THMMY.gr

Πανευρωπαϊκή μελέτη αποκαλύπτει ότι η ψυχική υγεία των ελλήνων μαθητών δοκιμάζεται περισσότερο απ' ό,τι στις άλλες χώρες
Το σχολείο αρρωσταίνει τα παιδιά μας
200.000 έφηβοι μεταξύ 12 και 18 ετών αντιμετωπίζουν κάποιας μορφής ψυχολογικά προβλήματα

ΝΟΤΑ ΤΡΙΓΚΑ

Το καλοκαίρι του 1997 η Θάλεια Τσίτσου στα 18 της χρόνια έδωσε τέλος στη ζωή της πέφτοντας από τον τέταρτο όροφο μιας πολυκατοικίας στην Κηφισιά. Μία ημέρα πριν από την αυτοκτονία της ένας στενός φίλος της, συμμαθητής της στο 3ο Λύκειο της Νίκαιας, της τηλεφώνησε και προσπάθησε με τρόπο να της πει ότι είχε μείνει μετεξεταστέα σε δύο μαθήματα. Κατά συνέπεια αποκλειόταν από τις πανελλαδικές εξετάσεις. Η αντίστροφη μέτρηση για την άτυχη Θάλεια είχε ήδη αρχίσει. Η περιπλάνησή της στην Αθήνα την οδήγησε στην Κηφισιά και στην έξοδο... Η αυτοκτονία είχε συγκλονίσει το πανελλήνιο και καταναλώθηκαν τότε τόνοι μελάνι για να αναλυθούν οι... βλαβερές συνέπειες των πανελλαδικών εξετάσεων στην υγεία των μαθητών.

Τα επόμενα χρόνια η τραγωδία επαναλήφθηκε· άλλες φορές απετράπη την τελευταία στιγμή. Δεν φθάνουν φυσικά όλα τα παιδιά στην αυτοκτονία, αλλά ένα σημαντικό ποσοστό αυτών που έχουν μάθει να θεωρούν την επιτυχία στις εξετάσεις και την επακόλουθη εισαγωγή στο Πανεπιστήμιο μοναδική επιλογή της ζωής τους κινδυνεύουν. Η πλειονότητα αυτών των παιδιών πνίγεται από το άγχος, κάποια φθάνουν να πέφτουν σε κατάθλιψη, μοιραία ορισμένα δεν αντέχουν στο τέλος.

Ειδικοί ψυχολόγοι που παρακολουθούν μαθητές της Γ' Λυκείου βοηθώντας τους να ξεπεράσουν το άγχος των πανελλαδικών εξετάσεων βλέπουν παιδιά να... τρελαίνονται με τη σκέψη της αποτυχίας και λένε ότι αν δεν είχαν την απαραίτητη ψυχολογική υποστήριξη δεν θέλουν να σκεφτούν τι μπορεί να τους συνέβαινε.

Με αυτά τα δεδομένα δεν αποτελεί έκπληξη, αλλά δραματική επιβεβαίωση το αποτέλεσμα διευρωπαϊκής επιστημονικής μελέτης για την ποιότητα ζωής των εφήβων που πραγματοποιήθηκε ταυτόχρονα σε 13 ευρωπαϊκές χώρες. Το βασικό της συμπέρασμα είναι ότι η ψυχική υγεία των ελλήνων μαθητών δοκιμάζεται περισσότερο από εκείνη των παιδιών στις περισσότερες άλλες χώρες. Ενας στους τρεις έλληνες μαθητές υποφέρει από άγχος, πολλοί από αυτούς παθαίνουν τελικά κατάθλιψη. Αυτό σημαίνει ότι από τους περίπου 70.000 τελειόφοιτους, περισσότεροι από τους 20.000 αντιμετωπίζουν πρόβλημα.

Η αναγωγή στο σύνολο του μαθητικού πληθυσμού είναι προφανώς τρομακτική. Σύμφωνα με τα ευρήματα της έρευνας το 30% των ελλήνων μαθητών Γυμνασίου και Λυκείου αντιμετωπίζει κάποιας μορφής ψυχολογικά προβλήματα - και αυτό το ποσοστό σημαίνει 200.000 παιδιά ηλικίας μεταξύ 12 και 18 ετών! Μαζί με τους έλληνες μαθητές προβληματική απεδείχθη και η ψυχική ισορροπία των γάλλων και των πολωνών συμμαθητών τους. Ο ευρωπαϊκός μέσος όρος πέφτει στο 25% και σε χώρες όπως η Αυστρία, η Ελβετία και η Ολλανδία αντίστοιχα προβλήματα αντιμετωπίζει ποσοστό μικρότερο του 20% των παιδιών. Γύρω από τον μέσο όρο κυμαίνονται τα ποσοστά χωρών, όπως η Ισπανία και η Γερμανία.

Σε αυτές τις συνθήκες οι έλληνες έφηβοι κατατάσσονται στην τελευταία θέση της έρευνας και ως προς το επίπεδο ανεξαρτησίας στην οργάνωση του ελεύθερου χρόνου τους. Ειδικότερα, τέσσερις έφηβοι στους δέκα δηλώνουν ότι δεν νιώθουν αρκετά αυτόνομοι ώστε να μπορούν να διαθέσουν όπως θέλουν τον δικό τους χρόνο, πολλοί δεν έχουν καν προσωπικό χρόνο να τον αφιερώσουν σε κοινωνικές σχέσεις και ψυχαγωγία, όταν ο ευρωπαϊκός μέσος όρος μειώνεται σε τρεις στους δέκα μαθητές. Ετσι, πάνω από 40% των ελλήνων εφήβων δεν νιώθουν αρκετά αυτόνομοι για να οργανώσουν τον χρόνο τους και την κοινωνική τους ζωή, όταν το αντίστοιχο ποσοστό των συμμαθητών τους στην Ολλανδία, την Αυστρία και τη Γερμανία δεν ξεπερνά το 20%, στην Ισπανία και στην Ιρλανδία βρίσκεται γύρω στο 25% και στην Τσεχία ελάχιστα κάτω από το 30%. Οι μαθητές σε Αγγλία και Γαλλία (γύρω στο 35%) επίσης απέχουν από τους συμμαθητές τους στην Ελλάδα.

Τα πανεπιστήμια και άλλοι αρμόδιοι φορείς των χωρών που συμμετείχαν στην έρευνα αξιολόγησαν επί τριετία την ποιότητα ζωής 22.300 ευρωπαίων εφήβων. Την έρευνα, που έγινε για πρώτη φορά, ανέλαβε να διεκπεραιώσει στην Ελλάδα η Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών σε συνεργασία με το νοσοκομείο Παίδων «Αγία Σοφία». Μελετήθηκε η συμπεριφορά 1.200 νέων, ενώ αξιολογήθηκε και η συμμετοχή των γονέων τους στη διαμόρφωση της προσωπικότητάς τους και τη σχέση τους με τα παιδιά τους.

Η παράμετρος μάλιστα των γονέων προσθέτει στην έρευνα και το... κερασάκι. Ο μπαμπάς και η μαμά λένε ψέματα; Τουλάχιστον αυτό προκύπτει αν συγκριθούν οι δικές τους απαντήσεις με εκείνες των παιδιών τους για τον χρόνο που μοιράζονται και τη μεταξύ τους σχέση. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της μελέτης, οι έλληνες έφηβοι μαθητές έχουν φτωχότερη ποιότητα ζωής όσον αφορά τη σχέση τους με τους γονείς τους σε σύγκριση όχι μόνο με τους ευρωπαίους συνομηλίκους τους, αλλά και με όσα πιστεύουν, ή θέλουν να πιστεύουν, οι γονείς τους. Ενδεικτικά, 22,3% των εφήβων δηλώνουν ότι «ποτέ ή σπάνια» έχουν αρκετό χρόνο οι γονείς τους να διαθέσουν γι' αυτούς. 20% επίσης δηλώνει ότι «ποτέ ή σπάνια» μπορούν να μιλήσουν στους γονείς τους όταν το θέλουν. Αλλά στις αντίστοιχες ερωτήσεις προς τους γονείς, μόνον οι μισοί συμφώνησαν με τα παραπονούμενα παιδιά τους. Για το υπόλοιπο 10% δεν υπήρχε κανένα ιδιαίτερο πρόβλημα!

Και φροντιστήρια... άγχους

Αρκετοί γονείς προσπαθώντας να βρουν διέξοδο στον «φαύλο κύκλο» του άγχους που καταβάλλει όλα σχεδόν τα άτομα της οικογένειας λόγω των εξετάσεων καταφεύγουν στα λεγόμενα φροντιστήρια... άγχους, τα οποία γνωρίζουν μια αξιοσημείωτη επιτυχία τα τελευταία χρόνια. «Από την Α' Λυκείου αρχίζει η αναστάτωση στην οικογένεια και όσο πιο καλός είναι ο μαθητής τόσο περισσότερες προσδοκίες καλλιεργούνται από τους γονείς, με αποτέλεσμα το άγχος να διπλασιάζεται» σημειώνει η ψυχοθεραπεύτρια και σύμβουλος οικογένειας η οποία οργανώνει σεμινάρια για την καταπολέμηση του άγχους κυρία Ανδρονίκη Φιλιππάτου.

Ωστόσο «η πίεση που ασκούν οι εισαγωγικές εξετάσεις στους μαθητές, είτε άμεσα ως μια ιδιαίτερα δύσκολη δοκιμασία είτε έμμεσα ως αίτημα της οικογένειας ή της κοινωνίας για ανώτατες σπουδές, θα συνεχίσει να υποσκάπτει την ψυχολογική ευεξία τους» παρατηρεί ο αναπληρωτής καθηγητής Κοινωνικής Ιατρικής του Πανεπιστημίου Αθηνών και διευθυντής του Κέντρου Μελετών Υπηρεσιών Υγείας της Ιατρικής Σχολής κ. Ι. Τούντας, όσο οι εξετάσεις παραμένουν στην Ελλάδα η μοναδική επιλογή για να εισέλθουν οι νέοι στη ζωή των ενηλίκων.

Οπως αναφέρει η ψυχολόγος κυρία Ελευθερία Παναγιωτοπούλου πάντα τις ημέρες των πανελλαδικών εξετάσεων η πίεση είναι τόσο μεγάλη ώστε αυξάνονται σημαντικά οι επισκέψεις μαθητών στα νοσοκομεία. Αρκετοί τρέχουν στα νοσοκομεία ήδη από την έναρξη της σχολικής χρονιάς και κάποιες φορές τα συμπτώματα στρες που τους ταλαιπωρούν τους συνοδεύουν σε όλη τους τη ζωή.

Αντίστοιχες είναι οι παρατηρήσεις και της κλινικής ψυχολόγου κυρίας Χαράς Νομικού. «Μαθητές καταφεύγουν στα νοσοκομεία με συμπτώματα όπως είναι ο έμετος, τα δέκατα, η έντονη κόπωση ή οι γαστρεντερικές διαταραχές. Μάλιστα, τα κορίτσια είναι εκείνα τα οποία υποφέρουν περισσότερο από το στρες».


Το ΒΗΜΑ, 27/05/2007 , Σελ.: A14
Κωδικός άρθρου: B15071A141
ID: 286246