THMMY.gr

Ο ακήρυχτος πόλεμος στα Φόκλαντ

Είκοσι πέντε χρόνια μετά τη σύγκρουση στα νησιά του Νότιου Ατλαντικού οι πληγές παραμένουν ανοιχτές σε Βρετανία και Αργεντινή

The Guardian

Ηταν ο πόλεμος των Φόκλαντ ένα ριψοκίνδυνο νεο-αποικιακό εγχείρημα, μια αριστοτεχνική αξιοποίηση του εθνικισμού για εγχώρια πολιτική κατανάλωση από ένα στυγνό δικτατορικό καθεστώς, μια απελπισμένη προσπάθεια της κυβέρνησης Θάτσερ να ενισχύσει τη φθίνουσα δημοτικότητά της μέσω της αναζωπύρωσης του βρετανικού εθνικισμού ή μια δικαιολογημένη ναυτική επιχείρηση για την αποκατάσταση της βρετανικής εθνικής κυριαρχίας;

Αν και ο ακήρυχτος πόλεμος των 74 ημερών στα Φόκλαντ συνεχίζει να προβληματίζει τους ιστορικούς ως προς τον χαρακτηρισμό του και παρότι τα πεδία των μαχών στα αφιλόξενα νησιά του Νότιου Ατλαντικού έχουν προ πολλού καλυφθεί από βρύα, φιλοξενώντας τους ειρηνικούς κατοίκους τους (πιγκουίνους και γλάρους), οι πληγές παραμένουν ανοιχτές σε Βρετανία και Αργεντινή. Την Τετάρτη, η κυβέρνηση της Αργεντινής ανακοίνωνε την πρόθεσή της να ακυρώσει συμφωνία με το Λονδίνο για από κοινού εξερεύνηση για υποθαλάσσια πετρελαϊκά κοιτάσματα ανοικτά των Νήσων Φόκλαντ. Εκπρόσωπος του βρετανικού υπουργείου Εξωτερικών χαρακτήρισε την απόφαση του Μπουένος Αϊρες «βήμα προς τα πίσω, που δεν θα βοηθήσει καθόλου την Αργεντινή και τις κυριαρχικές της διεκδικήσεις στην περιοχή».

Μια ημέρα νωρίτερα, ο Βρετανός πρωθυπουργός Τόνι Μπλερ, σε συνέντευξή του στον ιστορικό Σάιμον Σάμα που δημοσιεύθηκε στην ιστοσελίδα της «Ντάουνινγκ Στριτ», δήλωνε ότι η απόφαση για αποστολή εκστρατευτικής δύναμης απαίτησε «πολιτική τόλμη» και αποτελούσε «σωστή πράξη, καθώς διακυβεύονταν θεμελιώδεις αξίες».

Νέα στοιχεία

Η ιστορική έρευνα αποκάλυψε, στο μεταξύ, πολλά επιμέρους στοιχεία της σύγκρουσης, τα οποία αγνοούσαν εξαιτίας της ασφυκτικής λογοκρισίας που επιβλήθηκε από την κυβέρνηση Θάτσερ κατά τη διάρκεια των πολεμικών επιχειρήσεων, αλλά και για πολλά χρόνια αργότερα.

Η επίσημη εκδοχή του 1982 εμφανίζει τη Βρετανία να εκστρατεύει με στόχο την ανακατάληψη των νήσων, έχοντας εξασφαλίσει τη σιωπηλή -αλλά σταθερή- υποστήριξη της Ουάσιγκτον, αντιμέτωποι με τη γαλλική διπροσωπία. Τα βρετανικά στρατεύματα, σύμφωνα με την επίσημη «γραμμή» των Τόρις της εποχής, εξασφάλισαν εκπληκτική στρατιωτική νίκη, απέναντι σε έναν αντίπαλο με αποσαθρωμένο ηθικό. Στην εικοστή επέτειο του πολέμου, το 2002, η αυτοβιογραφία του τότε υπουργού Αμυνας, σερ Τζον Νοτ, αλλά και η βαρυσήμαντη συνέντευξη του επικεφαλής της εκστρατευτικής δύναμης, ναυάρχου Σάντι Γούντγουορντ, έριξαν πολύ διαφορετικό φως στα γεγονότα.

O Ρόναλντ Ρέιγκαν δεν συστρατεύθηκε με τους Βρετανούς, όπως ακουγόταν το 1982, επιλέγοντας αντίθετα αμφίρροπη και συστηματικά αναξιόπιστη στάση, σύμφωνα με τον σερ Τζον. Στο μεταξύ, η Γαλλία του Φρανσουά Μιτεράν, αποδεικνύεται ότι παρείχε στους Βρετανούς ανεκτίμητης στρατηγικής αξίας τεχνικές λεπτομέρειες για τους πυραύλους Exocet, τους οποίους είχε πουλήσει στους Αργεντινούς.

Ο ναύαρχος Γούντγουορντ αποκάλυψε το 2002 ότι οι επίγειες μάχες και οι ναυμαχίες στον Νότιο Ατλαντικό ήταν πολύ πιο αμφίρροπες από ό,τι νομίζαμε μέχρι τότε. «Βρισκόμασταν σε κρίσιμη κατάσταση», είπε ο απόστρατος πλέον ναύαρχος. Αν οι Αργεντινοί κατάφερναν να αντισταθούν για μία ακόμη εβδομάδα, θα είχαν επικρατήσει πάνω στα εξαντλημένα και ελλιπώς ανεφοδιαζόμενα βρετανικά στρατεύματα.

Η «Σιδηρά Κυρία»

Η προσπάθεια του τοτε δικτάτορα της Αργεντινής, στρατηγού Γκαλτιέρι, να παραμείνει στην εξουσία απέτυχε με τον χειρότερο τρόπο. Αντίθετα, η αναβίωση του βρετανικού σοβινισμού, στην οποία βασίστηκε η Θάτσερ, της άνοιξε τον δρόμο για την επανεκλογή της. Η κ. Θάτσερ εδραίωσε το παρατσούκλι της «Σιδηράς Κυρίας» μετά τα Φόκλαντ, προκαλώντας τον θαυμασμό του υπουργικού της συμβουλίου, χάρη στην αποφασιστικότητα και την επιχειρησιακή της τόλμη. Ο σερ Μπερνάρ Ινγκαμ, εκπρόσωπος Τύπου της Ντάουνινγκ Στριτ την εποχή της πρωθυπουργίας Θάτσερ, λέει: «Η πρώτη της αντίδραση ήταν: Πρέπει να τους διώξουμε από τα Φόκλαντ. Οι Αργεντινοί, αλλά και το υπουργικό συμβούλιο στο Λονδίνο, υποτίμησαν την αποφασιστικότητα της πρωθυπουργού. Επρόκειτο για μεγάλο σφάλμα. Είχε μεγαλύτερο θάρρος από τους περισσότερους επιτελείς της». Ανάλογη άποψη προωθεί -όπως ήταν αναμενόμενο- και η ίδια η κ. Θάτσερ στα απομνημονεύματά της: «Γνωρίζαμε τι πρέπει να πράξουμε και το κάναμε. Η Μ. Βρετανία είναι και πάλι Μεγάλη. Η σημασία του πολέμου στα Φόκλαντ ήταν τεράστια, για την αυτοπεποίθηση της Βρετανίας, αλλά και για το διεθνές μας κύρος».

Βρετανία και Αργεντινή είναι πια δύο πολύ διαφορετικές κοινωνίες, από εκείνες που συγκρούσθηκαν το 1982. Οι ψυχολογικές κυρίως πληγές του πολέμου δεν έχουν επουλωθεί. Σύμφωνα με στοιχεία των ιατρικών υπηρεσιών του στρατού της Αργεντινής, πάνω από 350 Αργεντινοί βετεράνοι του πολέμου έχουν αυτοκτονήσει, παρά τις προσπάθειες της κεντροαριστερής κυβέρνησης του προέδρου Νέστορ Κίρχνερ για ψυχολογική στήριξη των βετεράνων, μετά την εκλογή του το 2003.

Ιδιαίτερα εύστοχα έθετε το θέμα ο Guardian στο κύριο άρθρο του της 16ης Ιουνίου 1982, δύο ημέρες μετά την άνευ όρων παράδοση της αργεντινής φρουράς του Πορτ Στάνλεϊ: «Ο “παράγων Φόκλαντ” θα εξασθενήσει σύντομα στη βρετανική πολιτική σκηνή, καθώς η ανάμνηση της κρίσης θα υποχωρεί από τη μνήμη και τη συνείδηση των ψηφοφόρων, ενώ η ανεργία και ο πληθωρισμός θα καταλάβουν και πάλι την πρωτοκαθεδρία στις ανησυχίες των Βρετανών. Το πνεύμα εθνικισμού, που κορυφώθηκε τις προηγούμενες 70 ημέρες, θα αποδειχθεί σίγουρα πολύ πιο μακρόβιο από τον ήχο των κανονιών, που σίγησαν πια».


Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ 31/3/2007 (http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_world_2_01/04/2007_221572)

Πηγή εντασης μεταξύ Αργεντινής - Μ.Βρετανία το πετρέλαιο στα Νησιά Φωκλαντ


Το υπουργείο Άμυνας και αυτό των Εξωτερικών εντείνει την επιτήρηση των κινήσεων του Ναυτικού της Αργεντινής στα νησιά Falkland ως συνέπεια της απειλής του Buenos Aires να αποκλείσει το σύμπλεγμα των νησιών. «Η Βρετανία έχει λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα για να διασφαλίσει ότι οι πολίτες των Νήσων θα είναι ασφαλείς» δήλωσε σήμερα ο πρωθυπουργός της Μεγάλης Βρετανίας, Gordon Brown.

Η επικείμενη άφιξη της βρετανικής εταιρίας εξόρυξης πετρελαίου στην περιοχή αποτελεί άμεση πηγή τριβών μεταξύ των δύο χωρών, εικοσιοχτώ χρόνια μετά τον Πόλεμο των Φωκλαντ, με την ανακάλυψη πλούσιων κοιτασμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου στην περιοχή των νησιών.

Η κυβέρνηση της Αργεντινής ανακοίνωσε ότι εντείνει τον έλεγχο όλων των φορτίων μεταξύ της ακτογραμμής της χώρας και των νησιών που αποκαλεί Malvinas κάτι που η Βρετανία απέρριψε άμεσα. Η Αργεντινή απαιτεί να διακοπεί οποιαδήποτε εξόρυξη πετρελαίου από το θαλάσσιο χώρο των Falkland, όπου εκτιμάται ότι βρίσκεται ποσότητα του «μαύρου χρυσού» που φτάνει τα 60 δισεκατομμύρια βαρέλια – αποθέματα ίσα με αυτά στη Βόρεια Θάλασσα. Την προηγούμενη εβδομάδα, η Αργεντινή προχώρησε στη δέσμευση ενός πλοίου με προμήθειες, του Thor Leader, το οποίο μετέφερε σωλήνες στα νησιά με αφετηρία λιμάνι της Αργεντινής.

Όπως δήλωσε χαρακτηριστικά ο υφυπουργός της κυβέρνησης Anibal Fernandez: «Οποιοδήποτε πλοίο επιθυμεί να ταξιδεψει μεταξύ των λιμανιών της Αργεντινής και των Νήσων Malvinas, της Νότιας Γεωργίας και των Νότιων Νήσων Sandwich, οφείλει πρώτα να ζητήσει την άδεια της κυβέρνησης της Αργεντινής», σύμφωνα με εντολή της προέδρου της χώρας Cristina Fernandez de Kirchner.

Μετά τον πόλεμο του 1982, δημιουργήθηκε μια «οικονομική ζώνη» 200 ναυτικών μιλίων γύρω από τα νησιά Falkland. Βρετανικές στρατιωτικές και διπλωματικές πηγές έχουν δηλώσει ότι οποιαδήποτε απόπειρα εκ μέρους της Αργεντινής να σταματήσει την άντληση πετρελαίου σε αυτά τα νερά, θα συνιστά παραβίαση του Διεθνούς Δικαίου. Επισήμαναν, επίσης, ότι η εξέδρα Ocean Guardian είναι καταχωρημένη στα αμερικανικά αρχεία και η κράτηση του πληρώματός της θα καταστήσει το Buenos Aires υπόλογο για απαντήσεις προς την Ουάσινγκτον όπως και στη Βρετανία.

Η Βρετανία διατηρεί στρατιωτική δύναμη 1.076 στρατιωτών και μικρό αριθμό μαχητικών αεροπλάνων στα νησιά Falkland καθώς και ένα στολίσκο όπου συμμετέχει και η φρεγάτα HMS York.

Όπως είπε πηγή του υπουργείου Άμυνας της Αγγλίας, «Σταμάτησαν το Thor Leader σε λιμάνι της Αργεντινής. Το σκάφος εξόρυξης θα διαπλεύσει σε διεθνή ύδατα και κάθε απόπειρα ανάμιξης με αυτό θα αποτελέσει παραβίαση του Διεθνούς Δικαίου, και εμείς έχουμε τις απαραίτητες και έτοιμες δυνάμεις στην περιοχή για να αντιμετωπίσουμε αυτό το πρόβλημα, αν η κυβέρνησή μας επιθυμεί κάτι τέτοιο».

Νωρίτερα μέσα στην εβδομάδα, ο επικεφαλής της Βασιλικής Αεροπορίας Sir Stephen Dalton, τράβηξε την προσοχή όταν ανέφερε κατά τη διάρκεια ομιλίας του την «αυξανόμενης έντασης κατάσταση που υπάρχει γύρω από τα Falkland» ως λόγο για να διατηρηθεί η ανωτερότητα της αεροπορίας της Βρετανίας.

Είναι ευρέως αποδεκτό ότι ο στρατός της Αργεντινής δεν έχει την ικανότητα να πραγματοποιήσει και άλλη εισβολή στα νησιά, τα οποία όπως και να ‘χει έχουν πολύ καλύτερη άμυνα απ’ότι είχαν προ τριακονταετίας, σημειώνει το σημερινό φύλλο του Independent. Παρόλα αυτά, συνεχίζει το άρθρο, η παρενόχληση πλοίων με προμήθειες και η άρνηση χρήσης λιμανιών της Αργεντινής, θα σήμαινε σημαντική αύξηση του κόστους για τις εταιρείες πετρελαίου και, όπως πιστεύουν ορισμένοι αναλυτές, αυτό μπορεί να γίνει το μέσο για να πεισθεί η Βρετανία και τα νησιά Falkland να έρθουν σε κάποια συμφωνία με την Αργεντινή.

Ορισμένοι στην Αργεντινή, από την άλλη, θεωρούν ότι η τρέχουσα κατάσταση μπορεί να οδηγήσει σε αναζωογόνηση της ακροδεξιάς της χώρας, η οποία βρίσκεται σε νάρκη από την πτώση της στρατιωτικής δικτατορίας. «Εδώ και αιώνες τα Falklands σήμαιναν πρόβατα, πιγκουίνοι και ψάρια – και παρόλα αυτά είχαμε έναν πόλεμο. Αν κάποιος εντοπίσει «μαύρο χρυσό» τότε τα πράγματα θα γίνουν άβολα και οι εθνικιστές θα αρχίσουν να σαλεύουν», είπε ο πολιτικός αναλυτής Frederico Thomsen στην πρωτεύουσα της Αργεντινής.


www.tvxs.gr - 18/2/2010 (http://tvxs.gr/news/%CE%BA%CF%8C%CF%83%CE%BC%CE%BF%CF%82/%CF%80%CE%B7%CE%B3%CE%AE-%CE%AD%CE%BD%CF%84%CE%B1%CF%83%CE%B7%CF%82-%CE%BC%CE%B5%CF%84%CE%B1%CE%BE%CF%8D-%CE%B1%CF%81%CE%B3%CE%B5%CE%BD%CF%84%CE%B9%CE%BD%CE%AE%CF%82-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CE%B2%CF%81%CE%B5%CF%84%CE%B1%CE%BD%CE%AF%CE%B1%CF%82-%CF%84%CE%BF-%CF%80%CE%B5%CF%84%CF%81%CE%AD%CE%BB%CE%B1%CE%B9%CE%BF-%CF%83%CF%84%CE%B1-%CE%BD%CE%B7%CF%83%CE%B9%CE%AC-falkland)