THMMY.gr

«Εφτασα και στη Θάσο», όπως λέει ο ιστορικός Ευσέβιος κι εγώ, που είναι το νησί του πατέρα μου. Πλημμυρισμένη από κόσμο, γηγενείς και αλλοδαπούς (κυρίως των βορείων συνόρων μας), έφτασαν, όπως ομολογεί ο δήμαρχος Κωνσταντίνος Καπόλλας, να κοιμούνται στις παραλίες μέχρι και 2.000 τουρίστες.

Ηδωνίς και Ηερίη στην αρχαιότητα, πριν πάρει το όνομά της από τον Θάσο, αδελφό της Ευρώπης, που ο Δίας, μεταμορφωμένος σε ταύρο, απήγαγε (κατά τα «Βαθιά αμίλητα νερά» της Ρέας Γαλανάκη), χωρίς όμως να φυλακιστεί όπως ο Κεφαλογιάννης για την απαγωγή της Τασούλας.

Ο Θάσος, ορμώμενος από τις ακτές της αρχαίας Φοινίκης σε αναζήτηση της χαμένης αδελφής του, τη βρήκε, 3.000 χρόνια μετά, εγκαταστημένη κι αποκαταστημένη στην... Bundesbank, στη Φρανκφούρτη. Εκεί όπου χτυπά η «καρδιά» της Ευρώπης.

Τόσο όμως του άρεσε τότε το νησί, που έστειλε τηλεγράφημα στη μητέρα του την Τηλεφάεσσα (σημερινή «τηλεθέαση»), λέγοντάς της ότι «μαμά, εδώ θα μείνω».

Κι έμεινε. Οπως παρ' ολίγον να έμενε εδώ κι ο Οδυσσέας, που δέθηκε στο κατάρτι του καταμαράν του, για να μην ξεμπαρκάρει στο «νησί των Σειρήνων».

Τ ι είχε συμβεί; Περνούσε, αρχές Οκτώβρη θα πρέπει να ήταν, μονολογώντας «ή στραβός είν' ο γιαλός ή στραβά αρμενίζουμε», όταν στα παράλια της Αστρίδας είδε γυναίκες και άντρες, που στους απέραντους αμπελώνες της τραγουδούσαν κατά τον τρυγητό, στους «ληνούς» -πετρόχτιστες δεξαμενές όπου πατούσαν τα σταφύλια-, κι η μυρουδιά του μούστου τον μέθυσε.

Αργότερα, τον 6ο π.Χ. αιώνα, ήρθαν οι Πάριοι, υπακούοντας σ' έναν χρησμό του μαντείου των Δελφών: «Αγγειλον Παρίοις, Τελεσίκλεες, ως σε κελεύω νήσω εν Ηερίη κτίζειν ευδείελον άστυ» (Να πεις στους Παριανούς, Τελεσικλή, να χτίσουν μια πόλη στο νησί Ηερίη, η οποία να φαίνεται από παντού).

Διώξαν τα θρακικά φύλα των Σίντιων και των Σάιων, και κατέκτησαν αποικώντας το νησί. Μαζί τους, όμως, ήταν κι ένας ποιητής, ο Αρχίλοχος, που πέταξε την ασπίδα του σ' ένα πουρνάρι κι έγραψε στη συνέχεια ένα αντιπολεμικό ποίημα. Βέβαια, ο Αρχίλοχος ανήκει στους Παριανούς, αλλά στη Θάσο ερωτεύθηκε τη Νεοβούλη. Την περιγράφει αυτός ο μεγάλος λυρικός, όχι τη Νεοβούλη, αλλά τη Θάσο, ως «ή δ' έστηκεν ως όνου ράχις».

Κ αι το περίφημο ποίημά του, που θεωρούνταν σουρεαλιστικό μέχρι πριν από μερικές δεκαετίες (σε ελεύθερη μετάφραση «...και ξαφνικά μέρα μεσημέρι ο ήλιος άρχισε να χάνεται κι έγινε σκοτάδι»), αποκαλύφηκε με τη σύγχρονη τεχνολογία της επιστήμης, πως τη χρονιά εκείνη που γράφηκε, ήταν το 548 π.Χ., κι επρόκειτο για ολική έκλειψη ηλίου.

Και σήμερα πώς είναι το νησί; Διοικητικά δεν ανήκει στο υπουργείο Αιγαίου, όπως τα άλλα νησιά του βορείου Αιγαίου, Λήμνος, Μυτιλήνη κ.λπ., αλλά στον νομό Καβάλας. Εχει Κέντρο Υγείας στο Πρίνο, αλλά επειδή οι κάτοικοί του καταμετρούνται ως μερικές δεκάδες κάτω από τις 15.000 ψυχές, το Κέντρο Υγείας στερείται του προνομίου να γίνει ένα μίνι νοσοκομείο.

Εξι μήνες τον χρόνο κατοικοεδρεύουν στο νησί πάνω από 20.000 άτομα, που πρέπει να μεταφερθούν στην Καβάλα για ένα νόσημα λίγο πιο σοβαρό από δηλητηρίαση ή ελαφρό τραυματισμό.

Τ ι παράγει το νησί; Μέλι, λάδι και... μάρμαρο. Τα δύο πρώτα είναι γνωστά κι απ' τον Ομηρο. Καθώς και το κρασί, που σήμερα δεν είναι από τα πρώτα. Τ' αμπέλια αφανίστηκαν από τη φυλλοξήρα κι αντικαταστάθηκαν με τις ελιές. Το ελαιόλαδο έχει φτάσει σήμερα στο 0,3 τοξικότητα που κυκλοφορεί, όχι όμως με την τυποποίηση που του αξίζει.

Μένουν τα μάρμαρα, που εξάγονται κυρίως στις αραβικές χώρες και στην Κίνα. τριάντα πέντε εταιρείες εξόρυξης δραστηριοποιούνται σ' αυτά, εκ των οποίων ζήτημα είναι αν 4-5 είναι νόμιμες. Οπως στους τηλεοπτικούς σταθμούς, οι υπόλοιπες λειτουργούν βάσει της «αδείας ερευνητικών εργασιών για 15 χρόνια», με την απλή συναίνεση του δήμου. Μήπως, όμως, δημιουργούν έτσι θέσεις εργασίας; Ελάχιστοι ντόπιοι δουλεύουν σ' αυτά. Η τεχνολογία έχει τόσο πολύ προχωρήσει, που ένας ικανός χειριστής συρματοκοπής φτάνει να κόψει το μάρμαρο στην πηγή του. Οσο για τους φορτοεκφορτωτές υπάρχουν με χαμηλό μεροκάματο οι... απέναντι Πομάκοι.

Η Θάσος είναι ένα νησί αριστερό. Εδώ το αντάρτικο μέτρησε ουκ ολίγους νεκρούς κι ο πρόσφατα εκλιπών Κώστας Τσίμας (από τους κολλητούς του Ανδρέα Παπανδρέου και συνιδρυτής του ΠΑΚ) έδωσε το στίγμα μιας Αριστεράς στο ΠΑΣΟΚ, μίλια μακριά από τους Μάνο-Ανδριανόπουλο.

Τ ι θέλει το νησί; Να γίνει ανεξάρτητη η ιστορική του έδρα, το Θεολόγο (χωριό του πατέρα μου), και ένα μίνι ΤΕΙ με «Σχολή διαχείρισης του ελεύθερου χρόνου του τουρίστα». «Δεν ξέρω τι να τους προτείνω να κάνουν όλη μέρα», λέει εκπρόσωπος των μεγαλοξενοδόχων του νησιού. «Χρειάζεται μια υποδομή που δεν την κατέχουμε».

Τελικά, το νησί όπου μεγάλωσα και πέρασα τα δύσκολα χρόνια της Κατοχής, με τον πειρασμό, λόγω πείνας, να μεταναστεύσω στο αντικρινό Αγιον Ορος, κατάλαβα ότι προέρχεται από δύο λέξεις-κλειδιά της σημερινής εικονικής πραγματικότητας. Της μητέρας του Θάσου (και της Ευρώπης) Τηλε-φάεσσας και του Τελε-σικλή, γι' αυτό και ως αναπληρωτής γενικός διευθυντής της ΕΡΤ την περίοδο 1981-1984 εγκατέστησα στο Υψάριον Ορος (το κοινώς επονομαζόμενο Ψαριό) μιαν αντένα τηλεόρασης (με τους κατάλληλους εκχιονιστήρες), ώστε να μπορούν οι Θάσιοι να συνδεθούν με τον τηλε-παρόν τους.

ΥΓ. Ολα αυτά τα στοιχεία τα άντλησα από τη «Θασίων γη», τη 15θήμερη εφημερίδα που διευθύνουν η Χριστίνα και ο Σωτήρης Γερακούδης, και που οικειοθελώς αναδημοσιεύει τη δεκαπενθήμερη συνεργασία μου στην «Ελευθεροτυπία».

ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 19/08/2006

Για την Θάσο....

Μυθολογία της Θάσου

Σύμφωνα με τη μυθολογία η Θάσος ανακαλύφθηκε με αφορμή μία από τις πολλές ερωτικές περιπέτειες του Δία. Όταν ο Δίας, μεταμορφωμένος σε ταύρο, έκλεψε την κόρη του βασιλιά της Φοινίκης Αγήνορα την Ευρώπη, αυτός ζήτησε από τους γιους του Φοίνικα, Κίλικα, Κάδμο και τον εγγονό του Θάσο να ψάξουν να την βρουν, αλλιώς να μην γυρίσουν πίσω. (http://www.kazaviti.gr/photos/myth1.jpg)
Και ενώ ο Δίας και η Ευρώπη απολάμβαναν τον έρωτά τους στο Δικταίο Άντρο στην Κρήτη, οι γιοι του Αγήνορα γύριζαν στα πέρατα της γης για να την βρουν. Έτσι ο Θάσος βρέθηκε κάποια στιγμή στο νησί αυτό. Ο Θάσος γοητεύθηκε από το θαυμάσιο κλίμα και την πλούσια βλάστηση του νησιού και μη μπορώντας να γυρίσει πίσω χωρίς την Ευρώπη, σταμάτησε την αναζήτηση της και εγκαταστάθηκε με την συνοδεία του στο νησί που από τότε φέρει το όνομα του.

Ο Ηρόδοτος ο μεγαλύτερος ιστορικός της αρχαιότητας το αναφέρει με βεβαιότητα γράφοντας ότι "από του Θάσου τούτου του Φοίνικος τουνομα έσχε (III Ερατώ VI. 46)". Όμως οι αρχαίοι ποιητές δίνουν και αλλά ονόματα στο νησί όπως Αερίη ή Ηερίη, για την καθαρότητα του αέρα και για τις δροσερές καλοκαιρινές αύρες της. Ακόμη ονομάζεται Αίθρια για τον καταγάλανο ουρανό της και Χρυσίη για την αστραφτερή λάμψη του χρυσού που έβγαζε από τα έγκατα της.
   
     

Ιστορία της Θάσου

Τα ευρήματα των ανασκαφών αποδεικνύουν ότι η Θάσος πρωτοκατοικήθηκε από τα προϊστορικά χρόνια (3500-2600 π.Χ.). Σύμφωνα όμως με τους αρχαίους ιστορικούς, οι πρώτοι κάτοικοί της προέρχονταν από διάφορες θρακικές φυλές (Σάϊοι και Ήδωνες), οι οποίοι εκδιώχθηκαν αργότερα από τους Φοίνικες.
(http://www.kazaviti.gr/photos/myth5.jpg)
     
Οι πρώτοι Έλληνες άποικοι έφθασαν στην Θάσο τον 7ο π.Χ αιώνα και ήταν από το νησί Πάρο, με αρχηγό τον Τελεσικλή. Οι Πάριοι άποικοι ανακάλυψαν τα πλούσια ορυκτά κοιτάσματα της Θάσου (χρυσό, σίδηρο, μάρμαρο) τα οποία και εκμεταλλεύτηκαν, αναπτύσσοντας ένα σημαντικό εμπόριο με αυτά καθώς και με το δασικό πλούτο αλλά και τον Θάσιο Οίνο. Ανέπτυξαν σημαντικές εμπορικές και πολιτιστικές σχέσεις με την Νότια Ελλάδα, την Αθήνα, τις Κυκλάδες και τις διάφορες ελληνικές αποικίες στα παράλια της Μακεδονίας.

 

Το Θασιακό Κράτος: Μετά τον 5ο π Χ αιώνα ένα ισχυρό Ελληνικό Θασιακό Κράτος δημιουργήθηκε, με αποικίες, με στόλο πολεμικό και εμπορικό, με ζωηρή οικονομική δραστηριότητα και ισχυρό νόμισμα (το τάλαντο, χρυσό, αργυρό ή χάλκινο), όπως και πολιτιστική άνθηση, δεν είναι τυχαίο μάλιστα που ονομάστηκε η Αθήνα του Βορρά. Με εξαίρεση τις περιόδους ξενικής κατοχής στο νησί, το πολίτευμα άλλοτε ήταν δημοκρατικό και άλλοτε ολιγαρχικό, εξαρτώμενο κατά περιόδους από την ηγεμονεύουσα στην Ελλάδα δύναμη (Αθήνα ή Σπάρτη). Οι Θάσιοι οχύρωσαν την πόλη και οργάνωσαν την άμυνα της.(http://www.kazaviti.gr/photos/maxmyth8.jpg)
     Περιέβαλλαν την πόλη με ισχυρά μαρμάρινα τείχη που είχαν τρεις αμυντικούς πύργους, ερείπια των οποίων υπάρχουν και σήμερα. Η περίμετρος των τειχών έφθανε γύρω στα 10 χιλιόμετρα και υπήρχαν αρκετές πύλες, η σπουδαιότερη των οποίων ήταν η πύλη του Δία. Άλλες πύλες ήταν αυτή  του  Ερμή,  των  Χαρίτων,  του Ηρακλή, της Ήρας και του Σειλινού, η οποία σήμερα είναι η πιο γνωστή και ενδιαφέρουσα για τους επισκέπτες και βρίσκεται στη διασταύρωση του δρόμου για το χωριό Παναγιά και την πλαζ της Μακρυάμμου, έξω από την πόλη. Τα τείχη αυτά γκρεμίστηκαν και ανακατασκευάστηκαν τρεις φορές. Την πρώτη, κατόπιν διαταγής του Πέρση βασιλιά Δαρείου τον οποίον και αναγκάστηκαν να δεχτούν στην πόλη τους κατά τη διάρκεια των Μηδικών Πολέμων και άλλες δυο κατά την διάρκεια του Πελοποννησιακού Πολέμου 431-404 π.Χ. μετά την υπογραφή σχετικής συνθήκης με τους Αθηναίους στρατηγούς Κίμωνα και Θρασύβουλο. Η πρωτεύουσα της θασιακής Πολιτείας ήταν κτισμένη στη σημερινή θέση της πόλης Θάσου, είχε δύο λιμάνια, το πολεμικό που ήταν το κλειστό λιμάνι και το εμπορικό, που βρίσκονταν κοντά στο σημερινό Εβραιόκαστρο. Η Αρχαία πόλη ήταν στολισμένη με καλλιμάρμαρα κτίρια, περίλαμπρα Ιερά, βωμούς και ωραία αγάλματα. Το ωραιότερο οικοδόμημα ήταν το συγκρότημα της "Αγοράς", το πολιτιστικό και εμπορικό κέντρο των Θασίων. Εκεί υπήρχαν διάφορα δημόσια κτήρια όπως το "Πρυτανείο", όπου φυλάγονταν οι Πίνακες των Νόμων και κατοικούσαν οι Άρχοντες της πόλης καθώς και αυτοί που είχαν προσφέρει πολύτιμες υπηρεσίες στο Κράτος. Το Ωδείο και ένα θέατρο, δείχνουν την αγάπη των Θασίων για τις Τέχνες και τον πολιτισμό.

 

Το 340 π.Χ., καταλήφθηκε από τον Φίλιππο Β' και προσαρτήθηκε στο Mακεδονικό κράτος. Κατά την περίοδο της Ρωμαϊκής κυριαρχίας, είχε ειδικά προνόμια και βρισκόταν σε ακμή. Το 1459 καταλήφθηκε από τους Τούρκους, μαζί με την Σαμοθράκη και το νησί σχεδόν ερήμωσε, αφού τους περισσότερους κατοίκους τους έστειλαν στην Κωνσταντινούπολη. Η Θάσος απελευθερώθηκε και ενσωματώθηκε στην Ελλάδα το 1912.
   

Αρχαιολογικοί χώροι και μουσεία

Το Αρχαιολογικό Μουσείο: Στο Μουσείο φυλάσσονται και εκτίθενται πλούσιες συλλογές αρχαιολογικών ευρημάτων, από τις κατά καιρούς ανασκαφές. Θεωρείται από τα σημαντικότερα επαρχιακά μουσεία της Ελλάδας. Αξιόλογα αρχιτεκτονικά δείγματα, εξαιρετικά έργα κεραμικής, γλυπτικής, μικροπλαστικής, πήλινα ειδώλια διαφόρων εποχών, νομί-
   
     

σματα, ανάγλυφες παραστάσεις, ποικιλόμορφα αγγεία και πλήθος άλλων αντικειμένων μας επιτρέπουν να σχηματίσουμε γνώμη για τους θεσμούς, τη ζωή, τα ήθη και τις καλλιτεχνικές τάσεις των κατοίκων του νησιού, κατά τους αρχαίους χρόνους. Υπήρχε στον χώρο αυτό το Ιερό της Αρτέμιδος, το Αρτεμίσιο. Στα Ρωμαϊκά χρόνια (1ο αιώνα π.Χ.) προστέθηκε μνημειώδες πρόπυλο.
(http://www.kazaviti.gr/photos/myth2.jpg)
     Ένα ακόμη μουσείο βρίσκεται στην Ποταμιά. Είναι το μουσείο του Πολύγνωτου Βαγή. Ο Π. Βαγής (1894-1965), Θάσιος απόδημος θεωρείτο σαν ένας από τους πιο σημαντικούς γλύπτες της Αμερικής, όπου έζησε από το 1930 έως το 1965, και όπου απεβίωσε. Έργα του κοσμούν πολλά μουσεία της Αμερικής.         

Αρχαία Αγορά: Κοντά στο λιμάνι, δίπλα στο Μουσείο, στη βόρειο ανατολική άκρη της σημερινής πόλης, βρίσκονται τα ερείπια της Αρχαίας Αγοράς, τα οποία ανακαλύφθηκαν στις ανασκαφές 1948-1955. Πρόκειται για μια μεγάλη πλατεία, έναν ορθογώνιο χώρο, διαστάσεων 80X100μ, ο οποίος περιβαλόταν με στοές από τις τρεις πλευρές του (Β.Δ., Ν.Δ., και Ν.Α ), όπως και από καταστήματα και αποθήκες, ενώ στα Β.Α., δέσποζαν τα διοικητικά και μια σειρά από λατρευτικά κτίρια. Η Αγορά της Θάσου κτίσθηκε τον 4ο π.Χ. αιώνα και ολοκληρώθηκε σταδιακά μέχρι τον 2ο π.Χ. αιώνα. Αποτελούσε την καρδιά της πόλης, το πολιτιστικό και εμπορικό κέντρο, όπως και τον τόπο συναντήσεων και συναλλαγών των εντοπίων και ξένων. Υπάρχουν ακόμη υπολείμματα από τα Ιερά του Θεαγένη και του Αγοραίου Δία. Υπήρχε στον χώρο αυτό το Ιερό της Αρτέμιδος, το Αρτεμίσιο. Στα Ρωμαϊκά χρόνια (1ο αιώνα π.Χ.) προστέθηκε μνημειώδες πρόπυλο.

Αρχαίο Θέατρο: Από το λιμανάκι, ένας πλακόστρωτος δρόμος μάς οδηγεί στο Αρχαίο θέατρο της Θάσου, που βρίσκεται στη βόρεια πλευρά της πόλης. Η σοφή εμπειρία των τεχνιτών των αρχαίων χρονών μαζί με το λεπτό αισθητήριο των κατοίκων, κατασκεύασε τον 5ο π.Χ. αιώνα το θέατρο σε αυτή τη φυσική κοιλότητα του εδάφους, που έχει πανοραμική θέα προς τη θάλασσα, δείχνοντας έτσι την ευγενή διάθεση των Θασίων για τις τέχνες και τον πολιτισμό. Το θέατρο είχε χωρητικότητα 2000-3000 θεατών. Ανάμεσα στους εκλεκτούς πρωταγωνιστές των διαφόρων παραστάσεων ήταν και ο ηθοποιός και ποιητής Ηγήμων ο Θάσιος που ο Αριστοτέλης τον θεωρούσε εφευρέτη της παρωδίας. Το προσκήνιο κτισμένο τον 3ο π.Χ. αιώνα, αφιερώθηκε στον Διόνυσο από τον Θάσιο Λυσίστρατο.(http://www.kazaviti.gr/photos/myth3.jpg)
 

Ακρόπολη: Από το αρχαίο θέατρο, ένας χωματόδρομος, δίπλα από τα ερειπωμένα τείχη, μάς οδηγεί στην Ακρόπολη. Φθάνοντας εκεί, βρισκόμαστε σε μια σε
ιρά από τρεις λόφους, οι κορυφές των οποίων δημιουργούν ένα ορεινό άπλωμα, το οποίο βρίσκεται 137μ ψηλότερα από τη θάλασσα.

 

Εβραιόκαστρο: Αυτός ο χώρος ήταν το βορειοανατολικό τμήμα του εμπορικού λιμανιού της αρχαίας Θάσου. Από τα αρχαία ευρήματα μαρτυρείται η λατρεία των πατρώων θεών, δηλ. του Δία, της Αθηνάς, της Αρτέμιδος, των Νυμφών και της Κόρης. Επάνω στον μικρό τούτο βράχο υπήρχε το Ιερό των "Πατρώων θεών", η ανέγερση του οποίου έγινε τον 5ο αιώνα π.Χ.

 
   
     Αργότερα, με το οικοδομικό υλικό του Ιερού, στον ίδιο χώρο κτίστηκε μια παλαιοχριστιανική Βασιλική. Σήμερα ένα εκκλησάκι αφιερωμένο στους Άγιους Αποστόλους, δεσπόζει στο χώρο. Υπάρχουν επίσης και υπολείμματα από τα αρχαία κτίσματα. Από τον χώρο τούτο όπως και από την ακρόπολη, το ηλιοβασίλεμα μοιάζει σαν ζωγραφικός πίνακας.(http://www.kazaviti.gr/photos/myth4.jpg)

Θάσος  πάουααα!!!!
Τώρα που πήρε και το forum μια γεύση από το νησί των Σειρήνων.... τίθεμαι στην υπηρεσία κάθε ενδιαφερόμενου και ενδιαφερόμενης συναδέλφου για μια κατοπιστική ξενάγηση και μια αξέχαστη παραμονή εκεί...
Φυσικά μιλώ για το επόμενο καλοκαίρι γιατί αυτό (ελέω διπλοεξεταστικής) μας τέλειωσε πρόωρα. :(
Ελάτε να το βουλιάξουμε!

H Θάσος έχει και όμορφες παραλίες και βραχονησίδες προς εξερεύνηση με βάρκα/σκάφος...

Κάποιοι το έκαναν κι αυτό φέτος...  8)

Ως προς το Αρχαίο Θέατρο της Θάσου να πω ότι είναι απλά μαγευτικό...


Οι αρχαίοι ήξεραν που πήγαιναν και τα έστηναν. Εκπληκτική θέα, πολύ καλή ακουστική (καλύτερη από πολλά σύγχρονα που γίνονται με δήθεν μελέτες). Βοήθησε και το ότι παρακολούθησα πολύ καλή παράσταση (Ιφιγένεια εν Ταύροις του Κ.Θ.Β.Ε.)

Αν πάτε στη Θάσο δεν θα χάσετε!!

Υ.Γ.: Στο ferry όταν πήγαινα, είδα στο γκαράζ τον κ. Μητράκο*..... οπότε Κατερίνα μην αγχώνεσαι με το διάβασμα. Μάλλον θα κόλλησε εκεί.... ;) (Δεν τον είδα όταν γυρνούσα  ^seestars^ :D)

*Ελπίζω να βλέπω καλά, πάντως αν δεν ήταν αυτός, ήταν σίγουρα σωσίας του!

Miss βάζω το σκάφος εσύ βάλε την παρέα... ;)
Juan, δε ξέρω γιατί αλλά ο Μητράκος τιμάει πολύ τακτικά το νησί. Σύμφωνα με απόρρητους πληροφοριοδότες εθεάθη και πέρσι εκεί  :-X

mias kai phga fetos kalokairi 8aso parte kai mia anamnistiki fwtografia pou mou arese apo tin skala prinou, etsi gia na 8ymisei ligo kalokairaki