THMMY.gr

http://www.amnesty.org.gr/news/2005-10-05-1.htm


ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

Ελλάδα: Τα ανθρώπινα δικαιώματα παραβιάζονται στο περιθώριο της κοινωνίας

5 Οκτωβρίου 2005

Αλλοδαποί πυροβολούνται στα σύνορα, αιτούνται άσυλο κρατούνται σε μεταλλικά κοντέινερ, Ρομά εκδιώκονται διά της βίας από τις κατοικίες τους στην Αθήνα ­- αυτά είναι μερικά από τα παραδείγματα ενός σταθερού μοτίβου παραβιάσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως αποκαλύπτει σήμερα η Διεθνής Αμνηστία με έκθεσή της.


Στην έκθεση, με τίτλο «Μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας: Τα δικαιώματα των αλλοδαπών και των μεταναστών παραμένουν στο ημίφως», επισημαίνεται η παράλειψη των ελληνικών αρχών να καταπολεμήσουν τις διακρίσεις.


«Οι άνθρωποι που ζουν στο περιθώριο της κοινωνίας -αιτούντες άσυλο, μετανάστες, Ρομά και άλλες μειονότητες- είναι τα πιθανότερα θύματα διακρίσεων σε όλες τις μορφές τους. Οι δυνάστες τους είναι συχνότερα εκπρόσωποι του κράτους», δήλωσε η Όλγα Δημητρίου, ερευνήτρια της Διεθνούς Αμνηστίας για την Ελλάδα.


Η έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας επικεντρώνεται ειδικότερα στην παράλειψη του κράτους να συμμορφωθεί με το διεθνές δίκαιο για τα ανθρώπινα δικαιώματα και με τα σχετικά θεσμικά κείμενα, όσον αφορά την πρόσβαση στη διαδικασία ασύλου, την κράτηση μεταναστών και την προστασία από διακρίσεις και κακομεταχείριση.


«Χιλιάδες άνθρωποι από την Αλβανία, το Αφγανιστάν, το Ιράκ, το Πακιστάν και αλλού, έρχονται στην Ελλάδα αναζητώντας καταφύγιο. Μερικοί πυροβολούνται και σκοτώνονται στα σύνορα, άλλοι κατηγορούνται αμέσως για 'παράνομη είσοδο' και τίθενται υπό κράτηση χωρίς να έχουν την ευκαιρία να ζητήσουν προστασία ως πρόσφυγες. Οι συνθήκες κράτησης σε συγκεκριμένες περιοχές της χώρας δεν τηρούν το διεθνές δίκαιο και τα σχετικά θεσμικά κείμενα», επισήμανε η Όλγα Δημητρίου.


Στη Χίο, οι αρχές χρησιμοποιούν για την κράτηση ανθρώπων ένα μεταλλικό κοντέινερ. Έχουν θέσει επανειλημμένα υπό κράτηση άλλους ανθρώπους, μεταξύ των οποίων εγκύους και παιδιά, ενώ παρέλειψαν να προστατεύσουν γυναίκες και παιδιά που ήταν θύματα εμπορίας ανθρώπων. Κάποιοι μετανάστες υπέστησαν κακομεταχείριση από αστυνομικούς.


Ο Γ.Σ., Ιρακινός υπήκοος 24 ετών, που είχε συλληφθεί και τεθεί υπό κράτηση μόλις εισήλθε στην Ελλάδα, δήλωσε: «Δεν υπάρχει τηλέφωνο εδώ και δεν έχω μιλήσει με τους γονείς μου από τότε που ήρθα ? δεν ξέρουν εάν είμαι ζωντανός ή νεκρός? η μητέρα μου είναι καρδιοπαθής και δεν έχω κατορθώσει να τηλεφωνήσω και να την ενημερώσω? δεν πεθάναμε, αλλά εύχομαι να είχα πεθάνει». Ισχυρίστηκε ότι τον πρώτο μήνα κράτησής του κοιμόταν πάνω σε ένα χαρτόνι και ότι άνθρωποι στον κοιτώνα του είχαν «έντομα» πάνω στο δέρμα τους.


Στην έκθεση τεκμηριώνονται οι μηχανισμοί που συμβάλλουν σε αυτήν την παράλειψη και παροτρύνονται οι ελληνικές αρχές να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους να σέβονται, να προστατεύουν και να εκπληρώνουν τα δικαιώματα των περιθωριοποιημένων ανθρώπων.


Κατά τις δύο τελευταίες δεκαετίες, η Ελλάδα έχει μεταμορφωθεί ραγδαία από παραδοσιακή χώρα προέλευσης μεταναστών σε πόλο έλξης μεταναστών, σχηματίζοντας έτσι το σύνορο ανάμεσα στον παγκόσμιο Νότο και στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Αυτή η ραγδαία μεταμόρφωση έφερε στην επιφάνεια τις ανεπάρκειες της ελληνικής νομοθεσίας που διέπει τη μετανάστευση, καθώς και τις πρακτικές που παραβιάζουν τα ανθρώπινα δικαιώματα των προσφύγων. Συγκεκριμένα, το ελληνικό νομικό πλαίσιο παραλείπει να τηρήσει το διεθνές δίκαιο ανθρωπίνων δικαιωμάτων και τα συναφή θεσμικά κείμενα από δύο απόψεις:

- σε κανένα στάδιο της διαδικασίας δεν προβλέπει ανεξάρτητη επανεξέταση της ουσίας μιας αίτησης που απορρίφθηκε,

- στερείται διατάξεων που να προστατεύουν ρητά από τον κίνδυνο της επαναπροώθησης.


Παρ' όλο που υπήρξε απότομη αύξηση του αριθμού των ανθρώπων που ζητούν καταφύγιο, η Ελλάδα έχει ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά αιτήσεων ασύλου στην Ευρώπη. Την ίδια στιγμή έχει ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά αναγνώρισης προσφύγων. Σύμφωνα με παγκόσμια επισκόπηση των προσφυγικών πληθυσμών το 2004, από την Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες (UNHCR), η Ελλάδα έχει το χαμηλότερο ποσοστό αναγνώρισης προσφύγων (0,3% τους πρώτους εννέα μήνες του έτους) και χορήγησης οποιασδήποτε προστασίας (0,9%) από τις 148 χώρες που εξετάστηκαν.


«Η ραγδαία μεταμόρφωση της Ελλάδας σε πόλο έλξης μεταναστών δεν μπορεί να αποτελεί δικαιολογία, ώστε οι αρχές να γυρνούν την πλάτη στις ανάγκες των προσφύγων και να αγνοούν τις διεθνείς τους υποχρεώσεις», τόνισε η Όλγα Δημητρίου.


Ζώντας και αυτοί στο περιθώριο της κοινωνίας, οι Ρομά και άλλες μειονότητες υφίστανται το κύριο βάρος των άμεσων ή έμμεσων διακρίσεων. Στην Αθήνα και την Πάτρα, Ρομά κάτοικοι εκδιώχθηκαν διά της βίας από τις κατοικίες τους, επωμιζόμενοι οι ίδιοι μεγάλο μέρος του κόστους μετεγκατάστασής τους. Οι Ρομά έχουν επίσης γίνει στόχος ρατσιστικής κακοποίησης, την οποία σε μερικές περιπτώσεις οι αρχές έχουν την τάση να παραβλέπουν. Τα μέλη των μειονοτήτων υφίστανται παραβιάσεις των δικαιωμάτων τους στην ελευθερία της έκφρασης, της θρησκείας και του συνεταιρισμού λόγω κενών στην εθνική νομοθεσία κατά των διακρίσεων, καθώς και λόγω της παράλειψης των ελληνικών αρχών να υιοθετήσουν τη συναφή διεθνή νομοθεσία και τα διεθνή θεσμικά κείμενα.


«Τα τελευταία λίγα χρόνια, οι ελληνικές αρχές έχουν παραδεχτεί ότι δεν είναι αρκετά αποτελεσματικές στην ανταπόκρισή τους στις ανάγκες μεταναστών και μειονοτήτων. Αυτή η αναποτελεσματικότητα έχει αρνητικό αντίκτυπο στην αντιμετώπιση που έχουν στην Ελλάδα αυτές οι ευπαθείς ομάδες. Δημιουργεί ατμόσφαιρα ανοχής του ρατσισμού και της ξενοφοβίας στον ευρύτερο ελληνικό πληθυσμό», κατέληξε η Όλγα Δημητρίου.


«Κάθε άνθρωπος στην Ελλάδα, είτε είναι μέλος της πλειονότητας, είτε των μειονοτήτων, είτε είναι πρόσφυγας, πρέπει να απολαμβάνει τα ανθρώπινα δικαιώματα που δικαιούται. Είναι ευθύνη των ελληνικών αρχών να διασφαλίσουν ότι αυτό συμβαίνει».


F Βλ.: «Μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας: Τα δικαιώματα των αλλοδαπών και των μειονοτήτων παραμένουν στο ημίφως» (AI Index: EUR 25/016/2005), http://web.amnesty.org/library/index/engeur250162005

F Φωτογραφική παρουσίαση (slide show) στη διεύθυνση

F Περισσότερες πληροφορίες: Νίκος Μαστρακούλης, Υπεύθυνος Τύπου, τηλ. 6932 069477, e-mail: nmas@otenet.gr

Γιώργος Χριστοδουλίδης, Υπεύθυνος Δράσης, 6976 796 986, e-mail: campaigners@amnesty.org.gr

Lydia Aroyo, Υπεύθυνη Τύπου της Διεθνούς Γραμματείας για θέματα Ευρώπης & Κεντρικής Ασίας, τηλ. 0044 20 7413 5599, 0044 7771 796350, e-mail: laroyo@amnesty.org

Δείτε ιδιατέρως τα bold, σε ό,τι αφορά την Ελλάδα:


ΝΕΟ ΚΥΜΑ προσφύγων προς Ελλάδα, Ευρώπη


Το κοντραμπάντο των απελπισμένων


Του ΚΩΣΤΑ ΚΥΡΙΑΚΟΠΟΥΛΟΥ


Τμήμα μιας τεράστιας μάζας απελπισμένων ανθρώπων, που διακινούνται από χώρες της Ασίας, της Αφρικής και της Μ. Ανατολής από τα μέσα του φετινού Αυγούστου προς την Ελλάδα, την Ιταλία και την Ισπανία, θεωρούν οι ελληνικές αρχές τούς 126 μετανάστες που ναυάγησαν νότια της Κρήτης τη νύχτα της περασμένης Παρασκευής.


Σχεδόν δυο εβδομάδες τώρα, τα ελληνικά τμήματα των διεθνών συνεργασιών των ελληνικών αρχών λαμβάνουν σήματα που αναφέρουν ότι τουλάχιστον 1.500 άτομα έχουν καταπλεύσει στις ισπανικές ακτές, αλλά και στις νότιες της Σικελίας. Μάλιστα, σε μια από τις συνηθισμένες σικελικές καταλήξεις των ταξιδιών των δουλεμπόρων, τη Λαμπεντούζα, πνίγηκαν τις ίδιες ημέρες περισσότεροι από πενήντα άνθρωποι. Οι ιταλικές αρχές, στην ίδια ακτή ακινητοποίησαν πλοιάριο με περίπου 200 μετανάστες.

Σύμφωνα με αναφορές των ίδιων υπηρεσιών, από την αρχή του έτους μέχρι και την έναρξη του καλοκαιριού έχουν περάσει από τις ελληνικές θάλασσες με κατεύθυνση την Ιταλία και την Ισπανία περισσότεροι από 25.000 άνθρωποι. Και παρά την κινητοποίηση που προκαλεί αυτός ο αριθμός, η μετανάστευση κάτω από τέτοιες φρικτές συνθήκες συνεχίζει να οδηγεί στον πνιγμό ανθρώπων στις θάλασσες και σε πλουτισμό για τις τσέπες των πολυάριθμων κυκλωμάτων. Και φυσικά οι κυβερνήσεις των χωρών που δέχονται τα στίφη των μεταναστών προσπαθούν να «μοιράσουν» το πρόβλημα, θέτοντάς το προς την Ε.Ε.

Σύμφωνα με τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών και την Οργάνωσή του κατά των Ναρκωτικών και του Εγκλήματος, ο τζίρος της παράνομης διακίνησης μόνο των Αφρικανών μεταναστών ξεπερνά τα 230 εκατομμύρια ευρώ ετησίως.

80.000 άνθρωποι το χρόνο

Σύμφωνα με στοιχεία της Ευρωπαϊκής Αστυνομίας (Europol), στις χώρες-μέλη της Ε.Ε. κάθε χρόνο εισέρχονται παρανόμως περισσότεροι από 80.000 άνθρωποι ενώ, αν και κάποιοι ισχυρίζονται ότι ένα ποσοστό περίπου της τάξης του 5% μένει στην Ελλάδα, κανένας μηχανισμός δεν μπορεί να υπολογίσει τον πληθυσμό των λαθραίως εισερχομένων στην Ελλάδα. Και σύμφωνα με έναν αξιωματικό του Λιμενικού Σώματος «το μόνο που μπορεί να κάνει κανείς είναι να υπολογίζει ότι τόσο εμείς στη θάλασσα όσο και η ΕΛ.ΑΣ. στις γραμμές των συνόρων εντοπίζει μόνο το 10-15% των εισερχομένων στην Ελλάδα».

Η τελευταία μεγάλη φυγή μεταναστών, που εξελίσσεται από τα μέσα του φετινού Αυγούστου, σύμφωνα με εκπροσώπους των ελληνικών αρχών, οφείλεται κατά βάση στις μόνιμες αιτίες (πείνα και εξαθλίωση) αλλά και στις έκτακτες, όπως τα διεθνή γεγονότα των τελευταίων ετών, όπως οι εισβολές στο Αφγανιστάν, στο Ιράκ, η επίθεση του Ισραήλ στο Λίβανο και οι εμφύλιοι πόλεμοι που προκαλούν το φαινόμενο ενός «προσφυγικού-μεταναστευτικού ντόμινο».

Τούρκοι, Πακιστανοί, Ινδοί, Ιρακινοί, Αιγύπτιοι, Αφγανοί, Νιγηριανοί, Κινέζοι, Αλβανοί και φυσικά Ελληνες είναι κυρίως οι εθνικότητες των ανθρώπων που κουμαντάρουν τα κυκλώματα μετανάστευσης με όλα τα μεταφορικά μέσα που μπορεί να φανταστεί κάποιος. Στη χώρα μας, για παράδειγμα, έχει καταγραφεί διακίνηση μεταναστών ακόμα και με λεωφορεία του ΚΤΕΛ, αλλά και με άλλα μέσα, όπως ταξί, Ι.Χ. αυτοκίνητα, τροχόσπιτα, κλούβες για άλογα. Οσο για τα ταξί, χρησιμοποιούνται κατά κόρον, καθώς θεωρείται μια πολύ επικερδής δραστηριότητα η οποία, σύμφωνα με τις πληροφορίες και τα στοιχεία των ελληνικών αρχών, θεωρείται πάρα πολύ «κλειστή».


Σύμφωνα με εκθέσεις της ΕΛ.ΑΣ. για το οργανωμένο έγκλημα, οι άνθρωποι που επιδιώκουν να ταξιδέψουν προς την Ευρώπη είναι: Τούρκοι, Αλβανοί, Βούλγαροι, Σκοπιανοί, Πακιστανοί, από το Κασμίρ, Ιρακινοί, Κινέζοι, Σύροι, Γεωργιανοί, Αφγανοί, Ιρανοί, Παλαιστίνιοι, από το Νεπάλ, το Σουδάν, τη Σρι Λάνκα, τη Μολδαβία, το Μπαγκλαντές.

6.000 ευρώ το κεφάλι

Σύμφωνα με τα όσα έχουν καταγράψει οι ελληνικές αρχές τα τελευταία χρόνια, οι αμοιβές των δουλεμπόρων, κυρίως από το Πακιστάν -όπου μαζί με την Τουρκία υπάρχουν τα πιο οργανωμένα και πολυπληθή κυκλώματα- μπορούν να ξεκινούν από χίλια και να ξεπερνούν τα επτά χιλιάδες ευρώ. Συνήθως, είναι γύρω στις 5.000-6.000 ευρώ για τον κάθε άνθρωπο που μεταφέρουν. Φυσικά αυτές οι αμοιβές επιμερίζονται μεταξύ αυτών που πλησιάζουν τους ανθρώπους στις χώρες τους, κλείνουν τις συμφωνίες, παίρνουν τα λεφτά και μετά αναλαμβάνουν τα δικά τους γραφεία, που κάνουν τις συνεννοήσεις για τις αναχωρήσεις και τις αφίξεις στις χώρες προορισμού.

Εννοείται ότι δεν υπάρχουν μετρητά σε αυτές τις καταστάσεις, παρά μόνο τραπεζικές καταθέσεις, εμβάσματα και άλλα. Οι περισσότερες μεταφορές αυτών των χρημάτων, αλλά και των χρημάτων που στέλνουν οι μετανάστες στα μέλη των οικογενειών τους που έμειναν πίσω, γίνονται μέσω της Western Union. Μόνο για το 2005 το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο αναφέρει ότι τα εμβάσματα μεταναστών προς αναπτυσσόμενες χώρες ήταν περισσότερα από 160 δισεκατομμύρια δολάρια, στα οποία περιλαμβάνονται και τα ποσά από εγκληματικές δραστηριότητες που ξεπλένουν τα κυκλώματα.


Εξαπάτηση

Οι συνθήκες μεταφοράς τους είναι περισσότερο από άθλιες και είναι γνωστό ότι σχεδόν ποτέ δεν φτάνουν όλοι ζωντανοί στις χώρες προορισμού. Κάποιοι μάλιστα δεν βρίσκονται ποτέ. Εξάλλου, σύμφωνα με αυτά που μας περιέγραψε στέλεχος του Λιμενικού, «οι Τούρκοι διακινητές, σε αντίθεση με τους Ασιάτες δεν μπαίνουν στο σκάφος μεταφοράς για πολλούς λόγους, αλλά ο κυριότερος είναι για την ασφάλειά τους. Συνήθως εκπαιδεύουν κάποιον ή κάποιους από τους μετανάστες στο χειρισμό των σκαφών και καθώς το ταξίδι από τα παράλια της Μικράς Ασίας στα ελληνικά νησιά -Σάμο, Χίο, Κω και άλλα- είναι μικρό, αναλαμβάνει ο εκπαιδευμένος». Μία από τις χειρότερες μορφές αυτού του φαινομένου είναι η εξαπάτηση των μεταναστών. Οι δουλέμποροι εισπράττουν κανονικά τα χρήματά τους και οι θαλάσσιοι μεταφορείς, φτάνοντας σε κάποιοι ακτή, φερ' ειπείν της Κρήτης ή σε κάποιοι άλλο ελληνικό νησί, τούς λένε ότι έφτασαν στην Ιταλία. Τους κατεβάζουν κακήν κακώς και όταν ξημερώνει οι μετανάστες διαπιστώνουν ότι πρόκειται για κάποιο ξερονήσι, το οποίο συνήθως απέχει μερικά μίλια από τις ακτές απ' όπου έφυγαν.


Στους καθ' ημάς μετανάστες, είναι γνωστό στις αρχές ότι τα πράγματα τα ελέγχουν οργανωμένες μαφιόζικες ομάδες, οι οποίες μάλιστα είναι πολύ σκληρές, μας λέει ένας πρώην υψηλόβαθμος αξιωματικός της ΕΛ.ΑΣ.: «Στην Αθήνα οι ομάδες των Πακιστανών, αλλά και των Ινδών και των Νιγηριανών ακόμα, είναι ιδιαιτέρως βίαιες», λένε. «Υπάρχουν ανάμεσά τους κάποιοι που μετέρχονται όλα τα μέσα για να ελέγξουν τους δικούς τους. Δεν έχει περάσει πολύς καιρός από τότε που συνελήφθη μια ομάδα από επτά Πακιστανούς, που σε ένα βρώμικο δωμάτιο κρατούσαν πέντε συμπατριώτες τους. Τους κρατούσαν βέβαια όλα τους τα χαρτιά και ξέρετε πώς τους έπειθαν να τηλεφωνούν στις οικογένειές τους για να τους στείλουν 2.500 δολάρια στον καθένα μέσω τραπέζης; Κάθε μέρα βίαζαν και από έναν...».



kkyr@enet.gr



ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 08/09/2006