίθεται στο δίπλα τόπικ "Πιστεύετε; (http://www.thmmy.gr/smf/index.php?topic=1464.0)" που καλεί σε απάντηση "ναι" ή "όχι", σε καμιά περίπτωση δε δίνει εκδήλωση του αν και τι πιστεύει ένα άτομο. Η ίδια αυτή πόλωση του ναι και όχι είναι επιεικώς αφελής, για να μη θίξουμε την προπαγάνδα. Δε λέω ότι δημιουργήθηκε με τέτοιο σκοπό αλλά είναι αποτέλεσμα διδασκαλίας "είστε μαζί μας ή εναντίον μας".

Ένα ενδιαφέρον στοιχείο για το τυχαίο της  υπόθεσης (επιστήνω την προσοχή αυτών που γνωρίζουν θεωρία πιθανοτήτων) είναι ότι στο "Πιστεύετε" τόπικ μετά από ψηφοφορία 180 ατόμων οι ΜΙΣΟΙ ψήφισαν τη μια επιλογή και οι μισοί την άλλη, με διακύμανση μόνο 3.

Τον ιγνωστικισμό δεν τον έχει καλά. Ο ιγνωστικιστής δεν αποδέχεται την έννοια του Θεού διότι δεν είναι καλώς ορισμένη. Ο απαθής αγνωστικισμός είναι αυτό που γράφει, ο ιγνωστικισμός είναι άλλο.

με δεδομένη την ιστορική αλληλουχία αυτών των δύο προτάσεων:

"υπάρχει κάποιο ανώτερο ον που δημιιούργησε αυτόν τον κόσμο και με τον χ τρόπο επεμβαίνει και μας κρίνει"
"δεν υπάρχει κανένα τέτοιο ανώτερο ον, και μπορεί να ανιχνευθεί μόνο στο θυμικό των ανα τόπων λαών"

τι ψυχολογικές σκοπιμότητες θα έβαζες πίσω μια τρίτη πρόταση όπως:

"δεν μπορούμε να ξέρουμε αν υπάρχει"


κοινώς, το ερώτημα που τίθεται ενώπιο του ατόμου και της εξέλιξης του δεν είναι το αν υπάρχει ή δεν υπάρχει θεός, όπου προφανώς θα υπάρξουν και οι διπλωμάτες που θα αυτοκληθούν να απαντήσουν στην ερώτηση και θα το παίξουν διπλό ταμπλό, αλλά το ουσιαστικό ερώτημα είναι, από την στιγμή που γνωρίζεις ότι δεν υπάρχει, πως μεταβάλλεις την εξεταστική μέθοδο που προσεγγίζεις τον κόσμο, και κατ' επέκταση και τις αντίστοιχες μεθόδους των υπολοίπων

πολλοί πεισμώνουν και λένε "υπάρχει υπάρχει υπάρχει!!!", απλά εκπέμποντας την αδυναμία τους να διαφύγουν του τρόπου και χώρου μέσα στον οποίο μεγάλωσαν και διαμορφώθηκαν

άλλοι διστακτικά και νοσταλγικά ρίχνουν κλεφτές ματιές προς τα πίσω λέγοντας "εγώ δεν ξέρω μη με ρωτάτε", αδυνατόντας να αξιοποιήσουν την νέα αυτή γνώση, εγκλωβισμένοι μεταξύ δύο κόσμων, με τον πιο ρομαντικό από αυτούς να τους αφομοιώνει συστηματικά (γιατί άλλωστε και οι αγνωστικιστές θειστές εν αγνοία τους είναι, στην παραμικρή "αδιάσειστη" ένδειξη ή "πετάρισμα της ψυχής" έχουν γυρίσει)

άλλοι πάλι νοιώθουν απελευθερωμένοι από αυτό, και μπορούν να το αξιοποιήσουν δημιουργικά για την ανάπτυξη της νόησης τους


συμμαζεύοντας, θα έλεγα ότι ο κόσμος των θειστών ορίζεται από πολύ περισσότερα πέραν της φαινομενικά ικανής συνθήκης, δηλαδή άτομα με θετική απόφανση στην ερώτηση αν υπάρχει θεός, ορίζεται επίσης από το ανεγερθέν σύστημα συμπεριφορών, νοοτροπίας και κοινωνικών "αντανακλάσεων", που περιπλέκουν το θέμα, καθώς όταν καλείται το άτομο να αποφανθεί, κουβαλάει ήδη ένα ιστορικό που επιρρεάζει κρίσιμα την απάντηση του

και οι δύο πιθανές εκβάσεις που ανοίγονται μπροστά σε ένα άτομο, είναι η παραμονή σε αυτόν τον κόσμο, που είναι και η αμφισβήτηση τμημάτων μόνο του όλου "πνευματιστικού" οικοδομήματος, ή η διαφυγή αυτού

@νέσα
Ο όρος "ιγνωστικισμός" δεν ξέρω αν υπάρχει στα ελληνικά, δεν μπορώ να τον βρω πουθενά. Είναι ουσιαστικά το ignosticism με ελληνικούς χαρακτήρες που δεν πρέπει να έχει δόκιμη ετυμολογία όπως π.χ. το agnosticism (>αγνωστικισμός>α+γνώση). Νομίζω ξέρεις πως είναι συχνό ξενόγλωσσοι όροι να σημαίνουν κάτι διαφορετικό στην ελληνική αντίστοιχη σχολή.


Πάντως, ας μην κολλάμε στους όρους, παρά σε αυτό που εννοούν. Εξάλλου, δεν τα έγραψα αυτά για να κατηγοριοποιήσουμε τα πάντα, γιατί όχι μόνο δεν είναι πλήρεις οι περιγραφές αλλά δεν είναι όλες οι περιπτώσεις. Απλά έδειξα με έτοιμο δείγμα που βρήκα στη wikipedia ότι υπάρχουν διαβαθμίσεις από αυτό που εξήγησα πιο πάνω.

Εξ μεκάνους, λες ότι κάποιοι από αυτούς που ζουν σα να υπάρχει θεός (τους θεϊστές) δεν είναι απόλυτα σίγουροι (με πισινή αγνωστικιστές). Μιλώντας με όρους, αυτό είναι weak agnosticism (http://en.wikipedia.org/wiki/Weak_agnosticism).

Αυτούς όντως τους έχει κερδίσει το σύστημα. Εκείνοι που δεν είναι σίγουροι και αναποφάσιστοι θέλουν στην πραγματικότητα χρόνο να καταλάβουν τι... καταλαβαίνουν. Επιπλέον χρόνο από εκείνους που τα πιάνουν πιο γρήγορα. Γιατί είναι ουσιαστικά ένα είδος ευφυίας να καταλαβαίνεις τον εαυτό σου, δηλαδή σε αυτή την περίπτωση να καταλαβαίνεις τι πιστεύεις ώστε να ενσωματωθείς κάπου. Και η ευφυία γενικά έχει διαβαθμίσεις στους ανθρώπους.

Έχει δε η ευφυία άμεση σχέση με τον χρόνο. Εκτός του πλαισίου της ώρας, της μέρας, του έτους. Όταν στα παραπάνω άτομα δε δίνεται ο απαραίτητος γι'αυτούς χρόνος και πιέζονται, σαφώς δεν ενεργούν σύμφωνα με αυτά που πιστεύουν γιατί δεν τα έχουν ανακαλύψει. Οπότε πάνε με το ρεύμα επειδή είναι η γρήγορη λύση.

Βέβαια, δοσμένου αυτού του φαινομένου, σίγουρα εκμεταλλεύονται αυτούς τους ανθρώπους οι (ποιοι άλλοι) επικρατούσες θρησκείες της περιοχής. Ίσως και να επιδιώκουν το κονφούζιο σε κάποιο βαθμό. Όταν δεν μπορείς να έχεις κάποιον απολύτως υπό του χεριού σου, καλύτερα να μην του δίνεις περιθώρια να το σκεφτεί παραπάνω.

μια σύνοψη της πιο πάνω αναλυσάρας μου

η απουσία γνώσης για κάποια αρχή, έννοια, ύπαρξη δεν οδηγεί τον άνθρωπο στον διχασμό μεταξύ της ύπαρξης της ή μη
κάποιο αυθαίρετα μεγάλο (και άρα ικανό) κομμάτι του πληθυσμού που είναι πεπεισμένο γι΄ αυτήν όμως, μπορεί

σε κάποιο μετέπειτα στάδιο οι αντιφάσεις συμπυκνώνονται στην επιλογή μεθόδου
δηλαδή βρίσκω πλήρως ασύμβατα τα πρότυπα του επιστήμονα και του θρησκευόμενου

όσοι δεν επιλέγουν κανένα μεταξύ των δύο (όχι και τα δύο, γιατί όπως είπαμε αυτά δεν συμβαδίζουν)
μπορεί κάποιος να σκεφτεί ότι χαρακτηρίζονται από απουσία μεθόδου, πράγμα που δεν ισχύει
γιατί πιο ενδελεχώς σκεπτόμενος, θα δει ότι αντιλαμβάνονται και συμπερασματολογούν όπως αναπόφευκτα
οι δεδομένοι κοινωνικοί αυτοματισμοί επιβάλλουν

και δεν ξέρω για εσάς, αλλά η εκπαίδευση μου (με την μονόδρομη έννοια της σχέσης που υπονοεί η λέξη)
δεν θα χαρακτηριζόταν επιτυχώς σαν "επιστημονική"

κάτι τέτοιο εννοούσα πιο πάνω λέγοντας ότι ο θρήσκος δεν ορίζεται μονοσήμαντα
απλά και μόνο από μια πεποίθηση του ότι υπάρχει ένα ανώτερο ον

Όχι, δεν είναι το ίδιο. Ένας αγνωστικιστής μπορεί να είναι καθαρά αγνωστικιστής (με τις διαβαθμίσεις που υπάρχουν) αλλά μπορεί να είναι αγνωστικιστής άθεος (http://en.wikipedia.org/wiki/Agnostic_atheism) ή αγνωστικιστής θεϊστής (http://en.wikipedia.org/wiki/Agnostic_theist) (με αυτό να συνεπάγεται ότι κάποιος μπορεί να είναι και αγνωστικιστής χριστιανός, αγνωστικιστής βουδιστής κτλ)