THMMY.gr

Υπάρχουν ιδιωτικά πανεπιστήμια στις ΗΠΑ;

Του Γιώργου ΣΤΑΘΑΚΗ

Η Ν.Δ. και το ΠΑΣΟΚ, ενώ προβάλλουν την ιδέα των "ιδιωτικών - πανεπιστημίων", υπονοούν ότι ένα τέτοιο σύστημα υπάρχει στις ΗΠΑ. Μάλιστα σε αυτά και τον υποτιθέμενο ανταγωνισμό αποδίδουν τις εξαιρετικές επιδόσεις των κορυφαίων αμερικανικών πανεπιστημίων. Αυτές αποτελούν σκέψεις ανθρώπων, που μικρή επαφή έχουν με το αμερικανικό σύστημα ανώτατης εκπαίδευσης. Όπως και αλλού, το πανεπιστημιακό σύστημα στις ΗΠΑ εδράζεται πρωτίστως στην ιστορία.

Το σύστημα των ΗΠΑ είναι ανομοιογενές και ιεραρχικό. Υπάρχουν τρεις διακριτές κατηγορίες ιδρυμάτων που διαμορφώθηκαν όλα ιστορικά. Στη βάση του συστήματος είναι τα κολέγια, τα οποία μπορεί να ιδρυθούν από οποιονδήποτε δημόσιο, ιδιωτικό, κοινωνικό ή άλλο φορέα. Αυτά είναι αποκλειστικά διδακτικά ιδρύματα, διάρκειας 2-3 χρόνων, χωρίς ερευνητικές δραστηριότητες. Εκεί απορροφάται ο μεγάλος όγκος των αποφοίτων της μέσης εκπαίδευσης. Αυτά τα κολέγια υπόκεινται σε διαδικασίες αξιολόγησης και πιστοποίησης σε πολιτειακό επίπεδο, ακόμα και αν δρουν στο εξωτερικό. Το Deree στην Αθήνα ή το κολέγιο της Ελληνικής Ορθόδοξης Εκκλησίας στη Βοστώνη, είναι ιδρύματα που απαιτείται η πιστοποίησή τους από την εκπαιδευτική επιτροπή της πολιτείας της Μασαχουσέτης, όπου εδρεύουν.

Στο άλλο άκρο είναι τα γνωστά πανεπιστήμια (Χάρβαρντ, Πρίνστον, Γέιλ, κ.λπ.) που ιδρύθηκαν πριν από τον Εμφύλιο Πόλεμο, άρα πριν από τη συγκρότηση του σύγχρονου ομοσπονδιακού κράτους των ΗΠΑ. Αυτά είχαν ιδρυθεί τον 18ο και 19ο αιώνα από κληροδοτήματα και από μικρές λέσχες δωρητών και έγιναν αυτόνομα δημόσια (με την έννοια του public, και όχι του κρατικού) πανεπιστήμια. Σε αυτήν την κατηγορία ανήκουν το σύνολο των γνωστών πανεπιστημίων, δηλαδή τα πανεπιστήμια της Ανατολικής Ακτής. Αυτά είναι 20-30 ερευνητικά πανεπιστήμια που, για πολλές πολλές δεκαετίες, είναι η ελίτ των πανεπιστημίων διεθνώς. Προσελκύουν τους καλούς φοιτητές (εάν είναι πλούσιοι πληρώνουν, εάν είναι φτωχοί τους δίνουν υποτροφίες) και δημιουργούν τις πολιτικές και οικονομικές ελίτ στις ΗΠΑ και στον υπόλοιπο κόσμο. Απορροφούν περίπου το 80% όλων των ερευνητικών κονδυλίων στις ΗΠΑ και παράγουν ταυτόχρονα το 80% περίπου των Νόμπελς. Είναι αυτονόητο ότι τα πανεπιστήμια αυτά ούτε αξιολογούνται από κανέναν, ούτε πιστοποιούνται, ούτε υπόκεινται σε καμμία διαδικασία πολιτειακής ή ομοσπονδιακής εποπτείας. Ενώ δεν είναι κρατικά, είναι σαφώς, ουσιαστικά και τυπικά, αυτόνομα δημόσια πανεπιστήμια. Ο τρόπος χρηματοδότησής τους αποτελεί ιστορική ιδιομορφία των ΗΠΑ και σε κάθε περίπτωση δεν είναι το μείζον θέμα. Στον μεσοπόλεμο και κυρίως μετά τον πόλεμο ιδρύθηκαν τα πολιτειακά πανεπιστήμια (State Universities), τα οποία έχουν κατά κύριο λόγο δημόσια χρηματοδότηση, είναι κανονικά πανεπιστήμια (έχουν δηλαδή ερευνητική δραστηριότητα) και κατά περίπτωση είναι άριστα, καλά, ή μέτρια. Ορισμένα από αυτά, κυρίως στη Δυτική Ακτή, κατάφεραν να ενταχθούν στην κατηγορία των κορυφαίων. Το σύστημα αυτό είναι πολύ κοντά στο ευρωπαϊκό σύστημα των κρατικών πανεπιστημίων.

Ιδιωτικά πανεπιστήμια φυσικά δεν υπάρχουν. Υπάρχει μία παράλληλη αγορά ορισμένων "πανεπιστημίων" αλληλογραφίας, ορισμένων ιδρυμάτων πολυεθνικών εταιρειών που βγάζουν μαγείρους, κ.ο.κ., αλλά αυτά είναι εκτός του πανεπιστημιακού συστήματος, δεν έχουν πιστοποίηση και σε κάθε περίπτωση δεν θεωρούνται πανεπιστήμια.

Το αμερικανικό σύστημα είναι ιεραρχικό και απόλυτα ορθολογικό. Δεν μπλέκει τα διάφορα επίπεδα και δεν βάζει όλα τα ιδρύματα στο ίδιο σακί. Στην Ελλάδα επιχειρείται, στο όνομα του φαντασιακού συστήματος των ΗΠΑ, να γίνουν όλα ένα. Ανωτατοποίησαν τα ΤΕΙ και τα έκαναν ισότιμα με τα ΑΕΙ και τώρα επιχειρούν να ανωτατοποιήσουν τα community colleges των παρόδων της Ομόνοιας και της Πειραιώς. Γιατί; Διότι το σύστημα των πανελλήνιων εξετάσεων δεν επιτρέπει την πρόσβαση παρά μόνο με ακαδημαϊκά κριτήρια. Τα community colleges επιτρέπουν την απόκτηση τίτλων με οικονομικά κριτήρια. Η απαίτηση των τελευταίων είναι απλή. Να είναι όλα ισότιμα και ίδια. Ό,τι δεν συμβαίνει στις ΗΠΑ θα συμβεί με τον μοναδικό "ελληνικό δρόμο", της κουτοπονηριάς. Το ίδιο ίδρυμα που στις ΗΠΑ θεωρείται community college, εδώ θα βαπτιστεί πανεπιστήμιο. Τι πρωτότυπη ιδέα! Ιδιωτικά πανεπιστήμια που ανταγωνίζονται με τα δημόσια υπάρχουν μόνο στην Τουρκία, τον Λίβανο, την Αίγυπτο, τη Βραζιλία και αλλού. Μόνο που η Ν.Δ. και το ΠΑΣΟΚ ντρέπονται να το πουν. Ούτε στην Ευρώπη, ούτε στις ΗΠΑ υπάρχει το σύστημα που θέλουν να αντιγράψουν.
--------------------------------------------------------------------------------
"Η ΑΥΓΗ".

Τι μαθαινει κανεις!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!   :o


Θα το κανω sticky.

Δεν νομίζω να υπάρχει σοβαρή πιθανότητα να ιδρυθούν ιδιωτικά πανεπιστήμια στην Ελλάδα. Μόνο κάτι σχολές οικονομικές ή διοίκησης επιχειρήσεων του κώλου ενδεχομένως να ιδρυθούν και βέβαια να αναγνωριστούν τα Κ.Ε.Σ. Κανεις ιδιώτης δεν πρόκειται να βάλει λεφτά για να φτιαχτεί πχ. ένα ιδιωτικό πολυτεχνείο. Αρκεί να αναλογιστούμε τα μεγάλα κεφάλαια που απατούνται για την εργαστηριακή υποδομή.

Ουσιαστικά αυτό που πιστεύω επιχειρείται να γίνει στην Ελλάδα είναι να δοθεί η δυνατότητα στους ιδιώτες να βάλουν λεφτά στα δημόσια πανεπιστήμια, καλύπτωντας με αυτόν τον τρόπο τις τρύπες που αφήνει η υποχρηματοδότηση από το κράτος. Και έτσι τα πανεπιστήμια δεν θα λέγονται πια κρατικά, αφού δεν θα τα χρηματοδοτεί μόνο το κράτος. Θα είναι μη κρατικά, ακριβώς όπως τα ονομάζουν ΝΔ και ΠΑΣΟΚ. Τώρα βέβαια, πόσο κατευθυνόμενη έρευνα και διδασκαλία θα γίνεται στα πανεπιστήμια κάτω από την πίεση της χρηματοδότησης από τον ιδιώτη, είναι νομίζω η ουσία του όλου προβλήματος.

Βασικά γιατί να επενδύσει κανείς στην Ελλάδα για την ίδρυση ενός Πολυτεχνείου ας πούμε???Αφού δεν έχουμε παραγωγή.Σε ποιους θα απευθύνεται???Και έπειτα ήδη οι ξένοι επενδυτες θεωρούν ότι η Ελλάδα είναι ακατάλληλη για πάσης φύσης επένδυσεις λόγω του σκληρού γραφειοκρατικού συστήματος.

Όπως είπε και χθές η Μαριέττα (Γιαννάκου), τα μη κρατικά παν/μια  δε θα στοχεύουν τόσο στο να καλύψουν τις εκπαιδευτικές ανάγκες των Ελλήνων..Δόξα το Θεό υπάρχουν αναρίθμητες σχολές και τμήματα..

Αυτό που επιδιώκεται είναι να γίνει η Ελλάδα κάτι σαν την Αγγλία, όπου πολλοί ξενιτεύονται για να σπουδάσουν, για τις χώρες της Βαλκανικής και της νοτιο-ανατολικής Μεσογείου.

Η Ελλάδα είναι όντως μία χώρα με γεωγραφική θέση πολύ σημαντική(σημείο επαφής Ευρώπης-Ασίας-Αφρικής)
Τα τελευταία χρόνια υπάρχει μία -οικονομική- εξάπλωση στα Βαλκάνια αλλά και στην Αίγυπτο.

Πολλοί είναι αυτοί που επιλέγουν τη χώρα μας για τουρισμό αλλά και για σπουδές.
Η Ελλάδα αποτελεί για πολλές χώρες μία "προσιτή" από οικονομικής πλευράς και αποστάσεων Ευρωπαϊκή χώρα με σχετικά υψηλό βαθμό σεβασμού

Δεν θα ήταν λοιπόν κακό να επενδυθούν ποσά προς αυτό το σκοπό..

Αλλά προσοχή..Ναι σε όλα αυτά αλλά με την προϋπόθεση να υπάρχει ουσιαστικός έλεγχος αυτών των ιδρυμάτων από τα αντίστοιχα δημόσια

Και μετά έζησαν αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα.... ;D

Το Μ.Ι.Τ ιδρύθηκε απο επιχειρηματίες, για να καλύψουν τις δικές τους ανάγκες. Γενικά, η ίδρυση τεχνικών σχολών, πανεπιστημίων, κολλεγίων και συναφών ιδρυμάτων, στην Αγγλία και τις Η.Π.Α. αποτελούσε μάλλον ιδιωτική υπόθεση. Και για να ξεκαθαρίσω τον όρο ιδιωτική, αυτό δεν σήμαινε πως το Πανεπιστήμιο άνηκε σε κάποιον συγκεκριμένα. Το Τ.Ε.Ε. ή η Γ.Σ.Ε.Ε. ή ο Σ.Ε.Β. θα μπορούσαν (?) να ιδρύσουν Ιδρύματα που θα κάλυπταν τις δικές τους "ειδικές" ανάγκες. Ακόμη, και σαν επιχειρηματική πρόταση, αυτή στέκει, αφου υπάρχουν πολλές χώρες που θα δίψαγαν για σπουδές στην Ελλάδα (βλ. Κινέζοι). Ακόμη, σε πολλούς Ευρωπαίους Αρχαιολάτρες, θα ηταν πολύ ελκυστική η ιδέα να σπουδάσουν Ιστορία στην Βεργίνα ή στην Κνωσσό, ας πούμε. Πάντως, η πεπατημένη που ακολουθήθηκε σε χώρες όπως η Η.Π.Α. και η Αγγλία, δεν ήταν να ιδρυθούν Πανεπιστήμια. Πρώτα το τεχνικό σχολείο/ίδρυμα/κολλέγιο/ινστιτούτο καθιερωνόταν απο την σοβαροτητά του και το επίπεδο σπουδών, και μετά αναγνωριζόταν ως Πανεπιστήμιο. Ακόμη και στην Γαλλία που η Ανώτατη Τεχνική εκπαίδευση αποτελούσε κρατική υπόθεση με την Ecole Polytecnique προεξάρχουσα, η πολύ "θεωρητική" και σνομπίστικη συμπεριφορά των αποφοίτων της, οδήγησε τους βιομηχάνους και βιοτέχνες στην δημιουργία πιο πρακτικών σχολών, όπως η  Ecole des Manufacteurs που έβγαζε αποφοίτους διατεθειμένους να "βουτήξουν" στο γράσσο, πράγμα αδιανόητο για τους Polytechnisienes της εποχής...Σιγά σιγά όμως και με την "θεωρητικοποίηση" μέρους των σπουδών τους, και οι σχολές αυτές αναγνωρίστηκαν απο το Γαλλικό κράτος ως Grandes Ecoles. Για περισσότερες πληροφορίες, απευθυνθείτε στον κ. Αντωνίου Γιάννη, Σ.Ε.Μ.Φ.Ε. Ε.Μ.Π., προσφάτως ανακυρηχθέντα διδάκτορα σε θέματα ιστορίας των Μηχανικών.Αυτά...

Ένα σχόλιο. Η Ecole Polytechnique ανέκαθεν και τώρα εξακολουθεί να προσφέρει περισσότερο θεωρητικές σπουδές με σκοπό την έρευνα. Χαρακτηριστικό είναι ότι τα τμήματά της είναι Βιολογίας, Χημείας, Πληροφορικής, Μαθηματικών, Εφαρμοσμένων Μαθηματικών, Μηχανικής, Φυσικής, Οικονομικών Επιστημών, Κοινωνικών Επιστημών και Γλωσσών και Πολιτισμού. Ακόμη πιο αξιοσημείωτο είναι όλα τα παραπάνω τμήματα έχουν κοινό σχεδόν πρόγραμμα τα 2 πρώτα έτη, που εξειδικεύεται με αρκετά μαθήματα επιλογής. Μόλις την τρίτη χρονιά έχουν την δυνατότητα οι φοιτητές να επιλέξουν την κατεύθυνση του μηχανικού (sciences d' ingenieur) και παίρνουν τον τίτλο του μηχανικού το 5 έτος αφού παρακολουθήσουν μαθήματα μηχανικών σε σχολή που συνεργάζεται με την ecole polytechnique και αφού κάνουν μια πρακτική (6-12 μήνες) στην Γαλλία ή στο εξωτερικό. Συνεπώς η ecole polytechnique δεν είναι Πολυτεχνείο με την έννοια που το ορίζουμε στην Ελλάδα και οι μηχανικοί είναι ένα  μικρό ποσοστό των αποφοίτων της. Οι περισσότεροι είναι θεωρητικοί επιστήμονες των Θετικών Επιστημών. Είναι τουλάχιστον αφελές να κατηγορούμε ως σνομπ τους αποφοίτους της γιατί ο σκοπός της σχολής δεν είναι να παρέχει μηχανικούς για την βιομηχανία αλλά μάλλον ερευνητές και διευθυντικά στελέχη για τον κρατικό μηχανισμό. Μοιραίο ήταν βέβαια η βιομηχανία και η βιοτεχνία να χρειάζονται μηχανικούς οπότε δημιουργήθηκαν διάφορες Ecoles και Instituts, που μετά προάχθηκαν σε Grandes, διατήρησαν όμως τον ιδιωτικό τους χαρακτήρα. Στις περισσότερες από τις καλές ecoles υπάρχουν σίγουρα δίδακτρα για τα master (γύρω στα 8-10.000 euro), ακόμη και στην θεωρητικά δημόσια Ecole Polytechnique, o 2 χρόνος του master (δηλαδή η 5 χρονιά) που αντιστοιχεί στο δικό μας μεταπτυχιακό, στοιχίζει. Τα μόνα εντελώς δωρεάν εκπαιδευτικά ιδρύματα είναι τα πανεπιστήμια, στα γαλλικά Universites. Το τελευταίο από τα καλύτερα κόλπα του marketing που εφήυρε η Conference des Grandes Ecoles, με αφορμή την αλλαγή του γαλλικού εκπαιδευτικού συστήματος την τελευταία τριετία κατά τις επιταγές της προσφιλούς Μπολόνια (η ονομασία του νέου συστήματος είναι LMD= Licence 3 χρόνια+Master 2+ Doctorat 3 Θυμίζει κάτι? ;)) είναι τα masteres specialises, που ονομάζονται έτσι παρ' όλο που δεν είναι εθνικά αναγνωρισμένα πτυχία. Μ' άλλα λόγια τελειώνεις ένα οποιοδήποτε πανεπιστήμιο, στάζεις 12 χιλιάρικα σε μια περίφημη Grande Ecole για ένα ετήσιο mastere και μετά κοτσάρεις το όνομα της σχολής στο βιογραφικό σου. Παλιό το κόλπο. Το ερώτημα είναι: Εδώ δεν κατάφερε η Γαλλία, με την τεράστια ακαδημαική παράδοση και την πολιτική εγρήγοργη του κόσμου, να αναχαιτίσει τις επιταγές της αγοράς. Θα τα καταφέρει το ούτε ηρωικό ούτε γαλατικό χωριό της Ελλαδίτσας?

Με κίνδυνο να ξεφύγω λίγο από το χαρακτήρα του θέματος (για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια), και να πάω προς την Μπολόνια και το σπάσιμο των σπουδών:

Το σύστημα των ευρωπαϊκών χωρών(αναφέρω τις Γερμανία, Γαλλία, Ελβετία, Ισπανία, Σουηδία, Ολλανδία) για τα πολυτεχνεία ήταν ως τώρα αυτό του 5ετούς διπλώματος, με (νομίζω) μοναδική εξαίρεση τη Μ. Βρετανία . Και, εδώ που τα λέμε, φαίνεται να δούλευε καλά, καθώς, για παράδειγμα, όλοι ξέρουμε περισσότερες εταιρίες με γαλλική/γερμανική/ολλανδική/σουηδική προέλευση, από ό,τι βρετανική.

Από όσο έχω μπορέσει να καταλάβω όλα αυτά τα χρόνια στην Ελλάδα και στην Ευρώπη, οι λόγοι που άλλαξε το σύστημα του 5ετούς διπλώματος + διδακτορικό (για τους μηχανικούς μιλάμε πάντα), ήταν φυσικά το χαμηλότερο κόστος για τα κράτη, ο μικρότερος μέσος όρος ηλικίας των αποφοίτων (ενδεικτικά, η Γερμανία έχει το μεγαλύτερο μέσο χρόνο αποφοίτησης από το πολυτεχνείο, με 7.5 χρόνια, για λόγους που δεν είναι του παρόντος να αναλύσω) και ίσως και η δημιουργία αυτού που λέμε "αναλώσιμο εργατικό δυναμικό". Το "καλό" κίνητρο της αλλαγής ήταν η προσπάθεια προσέλκυσης ικανών επιστημόνων από τις ΗΠΑ και την Ασία, μέσω ενός πιο ευέλικτου συστήματος, που επιτρέπει αλλαγές ανάμεσα στα εκπαιδευτικά ιδρύματα στα 3 και στα 5 χρόνια. Είναι γεγονός ότι η μετανάστευση Ευρωπαίων επιστημόνων (και όχι μόνο Ελλήνων, αλλά και Γάλλων ή Γερμανών) είναι τεράστια προς τις ΗΠΑ, και εσχάτως και προς την Κίνα (στην τελευταία περίπτωση λόγω μεγάλων χρηματικών ανταλλαγμάτων αλλά και μη περιορισμών στην επιστημονική έρευνα, πχ στα βλαστοκύτταρα). Η μετανάστευση προς την αντίθετη κατεύθυνση δεν είναι συγκρίσιμη. Αυτά για τα κίνητρα...

Όσον αφορά στις αντιδράσεις, επειδή πολλές φορές νομίζουμε ότι μόνο εμείς δεν συμφωνούμε με την Μπολόνια, η αλήθεια είναι ότι όλες οι χώρες της Κεντρικής Ευρώπης ήταν ιδιαίτερα επιφυλακτικές στην εφαρμογή των νέων μέτρων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η Γερμανία, η οποία εξακολουθεί να τρέχει το δίπλωμα και κάνει πολύ δειλά κάποια μάστερ. Οι λόγοι που τα πανεπιστήμια αυτών των χωρών δεν θέλουν να σπάσουν τις σπουδές είναι ο φόβος υποβάθμισής τους, αλλά και ο θυμός που το σύστημα που έβγαλε μηχανικούς και μηχανικούς, θα πρέπει να πάψει να υπάρχει, για να γίνουμε σαν την Αγγλία (την οποία κανείς μηχανικός δεν πολυεκτιμά στα θέματα αυτά, καθώς Αγγλία δεν είναι μόνο το Καίμπριτζ και η Οξφόρδη, αλλά και χίλια δυο απίθανα πανεπιστήμια...)

Πέρα από τη Γερμανία, η Γαλλία έφτιαξε και αυτή Μάστερ, όπως πολύ σωστά είπε η Κατερίνα, η Ολλανδία μπάτσελορ και μάστερ, η Σουηδία κάποια πράγματα, η Ελβετία κάπως δειλά. Οι χώρες αυτές σχεδόν τρέχουν ακόμα και το δίπλωμα για τους δικούς τους φοιτητές (είτε το λένε δίπλωμα είτε όχι), θα εξηγήσω παρακάτω πώς.

Πώς, όμως, διασφαλίζεται το δικαίωμα των φοιτητών στις 5ετείς σπουδές,σε αυτές τις χώρες; Πολύ απλά: στη Γερμανία, οι Γερμανοί κατά κανόνα κάνουν το δίπλωμα, το μπάτσελορ δεν υπάρχει σε μεγάλο βαθμό, ενώ το μάστερ είναι πάνω-κάτω κάποιος τομέας από τα τελευταία δύο χρονια του διπλώματος (πολύ συχνά τα συγγράμματα είναι μετάφραση από τα γερμανικά στα αγγλικά). Στην Ελβετία και στην Ολλανδία υπάρχει τυπικά μόνο μπάτσελορ-μάστερ, αλλά αν έχεις τελειώσει το μπάτσελορ σε ένα πανεπιστήμιο, μπορείς να πας ΑΥΤΟΜΑΤΑ στο ίδιο μάστερ του ίδιου πανεπιστημίου (δηλαδή από ηλεκτρολόγος σε μάστερ π.χ. ενέργειας/τηλεπικοινωνιών/ηλεκτρονικής). Δηλαδή, σε αυτά τα κράτη έχει επιτευχθεί από τη μία να προσελκύονται υποψήφιοι για μάστερ από άλλες χώρες, και από την άλλη οι φοιτητές του ίδιου πανεπιστημίου να έχουν το δικαίωμα να συνεχίσουν χωρίς εξετάσεις τις σπουδές τους. ΚΑΜΙΑ ΔΙΑΦΟΡΑ ανάμεσα στο πρόγραμμα διπλώματος και στο πρόγραμμα μπάτσελορ-μάστερ δεν υπάρχει. Απλά, έχουν ονομάσει μπάτσελορ την περίοδο πριν τον τομέα, και μάστερ τον τομέα. Τόσο απλά.

Σχετικά με εμάς...Γνώμη μου είναι πως την προσαρμογή στην Μπολόνια δεν μπορούμε να την αποφύγουμε. Το καλύτερο που μπορούμε, ίσως, να κάνουμε, είναι να κάνουμε κάτι όπως κάνουν οι Γερμανοί/Ολλανδοί/Γάλλοι. Δηλαδή σπάσιμο των σπουδών, συνέχεια στον επόμενο κύκλο χωρίς εξετάσεις, και κατά τα άλλα αν κάποιος θέλει να πάει στο εξωτερικό πάει, αν κάποιος θέλει να έρθει από το εξωτερικό (λέμε τώρα...) έρχεται.

Όντας η ίδια στον τελευταίο χρόνο των σπουδών μου τώρα, έχω δει το εξής. Φυσικά, οι Ευρωπαίοι εκτιμούν ιδιαίτερα το δίπλωμα. Και, όσοι Ευρωπαίοι είχαν την ευκαιρία να συνεργαστούν με Έλληνες φοιτητές ή καθηγητές, έχουν πολύ καλή άποψη για την εκπαίδευσή μας (αναφέρω την προσωπική επαφή, γιατί το πανεπιστήμιο σαν πανεπιστήμιο κατά κανόνα δεν το ξέρουν). Παρουσιάζεται, όμως, το εξής φαινόμενο: ενώ θεωρητικά ως διπλωματούχοι μηχανικοί μπορούμε να συνεχίσουμε για διδακτορικό απρόσκοπτα, επειδή τα διδακτορικά στην κεντρική Ευρώπη πληρώνονται (και πληρώνονται καλά), δύσκολα κανείς παίρνει υποψήφιο που δεν γνωρίζει προσωπικά, από πανεπιστήμιο που επίσης δεν γνωρίζει καλά. Οπότε, εκ των πραγμάτων αναγκάζεται κανείς να κάνει πρώτα μάστερ κάπου στην Ευρώπη, και μετά να κάνει τις γνωριμίες του και να συνεχίσει για διδακτορικό. Αυτό, βέβαια, συνεπάγεται συχνά αρκετά μαθήματα που κανείς έχει ήδη διδαχθεί (δηλαδή αρκετό χρόνο), και βέβαια χρήματα (ευτυχώς, τουλάχιστον, στη Γερμανία, στην Ελβετία και την Ολλανδία τα δίδακτρα είναι μάλλον συμβολικά, σε αντίθεση με τις Εκόλ της Γαλλίας).

Αυτό που θέλω να πω, εν ολίγοις, είναι ότι η σημερινή κατάσταση, με την Μπολόνια να έχει μπει τυπικά σε εφαρμογή σε κάποιες χώρες και σε εμάς να μην λειτουργεί, είναι μία τρύπα στο νερό. Η δική μου γνώμη είναι (και γνωρίζω ότι δεν κομίζω γλαύκας αυτή τη στιγμή) να προσαρμοστούμε και εμείς τυπικά στην Μπολόνια, απλά ονομάζοντας μάστερ τον τομέα, και διατηρώντας το σύστημα ως έχει (χωρίς περαιτέρω εξετάσεις/επιλογές). Κατ'αυτό τον τρόπο, νομίζω ότι διασφαλίζονται τόσο τα δικαιώματα των φοιτητών στην 5ετή φοίτηση στο πολυτεχνείο (που για μένα είναι η μόνη πλήρης) αλλά και των φοιτητών που για όποιους λόγους θέλουν να συνεχίσουν τις σπουδές τους στο εξωτερικό. Φοβάμαι μήπως, αρνούμενοι πλήρως την Μπολόνια, καταφέρουμε απλώς να μας κάτσει στο σβέρκο σε 2-3 χρόνια, χωρίς να έχουμε τη δυνατότητα να διασφαλίσουμε τα δικαιώματά μας-τα οποία, ως γνωστόν, το υπουργείο δεν έχει καμία διάθεση να προασπίσει, γιατί μάλλον δεν τα καταλαβαίνει.

Το βέβαιο είναι πως χάνουμε λεφτά απο αυτή την υπόθεση... Ξέρεις τι είναι να παίρνουν όλοι επίδομα μεταπτυχιακού (δια βίου στον Δημόσιο τομέα) εκτός απο σένα?? Να τελειώνει ο Τ.Ε.Ι.τζής και να πηγαίνει σε Franchise μεταπτυχιακά και μετά να προηγείται σε κρίσεις Δ.Ε.Π.? Εγώ, έδωσα κατατακτήριες και αντί να ανέβω πάνω που το θέλω σαν τρελλός, έκατσα στην κ**οΑθήνα να τελειώσω το Μεταπτυχιακό μου πρώτα, διότι αυτό μου εξασφαλίζει κάποιες πιθανότητες να γίνω Καθηγητής Εφαρμογών στα Τ.Ε.Ι., ενώ το Δίπλωμα του ΤΗΜΜΥ, όχι.Το Ε.Μ.Π. με την κτήση του Διπλώματος, χορηγεί κατόπιν αιτήσεως του ενδιαφερομένου βεβαίωση πως το Δίπλωμα πιστοποιεί "προχωρημένες σπουδές Μηχανικού" ή κάτι παρόμοιο. Αυτό το πιστοποιητικό όμως δεν κατοχυρώνει σε τίποτα τους κατόχους του.
Τώρα, όσον αφορά τους Άγγλους, τουλάχιστον πριν 2-3 χρόνια, προσέφεραν προγράμματα μονοκόμματα 5ετή που οδηγούσαν σε M.Eng. ή 3ετή (στην Σκωτία 4ετή) που οδηγούσαν σε  Β.Eng. Την δυνατότητα μεταπήδησης απο το ένα πρόγραμμα στο άλλο δεν την γνωρίζω, αλλά υποθέτω πως ήταν εφικτή. Και μιλάω για το UMIST το οποίο έχει σχετικά καλή φήμη (την καλύτερη ίσως για Αγγλικό τεχνικό Πανεπιστήμιο). Αλλά και όσοι επέλεγαν το 3ετές πρόγραμμα, δεν νομίζω να είχαν πρόβλημα στο να συνεχίσουν (επί πληρωμή βέβαια, αν και οι Άγγλοι απ'ότι μου είχαν πεί οι φίλοι μου που σπούδαζαν εκεί "καβατζώνονταν" σχετικά εύκολα σε προγράμματα και υποτροφίες).
Τέλος, ο κολλητός μου απο την θητεία στην Π.Α., Τοπογράφος Μηχανικός, και μάλιστα πολύ καλός στην δουλειά του, ανέβηκε στο UCL για Διδακτορικό σε θέμα βαρβάτο. Όταν μίλησε με τον πρόεδρο του τμήματος και του άρχισε κάτι περί πληρωμής και οικονομικών, ο φίλος μου, του το ξέκοψε λέγοντας του πως αν δεν "βγαίνει" οικονομικά, θα γύρναγε Ελλάδα. Η συζήτηση έκλεισε εκεί, και ο φίλος γύρισε εδώ να δουλέψει περιμένοντας τον Σεπτέμβρη να πάει Αγγλία. Μέσα σε 40 μέρες, ο Supervisor τον κάλεσε εκτάκτως και εκτός τυπικών προθεσμιών κοβοντάς του και ένα επιδοματάκι 2000 λιρών μηνιαίως... Ο νοών νοείτω.