THMMY.gr

Προσφατα επανέφερα στη μνημη μου μια συζητηση που ειχα με τον jimi περι Βυζαντιου την περιοδο των καταληψεων. Απο τοτε διαπιστώνω οτι υπάρχει μια εντονη προκατάληψη απέναντι στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία ως ένα τελειως μεσαιωνικο κράτος στο οποιο επικρατούσε η οπισθοδρομικότητα και ο σκοταδισμος. Παραθέτω την εισαγωγη του βιβλιου "Ιστορικος Ατλας του Βυζαντιου" του Roger Michael Kean , o οποιος ισχυριζεται οτι κατι τετοιο δεν ήταν η πραγματικοτητα:




Αποτελει θέμα προς συζήτηση το γεγονός οτι μέχρι τα τέλη σχεδόν του 20ου αιώνα οι περισσότεροι ιστορικοί θεωρούσαν τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία ως κατι περισσότερο απο ένα επιδόρπιο στο γευμα που λέγεται Ρωμαική Αυτοκρατορία, ένα συμπληρωματικό πιατο στη Μεσαιωνική Ευρώπη ή ένα αδιάφορο ορεκτικό ενοψει της ένδοξης αναγεννησιακης εποχής. Στην καλύτερη περίπτωση, θεωρούνταν ενας ενδιάμεσος σταθμός των σταυροφόρων στην πορεια τους για τους Αγιους Τοπους. Στην περιφημη τριλογια του για το Βυζάντιο, που δημοσιεύτηκε μεταξυ 1988-1995, ο John Julius Norwich διαφώνησε μετην σταση των προηγούμενων ιστορικών και με αυτο που ο ιδιος αποκαλεσε "φρικτη πίεση" της αυτοκρατορίας. Αυτο καθίσταται εμφανές στο έργο το Lesky με τον τιτλο Ιστορία των ευρωπαικων ηθών, το οποιο δημοσιευτηκε το 1869 και στο οποιο αναφέρεται ο Νorwich.Ιδου μια γευση απο το εν λογω κειμενο:

Σε ο,τι αφορά στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία, η καθολική ετυμηγορία της ιστοριας ειναι οτι συνιστά, χωρις καμια απολύτως εξαιρεση, την πιο χυδαια και αξιοκαταφρόνητη μορφή που έχει λάβει μέχρι τωρα ο ανθρώπινος πολιτισμός...Η ιστορία της Αυτοκρατοριας ειναι μια μονοτονη ιστορια μηχανορραφιων απο τους ιερεις , τους ευνουχους, τις γυναικες καθως επισης και μια σειρα δηλητηριασεων, συνωνοσιων, απολυτης αχαριστιας και αδελφοκτόνων διαμαχων.


Στην πραγματικοτητα, ολα αυτα μοιαζουν με καθε αλλη ιστορια-αν δεν ειναι και πιο συναρπαστικα απο τις περισσοτερες.Ωστοσο, φαινεται οτι αγνοουν παντελώς 1000 και πλεον χρονια ανθρώπινης προσπάθειας. Η αρχαια Ρωμαική Αυτοκρατορία, που προηγηθηκε και ποο την οποια ξεπηδησς σχεδον πληρως σχηματισμενο το Βυζαντιο, δεν εχει να απρουσιασει λιγοτερους φονους, μηχανορραφιες και γενναιες δόσεις αχαριστίας. Αλλα οι Βυζαντινοί αυτοκράτορες, οι αυλικοί τους και οι κληρικοι τα έκαναν ολα αυτα με μια θεατρικότητα που σκυθρωποι    και ακαμπτοι προκατοχοι τους δεν καταφεραν ποτε να τα κανουν.

Τοσο ο Lesky οσο και οι ιστορικοι που έχουν παρομοιες αποψεις παρέβλεψαν τα επιτευματα της Βυζαντινης Αυτοκρατοριας. Στην ακμη της, η Κωνσταντινουπολη ηταν η πρωτευουσα μιας αχανους εμπορικης αυτοκρατορίας, η οικονομια της οποιας έδωσε ώθηση στην ανάπτυξη των βαρβαρων κρατων που διαδέχθηκαν την Ρωμαική Αυτοκρατορία.Στο Βυζάντιο το μοναστικό κινημα γνώρισε άνθηση , επεκτάθηκε σε ολοκληρη την Ευρωπη και, συχνα, λειτουργησε ως ενα καλοδεχούμενο αντίβαρο στην καταθλιπτική εξουσια της ισχυρής Δυτικής Εκκλησίας.Το Βυζάντιο έδωσε στην αβαδυόμενη Μεσαιωνική Ευρώπη πολλους απο τους νόμους του με τη μορφή των διαφορων κωδικοποιησεων που ειχαν πραγματοποιησει αυτοκρατορες οπως ο Ιουστινιανος , ο Βασιλειος ο Β' και ο Λεων ο ΣΤ', Διεσωσε τις τέχνες και τη λογοτεχνια κατα τη διαρκεια μιας σε μεγαλο βαθμό σκοτεινής για την υπολοιπη Ευρώπη περιοδου, που ξεκινα απο τον 6ο και τελειωνει το 13ο αιωνα, ενω οι λογιοι του ανεπτυξαν την ουμανιστική σκεψη, η οποια αποτελεσε την κυρια πηγη της Αναγέννησης.

Η πιο σημαντική, ισως, συνεισφορά του Βυζαντίου στην Ευρώπη ηταν οτι έπαιξε τομ ρολο του χριστιανικού αναχώματος απέναντι στην  πλημμυρίδα του Ισλαμ που απειλουσε να την κατακλύσει απο τα μεσα του 7ου αιώνα και μετα.Δεν ισχυει ο λαικος μυθος οτι η Αυτοκρατορια επεζησε εν κενω-στην πραγματικοτητα το Βυζαντιο αναμειχθηκε ενεργα στις ευρωπαικες υποθεσεις.Ομως, αυτο το στοιχειο κανει την ιστορια συναρπαστικη.

Το έχω κι εγώ αυτό το βιβλίο ;)

Απόσπασμα απο την συνεντευξη του Sir Steven Runciman, ενος απο τους μεγαλυτερους βυζαντινολογους. (http://en.wikipedia.org/wiki/Sir_Steven_Runciman (http://en.wikipedia.org/wiki/Sir_Steven_Runciman))


ΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ ΚΑΙ Ο ΡΑΝΣΙΜΑΝ

Ο μεγάλος Βυζαντινολόγος (ίσως ο μεγαλύτερος του αιώνα μας) και φιλέλλην sir Steven Runciman, έφυγε πέρσι (σημ. 1/11/2000 τοτε) πλήρης ημερών (97 ετών). Ας παρακολουθήσουμε μία πολύ ενδιαφέρουσα συνέντευξή του ( από το http://www.flash.gr ).

 

Η συνέντευξη που ακολουθεί δόθηκε από το σερ Στήβεν Ράνσιμαν, στο Ελσισιλντς της Σκωτίας, στον πατρογονικό πύργο του, τον Οκτώβρη του 1994, για λογαριασμό της ΕΤ3, στις δημοσιογράφους Χρύσα Αράπογλου και Λαμπρινή Χ. Θωμά. Για τεχνικούς λόγους, δεν «βγήκε» ποτέ στον αέρα. Και οι δύο δημοσιογράφοι θεωρούν την συνέντευξη αυτή από τις πιο σημαντικές της καριέρας τους, μια και ανήκει στο είδος των «συζητήσεων» που σε διαμορφώνουν και δεν ξεχνάς ποτέ. Θεωρούν ότι πρέπει να δει το φως της δημοσιότητας, έστω και με μια τόσο θλιβερή αφορμή, όπως ο θάνατος του μεγάλου φιλέλληνα. Ο Flash.gr δημοσιεύει, για πρώτη φορά, αδημοσίευτα αποσπάσματα από την συνέντευξη αυτή.

 

Δημοσιογράφος: Πώς νοιώθει ένας άνθρωπος που ασχολείται τόσα χρόνια με το Βυζάντιο; Κουραστήκατε;

Δύσκολο να απαντήσω. Το ενδιαφέρον μου ποτέ δεν εξανεμίστηκε. Όταν άρχισα να μελετώ το Βυζάντιο, υπήρχαν πολλοί λίγοι άνθρωποι σ' αυτήν τη χώρα (σ.σ. τη Μεγάλη Βρετανία) που ενδιαφέρονταν, έστω και ελάχιστα για το Βυζάντιο. Μ' αρέσει να πιστεύω πως «δημιούργησα» ενδιαφέρον για το Βυζάντιο. Αυτό που με ικανοποιεί, ιδιαίτερα σήμερα, είναι ότι πλέον υπάρχουν αρκετοί, πολλοί καλοί εκπρόσωποι (σ.σ. της σπουδής του Βυζαντίου) στη Βρετανία. Μπορώ να πω ότι αισθάνομαι πατρικά απέναντί τους. Είμαι ευτυχής, λοιπόν, που επέλεξα το Βυζάντιο ως το κύριο ιστορικό μου ενδιαφέρον.


Κι ήταν ελκυστικό για σας όλα αυτά τα χρόνια;

Πιστεύω πως κάθε γεγονός της ιστορίας, αν αρχίσεις να το μελετάς σε βάθος, μπορεί να γίνει συναρπαστικό. Το δε Βυζάντιο το βρίσκω εξαιρετικά συναρπαστικό, γιατί ήταν ένας αυθύπαρκτος πολιτισμός. Για να μελετήσεις το Βυζάντιο, πρέπει να μελετήσεις την τέχνη, να μελετήσεις τη θρησκεία, να μελετήσεις έναν ολόκληρο τρόπο ζωής, που είναι πολύ διαφορετικός από το σημερινό.


Καλύτερος ή χειρότερος;

Κοιτάξτε... Δεν είμαι σίγουρος αν θα μου άρεσε να ζήσω στους βυζαντινούς χρόνους. Δε θα μου άρεσε, λόγου χάριν, να αφήσω γένια. Ωστόσο, στο Βυζάντιο είχαν έναν τρόπο ζωής που ήταν καλύτερα δομημένος. ʼλλωστε, όταν έχεις έντονο θρησκευτικό συναίσθημα, η ζωή σου «μορφοποιείται» κι είναι πολύ πιο ικανοποιητική από τη σημερινή, όπου κανείς δεν πιστεύει σε τίποτε αρκετά.


ʼρα ήταν μία θρησκευτική Πολιτεία;

Ήταν ένας πολιτισμός, στον οποίο η θρησκεία αποτελούσε μέρος της ζωής.


Και στους έντεκα αυτούς αιώνες;

Νομίζω ότι ο κόσμος μιλά για το Βυζάντιο λες κι παρέμεινε το ίδιο, ένας πολιτισμός αμετάβλητος κατά την διάρκεια όλων αυτών των αιώνων. Είχε αλλάξει πολύ από την αρχή ως το τέλος του, αν και κάποια συγκεκριμένα βασικά στοιχεία κράτησαν σε όλη τη διάρκειά του -όπως το θρησκευτικό αίσθημα. Μπορεί να διαφωνούσαν για θρησκευτικά ζητήματα αλλά πίστευαν όλοι, κι αυτό το αίσθημα είναι μόνιμο. Ο σεβασμός, η εκτίμηση στις τέχνες, ως εκείνες που ευχαριστούν το Θεό, κι αυτά διατηρήθηκαν. Κι έτσι, παρ' ότι οι μόδες άλλαζαν, η οικονομική κατάσταση άλλαζε, οι πολιτικές καταστάσεις άλλαζαν, υπήρχε μια ακεραιότητα, πολύ ενδιαφέρουσα μέσα στο σύνολο.


Μιλάμε για θρησκεία κι ηθική. Το Βυζάντιο πολλοί το θεωρούν μία περίοδο πολέμων, δολοφονιών, δολοπλοκιών, «βυζαντινισμών» που ουδεμία σχέση είχε με την ηθική.

Γίνονταν και τότε πολλοί φόνοι, αλλά δεν υπάρχει περίοδος της ιστορία που αυτοί να λείπουν. Κάποτε έδινα μια διάλεξη στις Η.Π.Α., και στο ακροατήριό μου ήταν κι η κόρη του προέδρου Τζόνσον, που μελετούσε το Βυζάντιο. Ήρθε στη διάλεξη με δύο σωματοφύλακες, δύο σκληρούς κυρίους που την πρόσεχαν. Μου εξήγησε ότι αγαπούν τη βυζαντινή ιστορία, γιατί είναι γεμάτη φόνους, και φαντάζει σαν σχολικό μάθημα (homework). Είχα το τακτ να μην της πω ότι, ως τότε, το ποσοστό των αμερικανών προέδρων που είχαν δολοφονηθεί ήταν πολύ μεγαλύτερο -σε σχέση με τα χρόνια ύπαρξης των Η.Π.Α.- από το ποσοστό των δολοφονημένων βυζαντινών αυτοκρατόρων στη διάρκεια της αυτοκρατορίας. Οι άνθρωποι συνεχίζουν να δολοφονούν. Ανοίξτε τα μάτια σας!

 
Γράφετε στο "Βυζαντινό πολιτισμό" ότι δεν υπήρχε θανατική ποινή στο Βυζάντιο.

Όντως, δεν σκότωναν. Και η μεγάλη διαφορά φαίνεται στους πρώτους χρόνους. Όταν η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία έγινε χριστιανική, μία από τις βασικότερες αλλαγές ήταν να σταματήσουν οι μονομαχίες, να μη πετούν πια ανθρώπους στα λιοντάρια, κι όλα τα σχετικά. Η αυτοκρατορία έγινε πολύ πιο ανθρωπιστική. Και πάντα, απέφευγαν όσο μπορούσαν τη θανατική ποινή. Κατά καιρούς, κάποιοι αυτοκράτορες κατέφευγαν σε αυτή, αλλά οι περισσότεροι χρησιμοποιούσαν ως εσχάτη τιμωρία, μια μέθοδο που σήμερα μας φαίνεται αποτρόπαια: τον ακρωτηριασμό κάποιας μορφής. Αλλά μου φαίνεται, ότι οι περισσότεροι άνθρωποι θα προτιμούσαν να τους κόψουν π.χ. ένα χέρι, παρά να τους θανατώσουν.

 
Υπάρχει εδώ και καιρό ένας διάλογος ανοικτός στην Ελλάδα. Υπάρχουν σύγχρονοι Έλληνες διανοούμενοι που υποστηρίζουν ότι το Βυζάντιο δεν αξίζει να μελετηθεί ιδιαίτερα, ότι δε δημιούργησε τίποτε, ότι είχε σχολιαστές των γραφών κι όχι διανοούμενους. Με μια φράση «δεν ήταν και τίποτε αξιομνημόνευτο».

 Νομίζω ότι αυτοί οι Έλληνες είναι πολύ άδικοι με τους βυζαντινούς τους προγόνους. Δεν ήταν μια κοινωνία χωρίς διανοούμενους -αρκεί να δεις τη δουλειά και την πρόοδο της βυζαντινής ιατρικής. Μπορεί να μη συμπαθεί κάποιος τη θρησκεία, αλλά μερικοί από τους εκκλησιαστικούς συγγραφείς όπως οι Καπαδόκες πατέρες, και πολλοί ακόμη, ως το Γρηγόριο τον Παλαμά, ήταν άνθρωποι μοναδικής πνευματικότητας... Υπήρχε έντονη διανόηση και πνευματική ζωή στο Βυζάντιο. Κυρίως δε, στο τέλος των βυζαντινών χρόνων, π.χ. στην Παλαιοντολόγεια περίοδο. Είναι αρκετά περίεργο πως, την ώρα που η αυτοκρατορία συρρικνώνονταν η διανόηση ήταν πιο ανθηρή από ποτέ.

 
Κάποιοι άλλοι υποστηρίζουν ότι δεν είχε τέχνη.

Τότε αυτοί δεν πρέπει να ξέρουν τίποτε από τέχνη. Η βυζαντινή τέχνη ήταν από τις μεγαλύτερες σχολές τέχνης παγκοσμίως. Κανένας αρχαίος Έλληνας δε θα μπορούσε να χτίσει την Αγία Σοφία, αυτό απαιτούσε πολύ βαθιά τεχνική γνώση. Κάποιοι, ξέρετε, υποστηρίζουν, ότι η βυζαντινή τέχνη είναι στατική. Δεν ήταν καθόλου στατική, αλλά ήταν μια σχολή τέχνης από τις σημαντικότερες στον κόσμο, που όσο περνά ο καιρός εκτιμάται όλο και περισσότερο, κι όσοι έλληνες διανοούμενοί σας λένε ότι το Βυζάντιο δε δημιούργησε τίποτε, είναι τυφλοί.


ʼρα, όσοι χαρακτηρίζουν «απλή μίμηση κι αντιγραφή» τη βυζαντινή τέχνη, μάλλον σφάλουν.

Αν κάνεις κάτι άριστα, μπορείς να το επαναλάβεις άριστα. Αλλά υπήρχαν πάντα διαφορές. Βλέποντας μια εικόνα, μπορούμε τη χρονολογήσουμε -αν ήταν όλες ίδιες αυτό δε θα συνέβαινε. Υπάρχουν συγκεκριμένες παραδόσεις που διατηρούνταν, αλλά η τέχνη αυτή παρουσιάζει μεγάλες διαφορές από αιώνα σε αιώνα. «Κόλλησε» και παρέμεινε η ίδια μετά την πτώση της Τουρκοκρατίας, διότι έλειπαν από τη χώρα σας οι φωτισμένοι χορηγοί.* Η τέχνη των Παλαιολόγων είναι πολύ διαφορετική από την Ιουστινιάνεια. Φυσικά, είχε και αναλογίες, αλλά δεν ήταν μιμητική. Τα πράγματα είναι απλά: οι άνθρωποι που κατατρέχουν το Βυζάντιο ποτέ δεν το μελέτησαν, ξεκίνησαν με προκαταλήψεις εναντίον του. Δε γνωρίζουν τι κατόρθωσε, τι επετεύχθη.

 
Ελλάδα, Βυζάντιο, σύγχρονη Δημοκρατία: Υποστηρίζεται από ορισμένους ότι το βυζάντιο δεν ήταν Ελληνικό και δεν αποτέλεσε κανενός είδους συνέχεια της αρχαίας Ελλάδας. Δεν είχε δημοκρατία, ή έστω δημο
κρατικούς θεσμούς.

Δε νομίζω ότι οι σύγχρονοι έλληνες είναι περισσότερο έλληνες από τους βυζαντινούς(!!!). Μέσα στο χρόνο, μες στους αιώνες, οι φυλές δε μένουν καθαρές, υπάρχουν όμως ορισμένα χαρακτηριστικά των πολιτισμών που παραμένουν εθνικά. Οι βυζαντινοί χρησιμοποιούσαν την ελληνική γλώσσα -που άλλαξε λίγο, αλλά οι γλώσσες αλλάζουν- ενδιαφέρονταν για τη φιλοσοφία και τη φιλοσοφική ζωή πάρα πολύ, ήταν μεν υπήκοοι ενός αυτοκράτορα, αλλά αυτός ο αυτοκράτορας έπρεπε να φέρεται σωστά, γιατί γίνονταν εύκολα λαϊκές εξεγέρσεις. Το χειρότερο που θα μπορούσαν να πουν για το Βυζάντιο είναι πως ήταν, μάλλον, ένα γραφειοκρατικό κράτος. Όμως είχε μια πολύ μορφωμένη γραφειοκρατία, πολύ πιο μορφωμένη από τους γραφειοκράτες του σημερινού κόσμου(!!!). Και, τι εννοείτε με τη λέξη «δημοκρατία»; Ήταν όλη η αρχαία Ελλάδα δημοκρατική; Όχι. Θα έλεγα στους Έλληνες που υποστηρίζουν κάτι τέτοιο, να διαβάσουν την ίδια τους την ιστορία, ειδικότερα της κλασσικής Ελλάδας. Εκεί, θα βρουν πολλά να κατακρίνουν... Ποτέ μου δεν κατάλαβα τι ακριβώς σημαίνει «δημοκρατία». Στα περισσότερα μέρη του κόσμου σήμερα, δημοκρατία σημαίνει να σε κυβερνούν τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, οι εφημερίδες, η τηλεόραση. Διότι, είναι θεμιτό να έχουμε αυτό που ονομάζεται «λαϊκή ψήφος» αλλά, από τη στιγμή που οι άνθρωποι δεν μπορούν να κρίνουν μόνοι τους -κι υπάρχουν πολλοί άνθρωποι στο σύγχρονο κόσμο που δε σκέφτονται- τότε μεταφέρουν την εξουσία στα χέρια όσων κατέχουν τα ΜΜΕ, οι οποίοι, με τη δύναμη που έχουν, θα έπρεπε να επιλέξουν το δύσκολο δρόμο και να μορφώσουν όλο τον κόσμο. Πολλοί εξ αυτών, όχι όλοι ευτυχώς, είναι ανεύθυνοι. Δημοκρατία μπορεί να υπάρξει μόνον εάν έχουμε ένα υψηλής μόρφωσης κοινό. Σε μία πόλη σαν την αρχαία Αθήνα υπήρχε δημοκρατία -χωρίς να σκεφτόμαστε πως περνούσαν οι σκλάβοι ή οι γυναίκες-, διότι οι άνδρες είχαν όλοι πολύ καλή μόρφωση. Συνήθως δεν εξέλεγαν τους κυβερνήτες τους, τραβούσαν κλήρο, σαν να το άφηναν στα χέρια του Θεού -καμία σχέση με τη βουλή των κοινοτήτων.


Υπήρχε κοινωνικό κράτος στο Βυζάντιο;

Η Εκκλησία έκανε πολλά για τους ανθρώπους. Το Βυζάντιο είχε πλήρη κοινωνική αίσθηση. Τα νοσοκομεία ήταν πολύ καλά, όπως και τα γηροκομεία, τα οποία ανήκαν κυρίως στην Εκκλησία, αλλά όχι μόνο σε αυτήν -υπήρχαν και κρατικά. Ας μη ξεχνάμε ότι ένας από τους πιο υψηλόβαθμους αξιωματούχους του κράτους ήταν ο Ορφανοτρόφος. Σίγουρα η Εκκλησία έπαιξε βασικό κοινωνικό ρόλο.

Δεν ήταν απλά ένα καθεστώς ερημιτών που κάθονταν στο ʼγιο Όρος -ήταν κι αυτό, αλλά υπήρχε ένα σύστημα από μοναστήρια στις πόλεις. Τα μοναστήρια φρόντιζαν τους Οίκους για τους γέροντες, των οποίων οι μοναχοί μόρφωναν τη νεολαία - κυρίως τα αγόρια γιατί τα κορίτσια μορφώνονταν στο σπίτι- και τα περισσότερα παρείχαν πολύ καλή μόρφωση. Τα κορίτσια του Βυζαντίου είχαν πολλές φορές καλύτερη παιδεία διότι «απολάμβαναν» περισσότερη ιδιωτική, προσοχή. Νομίζω ότι η βαθμολογία που θα δίναμε στο κοινωνικό έργο της Εκκλησίας, στο Βυζάντιο είναι ιδιαίτερα υψηλή.


Και η παιδεία τους, κατά το Μέγα Βασίλειο, όφειλε να στηρίζεται στον Όμηρο, τον «διδάσκαλο των αρετών».

Ήταν γνώστες της αρχαίας ελληνικής Γραμματείας. Είναι αξιομνημόνευτο, ωστόσο, ότι δεν έδιναν μεγάλη σημασία στους Αττικούς Τραγωδούς, αλλά στους λοιπούς ποιητές. Υπάρχει η διάσημη ιστορία μιας ελκυστικής κυρίας, φίλης ενός αυτοκράτορα, που μας διηγείται η ʼννα Κομνηνή. Την ώρα που η κυρία περνούσε, κάποιος της φώναξε έναν ομηρικό στίχο, που μιλούσε για την Ελένη στην Τροία, κι εκείνη κατάλαβε το υπονοούμενο. Δεν υπήρχε κανείς λόγος να της εξηγήσει κάποιος, ποιανού ήταν οι στίχοι. Όλα ανεξαιρέτως τα αγόρια και τα κορίτσια ήξεραν τον Όμηρο. Η ʼννα Κομνηνή δεν εξηγεί ποτέ τα σημεία στα οποία αναφέρεται στον Όμηρο, όλοι οι αναγνώστες της τα γνώριζαν. (!!!)
 

Αμόρφωτοι, δεν υπήρχαν στο Βυζάντιο;

ʼλλα ήταν τα προβλήματα της βυζαντινής γραμματείας. Ήταν τόσο καλοί γνώστες της αρχαίας ελληνικής γραμματείας ώστε επηρεάστηκαν στη διαμόρφωση της γλώσσας. Πολλοί ιστορικοί ήθελαν να γράψουν σαν τον Θουκυδίδη, δεν ήθελαν να γράψουν στη γλώσσα που τους ήταν πιο φυσική αλλά στην αρχαία. Η μεγάλη τραγωδία των βυζαντινών γραμμάτων ήταν η εξάρτησή της από την κλασσική γραμματεία. Όχι γιατί δεν γνώριζαν αρκετά, αλλά γιατί γνώριζαν πολύ περισσότερα από όσα ήταν απαραίτητα, για το δικό τους «δημιουργικό» καλό.

 
Θα θέλατε να ζείτε στο Βυζάντιο;

Δεν ξέρω αν προσωπικά θα ταίριαζα στην εποχή του Βυζαντίου. Αν ζούσα τότε, σκέφτομαι ότι θα αναπαυόμουν σε κάποιο μοναστήρι, ζώντας, όπως πολλοί μοναχοί ζούσαν, μια ζωή διανοούμενου, χωμένος στις θαυμάσιες βιβλιοθήκες που διέθεταν. Δε νομίζω πως θα ήθελα μια ζωή στη βυζαντινή πολιτική, αλλά, είναι πολύ δύσκολο να βρεις μια περίοδο στην παγκόσμια ιστορία στην οποία θα ήθελες να ζήσεις... Όλα εξαρτώνται από το πολίτευμα, την κοινωνία, την τάξη στην οποία γεννιέσαι. Θα ήθελα να ζω στη Βρετανία του 18ου αιώνα αν είχα γεννηθεί αριστοκράτης, αλλιώς δε θα μου άρεσε καθόλου. Είναι πολύ δύσκολο να απαντηθεί το ερώτημά σας.

Πολύ καλό, καραμαζόφ. Μ'άρεσε η συνέντευξη.
Το παρακάτω σημείο είναι χαρακτηριστικό:

Ωραίος τύπος αυτός :)

H βυζαντινολογια ειναι ενας κλάδος της Μεσαιωνική Ιστοριας που απασχολούσε ελάχιστα τους "Δυτικούς". Συνήθως, εκτος των Ελληνων, μονο οι Σλαβικοι λαοι και οι Τουρκοι ασχολουνταν με την μελέτη του Βυζαντιου.Ο Sir Steven Runciman ηταν απο τους πρωτους που ωθησαν δυτικα πανεπιστημια να ασχοληθουν περισσοτερο με αυτο το κεφαλαιο της ιστοριας.



Το Βυζαντιο δεν αφησε το στιγμα του  μονο στους (νεο)Ελληνες αλλα και, ισως, σε όλη την Ευρωπη. Ιδιαιτερα πρεπει να αναφέρουμε τους Σλαβους οι οποιοι , αν και αρχικα εχθροι του Βυζαντιου, ανεπτυξαν στενους γλωσσικους, εμπορικους,πολιτιστικους ακομα και συγγενικους βασιλικους δεσμους μαζι του. Παραθετω τις αποψεις 2 Ρωσων, του Ντοστογιεφσκι και του βυζαντινολογου Βασιλιεφ:


«Δεν μπορώ να πιστέψω ότι οι Έλληνες είναι οι μοναδικοί κληρονόμοι του Βυζαντίου. Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι το Βυζάντιο ανήκει και σε μας, γιατί από αυτό επήραμε τον πολιτισμό μας. Δεν θα πρέπει οι Έλληνες μόνο να οικειοποιούνται την ιστορία μιας χιλιετίας, που εκυριάρχησε επάνω στη γη».
(Απόσπασμα από το προσωπικό ημερολόγιο του μεγάλου Ρώσου μυθιστοριογράφου Φ. Ντοστογιέφσκι της 26ης Ιουνίου του 1876).



«... λόγω των τουρκικών κατακτήσεων, πολυάριθμοι Έλληνες μετανάστευσαν στην Δύση, παίρνοντας μαζί τους τα έργα της φιλολογίας τους, η συσσώρευση αυτή ...εδημιούργησε στη Δύση πάρα πολύ ευνοϊκές συνθήκες για μια επαφή με το μακρινό παρελθόν της Ελλάδος και τον αιώνιο πολιτισμό της... το Βυζάντιο προσέφερε μεγάλη υπηρεσία στην ανθρωπότητα και την μελλοντική της εξέλιξι».

(Απόσπασμα από την τελευταία παράγραφο του συγγράμματος «Ιστορία της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας» του A.A. Vasiliev, καθηγητού Αμερικανικών πανεπιστημίων, εκδόσεις Μπεργκαδή, 1954)

Για όποιον εχει αρκετο χρόνο και αυτια ελευθερα, υπερτεράστιο σε διάρκεια podcast για την ιστορια του Βυζαντιου.
Ειναι ongoing ξεκινησε απο την πτωση της Ρωμης το 476 μΧ και τωρα ειναι στον Βασίλειο Β' (~1000 μΧ).

The History of Byzantium
http://www.sal.wisc.edu/~jwp/thob/thob-episode-index.html








Για κάτι πιο compact συντομη ιστορία της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας σε 5 2ωρα lectures ("Empire of Gold: A History of the Byzantine Empire", 284-1453) απο τον Dr. T.F. Madden (https://en.wikipedia.org/wiki/Thomas_F._Madden):

Part I
https://www.youtube.com/watch?v=CZdw9M-Lk00

Parts II-V
https://www.youtube.com/watch?v=zfXgFA_cZs8
https://www.youtube.com/watch?v=-df_shgl7xU&feature=youtu.be
https://www.youtube.com/watch?v=auSZCWxqvJE
https://www.youtube.com/watch?v=ZOkxeZafEQU

Πολύ ενδιαφέρον και σχετικά σύντομο, περιλαμβάνει περιληπτικά τη βυζαντινή ιστορία από τον Κωνσταντίνο μέχρι την Άλωση της Κωνσταντινούπολης:

http://www.patakis.gr/viewshopproduct.aspx?id=729635