THMMY.gr

Η ΥΛΗ, Η ΚΙΝΗΣΗ - Ο ΧΩΡΟΣ ΚΑΙ Ο ΧΡΟΝΟΣ
του Μάκη Παρέντη

Εχει πρακτικό νόημα για τη σύγχρονη κοινωνική πράξη - η από καταβολής φιλοσοφίας, αντιπαράθεση υλισμού - ιδεαλισμού για τις κατηγορίες και τις σχέσεις τους, του τίτλου του παρόντος άρθρου; Νομίζουμε πως ναι και φυσικά, ό,τι και αν λένε οι αστοί θεωρητικοί, πιστεύουν το ίδιο. Αυτός εξάλλου είναι και ο λόγος που βρίσκουν αρκετό χώρο τέτοιου είδους ζητήματα, ακόμη και στις σελίδες των εφημερίδων, κατά κανόνα βέβαια μονόπλευρα.

Η αστική ιδεολογία στην αντιπαράθεσή της με το διαλεκτικό υλισμό αξιοποιεί τις ανακαλύψεις ακόμη και των φυσικών επιστημών για να «τεκμηριώσει» φιλοσοφικά συμπεράσματα που απομακρύνουν τον άνθρωπο από την προσέγγιση στην αντικειμενική πραγματικότητα και κυρίως την ιστορική νομοτέλεια που οδηγεί την αστική τάξη στην καταστροφή της με μια σιδερένια αναγκαιότητα. Οσο και αν φαίνονται απόμακρες οι φυσικές επιστήμες από τη θεωρητική ταξική πάλη, στην πραγματικότητα συνδέονται στενά με αυτή, κυρίως με τη διαμεσολάβηση της φιλοσοφίας.

Οι ιδεολόγοι της αστικής τάξης, εξάγοντας φιλοσοφικά συμπεράσματα από τις ανακαλύψεις των θετικών επιστημών, εισάγουν στη γνωσιοθεωρία τον αγνωστικισμό ακόμη και το μυστικισμό.

Στο βαθμό που αμφισβητείται ο διαλεκτικός υλισμός στο πεδίο των επιστημών της φύσης, θα αμφισβητηθεί και στο πεδίο των κοινωνικών επιστημών. Θα αμφισβητηθεί η υλιστική αντίληψη για την κοινωνία, ο ιστορικός υλισμός που είναι το φιλοσοφικό υπόβαθρο του επιστημονικού κομμουνισμού. Π.χ. η αμφισβήτηση της νομοτέλειας στα φυσικά φαινόμενα αναπόφευκτα επεκτείνεται και στην κοινωνική ζωή και στις νομοτέλειές της και γίνεται -άσχετα από υποκειμενικές επιδιώξεις των φορέων της- μια θεωρητική βάση άρνησης του περάσματος στο σοσιαλισμό.

Οι Μαρξ και Ενγκελς ανακάλυψαν ότι οι ειδικές μορφές εμφάνισης της ύλης στην κοινωνία δεν είναι πράγματα, αλλά σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων που διαμορφώνονται στη διαδικασία της υλικής παραγωγής ανεξάρτητα από τη θέλησή τους. Η πραγμάτευση αυτού του ζητήματος δε θα γίνει στο παρόν άρθρο.

Η υλιστική αντίληψη αναδεικνύει την πραγματική θέση και προοπτική της μεγάλης πλειοψηφίας των μισθωτών εργαζομένων, τεκμηριώνει επιστημονικά τον επαναστατικό αγώνα της εργατικής τάξης.

Ο διαλεκτικός υλισμός γίνεται πανίσχυρο ιδεολογικό όπλο για την υπεράσπιση των θέσεων της εργατικής τάξης, στο βαθμό που αφομοιώνεται και αναπτύσσεται από τους κομμουνιστές. Από εδώ προκύπτει το καθήκον των μαρξιστών επιστημόνων όλων των επιστημών, απέναντι στη θεωρητική δουλιά και πάλη ως μορφή της ταξικής πάλης, γιατί ο διαλεχτικός υλισμός ως φιλοσοφικό υπόβαθρο και συστατικό στοιχείο του μαρξισμού-λενινισμού είναι μια θεμελιώδης επιστημονική ερμηνεία των φαινομένων και των διεργασιών, οι οποίες υπάρχουν σε όλα τα επίπεδα, τόσο στην οργανική όσο και στην ανόργανη ύλη. Είναι επαναστατική και επιστημονικά θεμελιωμένη κοσμοθεωρία που αντανακλά τον καθολικό νόμο εξέλιξης της φύσης, της κοινωνίας και της ανθρώπινης νόησης.

Βασικό ζήτημα της φιλοσοφίας, κατά συνέπεια αυτό που ανέκαθεν προκάλεσε θυελλώδεις αντιπαραθέσεις, είναι η Υλη, η ουσία και η σχέση της με τη συνείδηση, το πνεύμα, την ιδέα, κατ� επέκταση η γνωσιμότητα του κόσμου. Η παρουσίαση που ακολουθεί, απλά θίγει σε τίτλους βασικά σημεία της αντιπαράθεσης διαλεκτικού υλισμού και ιδεαλισμού, που καταγράφονται στον τίτλο του άρθρου και δεν έχει φιλοδοξία και δυνατότητα μιας πιο αναλυτικής παρουσίασης και τεκμηρίωσης.

Η ΥΛΗ ΩΣ ΚΑΘΟΛΙΚΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ

Τον επιστημονικό ορισμό της έννοιας της ύλης τον έδωσε ο Λένιν στο έργο του «Υλισμός και Εμπειριοκριτικισμός»: «Η ύλη είναι φιλοσοφική κατηγορία που χρησιμεύει για να υποδηλώνει την αντικειμενική πραγματικότητα που έχει δοθεί στον άνθρωπο από τα αισθήματα του και που αντιγράφεται, φωτογραφίζεται, απεικονίζεται από τα αισθήματα μας, ενώ υπάρχει ανεξάρτητα από αυτά». 1

Σε αυτή ακριβώς τη διατύπωση εκφράζεται η ουσία της διαλεκτικής-υλιστικής φιλοσοφίας, η αντίθεσή της με τον ιδεαλισμό, καθώς και με τον αγνωστικισμό και το σύγχρονο νεοθετικισμό.

Η παραδοχή της υλικότητας του κόσμου αποτελεί τη βάση κάθε γνήσιας επιστημονικής θεώρησης, ενώ η αστική ιδεολογία χρησιμοποιεί την επιστήμη για τους δικούς της σκοπούς, διαστρεβλώνοντας τα επιτεύγματά της και προσαρμόζοντάς τα στους δικούς της αντιδραστικούς σκοπούς.

Η ύλη είναι πηγή των αισθήσεων, των παραστάσεων και της συνείδησης. Η ύλη είναι το πρωτεύον σε σχέση με τη συνείδηση, ενώ συνείδηση είναι η αντανάκλαση της υλικής πραγματικότητας. Η νόηση είναι ιδιότητα της ύλης που στην εξέλιξή της έφτασε σε ψηλό βαθμό οργάνωσης και τελειότητας. Η ενότητα του κόσμου βρίσκεται στην υλικότητά του και ο κόσμος δεν έχει ανάγκη από καμιά υπερβατική εξήγηση, δηλαδή από θεϊκή και εξωτερική απόλυτη πραγματικότητα.

Ο κόσμος είναι ένα συναρτημένο ενιαίο σύνολο, όπου τα αντικείμενα και τα φαινόμενα συνδέονται οργανικά το ένα με το άλλο, αλληλοεξαρτώνται και αλληλοκαθορίζονται.

Ο μαρξιστικός φιλοσοφικός υλισμός είναι διαμετρικά αντίθετος τόσο προς τον αντικειμενικό ιδεαλισμό (Πλάτων, Χέγκελ κ.ά.), όσο και προς τον υποκειμενικό ιδεαλισμό (Μπέρκλεϋ, Μαχ κ.ά.) που βλέπουν την ενότητα του κόσμου είτε στις ιδέες ή στην απόλυτη ιδέα και το κοσμικό πνεύμα οι πρώτοι είτε στη συνείδηση και στο υποκείμενο οι δεύτεροι.

Η ΚΙΝΗΣΗ, ΤΡΟΠΟΣ ΥΠΑΡΞΗΣ ΤΗΣ ΥΛΗΣ

Θεμελιώδης πρόταση του διαλεκτικού υλισμού είναι πως τα πάντα βρίσκονται σε μια σταθερή και μόνιμη διεργασία αλλαγής, κίνησης και ανάπτυξης. Ακόμα και όταν φαίνεται σε μας πως τίποτα δε συμβαίνει, στην πραγματικότητα η ύλη και όλες οι μορφές ύπαρξης και εκδήλωσής της πάντα αλλάζουν.

Με την έννοια κίνηση ο διαλεκτικός υλισμός αναφέρεται σε κάθε αλλαγή της ύλης στο χώρο και το χρόνο και όπως έγραφε ο Φ. Ενγκελς: «Η κίνηση στη γενικότερή της έννοια, ως τρόπος ύπαρξης της ύλης, ως εσωτερική της ιδιότητα περιλαμβάνει όλες τις αλλαγές και όλα τα φαινόμενα που συμβαίνουν στο σύμπαν, από την απλή μετατόπιση ως τη σκέψη».2

Η κίνηση ως τρόπος ύπαρξης της ύλης είναι μια αναπόσπαστη αιώνια ιδιότητά της, δεν υπάρχει χωρίς την ύλη και η ύλη χωρίς την κίνηση. Στον κόσμο δηλαδή δεν υπάρχει τίποτε άλλο εκτός από κινούμενη ύλη. Η κίνηση αιώνια και άφθαρτη, όπως η ύλη, συντελείται στο χώρο και στο χρόνο αναπόσπαστα συνδεδεμένη με την ύλη που και αυτή δε νοείται παρά μόνο σε διαρκή μεταβολή μέσα στο χώρο και στο χρόνο.

Η φύση βρίσκεται σε κατάσταση ακατάπαυστης κίνησης αλλαγής, ανανέωσης και εξέλιξης. Αυτός είναι ένας από τους καθολικούς νόμους της πραγματικότητας, στον οποίο υποτάσσονται όλα τα φαινόμενα.

Στον κόσμο που μας περιβάλλει όλα βρίσκονται σε κίνηση, σε αλλαγή, από τα ελάχιστα «στοιχειώδη σωματίδια» της ύλης ως τους τεράστιους πλανήτες και τα ηλιακά συστήματα, από τις διάφορες μορφές της οργανικής και της έμβιας ύλης ως την κοινωνική οργάνωση της έλλογης ζωής.

Ετσι η υλική αντικειμενική πραγματικότητα βρίσκεται σε μια ασταμάτητη διαλεκτική πορεία, ένα γίγνεσθαι που πηγάζει από την εσωτερική αντίφαση που ενυπάρχει σε όλα τα φαινόμενα.

Η πορεία αυτής της υλικής αντικειμενικής πραγματικότητας αντανακλάται από τη συνείδηση και εκφράζεται από αυτή με τη διατύπωση των πιο γενικών νόμων της φύσης, της κοινωνίας και της γνώσης.

Γι� αυτό η μαρξιστική διαλεκτική διδάσκει, πως πρέπει να εξετάζουμε όλα τα φαινόμενα από τη σκοπιά της γέννησης, της εξέλιξης και της εξαφάνισής τους.

Επίσης η μαρξιστική διαλεκτική κάνει διάκριση σε μια σειρά βασικές ποιοτικά ιδιότυπες μορφές κίνησης της ύλης, τη μηχανική, τη φυσική, τη χημική, τη βιολογική και την κοινωνική μορφή κίνησης, όπου σε κάθε μία από αυτές ενυπάρχουν ειδικές νομοτέλειες που δεν μπορούν να αναχθούν στις νομοτέλειες των άλλων μορφών κίνησης.

Η κίνηση δεν είναι επανάληψη της παλιάς διαδικασίας, αλλά αποτελεί διαδικασία εξαφάνισης του παλιού και γέννησης του καινούργιου, που συντελείται μέσα στα σπλάχνα του παλιού, αποτελεί βήμα προς τα εμπρός και είναι ακατανίκητο.

Η εξέλιξη της ύλης είναι αντικειμενική, έχει δηλαδή δικούς της νόμους, είναι ανεπίστρεπτη γιατί δεν επαναλαμβάνει στο ακέραιο τις περασμένες καταστάσεις και παρόλο που πηγή της είναι οι εσωτερικές αντιθέσεις, η ενότητα και η πάλη τους, είναι δηλαδή αυτοανάπτυξη, εξαρτάται και από τις εξωτερικές αντιθέσεις και συνθήκες.

Δεν αποτελεί εξέλιξη κάθε αλλαγή, αλλά η εξέλιξη είναι η αλλαγή που περιλαμβάνει υποχρεωτικά τις ουσιώδεις ποιοτικές μετατροπές των αντικειμένων, την εξαφάνιση ορισμένων και την εμφάνιση άλλων καινούργιων.

Το καινούργιο όμως γεννιέται μόνο εφόσον υπάρχουν συγκεκριμένες συνθήκες. Στην κοινωνία το μέσο μετατροπής της δυνατότητας εμφάνισης του καινούργιου σε πραγματικότητα είναι η πρακτική δράση των ανθρώπων.

ΧΩΡΟΣ-ΧΡΟΝΟΣ

Ο χώρος και ο χρόνος, αντικειμενικές και αυτές μορφές ύπαρξης της ύλης, είναι άπειροι και συνδέονται αδιάρρηκτα με την κινούμενη ύλη. Ο χρόνος είναι μορφή ύπαρξης της ύλης που χαρακτηρίζεται από τη διάρκεια της υλικής διαδικασίας, είναι μονοδιάστατος, δηλαδή ρέει από το παρελθόν στο μέλλον και είναι ανεπίστρεπτος, ενώ ο χώρος είναι μορφή ύπαρξης της ύλης που χαρακτηρίζεται από την εκτατικότητα των υλικών αντικειμένων και είναι τρισδιάστατος.

Από τον αδιάρρηκτο όμως δεσμό χώρου και χρόνου με την κινούμενη ύλη αποκαλύπτεται ότι βρίσκονται σε στενή αλληλεπίδραση μεταξύ τους και ότι όπως δεν υπάρχει ύλη έξω από το χώρο και το χρόνο, έτσι δεν υπάρχει και δεν μπορεί να υπάρξει χώρος και χρόνος χωρίς ύλη.

Ο χώρος και ο χρόνος υπάρχουν μόνο στα υλικά πράγματα, μόνο μέσω των υλικών πραγμάτων, μόνο χάρη σε αυτά. «Οι δυο μορφές ύπαρξης της ύλης» -τόνιζε ο Ενγκελς- «δεν είναι φυσικά τίποτα χωρίς την ύλη, είναι κενές έννοιες, αφαιρέσεις που υπάρχουν μόνο στο μυαλό μας».3 Οποιος αποσπά το χώρο και το χρόνο από την ύλη και συνάμα επιμένει ότι υπάρχουν χωριστά από την ύλη, αυτός αποδίδει αυτοτελή, ανεξάρτητη ύπαρξη σε κάτι που βρίσκεται μόνο στη νόηση. Αυτό όμως ίσα-ίσα είναι πέρασμα στις θέσεις του ιδεαλισμού που θεωρεί τα προϊόντα της διανοητικής μας δραστηριότητας αυτοτελείς οντότητες. Να γιατί ο Β. Ι. Λένιν τόνιζε: «Χρόνος έξω από τα χρονικά πράγματα = Θεός».4

Η ερμηνεία του Πριγκοζίν 5 για το ότι η γέννηση του σύμπαντος αποτελεί εκδήλωση του προϋπάρχοντος βέλους του χρόνου, όπως και η δήλωσή του ότι ο χρόνος προηγείται της ύπαρξης, δεν ανταποκρίνεται στην αντικειμενική πραγματικότητα, αφού η ύπαρξη του χρόνου δεν εξαρτάται από την αλλαγή των φαινομένων και τις μεταβολές τους, γιατί η ύλη, με την οποία είναι αδιάρρηκτα δεμένος, υπάρχει αιώνια και με αυτήν την έννοια ο χρόνος είναι απόλυτος.

Υπάρχει όμως διαφορά μεταξύ της χρονικής διάρκειας της ύπαρξης του ξεχωριστού φαινομένου και της άπειρης φύσης. Γι� αυτό οι ιδιότητες του χρόνου στα διάφορα μέρη του σύμπαντος μεταβάλλονται ανάλογα με την κίνηση των υλικών μαζών. Από αυτή την άποψη ο χρόνος είναι σχετικός.

Η εσωτερική αντίφαση υπάρχει με την έννοια ότι ο χρόνος είναι συνεχής σε μια ενιαία ροή χρονικής διάρκειας που ενώνει δύο χρονικά διαστήματα, αφού πάντα υπάρχει μια χρονική διάρκεια, αλλά ταυτόχρονα είναι και ασυνεχής και η ασυνέχειά του οφείλεται στο γεγονός ότι αποτελείται από στοιχεία που διακρίνονται ως προς τις εσωτερικές τους ιδιότητες, σύμφωνα με την ποιοτική διαφορά των μη συνεχών υλικών αντικειμένων.

Είναι αδύνατο να αναστρέψουμε μέσα στο χρόνο τα γεγονότα που δένονται αιτιατά μεταξύ τους και να τα υποχρεώσουμε να πάνε από το μέλλον στο παρελθόν. Γιατί ο χρόνος δε γυρίζει πίσω, αφού -σε διάκριση από το χώρο- ο χρόνος είναι μονοδιάστατος. Οσοι αρνούνται το άπειρο του χώρου και του χρόνου απομακρύνονται από τον υλισμό.

Στην προσπάθειά τους οι ιδεαλιστές φιλόσοφοι να ανατρέψουν την αντίληψη ότι ο χρόνος είναι άπειρος, αξιοποιούν τη θεωρία του «διαστελλόμενου σύμπαντος», ότι δηλαδή το σύμπαν διαστέλλεται, αφού δημιουργήθηκε κάποια στιγμή από έναν εξαιρετικά μικρό έσχατο όγκο, από ένα είδος αρχικού ατόμου που ήταν άπειρα μικρό.

Η θεωρία αυτή αντιτίθεται στην άποψη ότι το σύμπαν είναι ατελείωτο μέσα στο χώρο και το χρόνο και δίνει τη δυνατότητα ιδεαλιστικής ερμηνείας του κόσμου, αφού αφήνει χώρο στη μυθολογία της δημιουργίας.

Η θεωρία της σχετικότητας που ανέπτυξε ο Α. Αϊνστάιν, αποκάλυψε τις συγκεκριμένες μορφές της σύνδεσης του χώρου και του χρόνου με την κινούμενη ύλη, καθώς και της σύνδεσης του χρόνου με το χώρο, δίνοντας τη μαθηματική έκφραση αυτών των σχέσεων με τη μορφή μαθηματικών νόμων.

Μια από τις εκφράσεις της σύνδεσης του χώρου και του χρόνου με την κίνηση της ύλης είναι το γεγονός -που το επισήμανε για πρώτη φορά η θεωρία της σχετικότητας- ότι το ταυτόχρονο των γεγονότων δεν είναι απόλυτο, αλλά σχετικό. Γεγονότα ταυτόχρονα αναφορικά με ένα ορισμένο υλικό σύστημα, δηλαδή σε ορισμένες συνθήκες κίνησης, δεν είναι ταυτόχρονα αναφορικά με ένα άλλο υλικό σύστημα, δηλαδή σε άλλες συνθήκες κίνησης.

Η ειδική θεωρία της σχετικότητας καθορίζει την εξάρτηση των χωροχρονικών ιδιοτήτων των σωμάτων από την ταχύτητα της κίνησής τους. Διδάσκει ακόμη ότι σε ταχύτητες που πλησιάζουν την ταχύτητα του φωτός, το μήκος ενός κινούμενου σώματος μικραίνει όσο ακριβώς αυξάνει η ταχύτητά του. Παράλληλα με την αύξηση της ταχύτητας η ροή του χρόνου επιβραδύνεται.

Ακόμη όταν το σώμα κινείται με ταχύτητα που προσεγγίζει την ταχύτητα του φωτός, η αύξηση της μάζας του τείνει στο άπειρο.

Η γενική θεωρία της σχετικότητας (θεωρία της παγκόσμιας έλξης) απόδειξε ότι οι ιδιότητες του χώρου και του χρόνου εξαρτώνται και από την ύπαρξη των μαζών της ύλης. Κοντά στα σώματα με τεράστια μάζα και δύναμη έλξης οι ιδιότητες του χώρου αλλάζουν, στρεβλώνονται και ανάλογα αλλάζει και ο χρόνος που κυλάει πιο αργά.

Οι αλλαγές αυτές της χωρικής έκτασης (μήκους) και των χρονικών διαστημάτων σε συνάρτηση με την ταχύτητα της κίνησης γίνονται με αυστηρή αντιστοιχία των πρώτων προς την τελευταία. Σε αυτό εκδηλώνεται η εσωτερική σύνδεση ανάμεσα στο χώρο και το χρόνο.

Επιπλέον η ειδική θεωρία της σχετικότητας διατυπώνει το νόμο της αμοιβαίας σχέσης ενέργειας και μάζας.

Στην περίφημη εξίσωση του Αϊνστάιν Ε=mc2 η μάζα είναι μέτρο της αδράνειας, δεν ταυτίζεται με την ύλη, η δε ενέργεια δεν είναι ουσία, είναι μέτρο της κίνησης. Η σχέση ανάμεσα στη μάζα και την ενέργεια είναι σχέση αναλογίας και όχι σχέση ισοδυναμίας.

Εδώ πρέπει να υπογραμμιστεί ότι η μάζα και η ενέργεια είναι φυσικές έννοιες, ενώ η ύλη είναι φιλοσοφική κατηγορία. Η ύλη δεν μπορεί να μετατρέπεται σε καμιά από τις ιδιότητές της και μάλιστα κατά τρόπο που η ιδιότητα αυτή να μένει δίχως υλικό φορέα. Το νόημα του νόμου της αμοιβαίας σχέσης μάζας και ενέργειας συνίσταται στο ότι ένα υλικό αντικείμενο που σε ορισμένες συνθήκες έχει μια ορισμένη μάζα, έχει και μια ορισμένη ενέργεια αντίστοιχη προς αυτή τη μάζα, ότι τεράστια ποσά ενέργειας βρίσκονται συγκεντρωμένα στο άτομο.

Ετσι η θεωρία του Αϊνστάιν θεμελιώνει επιστημονικά τη φιλοσοφική θέση για την ενότητα χώρου και χρόνου της ύλης, την αφθαρσία της ύλης και της αέναης κίνησής της στο χώρο και στο χρόνο.

Ο διαλεκτικός υλισμός αποδείχνοντας την αντικειμενικότητα του χώρου και του χρόνου ξεκινάει από την αλήθεια ότι αυτές τις ιδιότητες τις προσδιορίζει η φύση της ίδιας της ύλης. Ετσι το διηνεκές και το άπειρο της ύλης καθορίζουν την αιωνιότητα του χρόνου και την απεραντοσύνη του χώρου.

Η ΚΙΝΗΣΗ ΤΗΣ ΥΛΗΣ ΣΤΙΣ ΦΥΣΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ

Στις φυσικές επιστήμες η αφθαρσία της κίνησης της ύλης εκφράζεται στο νόμο της διατήρησης και της μετατροπής της ενέργειας. Ο Φ. Ενγκελς τον ονόμασε «μεγάλο βασικό νόμο της κίνησης».6 Οποια και αν είναι τα προτσές που γίνονται στον εξωτερικό κόσμο, όποιες και αν είναι οι μετατροπές της κίνησης που συντελούνται, η γενική ποσότητα ενέργειας παραμένει πάντα αμετάβλητη. Η ενέργεια δε δημιουργείται και δεν εξαφανίζεται, αλλά μόνο τροποποιείται, μετατρεπόμενη από τη μια μορφή σε άλλη και περνώντας από το ένα υλικό αντικείμενο σε άλλο.

Η εξίσωση του Αϊνστάιν, εδραιώνοντας σε σύγχρονη επιστημονική βάση το νόμο της διατήρησης και μετατροπής της ενέργειας, επιβεβαιώνει τον αδιάσπαστο χαρακτήρα ύλης και ενέργειας, το θεμελιώδες φιλοσοφικό αξίωμα του διαλεκτικού υλισμού ότι η κίνηση («ενέργεια») είναι ο τρόπος ύπαρξης της ύλης.

Η αφθαρσία και το αδημιούργητο της κίνησης εκφράζονται ποσοτικά στο ότι ανάμεσα στις διάφορες μορφές ενέργειας υπάρχουν σταθερές σχέσεις ισοδυναμίας.

Η αφθαρσία της κίνησης της ύλης δεν πρέπει ωστόσο να εννοείται μόνο ποσοτικά, με την έννοια της σταθερότητας της ποσότητας ενέργειας. Ο Φ. Ενγκελς, που στην εποχή του ανέλυσε βαθιά το περιεχόμενο του νόμου της διατήρησης και της μετατροπής της ενέργειας, υπογράμμισε και την άλλη σπουδαία πλευρά του νόμου αυτού, η οποία αντανακλά την ποιοτική αφθαρσία της κίνησης. Με την αφθαρσία της ενέργειας από ποιοτική άποψη, ο Φ. Ενγκελς εννοεί την ιδιότητα της υλικής κίνησης, ιδιότητα που δεν τη χάνει ποτέ, να μετατρέπεται πάντα από τη μια μορφή σε άλλη. Ο νόμος της διατήρησης και μετατροπής της ενέργειας εκφράζει και τις δύο αυτές πλευρές της θέσης για την αφθαρσία της κίνησης στην αδιάρρηκτη αμοιβαία σύνδεσή τους.

Η άγνοια της ποιοτικής πλευράς της αφθαρσίας της κίνησης οδηγεί αναπόφευκτα σε αντίφαση με το νόμο της διατήρησης και της μετατροπής της ενέργειας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η θεωρία του λεγόμενου «θερμικού θανάτου του σύμπαντος» που πρόβαλαν μερικοί επιστήμονες στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα και με διάφορες παραλλαγές διατυπώνεται και σήμερα. Η θεωρία αυτή υποστήριζε ότι όλες οι μορφές κίνησης πρόκειται να μετατραπούν αναπόφευκτα σε θερμότητα και η θερμότητα, διαδιδόμενη ομοιόμορφα σε ολόκληρο το σύμπαν, θα φτάσει σε μια ισορροπία και θα χάσει για πάντα την ικανότητα για άλλες μετατροπές, πράγμα που θα έχει σαν συνέπεια να σταματήσουν όλα τα προτσές της φύσης.

Αν όμως τα προτσές σταματήσουν, αυτό σημαίνει ότι θα χαθεί η κίνηση που υπήρχε αρχικά, γιατί, όπως τόνιζε ο Φ. Ενγκελς, «μια κίνηση που έχει χάσει την ικανότητα να μεταμορφώνεται στις διάφορες μορφές που προσιδιάζουν σ� αυτή, έχει βέβαια ακόμα δύναμη αλλά όχι και ενέργεια και έχει συνεπώς καταστραφεί μερικά. Αλλά και το ένα και το άλλο είναι ακατανόητα».7

Ο Φ. Ενγκελς υπέβαλε σε βαθιά κριτική τη θεωρία του θερμικού θανάτου του σύμπαντος, τονίζοντας ότι είναι επιστημονικά αβάσιμη γιατί αγνοεί το νόμο της διατήρησης και της μετατροπής της ενέργειας που φανερώνει όχι μόνο το ποσοτικό αλλά και το ποιοτικό διηνεκές της κίνησης. Επίσης υπογράμμισε ότι οι οπαδοί της, επιμένοντας στην άποψή τους, θα υποχρεωθούν τελικά να αρνηθούν ακόμα και την ιδέα της καθαρά ποσοτικής αφθαρσίας της κίνησης και έτσι θα ξεκόψουν οριστικά από την επιστήμη. Και πραγματικά, αν τελικά η κίνηση στο σύμπαν πρόκειται να χαθεί, τότε από πού προήλθε αρχικά;

Ο Φ. Ενγκελς αποκάλυψε με τον ακόλουθο τρόπο την αναπόφευκτη αντίφαση στους συλλογισμούς των οπαδών του θερμικού θανάτου του σύμπαντος:

«Το ρολόι του σύμπαντος πρέπει να κουρδίστηκε, ύστερα προχωρεί ως τη στιγμή που φτάνει σε κατάσταση ισορροπίας. Από εκείνη τη στιγμή, μόνο ένα θαύμα θα μπορέσει να το ξαναθέσει σε κίνηση. Η ενέργεια που ξοδεύτηκε για το κούρδισμα εξαφανίστηκε, τουλάχιστον ποιοτικά, και δεν μπορεί να αποκατασταθεί παρά με μια εξωτερική ώθηση. Αρα η εξωτερική ώθηση ήταν αναγκαία και στην αρχή, άρα η ποσότητα κίνησης ή ενέργειας που υπάρχει στο σύμπαν δεν είναι σταθερή, άρα πρέπει να δημιουργήθηκε ενέργεια, άρα πρέπει να είναι δημιουργήσιμη και συνεπώς και φθαρτή. Ad absurdum! (άτοπο! - Συντ.)». 8

Η συνεπής επιστημονική υλιστική κοσμοθεωρία συνδέεται αδιάρρηκτα με την αναγνώριση της αφθαρσίας της κίνησης. Οπου υπάρχει κάποια παρέκκλιση από την αναγνώριση της κίνησης, εκεί εμφανίζονται αντιεπιστημονικές διακηρύξεις για «πρώτη ώθηση» που δεν είναι τίποτε άλλο από ένα ψευδώνυμο του «δημιουργού του κόσμου». Να γιατί ο παραπάνω νόμος είναι, όπως έλεγε ο Β. Ι. Λένιν, μια επιβεβαίωση των βασικών θέσεων του υλισμού.9

Ο Φ. Ενγκελς θεμελιώνοντας από τη σκοπιά του διαλεκτικού υλισμού τον αιώνιο και άπειρο χαρακτήρα της κίνησης της ύλης στο χώρο και το χρόνο τόνιζε ότι: «�η αιώνια επαναλαμβανόμενη διαδοχή των κόσμων στον άπειρο χρόνο είναι μονάχα η λογική ολοκλήρωση της παράλληλης ύπαρξης άπειρων κόσμων στον άπειρο χώρο� Η ύλη κινείται μέσα σε μια αιώνια κυκλική πορεία που θα ολοκληρώνει την τροχιά της μονάχα σε χρονικά διαστήματα που γι� αυτά το γήινό μας έτος δεν επαρκεί πια σαν μονάδα μέτρησης, μια κυκλική πορεία όπου η εποχή της ανώτατης ανάπτυξης, η εποχή της οργανικής ζωής και ακόμα πιότερο η εποχή της ζωής όντων που έχουν συνείδηση του εαυτού τους και της φύσης, μετριέται το ίδιο φτωχικά όπως ο χώρος όπου εκδηλώνεται η ζωή και η αυτοσυνείδηση. Μια κυκλική πορεία όπου κάθε πεπερασμένη μορφή ύπαρξης της ύλης, αδιάφορο αν πρόκειται για ήλιο ή για νεφέλωμα ατμού, για μεμονωμένο ζώο ή για κατηγορία ζώων, για χημική ένωση ή για διάσπαση, είναι το ίδιο παροδική και όπου τίποτα δεν είναι αιώνιο εκτός, εκτός από την αιώνια κινούμενη, αιώνια μεταβαλλόμενη ύλη και από τους νόμους που σύμφωνα με αυτούς κινείται και μεταβάλλεται. Ομως, όσο συχνά και όσο ανελέητα και αν συντελείται στο χρόνο και στο χώρο αυτή η κυκλική πορεία, όσα εκατομμύρια ήλιοι και γήινες σφαίρες και αν γεννηθούν και χαθούν, όσος καιρός και αν περάσει ώσπου σ� ένα ηλιακό σύστημα να δημιουργηθούν -έστω και σ� ένα μόνο πλανήτη- οι όροι της οργανικής ζωής, όσα αναρίθμητα οργανικά όντα και αν πρέπει να προηγηθούν και προηγούμενα να χαθούν, προτού από τους κόλπους τους αναπτυχθούν ζώα με εγκέφαλους ικανούς για σκέψη και που για ένα σύντομο χρονικό διάστημα να βρίσκουν όρους κατάλληλους για ζωή, για να καταστραφούν ξανά ύστερα ανελέητα - έχουμε τη βεβαιότητα ότι η ύλη σε όλους της τους μετασχηματισμούς μένει αιώνια η ίδια, ότι καμιά από τις ιδιότητές της δεν μπορεί ποτέ να χαθεί και ότι γι� αυτό επίσης με την ίδια σιδερένια αναγκαιότητα που θα εξοντώσει στη γη την ανώτατή της άνθιση, θα ξαναδημιουργήσει το σκεφτόμενο πνεύμα αλλού και σε άλλο χρόνο». 10

Οσοι λοιπόν σήμερα μιλούν για μελλοντική συντέλεια του κόσμου ξεκινώντας από την επιστημονική διαπίστωση ότι όλα τα είδη ενέργειας μεταβάλλονται εύκολα σε θερμική, ενώ η αντίστροφη διαδικασία απαιτεί συμπληρωματική κατανάλωση ενέργειας και καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι το σύμπαν θα φτάσει στην κατάσταση του θερμικού θανάτου, αγνοούν το γεγονός ότι δεν μπορεί να υπάρξει μια κατάσταση της ύλης, που η ύλη θα πάψει να υπάρχει, να περνάει και να μετατρέπεται από τη μια μορφή στην άλλη.

Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΩΝ ΑΝΑΚΑΛΥΨΕΩΝ ΤΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΣΤΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΑΝΤΙΠΑΡΑΘΕΣΗ

Η επιστημονική γνώση εμβαθύνει στους νόμους κίνησης της ύλης ανακαλύπτοντας ολοένα καινούργιες ιδιότητες και δομές της. Ο Λένιν διατύπωσε τη μεγαλοφυή σκέψη για το ανεξάντλητο του ηλεκτρονίου 11 και στο έργο του «Υλισμός και Εμπειριοκριτικισμός» απόδειξε ότι με τις νεότερες ανακαλύψεις της φυσιογνωσίας δεν εξαφανίζεται η ύλη, αλλά ότι ξεπεράστηκαν τα όρια μέχρι τα οποία τη γνωρίζαμε τότε.

Πολλοί όμως αστοί επιστήμονες εφοδιάζουν σήμερα οι ίδιοι τον Ιδεαλισμό με ψευτοεπιστημονικά επιχειρήματα, ορισμένοι επιχειρούν να βρουν στις ανακαλύψεις της σύγχρονης φυσικής την απόδειξη ότι δήθεν εξαφανίστηκε η ύλη και ότι δήθεν μετατράπηκε σε ενέργεια.

Ακόμη πολλοί αστοί φυσικοί, όπως οι εκπρόσωποι της σχολής της Κοπεγχάγης (Μπορ, Χάιζενμπεργκ, Νόυμαν κ.ά.) διακήρυξαν την παραίτησή τους από την αιτιατή ερμηνεία των φαινομένων, ανοίγοντας -ανεξάρτητα από προθέσεις- το δρόμο σε ιδεαλιστικά συμπεράσματα.

Η σύγχρονη αστική φιλοσοφία στη βάση των απόψεων αυτών προσπαθεί με όλα τα μέσα να θεμελιώσει την ανασκευή της διδασκαλίας της αντικειμενικής αναγκαιότητας. Στην πραγματικότητα όμως όλα τα φαινόμενα στη φύση είναι αιτιωδώς καθορισμένα.

Η κβαντική μηχανική διατυπώθηκε την τρίτη δεκαετία του 20ού αιώνα, δηλαδή στην εποχή του Μεσοπολέμου, όπου στο χώρο των επιστημών κυριαρχούσε ο εμπειρισμός και ο θετικισμός της Σχολής της Βιέννης, νεότερες μορφές τους, όπως η αναλυτική φιλοσοφία και η φαινομενολογία, καθώς και διάφορα μυστικιστικά και ιδεαλιστικά ρεύματα (χριστιανικός υπαρξισμός, νεοθωμισμός, νεοπλατωνισμός κλπ.). Η ερμηνεία της Σχολής της Κοπεγχάγης εκφράζει κυρίως τη θετικιστική αντίληψη της γνώσης, με αφετηρία τα προβλήματα της αιτιοκρατίας και της αντικειμενικότητας. Στις ακραίες περιπτώσεις της συγκροτεί, με αντιφάσεις, μια ιδεαλιστική αντίληψη για τη φύση.

Σύμφωνα με την κλασική αντίληψη της αιτιοκρατίας, από τις ίδιες αρχικές συνθήκες προκύπτει πάντοτε το ίδιο αποτέλεσμα. Η κλασσική φυσική δέχεται ότι η ταυτόχρονη και ακριβής γνώση της θέσης και της ορμής ενός σωματιδίου είναι δυνατή. Γνωρίζοντας τις δυναμικές παραμέτρους ενός συστήματος, μπορούμε να προβλέψουμε την εξέλιξή του και να επαληθεύσουμε την κλασσική φυσική αιτιοκρατία. Αλλά στο μικρόκοσμο, σύμφωνα με τις σχέσεις του Χάιζενμπεργκ, δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί ακριβής μέτρηση της θέσης και της ορμής ενός σωματιδίου. Μια όλο και περισσότερο ακριβής γνώση της μιας από τις δύο παραμέτρους συνεπάγεται μια όλο και μεγαλύτερη αβεβαιότητα της άλλης. Το προηγούμενο γεγονός αποτελεί -κατά τη Σχολή της Κοπεγχάγης- απόδειξη ότι η αιτιότητα δεν ισχύει στο μικρόκοσμο. Το γεγονός ότι κατά τη μέτρηση το μικροσύστημα πραγματοποιεί μία από τις δυνατές καταστάσεις, θεωρήθηκε ένδειξη αυταρχίας. Στις ακραίες περιπτώσεις, απόδειξη ότι τα μικροσωμάτια διαθέτουν ελεύθερη βούληση. Το φυσικό αυτό γεγονός υπήρξε η αφετηρία για ένα κύμα ιντερτερμινισμού (αντι-αιτιοκρατικών αντιλήψεων) που επεκτάθηκε πέρα από τη Φυσική, στην Ψυχολογία, στην Ηθική που από ορισμένους θεωρήθηκε απόδειξη της ελεύθερης βούλησης του ανθρώπου και της ύπαρξης του Θεού.

Σε αυτά τα συμπεράσματα οδήγησε η φιλοσοφική ερμηνεία των ανισοτήτων του Χάιζενμπεργκ, οι οποίες θεωρήθηκαν ασυμβίβαστες με την αρχή της αιτιότητας. Αλλά τα όρια ισχύος αυτών των ανισοτήτων αμφισβητήθηκαν και αμφισβητούνται. Ετσι στο κυρίαρχο θετικιστικό και ιδεαλιστικό κλίμα του Μεσοπολέμου κυριάρχησε η αντιαιτιοκρατική ερμηνεία.

Η θετικιστική ερμηνεία δεν περιορίζεται στο πρόβλημα της αιτιοκρατίας. Στην κλασική Φυσική γινόταν δεκτή η διάκριση υποκειμένου-αντικειμένου (ερευνητή και φυσικού συστήματος). Κατά τον Μπορ -και γενικότερα κατά τη Σχολή της Κοπεγχάγης- μια τέτοια διάκριση δεν είναι δυνατή στη Μικροφυσική, όπου η επέμβαση του παρατηρητή επηρεάζει το φυσικό σύστημα. Αλλά είναι γνωστό ότι ο παρατηρητής δε μετέχει άμεσα στα πειράματα της Μικροφυσικής. Ωστόσο το ιδεολόγημα της αδιάσπαστης ενότητας υποκειμένου και φυσικού συστήματος κυριάρχησε στην ερμηνεία της κβαντικής μηχανικής, με συνέπεια μια οριακά σολιψιστική αντίληψη της πραγματικότητας. Μάλιστα, κατά τη λεγόμενη «αρχή της ανυπαρξίας των μη παρατηρήσιμων μεγεθών», ό,τι δεν παρατηρείται, δεν υπάρχει. Ετσι, σύμφωνα με την αρχή αυτή, η οποία αποτελεί επαναδιατύπωση του παλαιού θετικιστικού αξιώματος, η παρατήρηση είναι αυτή που δημιουργεί το αντικείμενο, το οποίο δεν υπάρχει ανεξάρτητα από τον παρατηρητή ή έστω τη συσκευή και το οποίο ταυτίζεται με το σύνολο των παρατηρήσιμων μεγεθών. Σε ακραίες εκδοχές αυτής της προσέγγισης το υποκείμενο θεωρήθηκε δημιουργός, κέντρο της πραγματικότητας και ο σολιψισμός βρήκε μια νέα έκφραση στο χώρο της Μικροφυσικής.

Τα επιχειρήματα που χρησιμοποιούν οι σύγχρονοι ιδεαλιστές και θετικιστές στην προσπάθειά τους να θεμελιώσουν την άρνηση της ύλης σαν αντικειμενικής πραγματικότητας είναι τα παρακάτω:

«Ας υποθέσουμε ότι ένας φυσικός θέλει να καθορίσει με μεγάλη ακρίβεια τη θέση και την ταχύτητα ενός μικροαντικειμένου σε μια δοσμένη στιγμή.

Για να το κάνει αυτό ο φυσικός πρέπει να χρησιμοποιήσει τις αντίστοιχες πειραματικές συσκευές. Για τον ακριβή υπολογισμό της θέσης (των συντεταγμένων) χρειάζεται ένας τύπος συσκευών, ενώ για τον υπολογισμό της ταχύτητας χρειάζεται άλλος. Η χρησιμοποίηση της συσκευής του πρώτου τύπου φέρνει το μικροαντικείμενο σε μια κατάσταση όπου η ταχύτητα δεν μπορεί να προσδιοριστεί αυστηρά, ενώ η χρησιμοποίηση της συσκευής του δεύτερου τύπου το φέρνει σε μια άλλη κατάσταση όπου δεν μπορεί να προσδιοριστεί η θέση του. Από �δω βγάζουν το ιδεαλιστικό συμπέρασμα: Επομένως, δεν μπορεί να γίνεται λόγος για μικροαντικείμενο «καθεαυτό», αλλά μπορούμε να μιλούμε γι� αυτό μόνο σε αδιάρρηκτη σύνδεση με ορισμένους όρους παρατήρησής του σε σύνδεση με τον παρατηρητή και ότι, επομένως, το αντικείμενο δεν υπάρχει δίχως υποκείμενο. Η αναγνώριση όμως της ύπαρξης του αντικειμένου «σε αδιάρρηκτη σύνδεση» με το υποκείμενο σημαίνει άρνηση της ύλης σαν αντικειμενικής πραγματικότητας».12

Στην ουσία όλες αυτές οι σκέψεις είναι απόπειρες να ξαναφέρουν στη ζωή με άλλη μορφή την υποκειμενική ιδεαλιστική θεωρία ότι το αντικείμενο (η φύση) δεν μπορεί να υπάρχει δίχως υποκείμενο.

Αν η «αδιάρρηκτη σύνδεση» ανάμεσα στο αντικείμενο και το υποκείμενο υπήρχε πραγματικά, αυτό θα οδηγούσε στο παράλογο συμπέρασμα ότι το αντικείμενο δεν μπορεί να υπάρχει δίχως τη συνείδηση που το αντιλαμβάνεται, δίχως τα αισθήματα. Στην περίπτωση που εξετάζουμε εδώ, η πειραματική συσκευή που χρησιμοποιείται για τη μελέτη του μικροαντικειμένου ασκεί μια ορισμένη επίδραση πάνω στο μικροαντικείμενο. Η πειραματική όμως συσκευή, αν και χρησιμοποιείται από τον παρατηρητή, δεν είναι ο ίδιος ο παρατηρητής και ακόμα περισσότερο δεν είναι η συνείδησή του ή τα αισθήματά του. Η πειραματική συσκευή είναι ένα πραγματικό φυσικό σώμα (ή ένα σύμπλεγμα φυσικών σωμάτων) που υπάρχει αντικειμενικά και που η αλληλεπίδρασή του με το μικροαντικείμενο είναι υλική, υπάρχει αντικειμενικά. Η πραγματική αυτή σύνδεση ανάμεσα στα υλικά πράγματα -σύνδεση που, όπως και τα πράγματα, υπάρχει έξω και ανεξάρτητα από οποιαδήποτε συνείδηση- είναι κάθε άλλο παρά η πλασματική «αδιάρρηκτη σύνδεση» ανάμεσα στα πράγματα και τη συνείδηση.

Εδώ γίνεται, με κατάφωρη παραβίαση των νόμων της λογικής, η υποκατάσταση μιας θέσης με μιαν άλλη, η υποκατάσταση της θέσης ότι «η κατάσταση του μικροαντικειμένου, το οποίο υπάρχει στις συνθήκες της πειραματικής συσκευής, καθορίζεται από αυτή την πειραματική συσκευή», με μια εντελώς άλλη θέση που δεν είναι ταυτόσημη με την προηγούμενη θέση ούτε απορρέει από αυτή: «το μικροαντικείμενο υπάρχει μόνο σε σύνδεση με την πειραματική συσκευή, μόνο χάρη στην παρατήρηση».

Ο ισχυρισμός ότι το αντικείμενο υπάρχει καταρχήν μόνο στην πειραματική συσκευή, ότι πρέπει τάχα να εξετάζεται πάντα μόνο σε σύνδεση με τη συσκευή, ότι υπάρχει μόνο χάρη στην παρατήρηση που γίνεται με τη βοήθεια της συσκευής, αποδίδει στη συσκευή μια φανταστική δύναμη, η οποία αποσπά τη συσκευή από όλο τον υπόλοιπο κόσμο των πραγματικών αντικειμένων.

Στην πραγματικότητα αυτό σημαίνει παραίτηση από την αναγνώριση της πραγματικής ύπαρξης όλων των σωμάτων του υλικού κόσμου. Η ιδεαλιστική αυτή αντίληψη, αν και διατείνεται ότι στηρίζεται στη σύγχρονη κβαντική μηχανική, στην πραγματικότητα παρουσιάζει με τρόπο δογματικό το επιθυμητό σαν κάτι το αποδειγμένο. Η αντικειμενική ύπαρξη των σωματιδίων του μικρόκοσμου δε συνδέεται ούτε μπορεί να συνδέεται με την πειραματική εγκατάσταση, με τη συσκευή, με την πράξη της παρατήρησης και τα αποτελέσματα της μέτρησης.

Χαρακτηριστικό της κινούμενης ύλης είναι η ανεξάντλητη πολυμορφία της. Η Φυσική δεν ανακάλυψε μόνο ένα πλήθος από σωματίδια του ατόμου, αλλά επισημαίνοντας την πολυμορφία τους απόδειξε ότι και αυτά όπως το άτομο είναι επίσης ανεξάντλητα, το ηλεκτρόνιο π.χ. δεν είναι αμετάβλητο, έχει τις ιδιότητες τόσο της συνέχειας (περιορισμός δηλαδή στο χώρο) όσο και της ασυνέχειας (μη περιορισμός στο χώρο). Εχει δηλαδή τις ιδιότητες του σωματιδίου και του κύματος.

Η πιο διαδεδομένη κατάσταση της ύλης στο σύμπαν είναι το πλάσμα που είναι αεριώδης κατάσταση που απαρτίζεται από ηλεκτρικώς φορτισμένα σωματίδια, ηλεκτρόνια και ιόντα.

Αλλο γνωστό στη σημερινή επιστήμη βασικό είδος της ύλης είναι το πεδίο. Το φυσικό πεδίο είναι υλικός σχηματισμός, ο οποίος συνδέει μεταξύ τους τα σώματα και μεταβιβάζει την ενέργεια από το ένα στο άλλο. Ηδη από το 19ο αιώνα ήταν γνωστό το πεδίο βαρύτητας (έλξης) και το ηλεκτρομαγνητικό πεδίο (μια από τις παραλλαγές του οποίου είναι το φως). Υπάρχουν ακόμη το πυρηνικό, το μεσονικό και το ηλεκτρο-ποζιτρονικό πεδίο. Η επιστήμη πιστεύει σήμερα ότι στη βάση τους υπάρχει ενωτική αρχή και γι� αυτό επεξεργάζονται την καθολική θεωρία του πεδίου.

Απαντώντας ο Λένιν στις ιδεαλιστικές ερμηνείες των αστών επιστημόνων πάνω στις νέες ανακαλύψεις της σύγχρονης φυσικής στις αρχές του 20ού αιώνα τόνιζε: «Ο διαλεχτικός όμως υλισμός επιμένει στην κατά προσέγγιση, στο σχετικό χαρακτήρα κάθε επιστημονικής θέσης για τη δομή της ύλης και τις ιδιότητές της, στην απουσία απόλυτων ορίων στη φύση, στη μετατροπή της κινούμενης ύλης από μια κατάσταση σε άλλη και τις ιδιότητες της, που από την άποψη μας φαίνεται ασυμβίβαστη με την πρώτη, κλπ. Οσο αλλόκοτη και αν φαίνεται από την άποψη της «κοινής λογικής» η μετατροπή του αβαρούς αιθέρα 13 σε βαριά ύλη και αντίστροφα, όσο «περίεργη» και αν φαίνεται η απουσία από το ηλεκτρόνιο κάθε άλλης μάζας, εκτός από την ηλεκτρομαγνητική, όσο ασυνήθιστος και αν φαίνεται ο περιορισμός των μηχανικών νόμων της κίνησης σε μια μόνο περιοχή των φαινομένων της φύσης και η υπαγωγή τους στους πιο απόλυτους νόμους των ηλεκτρομαγνητικών φαινομένων κλπ., όλα αυτά δεν είναι παρά μια ακόμη επιβεβαίωση του διαλεκτικού υλισμού. Βασικά η νέα φυσική παραστράτησε προς τον ιδεαλισμό ακριβώς επειδή οι φυσικοί δε γνώριζαν τη διαλεκτική. Καταπολεμούσαν το μεταφυσικό υλισμό (μεταφυσικό με την έννοια που του δίνει ο Ενγκελς και όχι με τη θετικιστική, δηλαδή τη χιουμιστική έννοια της λέξης), τη μονόπλευρη «μηχανικότητά» του και συνάμα πετούσαν μαζί με τη μπανιέρα και το μωρό. Με το να αρνούνται το αμετάβλητο των γνωστών ως τα τότε στοιχείων και ιδιοτήτων της ύλης, κατρακυλούσαν στην άρνηση της ύλης, δηλαδή της αντικειμενικής πραγματικότητας του φυσικού κόσμου. Με το να αρνούνται τον απόλυτο χαρακτήρα των σπουδαιότατων και βασικών νόμων, κατρακυλούσαν στην άρνηση κάθε αντικειμενικής νομοτέλειας της φύσης, διακήρυσσαν ότι ο νόμος της φύσης δεν είναι παρά συμβατικότητα, «περιορισμός αναμονής», «λογική αναγκαιότητα» κλπ. Επιμένοντας στον κατά προσέγγιση, το σχετικό χαρακτήρα των γνώσεών μας, κατρακυλούσαν στην άρνηση του ανεξάρτητου από τη γνώση αντικειμένου, του κατά προσέγγιση πιστά, σχετικά σωστά απ� αυτή τη γνώση».14

Βέβαια οι παραστάσεις της φυσικής επιστήμης για τη δομή της ύλης, τις ιδιότητές της, τις πολύμορφες εκδηλώσεις της στο χώρο και το χρόνο, είναι ευμετάβλητες. Αυτό όμως δεν κλονίζει τη θέση του διαλεκτικού υλισμού για την αντικειμενική τους ύπαρξη. Αντίθετα, όλα τα επιτεύγματα της σύγχρονης φυσικής και χημείας, όπως και των άλλων επιστημών, επιβεβαιώνουν τη θέση του διαλεκτικού υλισμού για την αντικειμενικότητα της ύλης και την αιωνιότητά της, την αιτιοκρατική της κίνηση, καθώς και το απεριόριστο της ανθρώπινης γνώσης.

Ο ΔΙΑΛΕΚΤΙΚΟΣ ΥΛΙΣΜΟΣ ΕΙΝΑΙ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΗ

Η υλιστική διαλεκτική υποστηρίζει ότι η εξέλιξη του κόσμου είναι αντικειμενική, συντελείται σύμφωνα με τους δικούς της νόμους, ενώ η συνείδηση του ανθρώπου αντανακλά τον έξω κόσμο και την κίνηση του.

Ο διαλεκτικός υλισμός επιχειρεί να διατυπώσει τους γενικούς νόμους της κίνησης, της πραγματικότητας μέσα από τις ειδικές επιστήμες. Είναι η επιστημονική φιλοσοφία που συνδυάζει τη θεωρία της εξέλιξης με τη μέθοδο της γνώσης. Αυτό σημαίνει ότι οι αντικειμενικοί καθολικοί νόμοι που ανακαλύπτει αποτελούν τη βάση οποιασδήποτε επιστημονικής έρευνας, χαράζει το σωστό δρόμο γνώσης και αλλαγής της πραγματικότητας.

Ο Λένιν, στο έργο του «Υλισμός και Εμπειριοκριτικισμός», αποκάλυψε την περίπλοκη, διαλεκτική διαδικασία της επιστημονικής γνώσης, τεκμηρίωσε ότι η διαλεκτική είναι το θεμέλιο της επιστημονικής γνωσιοθεωρίας του μαρξισμού. Προσδιόρισε την επιστημονική γνώση ως μια σύνθετη και αντιφατική διαδικασία ανάπτυξης της σχετικής και απόλυτης αλήθειας, υπογραμμίζοντας σε αντίθεση με τις διάφορες μορφές του υποκειμενικού ιδεαλισμού και αγνωστικισμού, την ανεξαρτησία του περιεχομένου των γνώσεών μας απ

των γνώσεών μας από το υποκείμενο: «Η ανθρώπινη νόηση είναι από τη φύση της ικανή να μας δίνει και μας δίνει την απόλυτη αλήθεια που σχηματίζεται από το άθροισμα των σχετικών αληθειών. Κάθε βαθμίδα ανάπτυξης της επιστήμης προσθέτει νέους κόκκους σε αυτό το άθροισμα της απόλυτης αλήθειας, τα όρια όμως της αλήθειας κάθε επιστημονικής θέσης είναι σχετικά, πότε ευρύνονται, πότε στενεύουν με την παραπάνω ανάπτυξη των γνώσεων� Από την άποψη του σύγχρονου υλισμού, δηλαδή του μαρξισμού, ιστορικά εξαρτημένα είναι τα όρια της προσέγγισης των γνώσεών μας στην αντικειμενική, την απόλυτη αλήθεια, είναι όμως έξω από όρους η ύπαρξη αυτής της αλήθειας, είναι απόλυτο ότι πλησιάζουμε σε αυτήν. Το περίγραμμα της εικόνας είναι ιστορικά εξαρτημένο, είναι όμως απόλυτο, το ότι η εικόνα αυτή απεικονίζει ένα μοντέλο που υπάρχει αντικειμενικά».15

Επομένως αλήθεια είναι η σωστή, επαληθευμένη από την πράξη αντανάκλαση των αντικειμένων και των φαινομένων της φύσης και της κοινωνίας τα οποία υπάρχουν έξω και ανεξάρτητα από τη συνείδηση. Την αντανάκλαση της φύσης στη σκέψη του ανθρώπου πρέπει να την καταλαβαίνουμε όχι χωρίς αντιθέσεις, αλλά στην αιώνια διαδικασία της κίνησης των αντιθέσεων και της λύσης τους. Ακόμη και τα προϊόντα ανθρώπινης φαντασίας, όσο και αν φαίνονται απομακρυσμένα από την πραγματικότητα, είναι παρόλα αυτά είτε σωστή είτε παραμορφωμένη αντανάκλαση της πραγματικότητας.

Το ζήτημα αν η ανθρώπινη νόηση εμπεριέχει το αντικειμενικά αληθινό, έγραφε ο Μαρξ, δεν είναι καθόλου θεωρητικό αλλά καθαρά πρακτικό ζήτημα. Με την πράξη οφείλει να αποδείξει ο άνθρωπος το αληθινό, δηλαδή την αντικειμενικότητα, το βάσιμο, την όλη υπόσταση της νόησής του.16

Ο διαλεκτικός υλισμός είναι φιλοσοφία επαναστατική που μελετά τους γενικούς νόμους της διαλεκτικής και πετυχαίνει την ενότητα της θεωρίας με την πράξη, την ενότητα του γενικού με το ειδικό. Είναι γενίκευση της ανθρώπινης γνώσης και πράξης. Είναι φιλοσοφία επιστημονική.

---------------------------------------------------------------------------------

Ο Μάκης Παρέντης είναι μέλος του ΔΣ του Κέντρου Μαρξιστικών Ερευνών. Βάση για τη συγγραφή αυτού τoυ άρθρου αποτελεί βάση η ομιλία που έγινε στις 13.12. 2005 στη Φυσικομαθηματική σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, σε εκδήλωση με θέμα «Η Υλη, ο Χώρος και ο Χρόνος», ενώπιον 400 περίπου φοιτητών.

1. Β. Ι. Λένιν: Απαντα, εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή», τομ. 18, σελ. 152.

2. Φ. Ενγκελς: «Η διαλεκτική της φύσης», εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή», σελ. 51.

3. Φ. Ενγκελς: «Διαλεχτική της φύσης», εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή», 1997, σελ. 214.

4. Β. Ι. Λένιν: «Φιλοσοφικά τετράδια», Απαντα, 5η έκδοση, τόμος 29ος, σελ. 50, εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή».

5. Πριγκοζίν Ιλιά (1917-2003): Βέλγος φυσικός και φυσικοχημικός. Διατύπωσε ένα από τα θεμελιώδη θεωρήματα στο χώρο της θερμοδυναμικής (Πριγκόζιν θεώρημα).

6. Φ. Ενγκελς: «Αντι-Ντύρινγκ», εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή» 2001, σελ. 17.

7. Φ. Ενγκελς: «Διαλεκτική της φύσης», εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή» 1997, σελ. 19.

8. Φ. Ενγκελς: «Διαλεκτική της φύσης», εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή» 1997, σελ. 262.

9. Β. Ι. Λένιν: Απαντα, 5η έκδοση, τόμος 18ος, εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή», σελ. 359.

10. Φ. Ενγκελς: «Εισαγωγή στη διαλεκτική της φύσης», από τα «Διαλεχτά Εργα, Μαρξ-Ενγκελς», τόμος 2ος, σελ. 78-79.

11. Β. Ι. Λένιν: Απαντα, 5η έκδοση, τόμος 18ος, εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή», σελ. 281.

12. «Οι βασικές αρχές της μαρξιστικής φιλοσοφίας», εκδόσεις «Σύγρονη Εποχή», σελ. 187-188.

13. Αιθέρας: Υποθετικό μέσο που βρίσκεται παντού και που σύμφωνα με τις επιστημονικές αντιλήψεις των προηγούμενων αιώνων έπαιζε το ρόλο του μεταφορέα του φωτός και γενικά των ηλεκτρομαγνητικών αλληλεπιδράσεων. Με τη διατύπωση από τον Αϊνστάιν της ειδικής θεωρίας της σχετικότητας, το ζήτημα του αιθέρα εξαλείφθηκε από τη θεωρία.

14. Β. Ι. Λένιν: Απαντα, τομ. 18, εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή», σελ. 280-281.

15. Β. Ι. Λένιν: Απαντα, τομ. 18, εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή», σελ. 140-141.

16. Φρ. Ενγκελς: «Ο Λουδοβίκος Φόυερμπαχ και το τέλος της κλασικής γερμανικής Φιλοσοφίας», σελ. 65, εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή».

http://www.kke.gr/komep/2006/4/Parentis.html

Απίστευτα υπεραπλουστευτικό και δογματικό. Μόνο ένα μέρος του κατάφερα να διαβάσω, μέχρι το σημείο όπου ισχυρίστηκε ούτε λίγο ούτε πολύ ότι... η θεωρία της Μεγάλης Έκρηξης αντιτίθεται στον υλισμό!

Εκεί αηδίασα πια και το άφησα.

Ομολογώ ότι τα έργα του Ένγκελς για τη διαλεκτική της φύσης και τα φιλοσοφικά τετράδια του Λένιν δεν τα έχω διαβάσει, αλλά έχω ισχυρές αμφιβολίες ότι θα επεδείκνυαν τέτοια αλαζονική στάση ως προς τις επιστημονικές αλήθειες. Το ύφος του κειμένου είναι τελείως ανάρμοστο για φιλοσοφική ανάλυση των θετικών επιστημών. Ο συγγραφέας του όχι μόνο αφήνεται να παρασυρθεί από τους φιλοσοφικούς του συλλογισμούς χωρίς να υπάρχει αρκούντως αυστηρή λογική σύνδεση μεταξύ όσων ισχυρίζεται με τόση βεβαιότητα και των αρχών του μοντέλου που χρησιμοποιεί (γιατί αυτό είναι ο διαλεκτικός υλισμός, ένα μοντέλο ανάλυσης των φαινομένων), αλλά πολύ περισσότερο δείχνει να βάζει το μοντέλο του πάνω από την αντικειμενική πληροφορία. Αυτό ειδικά είναι ανεπίτρεπτο. Πόσο μάλλον για κάποιον που θέλει να λέγεται υλιστής και όχι ιδεαλιστής.

Τι να λέμε βρε νέσσα... εδώ έχει κάτι αναχρονισμούς άλλο πράγμα


άκους εκεί χρόνος. Δεν διάβασα παρακάτω, γιατί σίγουρα θα διάβαζα και για τον αιθέρα...

Αυτό με τον "μονοδιάστατο χρόνο" είναι πράγματι λάθος....

και για να ξαναγυρισουμε στον αγαπημένο μας Hawking, είναι γνωστό το πείραμα που περιέγραψε στο "χρονικό του χρόνου" με τα δύο ρολόγια. Τα δύο ρολόγια βρίσκονται σε υψομετρική διαφορά, μεγάλη, και αρχίζουν να μετράνε το χρόνο ταυτόχρονα και κάποια στιγμη σταματάνε ταυτόχρονα. Οι ενδείξεις είναι δοαφορετικές στα δύο ρολόγια !!

Ο Hawking εξηγεί μετά ακριβώς το ότι πχ ο χρόνος μπορεί να κυλά για μας μονοδιάστατα, όσο βρισκόμαστε πχ στην επιφάνεια της γής, αλλά κυλά διαφορετικά όσο απομακρυνόμαστε από το βαρυτικό πεδίο της. Ο χρόνος είναι συνυφασμένος με τον χώρο και αποτελούν το πεδίο του "χωροχρόνου". Το πεδίο αυτό "καμπυλώνεται" στα σημεία που υπάρχει έντονη βαρυτική έλξη, περίπου όπως καμπυλώνεται και μια αχτίδα φωτός όταν περνά δίπλα από μια μαύρη τρύπα.

Νεσσα, η θεωρία της Μεγάλης Έκρηξης είναι απλώς μια θεωρία. Μπορεί ο οποιοσδήποτε να την αμφισβητήσει  ;)

^notworthy^ ^notworthy^ ^notworthy^ ^notworthy^ ^notworthy^ ^notworthy^ ^notworthy^  ^notworthy^ ^notworthy^ ^notworthy^ ^notworthy^ ^notworthy^
Εισαι εσύ τώρα ηλεκτρολόγα?????? :o :o
Πόσο βαθμό είχες στην εκθεση? :)

Δεν είναι "απλώς μια θεωρία", είναι μια επιστημονική θεωρία η οποία έχει αποδειχθεί πέραν πάσης αμφιβολίας. Για να την αμφισβητήσεις πρέπει να είσαι ή άσχετος με την αστροφυσική ή τρελαμένος ::)

Θέλεις τώρα να αρχίσω να ανεβάζω τα στοιχεία που αποδεικνύουν ότι το σύμπαν διαστέλλεται; Δεν έχει και πολύ νόημα...

Είναι η πιο πιθανή θεωρία, την οποία και αποδέχεται η μεγάλη πλειοψηφία των αστροφυσικών. Η αδυναμία του να μάθουμε για το σημείο ασυνέχειας στο χώρο(σημείο 0) μέχρι στιγμής δε μας αφήνει το περιθώριο να την αποδεχτούμε ως τελειωτική θεωρία.

Επίσης, μην αποκλείεις το ενδεχόμενο κάποιος τρελαμένος αλλά και αστροφυσικός να αποδείξει τη στενότητα της αντίληψής μας για το σύμπαν.

Δεν έχει σχέση το σημείο 0... η θεωρία της Μεγάλης Έκρηξης αναφέρεται στη διαστολή μετά το σημείο 0.

Και όμως. Βασίζεται στην αντίληψη πως κάποτε υπήρχε το "τίποτα-άπειρα μικρό". Αν η παραδοχή αυτή δεν είναι σωστή και το σύμπαν υπήρχε από "πάντα", όπως έχουν ισχυριστεί άλλες θεωρίες, τότε υπάρχει ζήτημα.

ο καθένας το βιολί του :P

κουατάρω εσένα για όλους τους υπόλοιπους...

ρε παιδιά...νταξ...τα πάντα μπορούν να συμβούν...τα πάντα μπορούν να ανατραπούν...αλλά έλεος ...

όταν έχουμε κατι που αποδεικνύεται από όποια μεριά κι αν το πιάσεις...κι ακόμα δεν υπάρχει ούτε καν υποψία μια αλλης θεωρίας που να μπορεί να σταθεί ανταγωνιστικά απέναντί της...

είναι ανοησία να την αμφισβητούμε προκαταβολικά...γιατί "μπορεί στο μέλλον να ανατραπεί"...εάν προκύψει ανταγωνιστική θεωρία ...(πράγμα το οποίο όπως κάθε θεωρία προκύπτει αυθόρμητα από θεωρητικά ή παρατηρησιακά δεδομένα)...τότε πάσα αμφισβήτηση και σύγκριση δεκτή...

με αυτό το σκεπτικό...τίποτα στην επιστήμη δε θα προχωρούσε...γιατί για κάθε συμπέρασμα που θα βγάζαμε ...θα λεγαμε,,,"μα ...δεν ξέρουμε αν η βάση στη οποία στηρίζεται αυτό το συμπέρασμα είναι σωστή..."....κι όλα θα μέναν στάσιμα...ένα τέτοιος τρόπος σκέψης δλδ...είναι κι αντιεπιστημονικός....

τέσπα...
τσατίζομαι όταν βλέπω τέτοια πράγματα...

επί του θέματος δεν έχω να σχολιάσω κάτι...γιατί δεν έχω χρόνο τώρα να το διαβάσω :P

ιχιψ_

η θεωρία των υπερχορδών σου λέει τίποτα...;

ε έλεος δλδ...αν δεν γνωρίζετε κάτι...δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχει προτεινόμενες θεωρίες προς την εξήγηση της "ανωμαλίας"...

ας μην σχολιάζουμε τα πάντα λες κι έχουμε καταπιαστεί με όλα στη ζωή μας

ιχι_

και κάτι ακόμα...

εσύ επικεντρώνεσαι στο γεγονός ότι δεν υπάρχει εξήγηση για ένα συγκεκριμένο θέμα...την οποία πολλοί υποστηρίζουν ότι προσεγγίζουν....

ας μας εξηγήσουν οι θεωρίες του αιώνιου σύμπαντος...δεκάδες αστρονομικές παρατηρήσεις που τις καταρρίπτουν....
(αλήθεια...ξέρεις κάποια;)

ιναφ

ιχιψ_

Δεν υποστήριξα ότι σύμπαν είναι στατικό, έχει αποδειχθεί πως δεν είναι. Είπα πως η θεωρία είναι ακόμη θεωρία και έχει αδυναμίες. Λίγες και πιθανά επιλύσιμες (και όχι μόνο στο σημείο μηδέν, αλλά και από παρατηρήσεις για το πολύ μακρινό σύμπαν που ίσως οδηγήσουν σε αναθεώρηση κυρίων των παραμέτρων της επιτάχυνσης της διαστολής). Καλώς και αυτή η θεωρία θα πρέπει να ολοκληρωθεί.

Γουστάρετε το μαύρο άσπρο έτσι;

Θα αναφερθω μονο στο σημειο 0 διοτι δεν αντεξα να διαβασω ολο το απο πανω  :-[ :P
Οσον αφορα συγκεκριμενα για την μεγαλη εκρηξη θα μεταφερω μονο τα λογια ενος φυσικου στον οποιο ειχα διατυπωσει αυτην την απορια πριν καποια χρονια ελπιζοντας να μην εχουν αλλαξει πολλα πραγματα απο τοτε ομολογουμενως οτι δεν ειμαι πολυ κοντα στα πραγματα.

η ερωτηση μου ηταν οταν αν υποθεσουμε οτι υοθετουμε τη θεωρια της μεγαλης εκρηξης τοτε την συμβαινει την στιγμη 0 και αν υποθεσουμε οτι υπαρχει καποιο γεγονος αυτη την στιγμη τοτε απο που προηρθε απο το πουθενα?
και η απαντηση η οποια ελαβα ηταν εξις :

η ερωτηση σου δεν εχει νοημα διοτι ρωτας τι γινεται στο 0 η τι υπηρχε πριν και εγω σε ρωταω ΠΟΥ να υπαρχει εκεινη ειναι η στιγμη που δημιουργειται (συμφωνα με τη θεωρια παντα) ο χωρος με τον τροπο με τον οποιο τον αντιλαμβανωνται οι αισθησεις μας πριν απο εκει δεν υπαρχει ο χωρος για να υπαρξει κατι και για τη ακριβεια δεν υπαρχει πριν καθως ουτε ο χρονος υφισταται.

Το τι συναιβει εκεινη τη στιγμη(αν οντως παραδεχουμε οτι συνεβει υγ εγω δεν το πιστευω) ειναι εξω απο τη δυνατοτητα μελετης μας η αντιληψης μας καθως δεν υσχυει κανενα απο τα μετρησιμα μεγεθη που γνωριζουμε σημερα.

*υγ2 αν ειναι οφ τοπικ θατο καταλαβω απο τα μπινελικια και θα το σβησω μονος μου καθως δεν εχω διαβασει ολα τα παραπανω

Διάβασα ολόκληρο το κείμενο. Απορρίπτει:

1- Τη διαστολή του σύμπαντος
2- Το ενδεχόμενο θερμικού θανάτου του σύμπαντος
3- Τη μη αιτιοκρατική κίνηση των σωματιδίων
4- Την επίδραση του παρατηρητή στο παρατηρούμενο αντικείμενο, όταν πρόκειται για το μικρόκοσμο

Το 1 είναι μπαρούφα, έρχεται σε αντίθεση με τις παρατηρήσεις.

Το 2, το οποίο υποστηρίζουν επίσης οι Ένγκελς και Λένιν, επικεντρώνεται βασικά στο εύλογο ερώτημα "δηλαδή στην αρχή πώς δημιουργήθηκαν όλες αυτές οι μορφές ενέργειας και γιατί να μην είναι δυνατόν να ξαναδημιουργηθούν με τον ίδιο τρόπο;" το οποίο ακόμα προσπαθούμε να το απαντήσουμε - ωστόσο τότε που έζησαν ο Ένγκελς και ο Λένιν η ανθρώπινη σκέψη δεν είχε φτάσει ακόμα σε ιδέες όπως οι πολλαπλές διαστάσεις, που θα μπορούσαν να δώσουν άλλο νόημα στην έννοια της "εξωτερικής ώθησης". Στα όρια του δικού μας χωροχρόνου ίσως να μην είναι δυνατή η περαιτέρω "ώθηση", γιατί προέκυψε από την ίδια τη μη αναστρέψιμη δημιουργία του από ένα πολυδιάστατο μόρφωμα. Τελοσπάντων δεν τα ξέρω και τόσο καλά, αλλά υπάρχουν νέες ιδέες και υποθέσεις από εκείνη την εποχή - και σίγουρα πολύ περισσότερες πληροφορίες.

Το 3 φανερώνει μάλλον άγνοια για τη σύγχρονη φυσική. Το πιθανοκρατικό μοντέλο έχει αποδειχθεί ως το μόνο κατάλληλο για την κίνηση των στοιχειωδών σωματιδίων, άρα δε μπορεί να αμφισβητήσει κανείς ότι κινούνται τυχαία ως προς οποιαδήποτε γνωστή παράμετρο - για οποιαδήποτε πρακτική εφαρμογή. Από εκεί και πέρα, οι δυνατές ερμηνείες αυτής της πραγματικότητας είναι πάρα πολλές, και έχω την εντύπωση ότι δεν έχει απορριφθεί (ακόμα;) το ενδεχόμενο τα υποατομικά σωματίδια να είναι απλά πάρα πολύ περίπλοκες ντετερμινιστικές μηχανές ως προς τη συμπεριφορά τους, με είσοδο κάτι που ακόμα δε βλέπουμε.

Το 4 φανερώνει μια σύγχυση ως προς το τι λέμε παρατήρηση - η οποία δημιουργείται εσκεμμένα από ιδεαλιστικούς-θρησκευτικούς κύκλους, αλλά δεν δικαιολογείται σε μια σοβαρή ανάλυση. Θα ψάξω να βρω πληροφορίες για ένα πείραμα για το οποίο είχα διαβάσει πριν χρόνια.

ναι ου...άλλη δουλειά δεν είχαμε...

επειδή δεν μιλάμε αλλά κλάνουμε....εγώ πάω για διάβασμα... :)

ixic_

kala ksekabala to kai ligo  :P

(btw symfwnw me guybrush)

διαφωνείς σε κάτι;

αν με αντικρούεις με κάποιο τρόπο...εκτός από το να μου λες ότι το παίζω ξερόλας (είναι κι αυτό μια άμυνα)...να ξεκαβαλήσω...διαφορετικά έχει ωραίο αερα εδώ πάνω...

ixic_

εδιτ: μόλις τώρα διάβασα τη νέσσα και επαναδιατυπώνω...

έχεις κάτι να αντιπροτείνεις kati στα γενικά κι αόριστα που λέω και στα ειδικά και πολύ πετυχημένα που αναφέρει η νεσσα;

Το ξεκαβάλα το και λίγο αναφερόταν στον τρόπο σου, και όχι στο περιεχόμενο αυτών που λές. Όταν απαξιώνεις έναν συνομιλητή που σου μιλάει ανθρώπινα και φυσιολογικά, και προσπαθεί να μιλήσει πολιτισμένα, όπως ο Guybrush, λέγοντας "τώρα δεν μιλάμε αλλά κλάνουμε", ε συγγνώμη αλλά έτσι δεν μπορώ να συζητήσω. Κανένα επιχείρημα δεν είδα περαιτέρω ούτε κι εσύ να είπες. Όσο με απαξιώνεις (σε δευτερο ενικό εννοώ τον οποιονδήποτε και όχι προφανώς εμένα), θα σε θεωρώ απλώς βλάκα, και θα αρνούμαι να συζητήσω μαζί σου (εγώ προσωπικά). Γιατί αυτό κατά κάποιο τρόπο είναι ο ορισμός της τσάμπα μαγκιάς. Προσπαθείς να πείσεις τον guybrush - και τον κάθε guybrush - για την θέση σου ενώ τα επιχειρήματά σου είναι του ίδιου μεγέθους και βεληνεκούς με τα δικά του, με εμφανώς βέβαια λιγότερη ευγένεια.

(btw παραπάνω σχολιάζω μια συγκεκριμένη νοοτροπία και όχι φυσικά εσένα προσωπικά, γνωριζόμαστε άλλωστε και ξέρεις την άποψη που έχω για σένα ως άτομο - αυτά για να φύγει το θέμα από το "επι προσωπικού").


Από κει και πέρα. Στο θέμα μας.


Το κείμενο του αλιάκμων εμπεριέχει αρκετές τρύπες, όπως σωστά παρατηρεί και η νέσσα παραπάνω - στο τελευταίο της πόστ. Δηλαδή με αυτό το κείμενο :


δεν έχω κάποιες διαφωνίες.

Αυτό που είπα είναι ότι η θεωρία του big bang είναι θεωρία - που σημαίνει υπόθεση βασισμένη σε ισχυρές ενδείξεις αλλά αναπόδεικτη. Αυτό. Τίποτα περισσότερο και τίποτα λιγότερο. Ναι, μπορείς να την αμφισβητήσεις, θέλει καλά επιχειρήματα βέβαια. όχι δεν είμαι πανέξυπνη ούτε φωστήρας για να μπορώ να την καταρριψω. Αλλά κάποιος επιστήμονας μπορεί να μπορέσει. Και δεν σημαίνει ότι επειδή σκεφτομαστε ότι μπορεί να καταρριφθεί ότι δεν λαμβανουμε - τόσο εμείς εδώ που συζητάμε όσο και η επιστημονική κοινότητα - σοβαρά υπ' 'οψιν τα όσα επιστημονικά συμπεράσματα βγαίνουν από αυτήν ή από τη μελέτη των επιστημόνων που την διατύπωσαν και την εξελισσουν σαν θεωρία.

Αυτά.

ΥΣ Για να επιστρέψω στο προσφιλές σας στυλάκι, μου τη σπάει ο τρόπος που μιλάτε
ΥΣ 2 Βουλίτσα, ζείς, εσύ μας οδηγείς

---------------Last post on this topic----------------------------------------------------------------------------------------------

Κάτι που βασίζεται σε ισχυρές ενδείξεις αλλά είναι αναπόδεικτο λέγεται υπόθεση. Κάτι που έχει αποδειχθεί λέγεται θεωρία. Η Μεγάλη Έκρηξη ανήκει στη δεύτερη κατηγορία.

Δε θα διαφωνήσω ότι μπορεί να χρειάζεται τελειοποίηση ως προς κάποιες λεπτομέρειες, αλλά το ότι το σύμπαν διαστέλλεται είναι γεγονός.

http://www.thmmy.gr/smf/index.php?topic=23852.new#new

κοίτα καλή μου....τα πράγματα είναι πολύ απλά....
όταν κάποιος λέει κάτι,,,,μετά εσύ του απαντάς κάτι ....
κι αυτός μετά λέει..."κοίτα, εγώ δεν υποστήριξα αυτό το κάτι...μπλα μπλα",,,

τότε ναι..δεν μιλάμε..κλάνουμε...(κι αυτό δεν αναφέρεται στις απόψεις, αλλά στον τρόπο με τον οποίο διεξάγεται η συζήτηση - σου ξέφυγε αυτό) και συγνώμη...αλλά εγώ απαξιώ να μιλήσω με κάποιον που δεν στηρίζει τις απόψεις του...και δεν παίρνω τίποτα πίσω..

όσο για το τι είπα και τι δεν είπα....και πόσο βάρος μπορεί να έχουν αυτά, ασχετώς με το πως λέχθηκαν...και το τι απαντήσεις πήρα σε αυτά που είπα....προφανώς διαφωνώ μαζί σου...αλλά δεν έχει νόημα...το αφήνω σε αυτόν που διαβάζει να κρίνει για τον ευατό του...δεν σε θεωρώ τιμητή της συζητήσης ούτε νοιώθω την ανάγκη να σου απαντήσω...

αυτά από εμένα...
κλείνω το offtopic από μεριάς μου...

ixic_

Eπειδή η βλακεία όρια δεν έχει..

Σε προκαλώ να μου δείξεις ένα σημείο που πήρα κάτι πίσω.
Και πιο συγκεκριμένα, εάν, όπως διαστρεβλωτικά λες, υποστήριξα οποιαδήποτε άλλη κοσμολογική θεωρία ή ότι δε διαστέλλεται το σύμπαν.

Τα αστειάκια του στυλ "Ξέρεις καμία;", "σου λέει κάτι;" κτλ δε θα με πείσουν  :)

Η ανακούφιση της ...κλανιάς

άσχετo; ...γτπ...




για να κάνουμε μια σύνοψη...
"αλλά αν η παραδοχή δεν είναι σωστή και το σύμπαν αποδειχθεί ότι υπήρχε απο "πάντα", όπως έχουν ισχυριστεί άλλες θεωρίες, που έχει αποδειχθεί πως δεν ισχύουν, τότε υπάρχει ζήτημα..."


τουλάχιστον έχεις αυτογνωσία...;D

ακολουθώντας τη συμβουλή του φίλου αλιάκμονα...αποχωρώ από το τόπικ...
έχεις δίκιο στάθη :)

ixic_

Να διαβάζεις καλύτερα λοιπόν τι γράφει (ή πέρδεται, κατ'εσένα) ο άλλος γιατί έχει υπάρξει και θεωρία που προσπαθεί να αποφύγει το σκόπελο της Μεγάλης Έκρηξης και να αναφέρεται παράλληλα σε διαστέλλον σύμπαν. Hoyle not included.

πριτς ;)

^hat^

ixic_

http://en.wikipedia.org/wiki/Big_bang

Χριστόφορε διάβασα τα πόστ σου και καταλαβαίνω τον πόνο σου. Όπως επίσης διάβαζα τις δηλώσεις και τις δικές σου αλλά και τις υπόλοιπες το σκηνικό κάτι μου θύμισε, συγκεκριμένα ένα τόπικ σχετικά με το που βρίσκεται η αλήθεια πολύ πίσω στο χρόνο που λογικά δεν θα το είχε πάρει το μάτι σου. Αυτό που είχα γράψει τότε ταιριάζει απίστευτα, κατά τη γνώμη μου, και εδώ αλλά και σε πολλά ακόμη τόπικ που ανοίγονται τον τελευταίο καιρό. Στη θέση του Λιβάνου, Ισραήλ, εργατών προφανώς μπαίνουν διαφορετικές και πιο πρόσφατες έννοιες.

"Nομίζω ότι το θέμα του τόπικ είναι διαφορετικό. Ο Λίβανος και το Ισραήλ χρησιμοποιήθηκαν σαν παράδειγμα γιατί πολύ εύκολα γίνεται αντιληπτό πως δεν μπορεί κάποιος παρά να συμφωνήσει, ακόμα και αν η λογική του του του φωνάζει το αντίθετο, σε εξωφρενικές απόψεις αν αυτές απογυμνωθούν από στοιχεία, απομονωθούν από την ιστορία και την μνήμη των λαών αλλά και από την σωτήρια και υπό διωγμό κοινή λογική. Αρκεί να φορέσεις την μπέρτα του διαλλακτικού και τα μαγικά μποτάκια της διαφορετικής άποψης και μπορείς να πεις ότι θέλεις και να  υποστηρίξεις κάθε άποψη. Κάποιοι το κάνουν γιατί πιστεύουν ότι η αιρετικότητά τους είναι επιπέδου Αινστάιν όταν πρωτοδιατύπωσε την θεωρία του ή του Γαλιλαίου όταν με την σοφία και την στωικότητα της ιδιοφυίας του είπε "Και όμως γυρίζει" ενώ αποχωρούσε από την αίθουσα της ιεράς εξέτασης, άλλοι το κάνουν για να δοκιμάσουν την ικανότητά τους να υπερασπίζουν εξωφρενικές απόψεις, άλλοι επειδή είναι βλάκες και δεν καταλαβαίνουν τι λένε και άλλοι επειδή πραγματικά το εννοούν."

χειρουργικά πετυχημένο!

 ^hat^

ixic_

Δε βρήκα το πείραμα που είχα αναφέρει (το είχα διαβάσει σε ένα περιοδικό πριν καμιά δεκαετία) αλλά βρήκα ένα πολύ ενδιαφέρον site για το ζήτημα της τυχαιότητας και της παρατήρησης, γραμμένο από επιστήμονες που ξέρουν τι λένε και όχι από φιλοσόφους που τα έχουν καταλάβει στο περίπου.

Do hidden variables exist for quantum systems?
Viewpoint: Yes, hidden variables are necessary to explain the contradictions and paradoxes inherent in quantum theory.

Viewpoint: No, experimental evidence, including the work of John Bell, Alain Aspect, and Nicolas Gisin, has continually shown that hidden variables do not exist.

Quantum physics is a daunting subject that often seems to be beyond comprehension. Nobel prize-winning quantum physicist Richard Feynman once said, "I think I can safely say that nobody understands quantum mechanics," and there would be few, if any, who would disagree with him.

Quantum theory contains many ideas that defy common sense. The popular concept of the atom is that of a tiny planetary system, with a nucleus "sun," and electron "planets" orbiting. However, quantum theory describes atoms and particles as having wavelike properties and avoids talking about specific positions and energies for particles, using instead ideas of probability. In quantum theory quantities such as energy can only exist in specific values, which contradicts the generally held notion that quantities have a continuous range and that any value in that range is possible.

Nobel prize-winning physicist Albert Einstein vehemently disliked many aspects of quantum physics, particularly the seemingly random and probabilistic nature of reality that the discipline implies, which he dismissed with his famous quote "God does not play dice." In 1932 Einstein, along with two colleagues, Boris Podolsky and Nathan Rosen, published a paper directly challenging some of the fundamental aspects of quantum theory. The EPR paper, as it came to be known, uses a thought experiment—an experiment that cannot be physically attempted, only imagined—to prove that quantum physics is an incomplete theory.

The three scientists argued that the missing bits that made quantum theory incomplete were "hidden variables" that would enable a more deterministic description of reality. Essentially, these scientists, and others, worried that quantum theory contains a number of scientific and philosophical problems and paradoxes. Examples include the infamous Schrödinger's Cat paradox, another thought experiment, in which quantum theory predicts that a cat exists in both dead and alive states until observed, or the two-slit experiment, which appears to break down the barriers of logic when single particles are used.

The Copenhagen interpretation of quantum physics, as formulated by Danish physicist Niels Bohr, German physicist Werner Heisenberg, and others, took the view that reality at the quantum level does not exist until it is measured. For example, a particle such as an electron orbiting an atomic nucleus could be in many different locations at a particular point in time. Quantum mechanics allows one to calculate the probabilities of each viable location of the electron as a wave function. However, the theory goes further, saying that until the electron is observed, it is in all possible positions, until the wave function that describes it is collapsed to a specific location by an observation. This creates some interesting philosophical problems and has been seen by some as implying that human beings create reality. Hidden variables, the EPR papers argue, would overcome these problems and allow for reality to be described with the same certainty that applies in Newtonian physics.

Hidden variables would also remove the need for "spooky" forces, as Einstein termed them—forces that act instantaneously at great distances, thereby breaking the most cherished rule of relativity theory, that nothing can travel faster than the speed of light. For example, quantum theory implies that measurement of one particle can instantaneously change another particle that may be light years away, if the particles are an entangled pair. Entangled particles are identical entities that share a common origin and have the same properties. Somehow, according to quantum theory, these particles remain in instantaneous contact with each other, no matter how far apart they separate. Hidden variables would allow two entangled particles to have specific values upon creation, thereby doing away with the need for them to be in communication with each other in some mysterious way.

The EPR paper caused many concerns for quantum theorists, but as the experiments it describes cannot be performed, the paper presented more of a philosophical problem than a scientific one. However, the later work of John Bell implied that there were specific tests that could be applied to determine whether the "spooky" forces were real or not, and therefore whether there are hidden variables after all.

In the 1980s the first such experiment was performed, and many more have been done since. The results imply that "spooky" actions-at-a-distance do indeed exist. Some scientists have challenged the validity of these experiments, and there is still some room for debate. These experiments only mean that "local" hidden variables do not exist, but would still allow "non-local" hidden variables. In this case, local effects are those that occur at or below the speed of light. You can think of the locality of an object as a sphere around it that expands at the speed of light. Outside of this sphere only non-local effects can take place, as nothing can travel faster than the speed of light. Non-local hidden variables, therefore, would have the same spookiness that the EPR paper was trying to avoid.

The debate over "hidden variables" is in some sense an argument over the completeness of quantum theory. Newton's laws once seemed to describe all motion, from particles to planets. However, the laws were found to be incomplete and were replaced by relativity, with regards to planets and other large-scale objects such as humans, and by quantum physics, with regards to particles and other very small-scale objects. It seems likely that one day relativity and quantum physics will also be replaced by other theories, if only because the two of them, while explaining their respective areas extremely well, are not compatible with one another.

In another sense, the hidden variables debate is a philosophical argument over whether the universe is deterministic and concrete, or merely probabilistic and somewhat spooky. Einstein and others have argued that reality must, on some deeper level, be fixed and solid. The majority of physicists, however, see no need for this desire for physical determinism, arguing that quantum mechanics can currently explain the world of the small-scale very well without the need to add in extras such as "hidden variables."

—DAVID TULLOCH

Viewpoint: Yes, hidden variables are necessary to explain the contradictions and paradoxes inherent in quantum theory.
The modern understanding of the nature and behavior of particles is most thoroughly explained by quantum theory. The description of particles as quantum mechanical waves replaces the age-old notion of particles as "balls" or "bullets" in motion. With important limitations or uncertainties, the quantum wave interpretation of nature, and the mathematical description of the wave attributes of particles, allow accurate predictions about the state (e.g., attributes such as velocity and position) and behavior of particles. Yet, Albert Einstein and others have asserted that the quantum mechanical system is an incomplete description of nature and that there must be undiscovered internal variables, to explain what Einstein termed "spooky" forces that, in contradiction to special relativity, seemingly act instantly over great distances. Without hidden variables, quantum theory also presents a paradox of prediction because the sought-after attributes of a particle can, in fact, determine the collapse of the quantum wave itself.

The Quantum Theory
This quantum mechanical view of nature is counter-intuitive, and stretches the language used to describe theory itself. Essentially, reality, as it relates to the existence and attributes of particles, is, according to quantum theory, dependent upon whether an event is observed. Unlike other measurable waveforms, however, the quantum wave is not easily measured as a discrete entity. The very act of measurement disturbs quantum systems. The attempted observation or measurement of a quantum wave changes the wave in often mathematically indeterminate and, therefore, unpredictable ways. In fact, the act of measurement leads to the collapse of the quantum wave into traditional observations of velocity and position.

Despite this counter-intuitive nature of quantum mechanics, it is undoubtedly successful in accurately predicting the behavior of particles. Well-tested, highly verified quantum concepts serve as a cornerstone of modern physics. Although highly successful at predicting the observed properties of atomic line spectra and the results of various interference experiments, there remains, however, problems with simply adopting the irreducibility of quantum mechanisms and the philosophical acceptance of an inherently statistical interpretation of nature that must exist if there are no hidden variables in quantum systems.

The EPR Argument
Einstein, Boris Podolsky, and Nathan Rosen treated the problems of quantum mechanics with great detail in their 1935 classic paper titled "Can Quantum-Mechanical Description of Physical Reality Be Considered Complete?" Eventually their arguments became known as the Einstein-Podolsky-Rosen (EPR) paradox. At the heart of the argument advanced by the three was an attempt to set forth a definition of reality. The EPR definition of reality is well grounded in both classical and relativistic physics (descriptions reconciled with relativity theory) and asserts that physical reality exists (as measured by physical quantities such as velocity and position) when, without disturbing a system, there is a certainty in the ability to predict the value of the physical quantity in question. Although this definition of reality is intuitive (makes sense with our common understandings based upon experience), it then required Einstein, Podolsky, and Rosen to set forth a method by which one could observe a system without disturbing that system.

The EPR paper created a thought experiment to meet that challenge. In the EPR example, two bound particles were at rest relative to the observer in a closed system. If the particles were then to suddenly separate and begin moving in opposite directions, the total momentum of the closed system must, in accordance with the law of conservation of momentum, be conserved. Given that the two particles in their bound-together state were at rest relative to the observer, the initial momentum of the system was zero. Accordingly, as the particles move in different directions, their momentum must be equal and opposite so that the sum of the particle momenta always remains zero. Because the particles move in opposite directions, it is possible that they carry the same magnitude of momentum cut with differing signs (positive or negative) related to the coordinate systems in use to describe the particle motion (i.e., one particle moves in the positive direction as the other particle moves in the negative direction). If the sum of the two particles' momentum were to exceed zero, this condition would violate the law of conservation of momentum.

Because the sum of the momenta of the particles must equal zero, Einstein, Podolsky, and Rosen argued that by measuring the momentum of one particle, the momentum of the other particle can be determined with absolute certainty. If the velocity of one particle is known, the velocity of the other particle can be exactly determined without uncertainty. Correspondingly, if the position of one particle is known, the other can also be exactly determined. Given observation of one particle, no interaction on the part of the observer with the second particle is required to know with certainty the state or relevant physical quantity of the particle. In essence, in opposition to fundamental quantum theory assertions, no observation is necessary to determine the state of the particle (e.g., either the particle's velocity or position).

In accord with the uncertainty principle, it remains impossible to simultaneously determine both the velocity and the position of the second particle because the measurement of the first particle's velocity would alter that particle's velocity, and then subject it to different conditions than the second particle—essentially rupturing the special bound relationship of the two particles in which the sum of their respective momenta must remain zero.

In the EPR experiment, the fact that the velocity and position of the second particle can be specified imparts a physical reality to the second particle. More importantly, that reality (the physical states of the second particle) is determined apart from any influence of the observer. These factors directly challenge and stand in contrast to the inability of quantum theory to provide descriptions of the state of the second particle. Quantum theory can only describe these attributes in terms of the quantum wave. The EPR paradox then directly challenges this inability of quantum theory by asserting that some unknown variables must exist, unaccounted for by quantum theory, that allow for the determination of the second particle's state.

Some quantum theorists respond with the tautology (circular reasoning) that the observation of the first particle somehow determines the state of the second particle—without accounting for a lack of observer interaction or other mechanism of determination. Hidden variable proponents, however, counter that that argument only strengthens the assertion that hidden variables, unaccounted for by quantum theory, must operate to determine the state of the second particle. An attack on the EPR premise and definition that physical reality exists when physical states are independent of observation is an inadequate response to the EPR paradox because it simply leaves open the definition of reality without providing a testable alternative.

More importantly, if, as quantum theory dictates, the observation of the first particle serves to determine the state of the second particle, there is no accounting for the distance between the particles and the fact that the determination of state in the second particle must be instantaneous with any change in the state of the first particle. Given the speed of light limitations of relativity theory, any transmission over any distance that is simultaneous (i.e., requires zero time of transmission) violates relativity theory.

Hidden variable interpretations of quantum theory accept the validity and utility of quantum predictions while maintaining that the theory remains an incomplete description of nature. In accord with deterministic physical theory, these hidden variables lie inside the so-called black box of quantum theory and are determinant to the states currently described only in terms of statistical probability or the quantum wave. Moreover, the sum influence of these quantum hidden variables becomes the quantum wave.

The Limitations of Quantum Theory
Although quantum theory is mathematically complete, the assertion that no hidden variables exist leaves an inherently non-deterministic, probability-based explanation of the physical world. Hidden variable proponents, while granting that quantum mechanics represents the best and most useful model for predicting the behavior of particles, assert that only the discovery and explanation of the hidden variables in quantum theory will allow a complete and deterministic (where known causes lead to known effects) account of particle behavior that will remove the statistical uncertainties that lie at the heart of modern quantum theory.

The reliance on an indeterminate probability-based foundation for quantum theory rests heavily on the work of physicist and mathematician John von Neumann's 1932 elegant mathematical proof that deterministic mechanisms are not compatible with quantum theory. Other physicists and mathematicians, however, were able to construct and assert models based upon deterministic hidden variables that also completely explained the empirical results. David Bohm in the 1950s argued that von Neumann's assumptions, upon which his proof rested, may not have been entirely correct and that hidden variables could exist—but only under certain conditions not empirically demonstrated. Although subsequently John Bell's theorem and experiments testing Bell's inequalities are often touted as definitive proof that hidden variables do not exist, Bell's inequalities test only for local hidden variables and are, therefore, more properly only a test of locality.

Bell went on to revisit the EPR paradox and compare it to several popular hidden variable models. Bell's work demonstrated that for certain experiments, classical (i.e., deterministic) hidden variable theories predicted different results than those predicted by standard quantum theory. Although Bell's results were heralded as decisive in favor of quantum theory, without the need for hidden variables, they did not completely explain quantum entanglements, nor did they rule out non-local hidden variables. As a result, Bell's findings properly assert only that if hidden variables exist, they must be non-local (i.e., an effect in one reference frame that has the ability to simultaneously influence an event in another reference frame, even of the two reference frames are light years apart).

The acceptance of the argument that there are no hidden variables also entails the acceptance of quantum entanglement and superposition wherein particles may exist in a number of different states at the same time. These "Schrödinger's cat" arguments (e.g., that under a given set of circumstances a cat could be both dead and alive) when applied to particle behavior mean that particles can, for example with regard to radioactive decay, exist simultaneously in a decayed and non-decayed state. Moreover, the particle can also exist in innumerable superpositioned states where it exists in all possible states or decay. Although investigation of quantum entanglement holds great promise for communication systems and advances in thermodynamics, the exact extent to which these entangled states can be used or manipulated remains unknown. Although the EPR paradox powerfully argues that quantum entanglement means that quantum theory is incomplete and that hidden variables must exist, the fact that these variables must violate special relativity assertions is an admittedly powerful reason for modern physicists to assert that hidden variables do not exist.

Despite the weight of empirical evidence against the existence of hidden variables, it is philosophically important to remember that both relativity theory and quantum theory must be fully correct to assert that there are no undiscovered hidden variables. Without hidden variables, quantum theory remains a statistical, probability-based description of particle theory without the completeness of classical deterministic physics.

—BRENDA WILMOTH LERNER

Viewpoint: No, experimental evidence, including the work of John Bell, Alain Aspect, and Nicolas Gisin, has continually shown that hidden variables do not exist.
Although the standard model of quantum physics offers a theoretically and mathematically sound model of particle behavior consistent with experiment, the possible existence of hidden variables in quantum theory remained a subject of serious scientific debate during the twentieth century.

Based upon our everyday experience, well explained by the deterministic concepts of classical physics, it is intuitive that there be hidden variables to determine quantum states. Nature is not, however, obliged to act in accord with what is convenient or easy to understand. Although the existence and understanding of heretofore hidden variables might seemingly explain Albert Einstein's "spooky" forces, the existence of such variables would simply provide the need to determine whether they, too, included their own hidden variables. Quantum theory breaks this never-ending chain of causality by asserting (with substantial empirical evidence) that there are no hidden variables. Moreover, quantum theory replaces the need for a deterministic evaluation of natural phenomena with an understanding of particles and particle behavior based upon statistical probabilities. Although some philosophers and philosophically minded physicists would like to keep the hidden variable argument alive, the experimental evidence is persuasive, compelling, and conclusive that such hidden variables do not exist.

The EPR Paradox
The classic 1935 paper written by Einstein, Boris Podolsky, and Nathan Rosen (EPR) and titled "Can Quantum-Mechanical Description of Physical Reality Be Considered Complete?" presented a Gedanken-experiment (German for "thought experiment") that seemingly mandates hidden variables. What eventually became known as the EPR paradox struck at the ability of particles to remain correlated in entangled states even though those particles might be separated by a great distance. Quantum entanglement is a concept of quantum theory that relies on the superposition of possible states for particles. In a two-particle entangled system, the act of measuring one of the entangled particles causes that particle's quantum wave to collapse to a definite state (e.g., a defined velocity or position). Simultaneous with the collapse of the first particle's wave state, the quantum wave of the second particle also collapses to a definite state. Such correlations must be instantaneous, and EPR argued that if there were any distance between the particles, any force acting between the particles would have to exceed the speed of light. Einstein called these forces "spooky actions at a distance."

EPR specifically identified three main problems with the standard interpretations of quantum mechanics that did not allow for the existence of hidden variables. Because of the limitations of special relativity, EPR argued that there could be no transacting force that instantaneously determines the state of the second particle in a two-particle system where the particles were separated and moving in opposite directions. EPR also challenged the uncertainty limitations found in quantum systems wherein the measurement of one state (e.g., velocity) makes impossible the exact determination of a second state (e.g., position). Most importantly, the EPR paper challenged the quantum view of nature as, at the quantum level, a universe explained only by probability rather than classical deterministic predictability where known causes produce known results. Einstein in particular objected to the inherent fundamental randomness of quantum theory (explaining his often quoted "God does not play dice!" challenge to Niels Bohr and other quantum theorists) and argued that for all its empirical usefulness in predicting line spectra and other physical phenomena, quantum theory was incomplete and that the discovery of hidden variables would eventually force modifications to the theory that would bring it into accord with relativity theory (especially concerning the absolute limitation of the speed of light).

Quantum theory, highly dependent on mathematical descriptions, depicts the wave nature of matter with a wave function (quantum waves). The wave function is used to calculate probabilities associated with finding a particle in a given state (e.g., position or velocity). When an observer interacts with a particle by attempting to measure a particular state, the wave function collapses and the particle takes on a determinable state that can be measured with a high degree of accuracy. If a fundamental particle such as an electron is depicted as a quantum wave, then it has a certain probability of being at any two points at the same time. If, however, an observer attempts to determine the location of the particle and determines it to be at a certain point, then the wave function has collapsed in that the probability of finding the electron at any other location is, in this measured state, zero.

The EPR paradox seemingly demands that for the wave function to collapse at the second point, some signal must be, in violation of special relativity, instantaneously transmitted from the point of measurement (i.e., the point of interaction between the observer and the particle) to any other point, no matter how far away that point may be, so that at that point the wave function collapses to zero.

David Bohm's subsequent support of EPR through a reconciliation of quantum theory with relativity theory was based upon the existence of local hidden variables. Bohm's hypothesis, however, suffering from a lack of empirical validation, smoldered on the back burners of theoretical physics until John Bell's inequalities provided a mechanism to empirically test the hidden variable hypothesis versus the standard interpretation of quantum mechanics.

John Bell's Inequalities
Bell's theorem (a set of inequalities) and work dispelled the idea that there are undiscovered hidden variables in quantum theory that determine particle states. Bell's inequalities, verified by subsequent studies of photon behavior, predicted testable differences between entangled photon pairs that were in superposition and entangled photons whose subsequent states were determined by local hidden variables.

Most importantly, Bell provided a very specific mechanism, based upon the polarization of photons, to test Bohm's local hidden variable hypothesis. Polarized photons are created by passing photons through optical filters or prisms that allow the transmission of light polarized in one direction (a particular orientation of the planes of the perpendicular electromagnetic wave) while blocking differently oriented photons. Most useful to tests of the EPR assertions are polarized photons produced by atomic cascades. Such photons are produced as electron decay from higher energy orbitals toward their ground state via a series of quantum jumps from one allowable orbital level to another. The law of the conservation of energy dictates that as electrons instantaneously transition from one orbital level to another they must give off a photon of light with exactly the same amount of energy as the difference between the two orbitals. An electron moving toward the ground state that makes that transition through two discreet orbital jumps (e.g., from the fourth orbital to the third and then from the third to the first) must produce two photons with energy (frequency and wavelength differences) directly related to the differences in total energy of the various oribitals. Of particular interest to EPR studies, however, is the fact that in cascades where there is no net rotational motion, the photons produced are quantum-entangled photons with regard to the fact that they must have specifically correlated polarizations. If the polarization of one photon can be determined, the other can be exactly known without any need for measurement.

Although the details of the measurement process, based upon the angles of various filters and measurement of arrival times of polarized photon pairs taking different paths, are beyond the scope of this article, the most critical aspect is that the outcomes predicted by standard quantum theory are different than the outcomes predicted if hidden variables exist. This difference in predicted outcomes makes it possible to test Bell's inequalities, and, in fact, a number of experiments have been performed to exactly test for these differences. In every experiment to date, the results are consistent with the predictions made by the standard interpretation of quantum mechanics and inconsistent for the existence of any local hidden variables as proposed by Bohm.

In 1982, the French physicist Alain Aspect, along with others, performed a series of experiments that demonstrated that between photons separated by short distances there was "action at a distance."

In 1997, Nicolas Gisin and colleagues at the University of Geneva extended the distances between entangled photons to a few kilometers. Measurements of particle states at the two laboratory sites showed that the photons adopted the correct state faster than light could have possibly traveled between the two laboratories.

Any Empirical Evidence?
In modern physics, Einstein's "spooky" actions underpin the concept of non-locality. Local, in this context, means forces that operate within the photons. Although Bell's inequality does not rule out the existence of non-local hidden variables that could act instantaneously over even great distances, such non-local hidden variables or forces would have a seemingly impossible theoretical and empirical barrier to surmount. If such non-local hidden variables exist, they must act or move faster than the speed of light and this, of course, would violate one of the fundamental assertions of special relativity. Just as quantum theory is well supported by empirical evidence, so too is relativity theory. Accordingly, for hidden variables to exist, both quantum and relativity theories would need to be rewritten. Granting that quantum and relativity theories are incompatible and that both may become components of a unified theory at some future date, this is certainly not tantamount to evidence for hidden variables.

The only hope for hidden variable proponents is if the hidden variables can act non-locally, or if particles have a way to predict their future state and make the needed transformations as appropriate. Such transactional interpretations of quantum theory use a reverse-causality argument to allow the existence of hidden variables that does not violate Bell's inequality. Other "many worlds" interpretations transform the act of measurement into the selection of a physical reality among a myriad of possibilities. Not only is there no empirical evidence to support this hypothesis, but also it severely strains Ockham's razor (the idea that given equal alternative explanations, the simpler is usually correct).

In common, hidden variable proponents essentially argue that particles are of unknown rather than undefined state when in apparent superposition. Although the hidden variable, transactional, or "many worlds" interpretations of quantum theory would make the quantum world more understandable in terms of conventional experience and philosophical understanding, there is simply no experimental evidence that such interpretations of quantum theory have any basis or validity. The mere possibility that any argument may be true does not in any way provide evidence that a particular argument is true.

In contrast to the apparent EPR paradox, it is a mistake to assume that quantum theory demands or postulates faster-than-light forces or signals (superluminal signals). Both quantum theory and relativity theory preclude the possibility of superluminal transmission, and, to this extent, quantum theory is normalized with relativity theory. For example, the instantaneous transformation of electrons from one allowed orbital (energy state) to another are most properly understood in terms of wave collapse rather than through some faster-than-light travel. The proper mathematical interpretation of the wave collapse completely explains quantum leaps, without any need for faster-than-light forces or signal transmission. Instead of a physical form or independent reality, the waveform is best understood as the state of an observer's knowledge about the state of a particle or system.

Most importantly, although current quantum theory does not completely rule out the existence of hidden variables under every set of conceivable circumstances, the mere possibility that hidden variables might exist under such special circumstances is in no way proof that hidden variables do exist. There is simply no empirical evidence that such hidden variables exist.

More importantly, quantum theory makes no claim to impart any form of knowing or consciousness on the behavior of particles. Although it is trendy to borrow selected concepts from quantum theory to prop up many New Age interpretations of nature, quantum theory does not provide for any mystical mechanisms. The fact that quantum theory makes accurate depictions and predictions of particle behavior does not mean that the mathematical constructs of quantum theory depict the actual physical reality of the quantum wave. Simply put, there is no demand that the universe present us with easy-to-understand mechanisms of action.

—K. LEE LERNER

Further Reading
Bell, J. "On the Einstein Podolsky Rosen Paradox." Physics 1, no. 3 (1964): 195-200.

Bohr, N. "Quantum Mechanics and Physical Reality." Nature 136 (1935): 1024-26.

Cushing, J. T., and E. McMullin. Philosophical Consequences of Quantum Theory. Notre Dame: University of Notre Dame Press, 1989.

Einstein, E., B. Podolski, and N. Rosen. "CanQuantum Mechanical Description of Physical Reality Be Considered Complete?" Physical Review 47 (1935): 776-80.

Heisenberg, W. The Physical Principles of the Quantum Theory. Trans. C. Eckart and F. C. Hoyt. New York: Dover, 1930.

Popper, K. Quantum Theory and the Schism in Physics. London: Hutchinson, 1982.

Schrödinger, E. "Discussion of Probability Relations Between Separated Systems" Proceedings of the Cambridge Philosophical Society 31 (1935a): 555-62.

Von Neumann, J. Mathematical Foundations of Quantum Mechanics. Trans. R. Beyer. Princeton: Princeton University Press, 1955.

Wheeler, J. A. and W. H. Zurek, eds. Quantum Theory and Measurement. Princeton: Princeton University Press, 1983.

KEY TERMS
DETERMINISM (DETERMINISTIC):
Causes precede effects—and there is a clear chain of causality that can be used to explain events. In essence, if a set of conditions is completely known, then an accurate prediction can be made of future events. Correspondingly, behavior of particles could be explained if all of the variables or mechanisms (causes) influencing the behavior of a particle were completely known.

NON-LOCALITY:
The phenomena wherein a force, act (observation), or event in one place simultaneously (instantly) influences an event or particle in another place, even if there is a vast (e.g., light years) distance between them.

PROBABILITY FUNCTION:
In quantum theory, not all possible states of matter—attributes such as position, velocity, spin, etc.—have equal probabilities. Although states are undetermined until measured, some are more likely than others. Quantum theory allows predictions of states based upon the probabilities represented in the quantum wave function.

QUANTUM ENTANGLEMENT:
The ability to link the states of two particles. Entanglement can be produced by random or probability-based processes (e.g., under special conditions two photons with correlated states can sometimes be produced by passing one photon through a crystal). Quantum entanglement is essentially a test for non-locality. Recently NIST researchers were able to entangle an ion's internal spin to its external motion and then entangle (correlate) those states to the motion and spin of another atom. The concept of quantum entanglement holds great promise for quantum computing.

QUANTUM WAVE:
The properties of matter can be described in terms of waves and particles. De Broglie waves describe the wave properties of matter related to momentum. Waves can also be described as a function of probability density. The quantum wave represents all states and all potentialities. The differential equation for quantum waves is the Schrödinger equation (also termed the quantum wave function) that treats time, energy, and position.

SUPERLUMINAL:
Faster-than-light transmission or motion.

SUPERPOSITION:
A concept related to quantum entanglement. For example, if one of two particles with opposite spins, that in a combined state would have zero spin, is measured and determined to be spinning in a particular direction, the spin of the other particle must be equal in magnitude but in the opposite direction. Superposition allows a particle to exist in all possible states of spin simultaneously, and the spin of a particle is not determined until measured.



Πηγή: http://www.scienceclarified.com/dispute/Vol-2/Do-hidden-variables-exist-for-quantum-systems.html