THMMY.gr

Παραθέτω λίγα μόνο αποσπάσματα του άρθρου (είναι μεγάλο). Όποιος θέλει να το διαβάσει ολόκληρο βρίσκεται στη σελίδ
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Ερευνας (European Research Council, ERC) περί ου ο λόγος, ιδρύθηκε το 2005 με προϋπολογισμό 7,5 δισ. ευρώ για επτά χρόνια και αποτελεί τμήμα του Ειδικού Προγράμματος «Ιδέες», του 7ου Προγράμματος Πλαισίου. Τα είκοσι δύο διακεκριμένα μέλη τα οποία το συνθέτουν βρέθηκαν αυτή την εβδομάδα στην Αθήνα με αφορμή την πρώτη σύνοδό του για το 2008.

Πόλος έλξης

«Το έργο του ERC έχει στεφθεί μέχρι σήμερα με απόλυτη επιτυχία. Καταφέραμε να ελκύσουμε ορισμένους από τους καλύτερους νέους ερευνητές της Ευρώπης. Οι αρχικές αιτήσεις για χρηματοδότηση άγγιζαν τις 9.000, ενώ στα ημιτελικά κλήθηκαν για συνέντευξη περίπου 500 ερευνητές, των οποίων η ποιότητα δουλειάς ήταν τέτοια που θα άξιζαν στο σύνολό τους επιχορήγηση. Δυστυχώς δεν είχαμε τέτοια δυνατότητα και τελικώς στον πρώτο διαγωνισμό δόθηκαν επιχορηγήσεις σε 300 επιστήμονες. Ο θεσμός ωστόσο έχει ήδη δείξει ότι η Ευρώπη μπορεί να αποτελέσει πόλο έλξης για τους νέους ερευνητές», δηλώνει η Χέλγκα Νοβότνι, ομότιμη καθηγήτρια Κοινωνικών Μελετών της Επιστήμης στο Ελβετικό Ομοσπονδιακό Ινστιτούτο Τεχνολογίας στη Ζυρίχη και αντιπρόεδρος του ERC.
Γεγονός σημαντικό, κυρίως όταν ακούγεται από τόσο αρμόδια χείλη, αφού ελπίζεται ότι θα θέσει τέλος στην επί έτη «διαρροή» φωτισμένων επιστημονικών μυαλών σε χώρες εκτός Ευρώπης - και κυρίως στις ΗΠΑ.

Πανεπιστήμια πολλών ταχυτήτων

Η αντιπρόεδρος του ERC παραδέχεται ότι ο δρόμος είναι ακόμη μακρύς έως ότου δημιουργηθεί πληθώρα ποιοτικών ερευνητικών κέντρων στο ευρωπαϊκό έδαφος, ικανών να στηρίξουν την καινοτόμο ερευνητική δουλειά. «Ενα από τα μεγάλα προβλήματά μας αυτήν τη στιγμή στην Ευρώπη είναι ότι υπάρχουν πανεπιστήμια διαφορετικών ταχυτήτων. Την ίδια στιγμή σχεδόν κάθε πανεπιστήμιο ισχυρίζεται ότι αποτελεί ερευνητικό κέντρο, κάτι το οποίο δεν συμβαίνει. Σε πολλά πανεπιστήμια δίνεται έμφαση στη διδασκαλία εις βάρος της έρευνας· παραλλήλως δεν παρέχονται τα κατάλληλα κίνητρα για έρευνα, ενώ και οι σημαντικές ερευνητικές δουλειές δεν επιβραβεύονται όπως τους αξίζει. Πρέπει να υπάρξει ενδελεχής έλεγχος σχετικά με το ποια πανεπιστήμια είναι τα καλύτερα σε ό,τι αφορά την έρευνα και εκεί να ενισχυθεί η χρηματοδότηση».

Ισότητας ψευδαίσθηση

Μακρύς είναι, ως φαίνεται, και ο δρόμος για να αποτελέσει πραγματικότητα η ισότητα - στην πράξη - μεταξύ των δύο φύλων στην επιστήμη. Μια απλή αναζήτηση μέσα στο ίδιο το ERC αποδεικνύει του λόγου το αληθές, καθώς μαρτυρεί ότι και στα ανώτατα κλιμάκια η επιστήμη συνεχίζει να είναι ανδροκρατούμενη - στο Συμβούλιο το 77% των μελών του αυτήν τη στιγμή είναι γένους αρσενικού. Η κυρία Νοβότνι αναγνωρίζει ότι η επιστήμη εξακολουθεί να έχει σε πολλές περιπτώσεις... ανδρικό πρόσωπο, δηλώνει ωστόσο αισιόδοξη για το μέλλον. «Προσπαθούμε να ενισχύσουμε τις γυναίκες ώστε να καταλαμβάνουν ανώτερες θέσεις και επιχειρούμε παραλλήλως να αυξήσουμε τον αριθμό των γυναικών που λαμβάνουν επιχορηγήσεις. Ο αριθμός όμως αυτός είναι σε συνάρτηση με τον αριθμό των γυναικών οι οποίες υποβάλλουν αίτηση, ο οποίος ετούτη τη στιγμή είναι μικρότερος από εκείνον των ανδρών».

Οι «άσοι» της Ευρώπης

Ενα άλλο μήνυμα το οποίο πρέπει να έχει εκατομμύρια παραλήπτες αφορά την επιστήμη και την κοινωνία. Σήμερα για πολλούς η επιστήμη είναι κάτι απόμακρο το οποίο αφορά μόνο μια χούφτα ανθρώπους κλεισμένους στα εργαστήριά τους. «Πρέπει να δείξουμε στο κοινό ότι η επιστήμη αποτελεί μέρος της ζωής του. Χρησιμοποιεί καθημερινά επιστημονικά και τεχνολογικά επιτεύγματα. Το θέμα είναι να βρούμε τον τρόπο ώστε να διδάξουμε στον πληθυσμό ότι πίσω από τα κουμπιά που πατά σε μια συσκευή υπάρχει στιβαρή επιστημονική βάση. Και αυτό είναι απαραίτητο να ξεκινήσει από τη νέα γενιά η οποία αποτελεί έναν τεράστιο πληθυσμό-στόχο, ο οποίος ασχολείται σε καθημερινή βάση κυρίως με την τεχνολογία. Τέτοιες πρωτοβουλίες υπάρχουν σε ορισμένες χώρες μέσω θεσμών όπως τα Πανεπιστήμια για Παιδιά στα οποία οι μικροί πολίτες έρχονται σε επαφή με την επιστήμη. Είναι σίγουρο ότι δεν μπορούμε να κάνουμε όλους τους ανθρώπους να δείξουν ενδιαφέρον για την επιστήμη. Μπορούμε όμως να φέρουμε κοντά της περισσότερους».
Κάτι τέτοιο κρίνεται υψίστης σημασίας για την Ευρώπη η οποία χρειάζεται να κρατήσει στους κόλπους της τους καλούς ερευνητές και να προσελκύσει και άλλους, τώρα που στην εποχή της παγκοσμιοποίησης απειλείται ερευνητικά όχι μόνον από τις ΗΠΑ αλλά και από άλλους επιστημονικούς «γίγαντες» που ξεπετιούνται, όπως η Νοτιοανατολική Ασία.


Τέλος, υπάρχει συνέντευξη της Ελληνίδας ερευνήτριας Κατερίνας Αϋφαντή, μόλις 24 χρονών, η οποία εργάζεται στο Τμήμα Μηχανικής και Εφαρμοσμένης Φυσικής του Χάρβαρντ και θα επιστρέψει σε λίγο καιρό στην Ελλάδα και συγκεκριμένα στον Τομέα Μηχανικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης για να ξεκινήσει την έρευνά της με την επιχορήγηση ύψους 1,13 εκατ. ευρώ του ERC.