THMMY.gr

Με καποια καθυστέρηση εμαθα σήμερα οτι πέθανε ο υπερμαχος της ελεύθερης αγορας που επιτεθηκε σφοδρά ενάντια στο κενσυανισμο, και με τις θεωρειες του άλλαξε την οικομικη πολιτικη των ΗΠΑ και της Βρετανιας το 2ο μισο του 20ου αιωνα...

Μίλτον Φρίντμαν: Ο υπέρμαχος της ελεύθερης αγοράς

«Κανείς δεν ξοδεύει τα χρήματα άλλων όσο προσεκτικά ξοδεύει τα δικά του»


(http://194.30.231.7/kathnews/photos/18-11-06/18-11-06_172828_1.jpg)

Ένας από τους μεγαλύτερους οικονομολόγους του 20ου αιώνα έφυγε σε ηλικία 94 ετών. O μεγαλύτερος, σύμφωνα με το περιοδικό Time. «Ο Μίλτον Φρίντμαν αξίζει μία θέση δίπλα στον Ανταμ Σμιθ, το Ρικάρντο, το Μαρξ και τον Κέινς, ως ένας από τους μεγαλύτερους οικονομολόγους όλων των εποχών», γράφει στην εφημερίδα Γκάρντιαν ο Τσαρλς Γκούντχαρτ, καθηγητής στο London School of Economics και πρώην μέλος της Τράπεζας της Αγγλίας.

Η ζωή του ήταν η πραγμάτωση του αμερικανικού ονείρου. Γεννήθηκε το 1912 στη Νέα Υόρκη. Οι γονείς του ήταν φτωχοί Εβραίοι μετανάστες από την Ουγγαρία. Ο πατέρας του πέθανε όταν ο ίδιος ήταν 15 ετών. Εργαζόμενος ως σερβιτόρος και βοηθός σε καταστήματα, καθώς και με τη βοήθεια υποτροφιών, κατάφερε να συγκεντρώσει xρήματα για να σπουδάσει. Διετέλεσε Καθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο του Σικάγο από το 1946 έως το 1976, όταν και τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ. Παντρεύτηκε την επίσης οικονομολόγο Ρόουζ Νταϊρέκτορ το 1938, με την οποία συνέγραψαν βιβλία και απέκτησαν δύο παιδιά.

Όταν ξεκίνησε τις θεωρητικές του αναζητήσεις, οι θεωρίες του Κέινς, που υποστήριζαν ότι οι κρατικές δαπάνες είναι ο βασικός μοχλός ανάπτυξης της οικονομίας, κυριαρχούσαν στον ακαδημαϊκό, αλλά και τον πολιτικό κόσμο. Ο Φρίντμαν όμως, φιλελεύθερος από ένστικτο, αμφισβητούσε το κατά πόσο οι ισχυροί μπορούν να διαχειρίζονται σωστά τα χρήματα των πολιτών και να αυξήσουν την ευημερία τους. «Κανείς δεν ξοδεύει τα χρήματα άλλων όσο προσεκτικά ξοδεύει τα δικά του», όπως υποστήριζε σε συνέντευξή του αργότερα, για να συμπληρώσει, «έτσι, ένας κόσμος όπου η οικονομία είναι οργανωμένη ώστε κάποιοι άνθρωποι να ξοδεύουν τα χρήματα άλλων ανθρώπων, είναι απίθανο να είναι ένας κόσμος με τον οποιοδήποτε βαθμό ευημερίας ή ελευθερίας».

Ως ηγετική φυσιογνωμία της Σχολής του Σικάγο, χαρακτηρίστηκε «αρχιερέας του μονεταρισμού», της θεωρίας δηλαδή που υπογράμμιζε ότι η προσφορά χρήματος είναι ο σημαντικότερος παράγοντας στον καθορισμό της ανάπτυξης και του πληθωρισμού.

Η προσέγγισή του άρχισε να γίνεται δημοφιλής τη δεκαετία του '70, όταν οι πετρελαϊκές κρίσεις έφεραν ένα συνδυασμό επίμονου πληθωρισμού και ανεργίας.

Τη δεκαετία του '80 έγινε ακόμα γνωστότερος, καθώς ενέπνευσε το Ρόναλντ Ρίγκαν και τη Μάργκαρετ Θάτσερ, στην προσπάθειά τους να μειώσουν τον καλπάζοντα πληθωρισμό, και καθώς η τάση για λιγότερο κρατικό παρεμβατισμό στην οικονομία άρχισε να κερδίζει έδαφος.

Οι θεωρίες του εξακολουθούν να είναι αμφιλεγόμενες στον ακαδημαϊκό κόσμο, η επιρροή του όμως, τόσο σε θεωρητικό όσο και σε πολιτικό επίπεδο είναι αναμφισβήτητη. Κορυφαίο έργο του θεωρείται ''Η Νομισματική Ιστορία των ΗΠΑ 1867-1960'', που συνέγραψε με την Αννα Σουόρτς.

Αν και οι θεωρίες του στην πράξη συνδυάστηκαν με τον οικονομικό φιλελευθερισμό, ο Φρίντμαν ήταν υπέρμαχος των ελεύθερων επιλογών του ατόμου και σε άλλα επίπεδα, εκτός από την οικονομία. Θεωρούσε μάλιστα ότι οι οικονομικές ελευθερίες σχετίζονται άμεσα με τις πολιτικές. Ήταν υπέρ της αντικατάστασης της δημόσιας εκπαίδευσης με ένα σύστημα κουπονιών για τους μαθητές, οι οποίοι θα επιλέγουν το σχολείο που προτιμούν. Τασσόταν υπέρ της αποποινικοποίησης των ναρκωτικών και της πορνείας. Όσο για το κατόρθωμα που τον έκανε περισσότερο υπερήφανο απ' όλα τ' άλλα, κατά δική του ομολογία, ήταν η συμβολή του στην κατάργηση της υποχρεωτικής στράτευσης στις ΗΠΑ, μετά τον πόλεμο του Βιετνάμ.


   
 SkaiRadio.gr (http://www.skairadio.gr/4dcgi/_w_articles_skaibus_119_21/11/2006_172828)   

H σημασία της νομισματικής πολιτικής
(Αρθρο του Μίλτον Φρίντμαν)

Η ΕΥΗΜΕΡΙΑ της δεκαετίας '20 στις ΗΠΑ ακολουθήθηκε από την οξύτερη οικονομική κάμψη στην ιστορία της. Στη μελέτη «Monetary History» που καταρτίσαμε από κοινού με την ʼνα Σβαρτς αποδώσαμε τον έντονο χαρακτήρα αυτής της πτώσης στη νομισματική πολιτική που εφαρμόστηκε τότε και η οποία επέτρεψε τη μείωση της ποσότητας του χρήματος κατά το ένα τρίτο, στο διάστημα από το 1929 μέχρι το 1933.

Από το 1963, υπήρξαν δύο φάσεις που σχεδόν αντικατοπτρίζουν την εικόνα της αμερικανικής οικονομίας στη δεκαετία του '20: την εικόνα της Ιαπωνίας στη δεκαετία '80 και εκείνη των ΗΠΑ στη δεκαετία του '90. Και οι τρεις αυτές φάσεις είχαν ως ιδιαίτερο χαρακτηριστικό τη μακρά περίοδο μιας ραγδαίας οικονομικής ανάπτυξης, που τροφοδοτήθηκε από τις ταχύτατες τεχνολογικές αλλαγές και την εμφάνιση νέων βιομηχανικών κλάδων και η οποία συνοδεύθηκε από την άνθιση της χρηματιστηριακής αγοράς, που κατέληξε σε κραχ.

Η νομισματική πολιτική διαδραμάτισε και αυτή ένα ρόλο σ' αυτούς τους ανοδικούς κύκλους, αλλά μόνο με δευτερεύοντα χαρακτήρα. Το κυρίαρχο στοιχείο φαίνεται ότι ήταν οι αλλαγές στον τεχνολογικό τομέα.

Αυτές οι τρεις φάσεις παρέχουν το ισοδύναμο ενός ελεγχόμενου πειράματος για να ελεγχθεί η υπόθεσή μας σχετικά με το βασικό χαρακτηριστικό του Μεγάλου Κραχ. Στο πείραμα αυτό, η ποσότητα του χρήματος είναι το αντίστοιχο των δεδομένων που εισάγει ο ερευνητής.

Η λειτουργία της οικονομίας και το επίπεδο της χρηματιστηριακής αγοράς, δηλαδή οι μεταβλητές τις οποίες ο πειραματιστής θέλει να συσχετίσει με τα δεδομένα. Οι τρεις φάσεις ανοδικής πορείας συνέβησαν όλες σε οικονομίες ανεπτυγμένης αγοράς, με συμμετοχή διεθνών κεφαλαίων και εμπορίου και συμπεριλαμβανομένης μιας κεντρικής τράπεζας με αρμοδιότητες που σχετίζονταν με τον έλεγχο της ποσότητας του χρήματος.

Το τι συμβαίνει στην ποσότητα του χρήματος έχει καθοριστικό αποτέλεσμα για τα όσα συμβαίνουν στο εθνικό εισόδημα και στις μετοχικές αξίες. Τα αποτελέσματα δικαιώνουν σε μεγάλο βαθμό τις προβλέψεις που είχαμε διατυπώσει με την ʼννα Σβαρτς το 1963, σχετικά με το ρόλο που διαδραμάτισε η νομισματική πολιτική στο Μεγάλο Κραχ. Κι ακόμα δικαιώνουν την άποψη ότι η νομισματική πολιτική αξίζει πολύ περισσότερων ευσήμων για την ηπιότητα που είχε η ύφεση η οποία ακολούθησε το αμερικανικό «μπουμ» στα τέλη του 2000.


Η Ναυτεμπορική (http://www.naftemporiki.gr/news/story.asp?id=1266965)

«Έφυγε» ο βραβευμένος με Νόμπελ οικονομολόγος

Ο ΒΡΑΒΕΥΜΕΝΟΣ με Νόμπελ Αμερικανός οικονομολόγος Μίλτον Φρίντμαν πέθανε χθες σε ηλικία 94 ετών, από καρδιακή προσβολή. Σύμφωνα με την εφημερίδα «Γουόλ Στριτ Τζέρναλ», ο Φρίντμαν πέθανε όταν μεταφέρθηκε σε νοσοκομείο από το σπίτι του στο Σαν Φρανσίσκο. Υπερασπιστής της οικονομίας της ελεύθερης αγοράς, ο Φρίντμαν συνέδεσε το όνομά του με νομισματικές θεωρήσεις, σύμφωνα με τις οποίες ο πληθωρισμός μπορεί να ελεγχθεί μέσω της διάθεσης χρήματος. Η προσέγγισή του μάλιστα έμεινε γνωστή και ως Σχολή του Σικάγου, στο Πανεπιστήμιο του οποίου δίδαξε περισσότερο από 30 χρόνια. Οι ιδέες του είχαν τέτοια απήχηση που άσκησαν επιρροή και σε κυβερνητικά προγράμματα σε αρκετές χώρες του κόσμου. Η Βρετανή πρώην πρωθυπουργός Μάργκαρετ Θάτσερ και ο πρώην πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών Ρόναλντ Ρίγκαν, είναι δύο μόνο από τις πολιτικές προσωπικότητες που στηρίχτηκαν στις απόψεις του.

Ο Μίλτον Φρίντμαν πίστευε πως στην οικονομική πολιτική σταθεροποίησης θα πρέπει να λαμβάνεται πάντα υπόψη το χρονικό διάστημα και οι καθυστερήσεις που μεσολαβούν από τις πολιτικές κινήσεις μέχρι τα αποτελέσματα.

«Πριν από τον Μίλτον, οι οικονομολόγοι δεν λαμβάνονταν σοβαρά υπόψη από τους πολιτικούς», επισημαίνει ο πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Τράπεζας Αποθεμάτων στις ΗΠΑ, Γουίλιαμ Πουλ, επικαλούμενος την επιρροή του έργου του Φρίντμαν στην αμερικανική πολιτική στρατολόγησης, στη φορολογική πολιτική, καθώς και τη συνεισφορά του σε θέματα πληθωρισμού. «Ήταν μια πολύ σημαντική προσωπικότητα». Το 1976 η προσφορά του αναγνωρίστηκε με την απονομή του Βραβείου Νόμπελ Οικονομίας. Είχε γράψει περισσότερα από 20 βιβλία.

 ΤΑ ΝΕΑ  (http://ta-nea.dolnet.gr/print_article.php?e=A&f=18693&m=N49&aa=2)

Πέθανε ο νεοφιλελεύθερος που υιοθετήθηκε από τον Πινοσέτ
Πέθανε χθες σε ηλικία 94 ετών στο Σαν Φρανσίσκο ο Αμερικανός οικονομολόγος Μίλτον Φρίντμαν, ηγετική φυσιογνωμία της λεγόμενης «Σχολής του Σικάγου» και γκουρού της νεοφιλελεύθερης οικονομικής πολιτικής των κυβερνήσεων Ρίγκαν, του οποίου διετέλεσε οικονομικός του σύμβουλος.

Ο Φρίντμαν τιμήθηκε με το Νόμπελ Οικονομίας το 1976. Αν και οπαδός της ατομικής ελευθερίας στην οικονομία και την πολιτική, οι ιδέες του βρήκαν, εκτός από την Αμερική τού Ρίγκαν, πρόσφορο έδαφος στη Χιλή του Πινοσέτ και την Αργεντινή του Βιντέλα, τη δεκαετία του '70.

Οι ιδέες του Φρίντμαν συνέβαλαν στην ανατροπή της κυρίαρχης από την εποχή τού «Νιου Ντιλ» μέχρι τις αρχές του '70 κεϊνσιανής οικονομίας. Ο ίδιος ο Φρίντμαν συνέχιζε μέχρι πρόσφατα να αρθρογραφεί στο περιοδικό «Νιούσγουικ», με τις εκάστοτε δηλώσεις να παραμένουν σημείο αναφοράς για εχθρούς και φίλους.

 Ελευθεροτυπία  (http://www.enet.gr/online/online_hprint?q=%F6%F1%E9%ED%F4%EC%E1%ED&a=&id=606028)

Δυο αρθρα για τον  Μίλτον Φρίντμαν απο την Καθήμερινη της Κυριακης

Ο πιο φιλελεύθερος... συντηρητικός
Ο νομπελιστας Μίλτον Φρίντμαν πίστευε ότι όσο λιγότερο κυβερνά μια κυβέρνηση, τόσο καλύτερα κυβερνά

Της Κατερινας Καπερναρακου
http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_economyagor_100073_19/11/2006_205812


Το ανθρώπινο πρόσωπο του νεοφιλελευθερισμού
Ο Μίλτον Φρίντμαν, με τις πρωτοποριακές ιδέες του κατεδάφισε την κεϊνσιανή θεωρία

Του Πασχου Μανδραβελη
http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_economyagor_100073_19/11/2006_205812

Τέλος παραθέτω την άποψη ενος φοιτητή-μαθητη του Φριντμαν...


Πέθανε ο Μίλτον Φρίντμαν

Του SAMUEL BRITTAN (Financial Times)

(http://media.feed.gr/filesystem/images/20061117/engine/assets_LARGE_t_942_134990__type11104.jpg)

O Mίλτον Φρίντμαν, που απεβίωσε χθες σε ηλικία 94 ετών στο Σαν Φρανσίσκο, ήταν ο τελευταίος μεγάλος οικονομολόγος που συνδύαζε ένα διάσημο όνομα με τα υψηλότερα επαγγελματικά διαπιστευτήρια.

Αντίθετα με πολλούς κορυφαίους οικονομολόγους, ο Φρίντμαν διατήρησε μια συνέχεια μεταξύ του ακαδημαϊκού έργου του, για το οποίο τιμήθηκε μάλιστα με το βραβείο Nόμπελ το 1974, και του δημοσιογραφικού έργου του.

Γόνος φτωχών μεταναστών, ο Φρίντμαν γεννήθηκε στη Nέα Yόρκη το 1912. Δεκαπέντε ετών έμεινε ορφανός από πατέρα. Παρ όλα αυτά, ολοκλήρωσε τις σπουδές του και τη δεκαετία του 1930 εργαζόταν ήδη σε διάφορους ερευνητικούς οργανισμούς, ενώ την ίδια περίοδο αρχίζει και η συνεργασία του με το National Bureau of Economic Research, η οποία διήρκεσε μέχρι το 1981.

Kατά τη διάρκεια του B Παγκοσμίου Πολέμου, ο Φρίντμαν δεν εργαζόταν μόνο για το υπουργείο Oικονομικών των HΠA επί φορολογικών θεμάτων, αλλά και στην Oμάδα Στατιστικών Eρευνών του Πανεπιστημίου Kολούμπια. Tο 1946 αναγορεύτηκε καθηγητής Oικονομικών στο Πανεπιστήμιο του Σικάγου, όπου και παρέμεινε μέχρι τη συνταξιοδότησή του.

Tο μεγαλύτερο επίτευγμά του ήταν το έργο «A Theory of the Consumption Function», που εκδόθηκε το 1957. O Φρίντμαν έγινε ευρέως γνωστός για τη νομισματική θεωρία που ανέπτυξε τις δεκαετίες του 1950-1960. Yπέρμαχος της ελεύθερης αγοράς, πρέσβευε ότι η προσφορά χρήματος είναι ένα σημαντικότατο εργαλείο κυβερνητικής πολιτικής, ικανό να επηρεάσει τον πληθωρισμό και τους επιχειρηματικούς κύκλους.

O Φρίντμαν πίστευε με πάθος στην ελευθερία του ατόμου και ήταν πεπεισμένος ότι οι ελεύθερες αγορές ήταν ο καλύτερος τρόπος για τον συντονισμό των δραστηριοτήτων των ατόμων προς όφελος όλων. Aυτό που τον διέκρινε ήταν η ικανότητά του να οδηγείται σε ενδιαφέρουσες και απρόσμενες συνέπειες ξεκινώντας από απλές ιδέες. Ένα στοιχείο που του προσέδιδε ιδιαίτερη γοητεία ήταν ότι ήταν πάντοτε πρόθυμος να αποκαλύψει αλήθειες για τη ζωή του που είχαν συμβεί και σε πολλούς άλλους, οι οποίοι όμως δεν είχαν τολμήσει να τις αποκαλύψουν. O Φρίντμαν συνέχιζε, ωστόσο, να υπερασπίζεται αυτές τις αρχές απέναντι στις δυνάμεις της οικονομικής ορθότητας και, σχεδόν αθέλητα, πρόσφερε στον κόσμο νέες γνώσεις.

Eνας μικρόσωμος, ομιλητικότατος άνθρωπος, προτιμούσε τα λόγια από τα γραπτά και τον έλκυε η τηλεόραση όπως την πάπια το νερό. Eτσι, με εξαίρεση τα βιβλία που έχει γράψει μόνος ή σε συνεργασία με άλλους οικονομολόγους, δεν υπάρχει καμία συστηματική πραγματεία για τις οικονομικές ή νομισματικές θεωρίες του εκτός από κάποιες σημειώσεις από την εποχή που δίδασκε. Eκείνοι που γοητεύονταν από την προσήνειά του, κάποιες φορές υποτιμούσαν την αποφασιστικότητά του. Δεν ήταν διατεθειμένος να αφήσει το παραμικρό περιθώριο όταν διακυβεύονταν οι πεποιθήσεις του. Mολονότι επρόκειτο για ένα σεμνό και ουσιαστικά δημοκρατικό άνθρωπο, ο Φρίντμαν ήταν αρκετά ανθρώπινος για να γνωρίζει και να απολαμβάνει τη φήμη του τις τελευταίες δεκαετίες της ζωής του.

H δεδηλωμένη στάση του απέναντι στην πολιτική διαδικασία ήταν εκείνη των σκεπτικιστών της σχολής της δημόσιας επιλογής (Public Choice). Oι τελευταίοι πίστευαν ότι οι νομοθέτες κυνηγούν το δικό τους συμφέρον σε μια ιδιαιτέρως προβληματική πολιτική αγορά, στην οποία ειδικές ομάδες συμφερόντων αποκομίζουν κέρδη εις βάρος του γενικού συνόλου.

Oμως, η βαθιά ριζωμένη πίστη του στη δύναμη της λογικής και της πειθούς υπερίσχυε πάντοτε της όποιας θεωρητικής αμφισβήτησης και καχυποψίας. Kαι, παρ όλο που περιστασιακά έδειχνε απαισιόδοξος για το μέλλον της ελευθερίας, ο Φρίντμαν υπήρξε από κορυφής έως ονύχων ένας κατ εξοχήν αισιόδοξος Aμερικανός.

Πατέρας του νεοφιλελευθερισμού
O Φρίντμαν έγινε ευρέως γνωστός για τη νομισματική θεωρία που ανέπτυξε τις δεκαετίες του 1950-1960. Yπέρμαχος της ελεύθερης αγοράς, πρέσβευε ότι η προσφορά χρήματος είναι ένα σημαντικότατο εργαλείο κυβερνητικής πολιτικής.



 ΗΜΕΡΗΣΙΑ  (http://www.hmerhsia.gr/article.asp?catid=7879&subid=2&PubID=266146&word=%F6%F1%E9%ED%F4%EC%E1%ED)