THMMY.gr

Οι γκρίζες ζώνες στο σουηδικό μοντέλο

Οι αναγνώστες της τριλογίας Μιλένιουμ του Στιγκ Λάρσον δεν πρέπει να εξεπλάγησαν που ένα ακροδεξιό κόμμα με την παραπλανητική ονομασία «Σουηδοί Δημοκράτες» μπήκε στη Βουλή πρώτη φορά στην ιστορία της χώρας.

Ο Τζίμι Ακεσον, ηγέτης των ακροδεξιών Σουηδών Δημοκρατών, απολαμβάνει τα σχόλια των εφημερίδων. Ο Τζίμι Ακεσον, ηγέτης των ακροδεξιών Σουηδών Δημοκρατών, απολαμβάνει τα σχόλια των εφημερίδων. Ο πρόωρα χαμένος συγγραφέας και δημοσιογράφος έδωσε μέσα από τα βιβλία του μια κάθε άλλο παρά ειδυλλιακή πλευρά του περίφημου σουηδικού μοντέλου. Θύμα απειλών από διάφορες ακροδεξιές οργανώσεις και ο ίδιος εξαιτίας της πολιτικής του δράσης, στο πρώτο μέρος της τριλογίας, το «Κορίτσι με το τατουάζ», έβγαλε στην επιφάνεια το σκοτεινό ναζιστικό παρελθόν της πατρίδας του.

Πόσοι, άραγε, θέλουν να σκαλίζουν το γεγονός ότι ο επίγειος σουηδικός «παράδεισος» άρχισε να οικοδομείται σε μια εποχή που η υπόλοιπη Ευρώπη ρημαζόταν από τον πόλεμο, χάρη στην «ουδετερότητα» της Σουηδίας απέναντι στο ναζιστικό καθεστώς; Πόσοι γνωρίζουν ότι οι ναζιστικές ιδέες ευδοκίμησαν στη Σουηδία την ίδια περίοδο με τη Γερμανία ή ότι το περίφημο κράτος πρόνοιας συμβάδιζε χέρι - χέρι με διαδικασίες ευγονικής;

Πολλοί Σουηδοί -και ίσως όχι μόνο αυτοί- δεν θέλουν να θυμούνται ότι το πρώτο ινστιτούτο ευγονικής στον κόσμο εγκαινιάστηκε το 1922 στην Ουψάλα, με την ονομασία Εθνικό Ινστιτούτο Φυλετικής Βιολογίας και με την υποστήριξη των περισσότερων πολιτικών κομμάτων. Οι ιδέες περί φυλετικής καθαρότητας και ανωτερότητας της αρείας φυλής ήταν ευρέως διαδεδομένες εκείνη την εποχή και στις σκανδιναβικές χώρες. Ακόμα και ο σπουδαίος σκηνοθέτης Ινγκμαρ Μπέργκμαν παραδέχθηκε εκ των υστέρων ότι στην εφηβεία του τον είχαν γοητεύσει έντονα οι ναζιστικές ιδέες. Ή, όπως αποδείχθηκε στη συνέχεια, ο Ινγκβαρ Κάμπραντ, ο ιδρυτής του ΙΚΕΑ, υπήρξε στα νιάτα του (1942 - 1945) μέλος του Νέου Σουηδικού Κινήματος, μιας από τις σημαντικότερες ακροδεξιές και αντισημιτικές οργανώσεις της χώρας.

Πολλές από τις ναζιστικές ιδέες κατάφεραν να διαπεράσουν μεγάλο τμήμα της κοινωνίας και να επηρεάσουν τον τρόπο σκέψης και τις πολιτικές ανθρώπων οι οποίοι δεν ταυτίζονταν απαραίτητα με τους εθνικοσοσιαλιστές.

Περίτρανη απόδειξη αποτελεί η στάση του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος το οποίο κυβέρνησε τη Σουηδία από το 1932 με ελάχιστα διαλείμματα μέχρι σχετικά πρόσφατα. Ο Περ Αλμπιν Χάνσον, ο σοσιαλδημοκράτης πρωθυπουργός της χώρας, κήρυξε την Σουηδία «folkhemmet (χώρα του λαού) και ξεκίνησε να οικοδομεί το περίφημο μοντέλο ανάπτυξης που στηρίχθηκε στη συναίνεση ανάμεσα στα συνδικάτα και την εργοδοσία.

Κοινωνικά αδύναμοι

Παράλληλα όμως απέκλεισε απ' αυτό το μοντέλο τους κοινωνικά αδύναμους ή κατώτερους. Με βάση το Νόμο των Στειρώσεων του 1934, πολλοί πολίτες που δεν πληρούσαν τα κριτήρια της ευγονικής (Τσιγγάνοι, μιγάδες, άνθρωποι με προβλήματα υγείας, αναπηρίες, χαμηλή νοημοσύνη) ή με «παρεκκλίνουσα συμπεριφορά», πράγμα που μπορεί να σήμαινε έντονη νυχτερινή ζωή ή σεξουαλική δραστηριότητα, υποβάλλονταν υποχρεωτικά σε στείρωση. Οι Σουηδοί, με λίγα λόγια, ξεκίνησαν πριν τους Γερμανούς ναζί μια απάνθρωπη πολιτική ευγονικής.

Λίγα χρόνια αργότερα, οι σουηδοί σοσιαλδημοκράτες δεν είχαν κανένα ενδιασμό στο να τηρήσουν «ουδέτερη στάση» απέναντι στον Χίτλερ. Στην πραγματικότητα επρόκειτο για μια καλή εμπορική συναλλαγή. Η Σουηδία χρησίμευσε ως πέρασμα για τα χιτλερικά στρατεύματα, εφοδίαζε τη Γερμανία με σίδηρο και μόλυβδο που της ήταν απαραίτητοι για την πολεμική βιομηχανία της, ενώ παράλληλα, με τους σκληρούς μεταναστευτικούς της νόμους ουσιαστικά έκλεινε τα σύνορά της για τους κυνηγημένους Εβραίους της Ευρώπης. Μακριά από τις καταστροφές του πολέμου και με ήσυχη την συνείδησή τους, οι Σουηδοί θα οικοδομούσαν το κράτος πρόνοιας για το οποίο θα τους φθονούσαν αργότερα οι περισσότεροι Ευρωπαίοι

Οσο για τη μέθοδο των στειρώσεων, συνεχίστηκε ώς το 1975 και ένα χρόνο αργότερα καταργήθηκε από νόμος του κράτους. Μέχρι τότε, είχαν στειρωθεί 62.000 άτομα, σε ποσοστό 90% γυναίκες.

Η νίκη των ακροδεξιών, επομένως, δεν προέκυψε ως κεραυνός εν αιθρία. Απηχεί, εξάλλου, ένα ευρύτερο ρεύμα ανά την Ευρώπη. Η διαφορά στην περίπτωση της Σουηδίας είναι ότι ξύνει παλιές πληγές. Και σίγουρα, κάνει τα κόκαλα του Στιγκ Λάρσον να τρίζουν στον τάφο του.


http://www.enet.gr/?i=issue.el.home&date=26/09/2010&id=206909

http://en.wikipedia.org/wiki/Henning_Mankell

γραφει αστυνομικα μυθιστορηματα

παρολαυτα, ενω ο κοσμος εχει συνηθισει στα "σκετα" αστυνομικα, ο συγκεκριμενος πολλες φορες αναμειγνυει στην πλοκη το ρατσισμο, τη ξενοφοβια και γενικα την αλλη πλευρα των σουηδων, μιας χωρας που οπως εχει δηλωσει στο παρελθον ολοι θελουν να φυγουν (!)

"The novels have an underlying question: "What went wrong with Swedish society?"

http://en.wikipedia.org/wiki/Eugenics#Sweden