THMMY.gr

ΧΩΡΙΣ ΕΙΣΠΡΑΚΤΟΡΑ

Οσοι είναι από  Θεσσαλονίκη και λίγο... μεγαλούτσικοι , πιθανώς θυμούνται τα λεωφορεία με εισπράκτορα. Καθόταν σε μια ειδική θέση κοντά στην πίσω πόρτα του λεωφορείου, και μπροστά του είχε κάτι που μοιάζει με εκδοτήριο εισιτηρίων σε σινεμά ή στα ΚΤΕΛ. Τα εισιτήρια ηταν μικρά χαρτάκια σε διάφορα χρώματα, ανάλογα με την αξία τους. Παράδειγμα, για να κοπει εισιτήριο αξιας 35 δραχμών κόβονταν 3 ροζ χαρτάκια των 10 δραχμών και ενα πράσινο των 5 δραχμών. Χρησιμοποιούνται ακόμα τέτοια εισιτήρια σε αστικά τοπικών δρομολογίων ή νησιων , όπου κόβεται το εισιτήριο μέσα στο λεωφορείο.
Εγώ πρόλαβα την περίοδο που εισπράκτορα είχαν μόνο τα μεγάλα λεωφορεία με τη φυσούνα στη μέση, ενώ τα μικρότερα είχαν ταμπέλα που έγραφε “Χωρίς  Εισπράκτορα” για να ξέρουν οι επιβάτες ότι πρέπει να έχουν μαζί τους κάρτα απεριορίστων διαδρομών ή προαγορασμένη κάρτα 12 διαδρομών , που τη χτυπούσες σε μηχανάκια όμοια με τα σημερινά ακυρωτικα. Λιγο αργότερα εμφανίστηκαν και τα αυτόματα μηχανήματα έκδοσης με κέρμα (τα οποία βέβαια δεν δίναν ρέστα, κάποια πράγματα δεν αλλάζουν)  Και το ακυρωτικό , και το αυτόματο μηχάνημα, βρισκόταν σε ειδικό σταντ πίσω από το τζάμι του οδηγού , οπότε η επιβίβαση στα μικρά λεωφορεία γινόταν από την μπροστά πόρτα του λεωφορείου, ενώ σε αυτά με εισπράκτορα από την πίσω.
Ο εισπράκτορας είχε ενα μικροφωνάκι μπροστά του, και , όταν δεν βαριόταν , έκανε αναγγελία των στάσεων. Οταν είχαν επιβιβαστει όλοι από την στάση , έλεγε από το μικρόφωνο στον οδηγό “φύγε” για να μην κλείσει καποιον στην πόρτα – οι καθρέφτες του οδηγού δύσκολα μπορούσαν να δουν τις πίσω πόρτες. Μάλιστα είχε και ο εισπράκτορας κουμπάκια για τις πόρτες in case of emergency.
Ο εισπράκτορας δεν ηταν εχθρός του επιβάτη. Κάθε άλλο. Τον ρωτούσαν πού να κατέβουν για να πάνε στο τάδε μέρος , και δεν απασχολούσαν τον οδηγο. Τελευταία δεν πολυβλέπω τέτοιες ερωτήσεις προς τον οδηγό , παλιά όμως ήταν συνηθισμένο. Παρατηρούσε ύποπτες φάτσες – υποψήφιους πορτοφολάδες κτλ. Ηταν αυτός που κατέβαινε για να βοηθήσει κάποιον με πατερίτσες ή πολλά μπαγάζια, και αυτός που “απαιτούσε” να περιμένει ο οδηγός μέχρι να ανέβουν και να κατέβουν όλοι με ασφάλεια. Μεσολαβούσε μεταξύ των επιβατών για να κάτσει κάποιος ηλικιωμένος ή παιδάκι. Προφανώς αυτό το μοντέλο δεν χρειαζόταν ελεγκτή . Απαξ και έμπαινες , ήξερες ότι πρέπει να εχεις το αντίτιμο ή κάρτα απεριορίστων διαδρομών , δεν υπήρχε το δίλημμα να κόψω ή να μην κόψω. Δεν υπήρχε το δίλημμα έχω ή δεν έχω ψιλα. Είχε ο εισπράκτορας. Οταν κάποιος ανέβαινε για πολύ λίγο πχ. για 2 στάσεις , θυμάμαι έλεγε στον εισπράκτορα “σε 2 στάσεις θα κατέβω” και, συνήθως , δεν του έκοβε. Τελικά ο εισπράκτορας ήταν ο άνθρωπος που αποσκοπούσε να μην ασχολείται ο οδηγός με κάτι πέραν της οδήγησης.
Η τεχνολογία νίκησε τον εισπράκτορα, εδώ και αρκετά χρόνια δεν υπάρχει σε κανένα λεωφορείο του ΟΑΣΘ. Τα κρούσματα όμως με κατ' επαγγελμα πορτοφολάδες , με επεισόδια βίας μεταξύ επιβατών – ελεγκτών , κάποιες φορές που εχω δει επιβάτες να κλείνονται ανάμεσα στις πόρτες ή να ξεκινάει το λεωφορείο και να κρέμεται ένα πόδι απ' εξω κτλ. μου δημιούργησαν την απορία εαν τελικά οι εισπράκτορες ήταν περιττοι. Και αν είναι περιττοι σε όλα τα δρομολόγια. Ακόμα πιο έντονα μου ήρθε ο προβληματισμός όταν γνωστός μου περιέγραψε ότι στο πρόγραμμα κοινωφελούς εργασίας που τον είχαν πάρει μέσω ΟΑΕΔ , η απασχόληση του ήταν απελπισία! Βρέθηκε σε μία υπηρεσία του ευρύτερου δημόσιου τομέα, όπου δεν είχε καμία γνώση και καμία αρμοδιότητα, κανέναν που να 'χει τη διάθεση να του μάθει κάτι, και απλά πήγαινε σε ένα αδειο γραφείο εξι ώρες κάθε μέρα και κοιτούσε το ταβάνι. Αραγε, αν ο μόνος λόγος να προσλαμβάνονται κάποιοι είναι να αποκτήσουν ενα εισόδημα και να μειώνεται ο δείκτης ανεργίας, γιατι να μην πάει να κάνει ο ανεργος μία εύκολη , αλλά χρήσιμη δουλειά , όπως αυτή του εισπράκτορα ? Με 2-3 μέρες εκπαίδευση τη μαθαίνεις, δεν θέλει Πανεπιστήμιο...

Η κεντρική αιτία βάσει της οποίας τα κρούσματα κλοπών στα λεωφορεία έχουν βαρέσει κόκκινο, είναι η συσσώρευση μεγάλου πλήθους επιβατών  μέσα στα αστικά. Δηλαδή στα περισσότερα αστικά της πόλης μας επιβιβάζονται ανοργάνωτες μάζες / (όχλος) από κάθε λογής άνθρωπο. Γι' αυτό φταίει η διοίκηση που δεν έχει κάνει τίποτα για την αναδιάταξη των δρομολογίων. Αραιώνουν συχνά και κάποια εξαφανίζονται. Φυσικά για τους πορτοφολάδες είναι η καλύτερή τους, γιατί μπορούν να κλέψουν εύκολα μέσα σε ένα πλήθος χωρίς να γίνουν αντιληπτοί. Κατά καιρούς πιάνουν σπείρες που κλέβουν από επιβάτες.

Η λύση με τον εισπράκτορα που λες είναι αρκετά σωστή μια και θα μειωνόταν τα κρούσματα κλοπών , αλλά και σε κάτι ακόμη.Έχει να κάνει με τις αποστάσεις. Για μια και 2 στάσεις εννοείται πως δε θα σου κοβε εισητήριο. Αυτό που γίνεται τώρα που κόβεις εισητήριο ανεξάρτητα από την αποσταση που θα καλύψεις είναι άδικο. Δεν μπορεί άλλος να κόβει εισητήριο για 5 στάσεις και άλλος για 20+ (αν μένει μακριά από κέντρο) και να πληρώνουν το ίδιο. Πας δηλαδή στο Ζαγκλιβέρι με 1 ευρώ; Με το αμάξι να πας θα σου κοστίσει 5 με 10 ευρώ η διαδρομή από τη βενζίνη

Ναι , αυτό με το αντίτιμο ανάλογα με την απόσταση είναι κάτι που μου πέρασε απ το μυαλό σε σχέση με τον εισπράκτορα. Η αλήθεια είναι ότι η τεχνολογία μπορει να προσφέρει κάτι που μακροπρόθεσμα συμφέρει πολύ σε σχέση με τον εργαζόμενο. Λόγου χάρη θα μπορούσε ενα – λίγο πολυπλοκότερο – ακυρωτικό εντος του λεωφορείου, να κόβει εισιτήρια για 2,3,4 στάσεις... με διαφορετικό αντίτιμο. Πάνω στο εισιτήριο θα αναγράφεται η στάση στην οποία βρίσκεσαι όταν το χτυπάς . Ο εργαζόμενος δεν μπορει να αντικατασταθει όπου εμπλέκεται το θέμα “ανθρωπος” . Ηρθε στο μυαλό μου το τσούρμο από ξένους που θα μπει από το αεροδρόμιο. Οι περισσότεροι δεν μιλάν ελληνικά και δεν ξέρουν πώς να κόψουν το σωστό εισιτήριο. Αμα το καλοσκεφτούμε όλοι μας την πρώτη φορά που είδαμε μηχάνημα εισιτηρίου με κέρματα, χρειαστήκαμε κάποιον χρόνο μέχρι να μας γίνει familiar. Οπότε πραγματικά πχ. στο δρομολόγιο του αεροδρομίου, ενας εισπράκτορας ευγενικός που θα μιλάει 2-3 ξένες γλώσσες δεν βρίσκω ότι μπορει να αντικατασταθει από την τεχνολογία. Δεν είναι μόνο... για να πάρει ο ΟΑΣΘ το αντίτιμο, θα απαντάει στους τουρίστες πού πρεπει να κατέβουν , θα είναι αυτός που θα λέει “φύγε” στον οδηγό για να αναχωρήσει από στάση , αφού πολλοι κουβαλάν μπαγάζια σαν να κάνουν μετακόμιση... παράλληλα μπορει να ενημερώνει για τον τρόπο που κόβονται τα εισιτήρια στα λεωφορεία, για τις γραμμές που υπάρχουν κτλ. Δεν λέω, πολλοι από τους τουρίστες / νέους στην πόλη , εχουν ήδη πάρει πληροφορίες από ταξιδιωτικούς όδηγους ή από το ιντερνετ , αλλά πάλι δεν βρίσκω τον εισπράκτορα περιττο. Για κάποιους είναι η πρώτη φορά που βλέπουν τη Θεσσαλονίκη – και το καταλαβαίνεις από την περιέργεια που κοιτάνε προς τα έξω, καθώς προχωράει το λεωφορείο.
Και αν πετύχει στη γραμμή του αεροδρομίου, μπορει να προκύψει ότι και σε άλλες γραμμές είναι χρήσιμη η παρουσία εισπράκτορα – κυρίως στα μεγάλα λεωφορεία όπου ο οδηγός δεν μπορεί να εχει εικόνα του τι συμβαίνει στο πίσω μέρος του λεωφορείου – και δεν είναι και δουλειά του εδω που τα λέμε. Δεν είναι οικονομικό το όφελος , είναι συνολικο, αν συνυπολογίσει κάποιος ότι υπάρχει περίσσια ανέργων που μπορει και θα ήθελε να κάνει μια τέτοια δουλεια.

Νομιζω πως πιο επειγον ζητημα θα ηταν να μπουν περισσοτερα δρομολογια στις γραμμες καθως πλεον, οχι εισπρακτορας αλλα ουτε οι επιβατες δεν χωρανε να μπουνε σε πολλες στασεις.

Ποιος εισπράκτορας; Όχι στα πισογυρίσματα.
-Ηλεκτρονικά εισιτήρια με RFID και αναλογική χρέωση. Yes, it is a thing that goes by several implementations.
-Τα επεισόδια βίας στα λεωφορεία είναι προϊόντα πίεσης των επιβατών. Βλέπε εισπράκτορες ΟΑΣΘ.
-Τα περιστατικά όπου ξαφνικά κάποιος τρελαίνεται στο λεωφορείο, δοκιμάζουν την παιδεία μας να  αντιμετωπίζουμε ως ανθρώπους τους συνεπιβάτες/συμπολίτες μας με προβλήματα.
Όχι στον ωχαδερφισμό και στρουθοκαμηλισμό που κληρονομήσαμε. Ας μη γίνουμε Αθήνα. Στη Θεσσαλονίκη οι φοιτητές μπορούν να επηρεάσουν πολύ την κοινωνία γιατί είναι πολλοί.