Νέα βιβλία Ιστορίας - Νέα Ιστορία ??

[Thmmy.gr portal]

  Thmmy.gr portal
   Forum
   Downloads
   Ενεργ. Λογαριασμού
   Επικοινωνία
  
  Χρήσιμα links
   Σελίδα τμήματος
   Βιβλιοθήκη Τμήματος
   Elearning
   Φοιτητικά fora
   Πρόγραμμα Λέσχης
   Πρακτική Άσκηση
   Ηλεκτρονική Εξυπηρέτηση Φοιτητών
   Διανομή Συγγραμμάτων
   Ψηφιακό Καταθετήριο Διπλωματικών
   Πληροφορίες Καθηγητών
   Instagram @thmmy.gr
   mTHMMY
  
  Φοιτητικές Ομάδες
   ACM
   Aristurtle
   ART
   ASAT
   BEAM
   BEST Thessaloniki
   EESTEC LC Thessaloniki
   EΜΒ Auth
   IAESTE Thessaloniki
   IEEE φοιτητικό παράρτημα ΑΠΘ
   SpaceDot
   VROOM
   Panther
  

THMMY.gr Web

Helios_MultiScribbles2SMF Default ThemeSMFone_Blue

[Ανεβάζετε τα θέματα των εξετάσεων στον τομέα Downloads]

Είσαι πρωτοετής;... Καλώς ήρθες! Μπορείς να βρεις πληροφορίες εδώ. Βοήθεια για τους καινούργιους μέσω χάρτη.

Κατεβάστε εδώ το Android Application για εύκολη πρόσβαση στο forum.

Ανεβάζετε τα θέματα των εξετάσεων στον τομέα Downloads με προσοχή στα ονόματα των αρχείων!

Για ανανέωση (ή προσθήκη νέου) avatar, πρέπει η μεγαλύτερη διάσταση της εικόνας να είναι 110 pixels.

[Νessa]

Δεν πρεπει απλα να αποσυρθει , αλλα και να καταστραφει καθε αντιτυπο του ..

Τελικά εκδηλώθηκες

Καφρίλα, ξέρω

[gepeltek]

Δεν πρεπει απλα να αποσυρθει , αλλα και να καταστραφει καθε αντιτυπο του ..

Τελικά εκδηλώθηκες

Καφρίλα, ξέρω

Ενταξει τρόπος του λέγειν....   

[arianos]

«Ανιστόρητο» το βιβλίο της ΣΤ΄ Δημοτικού λέει η Ακαδημία


«Ανιστόρητο» και «ελαττωματικό» χαρακτηρίζει το βιβλίο Ιστορίας της ΣΤ΄ Δημοτικού γνωμοδότηση της Ακαδημίας Αθηνών, την οποία δημοσιεύει η εφημερίδα ΤΟ ΠΑΡΟΝ. «Καταπέλτης η Ακαδημία» αναφέρει χαρακτηριστικά η εφημερίδα και παρουσιάζει το κείμενο, στο οποίο καταγράφονται οι παραλείψεις, τα λάθη και οι ασάφειες που προκαλούν αντιδράσεις. Σύμφωνα με το δημοσίευμα, την γνωμοδότηση ζήτησε η ίδια η υπουργός Παιδείας, ώστε να έχει στα χέρια της την γνώμη του κορυφαίου πνευματικού Ιδρύματος της χώρας.

Τα συμπεράσματα των ακαδημαϊκών αποτελούν κόλαφο για τους συγγραφείς του βιβλίου. «Το βιβλίο πάσχει πρώτον ως βιβλίο ιστορίας. Οι αδυναμίες του αποκαλύπτουν ότι οι συγγραφείς δεν έχουν αρκετές ιστορικές γνώσεις και καθόλου ιστορική σκέψη. Ούτε εμπειρία συγγραφής βιβλίων έχουν», αναφέρουν χαρακτηριστικά στη γνωμοδότηση τους οι ακαδημαϊκοί, που απορρίπτουν τη λύση των διορθώσεων. Στην πολυσέλιδη γνωμοδότηση το βιβλίο κρίνεται αναλυτικά, για κάθε περίοδο στην οποία αναφέρεται. Χαρακτηριστικές είναι οι παρατηρήσεις για την παρουσίαση της Επανάστασης του 1821. «Δεν έχει τις προβλεπόμενες θεματικές ενότητες: "Οι Έλληνες εκφράζουν τους καημούς και τις ελπίδες τους", "Σούλι, Μάνη, Σφακιά", "Εξεγέρσεις των Ελλήνων"», αναφέρεται χαρακτηριστικά.

Ιδιαίτερα επικριτικά είναι τα σχόλια και για την εξιστόρηση της Μικρασιατικής Καταστροφής. «Οι Έλληνες της Μικράς Ασίας και του Πόντου εκδιώχθηκαν βίαια από τις εστίες τους, ενώ και οι Έλληνες της Ανατολικής Θράκης ωθήθηκαν στον βίαιο εκπατρισμό», επισημαίνουν ενδεικτικά οι ακαδημαϊκοί ως παράλειψη των συγγραφέων. Σοβαρές ελλείψεις όμως επισημαίνει η γνωμοδότηση των ακαδημαϊκών και για την εξιστόρηση του έπους του ’40, αναφέροντας ότι «ο Ελληνοϊταλικός πόλεμος τελειώνει μέσα σε μιάμιση σειρά. Δεν αναφέρονται οι μεγάλες επιτυχίες των Ελλήνων, ούτε οι διεθνής απήχησή τους, ούτε το γεγονός ότι αυτοί ανάγκασαν τους Γερμανούς να επέμβουν, ούτε η συναφής προς αυτό καθυστέρηση της Γερμανικής επίθεσης εναντίον της Σοβιετικής Ένωσης. Ο Ελληνογερμανικός πόλεμος παραλείπεται: Μάχη των οχυρών, ηρωική αντίσταση, αναγνώριση αυτού του γεγονότος από τον Χίτλερ»

Πηγή: www.alphatv.gr    17/03/07

[arianos]

Απ'ότι φαίνεται δεν ήταν και τόσο αστήρικτες οι αμφιβολίες για το αν το συγκεκριμένο βιβλίο πρέπει να διδαχθεί..

[gepeltek]

Στο σημερινή εφημερίδα "Το Παρόν" δημοσιεύεται ολόκληρο το κείμενο-γνωμοδότηση της Ακαδημίας Αθηνών για το επίμαχο νέο βιβλίο ιστορίας της ΣΤ' δημοτικού.

Το κείμενο-ντοκουμέντο παρά το συγκρατημένο χαρακτήρα του,αποδομεί σημείο προς σημείο,ενότητα προς ενότητα το επίμαχο βιβλίο,επισημαίνοντας όχι μόνο αμφιλεγόμενα σημεία και παραλείψεις αλλά και χονδροειδέστατα και παιδαριώδη λάθη που θα έπρεπε να θεωρούνται αδιανόητα για πανεπιστημιακούς δασκάλους,πλην όμως δεν προκαλούν ιδιαίτερη έκπληξη προς όσους γνωρίζουν τις διαδικασίες καθιέρωσης και εξέλιξης στα σημερινά πανεπιστήμια της μετριοκρατίας,του διδακτικού και επιστημονικού προσωπικού...


Χαρακτηριστικά παραδείγματα:
α. στη σελίδα 36 γράφεται για την Πελοπόννησο ότι "η ξένη κυριαρχία ξεκινάει το 1453" ενώ στην πραγματικότητα έχουμε:Λατινική κυριαρχία 1204

β.Στη σελ. 97:Στο χάρτη η Ιταλία χρωματίζεται με το χρώμα των εμπόλεμων "Κεντρικών Δυνάμεων". Χονδροειδές λάθος.Η Ιταλία προπολεμικά μεν ανήκε σε αυτή τη συμμαχία,αλλά κατά τον πόλεμο συντάχθηκε με τις δυνάμεις της Αντάντ.


Στις Παιδαγωγικές Παρατηρήσεις η Ακαδημία Αθηνών επισημαίνει τα εξής:

"1.Το κρινόμενο βιβλίο δεν επιδιώκει τους συγκεκριμένους παιδαγωγικούς σκοπούς που θέτει το ΔΕΠΠΣΙ (Διαθεματικό Ενιαίο Πλαίσιο Προγραμμάτων Σπουδών Ιστορίας).

2.Οι ελλείψεις ουσιαστικών πληροφοριών,οι ασάφειες καθώς και οι συνθετικές αδυναμίες δεν ελκύουν το ενδιαφέρον των αναγνωστών,μάλιστα μαθητών ηλικίας 11-12 ετών.Εξάλλου αυτή η ηλικία αναζητεί πρότυπα,θετικούς ήρωες,εξαίρετες πράξεις. Γι'αυτόν το λόγο δε θα έπρεπε να αναφέρονται μερικές ηρωικές φυσιογνωμίες,χαρακτηριστικές πράξεις ηρωισμού,εξυπνάδας,προσφοράς;

3.Οι αντιφάσεις και άλλες περιπτώσεις αστάθειας οδηγούν σε σύγχυση και προκαλούν απορίες στους μαθητές,αμηχανία στους δασκάλους και στους γονείς.

4.Το πλήθος των ανωτέρω φαινομένων κλονίζει την εμπιστοσύνη μαθητών,δασκάλων και γονέων προς το βιβλίο που θα μπορούσε να επεκταθεί στο όλο εκπαιδευτικό σύστημα."

Τέλος στο κεφάλαιο Συμπεράσματα και Απορίες η Ακαδημία σημειώνει τα κάτωθι:

"1.Το βιβλίο πάσχει πρώτον ως βιβλίο ιστορίας.Οι αδυναμίες του αποκαλύπτουν ότι οι συγγραφείς δεν έχουν αρκετές ιστορικές γνώσεις και καθόλου ιστορική σκέψη.Ούτε εμπειρία συγγραφής βιβλίων έχουν.

2.Πολλές καίριες παραλείψεις γεγονότων και άλλες αοριστίες που απισχναίνουν την ιστορία φαίνονται να οφείλονται στην επιθυμία συμβολής σε προσπάθεια καλλιέργειας φιλικών σχέσεων με γειτονικούς λαούς με τους οποίους οι Έλληνες είχαν διαφορές και πολέμησαν κατά το παρελθόν.Ο σκοπός είναι ευρύτατα αποδεκτός από την ελληνική πλευρά,αλλά δεν είναι απαραίτητο να σβήσουμε την ιστορία μας.Αρκεί να μην προκαλούμε μίσος εναντίον παλαιών εχθρών και με έμφαση να δηλώνουμε ότι παρά τα συμβάντα στο παρελθόν σήμερα συμμεριζόμαστε την ιδέα συνάψεως δεσμών φιλίας και συνεργασίας και εργαζόμαστε γι' αυτήν.

3.Μέρος της παιδαγωγικής βαθμολόγησης ενός βιβλίου είναι και ο βαθμός που παίρνει η εμφάνισή του.Μία σύγκρισή του με ξένα σχολικά βιβλία είναι απογοητευτική."

[Νessa]

Μέχρι τώρα έχω δει 4 συγκεκριμένα παράπονα από το βιβλίο (τα α και β στο ποστ του gepeltek, την παράλειψη για τη μικρασιατική καταστροφή και τις παραλείψεις για τον πόλεμο το '40). Όλα σωστά μου φαίνονται, αλλά λίγα για να αποσυρθεί όλο το βιβλίο. Αυτή η ακαδημία δεν έχει βγάλει κάποια πιο εκτενή γνωμοδότηση ώστε να μπορούμε να κρίνουμε καλύτερα;

[arianos]

Μέχρι τώρα έχω δει 4 συγκεκριμένα παράπονα από το βιβλίο (τα α και β στο ποστ του gepeltek, την παράλειψη για τη μικρασιατική καταστροφή και τις παραλείψεις για τον πόλεμο το '40). Όλα σωστά μου φαίνονται, αλλά λίγα για να αποσυρθεί όλο το βιβλίο. Αυτή η ακαδημία δεν έχει βγάλει κάποια πιο εκτενή γνωμοδότηση ώστε να μπορούμε να κρίνουμε καλύτερα;

Ιδού το κείμενο  της γνωμοδότησης :

http://www.paron.gr/v3/new.php?id=13019&colid=37&catid=33&dt=2007-03-18%200:0:0

[Νessa]

Μάλιστα, θα το διαβάσω...

Πάντως να πω ότι, αν και απομονωμένες οι παρατηρήσεις είναι σωστές, παρ'όλ'αυτά είναι πιο δίκαιο ένα βιβλίο που αποσιωπά τις βαρβαρότητες (ή αντίστοιχα τα "κατορθώματα") και των δύο πλευρών παρά μόνο της μίας, όπως γινόταν μέχρι τώρα...

[Νessa]

Ιδού άλλο ένα άρθρο: http://www.dea.org.gr/index.php?option=com_content&task=view&id=212&Itemid=42

[spartacos]

Ιδού μερικές προτάσεις για τα μελλοντικά βιβλία Iστοριας

1. Το 1940 οι Γερμανοί χάρις στο πρόγραμμα Κοινωνικού Τουρισμού του Χίτλερ συνέρρεαν μαζικά στις Νότιες χώρες.

2. Την περίοδο 1940-1944 λόγω της οικονομικής κρίσης που μάστιζε την Ελλάδα, οι Έλληνες Εβραίοι συνωστίζονταν στους σταθμους των τραίνων για να βρουν ένα μεταφορικό μέσο για τη Γερμανία για να βρουν καμμιά δουλιτσα. Πολλοί πέθαναν από την ταλαιπωρία και το συνωστισμό.

3. Την περίοδο της Οθωμανικής αυτοκρατορίας η παραπαιδεία είχε μεγάλη άνθιση. Ο Σουλτάνος ανέθεσε την εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας στην Ορθόδοξη Εκκλησία η οποία άνοιξε με τη σειρά της ιδιωτικά φροντιστήρια. Το ονομαστώτερο ήταν στη χαράδρα του Λούσιου πάνω στο γκρεμό λόγω της καταπληκτικής θεας. Τα παιδιά εκτός από Ελληνική γλώσσα παρακολουθούσαν σύμφωνα με το πρόγραμμα του παιδαγωγικού ινστιτούτου του Σουλτάνου και το μάθημα της Ελληνικής ιστορίας, του Βυζαντίου, θρησκευτικά και Ελληνική φιλοσοφία.

4. Λογω της κακης εκπαιδευσης που υπηρχε απο το Βυζαντιο πολλοι έστελναν τα παιδια τους στο εξωτερικο για σπουδες. Οταν επεκρατησε η Οθωμανικη Αυτοκρατορια οργανωσε πολλα κολλεγια ανωτερης εκπαιδευσης οι αποφοιτοι των οποιων ευρισκαν αμεσως δουλεια στο Δημοσιο. Πολλοί Έλληνες έστελναν τα παιδια τους σε αυτα τα κολλέγια για να κανουν καρριερα. Οι απόφοιτοί τους ονομάζονταν δε Γενιτσαροι.

5. Στις 15 Αυγουστου του 1940 όπου η Μύκονος δεν είχε ακομα αναπτυχει τουριστικα ο κόσμος συνερρεε στην Τηνο οπου διασκεδαζε στο πανυγηρι της Μεγαλοχαρης καθως επισης και πολλοι τουρίστες. Μαλιστα έγινε και ενα ατυχημα όταν ενα Ιταλικο κρουαζιερουποβρύχιο έπεσε απο αμελεια του κυβερνητη στο Ελληνικο πλοιο Ελλη.

6. Το 1940-44 είχε ξεσπασει στην Ελλαδα φοβερος ρατσισμος και ξενοφοβια σε βαρος των Γερμανων οικονομικων μεταναστων. Μόνο λίγοι Ελληνες είδαν τους Γερμανους σαν ισότιμους Ευρωπαίους πολίτες κρατώντας ταυτόχρονα την Ελληνικη τους ταυτότητα. Ήταν οι γνωστοι Γερμανοτσολιαδες που εργαστηκαν για το όραμα της Ενωμένης Ευρώπης.

7. Όταν οι Τουρκοι ήλθαν στα Βαλκανια οι λαοι των Βαλκανιων τους αντιμετώπισαν με προκαταληψη και τρομο-υστερια. Πολλοί ρατσιστες δε αντεδρασαν στις προθέσεις της Οθωμανικης κυβερνησης να κτίσει και τζαμιά σε κεντρικα σημεια της χώρας. Οι μόνοι που εδειξαν ανωτερότητα ήταν μια μερίδα των βορείων Αλβανων που υποδέχτηκαν με τετοια αγαπη τους Τουρκους ώστε έγιναν και οι ιδιοι Μουσουλμανοι, οι γνωστοι Τουρκαλβανοι. Οσοι Αλβανοι ήσαν ρατσιστες αναγκαστηκαν να καταφυγουν στη Νότια Ιταλια και την Ήπειρο.

8. Το 1941 ειχε αναπτυχθει ο φτηνος τουρισμος στην Κρητη. Πολλοί μαλιστα Γερμανοι από χαμηλώτερα οικονομικα στρωματα έβρισκαν πάμφθηνες πτήσεις τσαρτερ, χωρις κατάλυμα στο νησί. Για να γλυτωσουν δε και τους φόρους αεροδρομίου έπεφταν στο νησι με αλεξίπτωτο. Σε πολλους Κρητικους δεν άρεσε ο τουρισμος αυτος που δεν απεφερε συναλλαγμα στο νησι και κακοδέχτηκαν τους Γερμανους στο νησι. Ετσι έγινε η μάχη της Κρητης.

9. Ενα εορταστικο τριημερο του 1826 συνεβη ένα τρομερο δυστυχημα όταν κατα την μαζικη έξοδο από την πολη του Μεσολογγιου πολλοί κατοικοι ποδοπατηθηκαν στο μεγαλο μποτιλιαρισμα όταν ενας αμελης Τουρκος υπάλληλος αμελησε να ανοιξει το ενα φύλο της Θυρας της εξοδου της πολης. Αναλογο περιστατικο έγινε το 1981 με τη θυρα 7 του Ολυμπιακου.

[spartacos]

και ολα αυτα τη στιγμη που τα αλβανακια μαθαινουν για αλβανικη Αρτα,οι βαρνταρσκανοι για Σολουν και σλαβο Μ.Αλεξανδρο(!)

τα καρντασια φυσικα αποδεικνυουν με επιστημονικες(κεμαλικες) μεθοδους το καψιμο της Σμυρνης απο Ελληνες
και εμβαθυνουν στον Ομαρ που μας μιλαει για την αρχαια τουρκικη πολη της Τροιας και το σουλτανο της Πριαμ-εφεντη

[Αθάνατος]

Το Χότζα που έμαθε στον Ιπποκράτη την επιστήμη της ιατρικής πού τον βάζεις?

[arianos]

Ιδού μερικές προτάσεις για τα μελλοντικά βιβλία Iστοριας

1. Το 1940 οι Γερμανοί χάρις στο πρόγραμμα Κοινωνικού Τουρισμού του Χίτλερ συνέρρεαν μαζικά στις Νότιες χώρες.

2. Την περίοδο 1940-1944 λόγω της οικονομικής κρίσης που μάστιζε την Ελλάδα, οι Έλληνες Εβραίοι συνωστίζονταν στους σταθμους των τραίνων για να βρουν ένα μεταφορικό μέσο για τη Γερμανία για να βρουν καμμιά δουλιτσα. Πολλοί πέθαναν από την ταλαιπωρία και το συνωστισμό.

3. Την περίοδο της Οθωμανικής αυτοκρατορίας η παραπαιδεία είχε μεγάλη άνθιση. Ο Σουλτάνος ανέθεσε την εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας στην Ορθόδοξη Εκκλησία η οποία άνοιξε με τη σειρά της ιδιωτικά φροντιστήρια. Το ονομαστώτερο ήταν στη χαράδρα του Λούσιου πάνω στο γκρεμό λόγω της καταπληκτικής θεας. Τα παιδιά εκτός από Ελληνική γλώσσα παρακολουθούσαν σύμφωνα με το πρόγραμμα του παιδαγωγικού ινστιτούτου του Σουλτάνου και το μάθημα της Ελληνικής ιστορίας, του Βυζαντίου, θρησκευτικά και Ελληνική φιλοσοφία.

4. Λογω της κακης εκπαιδευσης που υπηρχε απο το Βυζαντιο πολλοι έστελναν τα παιδια τους στο εξωτερικο για σπουδες. Οταν επεκρατησε η Οθωμανικη Αυτοκρατορια οργανωσε πολλα κολλεγια ανωτερης εκπαιδευσης οι αποφοιτοι των οποιων ευρισκαν αμεσως δουλεια στο Δημοσιο. Πολλοί Έλληνες έστελναν τα παιδια τους σε αυτα τα κολλέγια για να κανουν καρριερα. Οι απόφοιτοί τους ονομάζονταν δε Γενιτσαροι.

5. Στις 15 Αυγουστου του 1940 όπου η Μύκονος δεν είχε ακομα αναπτυχει τουριστικα ο κόσμος συνερρεε στην Τηνο οπου διασκεδαζε στο πανυγηρι της Μεγαλοχαρης καθως επισης και πολλοι τουρίστες. Μαλιστα έγινε και ενα ατυχημα όταν ενα Ιταλικο κρουαζιερουποβρύχιο έπεσε απο αμελεια του κυβερνητη στο Ελληνικο πλοιο Ελλη.

6. Το 1940-44 είχε ξεσπασει στην Ελλαδα φοβερος ρατσισμος και ξενοφοβια σε βαρος των Γερμανων οικονομικων μεταναστων. Μόνο λίγοι Ελληνες είδαν τους Γερμανους σαν ισότιμους Ευρωπαίους πολίτες κρατώντας ταυτόχρονα την Ελληνικη τους ταυτότητα. Ήταν οι γνωστοι Γερμανοτσολιαδες που εργαστηκαν για το όραμα της Ενωμένης Ευρώπης.

7. Όταν οι Τουρκοι ήλθαν στα Βαλκανια οι λαοι των Βαλκανιων τους αντιμετώπισαν με προκαταληψη και τρομο-υστερια. Πολλοί ρατσιστες δε αντεδρασαν στις προθέσεις της Οθωμανικης κυβερνησης να κτίσει και τζαμιά σε κεντρικα σημεια της χώρας. Οι μόνοι που εδειξαν ανωτερότητα ήταν μια μερίδα των βορείων Αλβανων που υποδέχτηκαν με τετοια αγαπη τους Τουρκους ώστε έγιναν και οι ιδιοι Μουσουλμανοι, οι γνωστοι Τουρκαλβανοι. Οσοι Αλβανοι ήσαν ρατσιστες αναγκαστηκαν να καταφυγουν στη Νότια Ιταλια και την Ήπειρο.

8. Το 1941 ειχε αναπτυχθει ο φτηνος τουρισμος στην Κρητη. Πολλοί μαλιστα Γερμανοι από χαμηλώτερα οικονομικα στρωματα έβρισκαν πάμφθηνες πτήσεις τσαρτερ, χωρις κατάλυμα στο νησί. Για να γλυτωσουν δε και τους φόρους αεροδρομίου έπεφταν στο νησι με αλεξίπτωτο. Σε πολλους Κρητικους δεν άρεσε ο τουρισμος αυτος που δεν απεφερε συναλλαγμα στο νησι και κακοδέχτηκαν τους Γερμανους στο νησι. Ετσι έγινε η μάχη της Κρητης.

9. Ενα εορταστικο τριημερο του 1826 συνεβη ένα τρομερο δυστυχημα όταν κατα την μαζικη έξοδο από την πολη του Μεσολογγιου πολλοί κατοικοι ποδοπατηθηκαν στο μεγαλο μποτιλιαρισμα όταν ενας αμελης Τουρκος υπάλληλος αμελησε να ανοιξει το ενα φύλο της Θυρας της εξοδου της πολης. Αναλογο περιστατικο έγινε το 1981 με τη θυρα 7 του Ολυμπιακου.

 
Ωραίος ο spartakos...........

[Karaμazoβ]

Είχε η Εκκλησία εθνική συνείδηση;

* Αν η Εκκλησία δεν είχε την τεχνογνωσία της προσαρμογής σε διαδοχικές εξουσίες και καταστάσεις, δεν θα είχε επιβιώσει επί δύο χιλιετίες

Ηταν ακατανόητο για τους χριστιανούς το γεγονός ότι ο Θεός έδωσε τη νίκη στους «ασεβείς» μωαμεθανούς το 1453. Συνέβη προς εξαγνισμό των αμαρτιών τους; Ο Γεώργιος Σχολάριος, ο πρώτος πατριάρχης μετά την Αλωση, θεωρούσε την πτώση της Πόλης σημάδι της συντέλειας του κόσμου, που την περίμενε το 1492. To μοιραίο αυτό έτος θα συμπληρώνονταν 7.000 χρόνια από τη δημιουργία του κόσμου, σύμφωνα με το εκκλησιαστικό ημερολόγιο, και εφόσον «μια ημέρα Κυρίου, χίλια έτη επί γης», η περίοδος αυτή αντιστοιχούσε σε μια εβδομάδα του Θεού, επομένως μπορούσε να κλείσει ο κύκλος που άρχισε με τη δημιουργία του κόσμου.

* Ο παροξυσμός του μαρτυρίου

Η ένταση των αποκαλυπτικών αναμονών δημιούργησε απτά γεγονότα. Ο παροξυσμός του μαρτυρίου είναι ένα από αυτά. Ο κόσμος των ιδεών και των παραστάσεων των νεομαρτύρων παρουσιάζει πολλά κοινά στοιχεία με αντιλήψεις των χρησμολόγων. Υπήρξαν κινήματα, όπως του Διονυσίου του Φιλοσόφου, που ελαύνονταν από παρόμοιες εσχατολογικές αντιλήψεις. Στις περισσότερες ερμηνείες της Αποκάλυψης θεωρούνταν ότι ο Μωάμεθ είχε προαναγγελθεί ως το τέταρτο θηρίο. Σε άλλα εκκλησιαστικά κείμενα παρουσιάζεται ως γιος του Διαβόλου. Από τις αντιλήψεις αυτές γεννήθηκε η ιδέα ότι το Ισλάμ δημιουργήθηκε βάσει «σατανικού» σχεδίου, ενώ ο Μωάμεθ στάλθηκε στη γη ως αντίβαρο του Χριστού. Αν όμως η Τουρκοκρατία ισοδυναμούσε με την κυριαρχία του Αντιχρίστου, όπως είχε προφητεύσει η Αποκάλυψη, τι επιφύλασσε το μέλλον για τους χριστιανούς; Θεολόγοι όπως ο Γεώργιος Κορέσιος ή ο Αναστάσιος Γόρδιος και o Νεκτάριος Τέρπος υποστήριζαν ότι ύστερα από το εσχατολογικό αυτό γεγονός θα επέλθει η συντέλεια του κόσμου. Αλλοι, όπως ο Πανταζής ο Λαρισαίος, ο Λίνδιος, ο Θεοδώρητος και ο Κύριλλος, διακήρυσσαν ότι μετά την πτώση του μωαμεθανισμού και του παπισμού θα επικρατούσε στον κόσμο η αναμενόμενη χιλιετής βασιλεία του Χριστού με πρωτεύουσα την Κωνσταντινούπολη. Η περιοδολόγηση της ιστορίας σε τέσσερις αυτοκρατορίες, σύμφωνα με το όραμα του προφήτη Δανιήλ, αποτελούσε το υπόβαθρο της ιστορικής τους αντίληψης. Πού βρισκόμαστε τώρα, σε ποιο σημείο της ιστορίας, αναρωτιόταν ο Αναστάσιος Γόρδιος (18ος αι.), βέβαιος ότι η ιστορική πορεία είχε προδιαγραφεί στη Βίβλο.

«Αραγε ποία είναι η βασιλεία του Μωάμεθ και εις ποίαν αράδα ευρίσκεται μέσα εις την Θείαν Γραφήν; Διατί η Θεία Γραφή τέσσαρας βασιλείας μεγάλας του κόσμου φανερώνει πως έχουν να κυριεύσουν όλον τον κόσμον, μία κατόπιν την άλλην, και εις την τετάρτην βασιλεία μέλλει να γίνει η συντέλεια του κόσμου».

Η έννοια της εθνικής απελευθέρωσης ήταν απλώς έξω από κάθε δυνατότητα σκέψης στα εκκλησιαστικά περιβάλλοντα. Ηταν, δηλαδή, αδιανόητη. Η αποκαλυπτική πίστη ήταν τόσο διαδεδομένη ώστε τα αποκαλυπτικά κείμενα, οι προφητείες, οι χρησμοί αποτελούσαν μέρος της καθημερινής λαϊκής κουλτούρας. Οι διατριβές των Α. Αργυρίου («Οι ελληνικές ερμηνείες στην Αποκάλυψη») και Αλ. Καριώτογλου («Η περί του Ισλάμ και της πτώσεως αυτού ελληνική χρησμολογική γραμματεία») δείχνουν έναν κόσμο πεποιθήσεων που θα ξάφνιαζε τον ιστορικά εγγράμματο σημερινό αναγνώστη. Αυτόν τον κόσμο δεν μπορούσαμε να τον δούμε παλαιότερα, αρχικά εξαιτίας της αναδρομικής προβολής επάνω του της εθνικής ιδέας και στη συνέχεια επειδή υπερεκτιμήθηκε η εμβέλεια του Διαφωτισμού.

Ωστόσο η αναμονή του τέλους της ιστορίας δεν εμπόδισε τον Σχολάριο να διαπραγματεύεται με τον Μωάμεθ τον κατακτητή προνόμια για την Εκκλησία και να την εντάσσει στα φορολογητέα υποκείμενα της αυτοκρατορίας.

* Η ικανότητα προσαρμογής

Οπως μας έδειξε πρόσφατα η Τόνια Κιουσοπούλου στο βιβλίο της «Βασιλεύς ή Οικονόμος; Πολιτική εξουσία και ιδεολογία πριν την Αλωση» (Πόλις, 2007), η Εκκλησία είχε αρχίσει να παίρνει αποστάσεις από την πολιτική εξουσία ήδη πριν από την άλωση της Πόλης, όταν αντιλήφθηκε ότι το κράτος θα ναυαγούσε ενώ η ίδια θα επιβίωνε. Εξάλλου η Εκκλησία επί τέσσερις αιώνες πριν από την Αλωση συμβίωνε με τους Οθωμανούς που είχαν καταλάβει το μεγαλύτερο μέρος της παλιάς αυτοκρατορίας. Βαθμιαία η Εκκλησία αυτονομήθηκε και υποκατέστησε συμβολικά την αυτοκρατορία. Το βλέπει κανείς και στις αλλαγές στην εικονογραφία. Μετά την Αλωση εμφανίστηκε η εικόνα του Δεσπότη Χριστού με αυτοκρατορική αμφίεση και βασιλική μίτρα. Σε μικρούς αυτοκράτορες μεταμφιέστηκαν από τότε και οι ορθόδοξοι επίσκοποι. Η αυτονόμηση της Εκκλησίας φυσικά διευκολύνθηκε και από την ενωτική πολιτική των Παλαιολόγων και ο θρίαμβος των Τούρκων επισφράγισε τη νίκη των Ανθενωτικών. Με την Αλωση η Εκκλησία απελευθερώθηκε από τον σφιχτό εναγκαλισμό της χριστιανικής εξουσίας.

Το χαμένο ραντεβού ανάμεσα στην Αλωση και στη συντέλεια αποδέσμευσε και τα λόγια στρώματα από την αποκαλυπτική παράδοση. Σιγά σιγά μικρές ομάδες από τη σημειολογική επικράτεια του αποκαλυπτικού χρόνου άρχισαν να περνούν στη σημειολογική επικράτεια της αναβίωσης του αρχαίου κόσμου, σε ένα άλλο δηλαδή χρονικό σχήμα, ακολουθώντας βέβαια ανάλογες διανοητικές μετατοπίσεις στην Ιταλία, με την οποία άλλωστε αυτές οι ομάδες συνδέονταν. Τον αυτοπροσδιορισμό Ελληνες ή Ελληνορωμαίοι άρχισαν να τον χρησιμοποιούν μέσα σε αυτά τα συμφραζόμενα γενικού εξαρχαϊσμού, στα οποία οι Τούρκοι ονομάζονταν Αχαιμενίδες ή Πέρσες, οι Μουσουλμάνοι Ισμαηλίτες ή Αγαρινοί και οι Ιταλοί Λατίνοι. Αυτά τα συμφραζόμενα άλλωστε οδηγούσαν και στον άκρατο εξαρχαϊσμό της γλώσσας. Σε αυτή την κατεύθυνση ωθήθηκαν βέβαια και από άλλους λόγους. Σε μια ατμόσφαιρα αναβίωσης των ελληνικών και λατινικών σπουδών που προκάλεσε η Αναγέννηση, η επίκληση της ελληνικότητας αποτελούσε ισχυρό πολιτισμικό κεφάλαιο. Βέβαια αυτή η τάση αφορούσε ελάχιστους κύκλους. Οι περισσότεροι ονόμαζαν «Ελληνες» τους παγανιστές και τους αλλόδοξους.

Το 1774 και οι ρωσοτουρκικοί πόλεμοι ήταν γεγονότα που πυροδότησαν εκ νέου προφητείες. Η απογοήτευση από τον πόλεμο αυτόν έδωσε τη στροφή προς την εκκοσμικευμένη αντίληψη της ιστορίας. Διεύρυνε, δηλαδή, τον κύκλο όσων διαπίστωναν την πλήρη ανεπάρκεια των παλαιών κωδίκων για την ανάγνωση του κόσμου και την ανάγκη υιοθέτησης ενός νέου κώδικα. Αυτή η μετάβαση από το ένα σύστημα σκέψης στο άλλο, δηλαδή από την αποκάλυψη και τη θεωρία των τεσσάρων αυτοκρατοριών στην αναβίωση του αρχαίου έθνους και από την προεγγραφή των γεγονότων στην ακολουθία αιτίας - αποτελέσματος, ήταν η αναγκαία συνθήκη ώστε να γίνει το πέρασμα και στην ιδέα του έθνους. Χωρίς την εγκατάλειψη της πίστης στη συντέλεια του κόσμου δεν μπορούσε να γεννηθεί η συνείδηση του έθνους. Αν χρησιμοποιήθηκαν αργότερα παρόμοιες χρησμολογίες για να εμψυχώσουν εθνικά κινήματα, αυτό έγινε με εντελώς εργαλειακό τρόπο και δείχνει πόσο εμπεδωμένες ήταν στο λαϊκό φαντασιακό οι αποκαλυπτικές ιδέες ως η μορφή που έπαιρνε το μέλλον.

* Η προφητεία και η ιστορία

Η αναδίφηση των παλιών αποκαλυπτικών κειμένων αυτής της εποχής δείχνει ότι τα πράγματα ήταν εντελώς διαφορετικά από την εικόνα συμπόρευσης Εκκλησίας και εθνικού απελευθερωτικού πνεύματος. Η προφητεία εξηγούσε την ιστορία, και όχι το αντίθετο. Και η προφητεία δεν μίλαγε για εθνική απελευθέρωση αλλά για τη συντέλεια του κόσμου και τη χιλιετή βασιλεία του Θεού. Η έννοια «έθνος», για να συνειδητοποιηθεί, απαιτούσε ένα άλλο, πολύ διαφορετικό μοντέλο ιστορικής συνείδησης από το αποκαλυπτικό.

Τις δυσκολίες και τα πρώτα αδέξια βήματα στη δημιουργία αυτής της νέας συνείδησης έρχεται τώρα να μας δείξει το βιβλίο του Νίκου Ροτζώκου «Εθναφύπνιση και εθνογένεση» (Βιβλιόραμα, 2007) εντοπίζοντας τις δυναμικές διαφοροποιήσεις στα 50 χρόνια που προηγήθηκαν της Επανάστασης. Το εκπληκτικό βέβαια είναι πώς μέσα σε λίγα χρόνια μετά τη δημιουργία του ελληνικού κράτους η Εκκλησία κατόρθωσε να πείσει για τον δικό της πρωταγωνιστικό ρόλο στην ιδέα του έθνους και να τον επιβάλει στη διδασκαλία της ιστορίας στην εκπαίδευση. Ταυτίστηκε μάλιστα τόσο με την ιδέα αυτή ώστε να κατακεραυνώνει όσους της αμφισβητούσαν την πρωτοκαθεδρία στους εθνικούς αγώνες. Βέβαια αυτός ο εναγκαλισμός Ορθοδοξίας και εθνικισμού μετά από τον 19ο αι. και εξής συνέβη με όλες τις βαλκανικές χώρες, και δεν είναι κάτι για το οποίο πρέπει να απορούμε. Αν η Εκκλησία δεν είχε την τεχνογνωσία της προσαρμογής σε διαδοχικές εξουσίες και καταστάσεις, δεν θα είχε επιβιώσει επί δύο χιλιετίες. Και από την άποψη ενός θεσμού με δισχιλιετή ιστορία, ένα κράτος όπως το ελληνικό, που δεν συμπλήρωσε ακόμη ούτε 200 χρόνια ύπαρξης, δεν είναι παρά επεισόδιο στη ζωή του.

Ο κ. Αντώνης Λιάκος είναι καθηγητής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.


Το ΒΗΜΑ, 25/03/2007

[Karaμazoβ]

Πάει, ξεκούτιανε ο γέρος...


ΜΙΚΗΣ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗΣ: Τους πειράζει η 25η Μαρτίου! 
 
Ξεσπασε κατά των συγγραφέων του βιβλίου Ιστορίας της Στ' Δημοτικού χθες ο Μίκης Θεοδωράκης, δηλώνοντας ταυτόχρονα τη συμπαράστασή του στον Αρχιεπίσκοπο Χριστόδουλο.

Μιλώντας στη διάρκεια συνέντευξης Τύπου με αφορμή την παρουσίαση της μουσικής του σύνθεσης για το έργο του Αγ. Ιωάννου του Δαμασκηνού, «Ακολουθία εις Κεκοιμημένους», αύριο στις 7 μ.μ., στον Καθεδρικό Ιερό Ναό Αθηνών, και επικρίνοντας τους συγγραφείς του βιβλίου, είπε: «Ακόμη και ο Βελουχιώτης έβαζε στη σειρά τους αγωνιστές και έμπαιναν στα χωριά με την ελληνική σημαία, και αφού τους μιλούσε για τον αγώνα, τους καλούσε όλους να μπουν μέσα στην εκκλησία. Και μπροστά σε όλους τους κατοίκους του χωριού και τους αντάρτες παρακαλούσε τον παπά να ευλογήσει τη σημαία και τον αγώνα τους. Αυτοί ήταν επαναστάτες. Ποιοι είναι αυτοί οι σημερινοί που λένε ότι είναι προοδευτικοί; Τι σχέση έχουν αυτοί με όλα αυτά;».
Σύμφωνα με τον ίδιο, «πρέπει να έχουμε βάσεις και ρίζες, να είμαστε περήφανοι για τη γενιά μας, για την πατρίδα και το έθνος. Γι' αυτό το καταπληκτικό πάντρεμα της ουσίας της ελληνικότητας με την ουσία του χριστιανισμού. Δεν ξέρουν όμως όλοι αυτοί τι σημαίνει Ορθοδοξία. Λένε ότι δεν υπήρχε κρυφό σχολειό. Μέσα όμως στις εκκλησίες οι παπάδες διάβαζαν τα Ευαγγέλια, που ήταν γραμμένα στα ελληνικά».

ΥΠΕΡ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ
• Δηλώνοντας τη στήριξή του στον Αρχιεπίσκοπο, ο Μίκης Θεοδωράκης είπε: «Εχουμε δύο μεγάλους θεσμούς στην Ελλάδα: Του Προέδρου της Δημοκρατίας και του αρχηγού της Ελλαδικής Εκκλησίας. Επαναστατώ όταν βλέπω ότι υπάρχουν άνθρωποι οι οποίοι δεν σέβονται αυτούς τους θεσμούς. Οταν μιλάς για τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας ή τον αρχηγό της Εκκλησίας, πρέπει πρώτα να πλένεις το στόμα σου».


Πηγη: METRO  29-31-30/3/2007