THMMY.gr

ΖΜΠΙΓΚΝΙΟΥ ΜΠΡΖΕΖΙΝΣΚΙ

«Αδύναμη η Ρωσία για έναν νέο ψυχρό πόλεμο»

Σταθερός επικριτής της «απερίσκεπτης», όπως την έχει χαρακτηρίσει, πολιτικής του προέδρου Μπους, ο πολωνικής καταγωγής πρώην σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας του προέδρου Κάρτερ, Ζμπίγκνιου Μπρζεζίνσκι, αποτελεί μία από τις πλέον νηφάλιες φωνές των ΗΠΑ, σε μια εποχή που, εξαιτίας των εκ του αδιάλλακτου Λευκού Οίκου παραγόμενων οξύνσεων, η καθαρή και ψύχραιμη ανάλυση της παγκόσμιας γεωστρατηγικής πραγματικότητας δεν είναι και ιδιαίτερα δημοφιλής.

Οι απόψεις του Μπρζεζίνσκι παρουσιάζουν πάντα ενδιαφέρον, κυρίως επειδή ο φορέας τους δεν είναι κάποιος ιδεολόγος πασιφιστής που γενικά και αόριστα βάλλει κατά του πολέμου, αλλά ένας πραγματιστής πολιτικός, που παρουσιάζει τα πράγματα ως έχουν, έστω και αν αυτό τον κάνει σε πολλούς δυσάρεστο. Με δυο λόγια, ο Μπρζεζίνσκι δεν είναι «περιστέρι», είναι «γεράκι», αλλά τουλάχιστον ένα γεράκι με αίσθηση της πραγματικότητας, κάτι που δύσκολα κάποιος μπορεί να ισχυριστεί για τα μέλη του εσώτερου κύκλου του νυν προέδρου των ΗΠΑ. (Τα βιβλία του Ζμπίγκνιου Μπρζεζίνσκι που κυκλοφορούν στην Ελλάδα, μέσω των οποίων μπορεί κάποιος να έρθει σε επαφή με τον πυρήνα των απόψεών του, είναι τα εξής: «Μεγάλη σκακιέρα», εκδ. Λιβάνη, «Η επιλογή», εκδ. Λιβάνη, «Γεωστρατηγική τριάδα», εκδ. Ευρασία.)

Στη συνέντευξη που παραχώρησε στην «Ε» ο Ζμπίγκνιου Μπρζεζίνσκι, με τον γνωστό, λιτό και λακωνικό τρόπο του, παρέχει μια σφαιρική εικόνα της παγκόσμιας κατάστασης τη δεδομένη στιγμή, σχολιάζοντας τον πόλεμο στο Ιράκ, τις τεταμένες σχέσεις ΗΠΑ-Ιράν, «το ξύπνημα της ρωσικής αρκούδας», την άνοδο της Αριστεράς στη Λατινική Αμερική, ενώ αναφέρεται και στις αμερικανικές προεδρικές εκλογές του 2008, αφού η κούρσα των υποψηφίων έχει ήδη αρχίσει.

- Ποιες χώρες θα έπρεπε να συμμετέχουν σε έναν ευρύτερο διάλογο για τη μελλοντική κατάσταση στη Μέση Ανατολή; Η επιτροπή Μπέικερ-Χάμιλτον συμπεριέλαβε σε αυτές το Ιράν και τη Συρία, ο πρόεδρος Μπους φαίνεται να διαφωνεί.

«Πριν από δύο εβδομάδες κατέθεσα ενώπιον της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της Γερουσίας, αναπτύσσοντας ένα πρόγραμμα τεσσάρων σημείων, το οποίο, κατά την άποψή μου, οι ΗΠΑ θα πρέπει να υιοθετήσουν. Και ένα στοιχείο-κλειδί αυτού του προγράμματος είναι η επιθυμητή, ακόμη και αναγκαία, συμμετοχή της Αμερικής σε σοβαρές συζητήσεις, σχετικά με τη μελλοντική σταθερότητα στο Ιράκ, με όλους -ανεξαιρέτως- τους γείτονές του».

Οχι σε τριχοτόμηση του Ιράκ

- Πόσο πιθανό είναι το σενάριο τριχοτόμησης του Ιράκ και ποια είναι η άποψή σας γι' αυτό;

«Είμαι εναντίον της όποιας αμερικανικής πρωτοβουλίας για τη διαίρεση του Ιράκ σε 3 κράτη.

Οποιαδήποτε τέτοια πρωτοβουλία θα ενέπλεκε την Αμερική σε παρατεταμένες σεχταριστικές όπως επίσης και εθνικές εδαφικές συγκρούσεις».

- Η Κοντολίζα Ράις δήλωσε πριν από λίγο καιρό ότι ο θάνατος των 3.000 Αμερικανών στρατιωτών στο Ιράκ ήταν μια δικαιολογημένη θυσία, ότι ο στόχος εξάπλωσης της δημοκρατίας άξιζε το τίμημα. Συμφωνείτε μαζί της;

«Ημουν εναντίον του πολέμου από την πρώτη στιγμή. Συνεπώς είναι φανερό ότι διαφωνώ με την Κοντολίζα Ράις».

- Κίνα και Ρωσία δεν εμφανίζονται ιδιαίτερα πρόθυμες για άσκηση πίεσης στο Ιράν, με αφορμή το θέμα του πυρηνικού του προγράμματος. Υπάρχει δυνατότητα στο κοντινό μέλλον να δημιουργηθεί ένας ισχυρότερος σινο-ρωσικός άξονας στην προσπάθεια των δύο χωρών να αντιμετωπίσουν την πρωτοκαθεδρία των ΗΠΑ στο παγκόσμιο σύστημα ισχύος;

«Εάν οι ΗΠΑ συνεχίσουν το είδος της πολιτικής που ακολούθησαν στη Μέση Ανατολή και επεκτείνουν αυτή την πολιτική με κάποιου είδους σύγκρουση με το Ιράν, τότε η δυνατότητα που αναφέρατε μπορεί να εξελιχθεί σε πιθανότητα».

- Η Ρωσία χρησιμοποιεί «το όπλο της ενέργειας» προκειμένου να σταθεροποιήσει τη θέση της στην παγκόσμια σκακιέρα. Πρόσφατα ο πρόεδρος Πούτιν έκανε κάποια ειρωνικά σχόλια για την εγκατάσταση αμερικανικών αντιπυραυλικών συστημάτων στην Πολωνία και την Τσεχία, ενώ ήρθε και σε «κόντρα» με τον υπουργό Αμυνας των ΗΠΑ Ρόμπερτ Γκέιτς στη διεθνή διάσκεψη του Μονάχου. Μπορεί αυτό να είναι το ξεκίνημα ενός νέου ψυχρού πολέμου; (Σε συνδυασμό με την παράξενη και μυστηριώδη ατμόσφαιρα που προέκυψε από τους φόνους της δημοσιογράφου Πολιτκόφσκαγια, του πράκτορα Λιτβινένκο κ.λπ.)

«Δεν νομίζω ότι ένας νέος ψυχρός πόλεμος αναβιώνει για τον πολύ απλό λόγο ότι η Ρωσία δεν είναι σε θέση να εμπλακεί σε κάποια σοβαρή ανανέωση του ψυχρού πολέμου. Εχοντας πει αυτό, νομίζω ότι υπάρχουν πολύ θλιβερές εσωτερικές πολιτικές τάσεις στη Ρωσία οι οποίες αντανακλώνται στις δολοφονίες, τόσο μέσα στη Ρωσία όσο και εκτός αυτής, πολιτικών αντιπάλων, πραγματικότητα που αποτελεί αντανάκλαση μιας σοβαρής πολιτικής οπισθοδρόμησης. Στην ουσία, τα μετριοπαθή δημοκρατικά επιτεύγματα μετά την πτώση της Σοβιετικής Ενωσης βρίσκονται σήμερα στη Ρωσία σε μεγάλη οπισθοχώρηση».

Η περίπλοκη Λ. Αμερική

- Ενα γενικό σχόλιο για την άνοδο των αριστερών κυβερνήσεων στη Λατινική Αμερική, την «πίσω αυλή» των ΗΠΑ.

«Θεωρώ ότι είναι εξαιρετικά απερίσκεπτο και απλουστευτικό να κάνουμε σαρωτικές γενικεύσεις για όλη τη Λατινική Αμερική. Η Λατινική Αμερική είναι μια περίπλοκη περιοχή και δεν νομίζω ότι μία και μοναδική φόρμουλα μπορεί να ορίσει τις διαφορετικές τάσεις που βρίσκονται εν εξελίξει στη Λατινική Αμερική. Ανάμεσα σε αυτές τις τάσεις υπάρχει μια νέα πραγματικότητα δημοκρατικού αντιαμερικανικού λαϊκισμού. Αυτό, υπό προϋποθέσεις, μπορεί να εξελιχθεί σε σοβαρή απειλή για τα παραδοσιακά αμερικανικά συμφέροντα και νομίζω ότι η Αμερική πρέπει να είναι διακριτική και επιδέξια στις αντιδράσεις της».

- Οι πλέον προβεβλημένοι υποψήφιοι των Δημοκρατικών για το 2008 είναι μία γυναίκα (η γερουσιαστής Κλίντον), ένας μαύρος (ο γερουσιαστής Ομπάμα) και ένας ισπανόφωνος (ο κυβερνήτης του Νιου Μέξικο Μπιλ Ρίτσαρντσον). Είναι οι Αμερικανοί ψηφοφόροι αρκετά ώριμοι για να προβούν σε μια τέτοια -κάπως επαναστατική- επιλογή για την προεδρία της χώρας;

«Νομίζω ότι η κατάσταση, όπως την περιγράφετε, είναι με πολλούς τρόπους ένα κομπλιμέντο για την Αμερική. Δεν σημαίνει ότι κάποιος από αυτούς τους τρεις υποψηφίους θα γίνει τελικά πρόεδρος της χώρας, είναι πολύ νωρίς ακόμη για να το πούμε, αλλά το γεγονός ότι τρεις άνθρωποι, εκ των οποίων η μία είναι γυναίκα, ο ένας μαύρος και ο άλλος ισπανόφωνος, είναι υποψήφιοι για την προεδρία των ΗΠΑ αποτελεί ένα πιστοποιητικό για την πραγματικότητα μιας αυθεντικά δημοκρατικής και ανεκτικής ποικιλότητας στην αμερικανική κοινωνία. Γι' αυτό είμαι υπερήφανος, όπως δεν είμαι υπερήφανος την τρέχουσα περίοδο για κάποιες πλευρές της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής».

Η πιθανότητα έως Casus belli

- Πόσο πιθανό είναι να έχουμε την κήρυξη ενός καινούργιου πολέμου από τον πρόεδρο Μπους, λίγο πριν από τις αμερικανικές προεδρικές εκλογές του 2008;

«Θέλω να τοποθετηθώ σε αυτό με μεγάλη ακρίβεια. Δεν νομίζω ότι υπάρχει μια ισχυρή πιθανότητα να συμβεί κάτι τέτοιο. Αλλά κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει τον κίνδυνο ότι κάποιες ενέργειες όπως και κάποια υπερβάλλουσα ρητορική μπορεί να συμβάλουν σε μια κλιμάκωση της έντασης, η οποία, με τη σειρά της, να παραγάγει κάποιο περιστατικό, το οποίο, με τη σειρά του, να χρησιμοποιηθεί ως casus belli».



ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 24/02/2007 (http://www.enet.gr/online/online_text/c=111,id=78340748)