THMMY.gr

Επικίνδυνο παιχνίδι με το δολάριο

Η αμερικανική πολιτική ευνοεί την πτώση του δολαρίου, για να μειωθούν τα ελλείμματα και να αυξηθούν οι εξαγωγές, αλλά αυτό ενέχει σημαντικούς κινδύνους για την οικονομία

(http://ta-nea.dolnet.gr/data/D2006/D1209/vz1oh10a.gif)
STEVEN WEISMAN

«Είναι ξεκάθαρο ότι το συμφέρον της χώρας είναι να υπάρχει ένα ισχυρό δολάριο». Αυτό περιορίστηκε να δηλώσει ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, Χένρι Πόλσον, μετά τη βουτιά που πραγματοποίησε το δολάριο στις διεθνείς αγορές συναλλάγματος, ιδιαίτερα έναντι νομισμάτων όπως το ευρώ, η στερλίνα, το κινεζικό γουάν και το ιαπωνικό γιεν. Μόνο που η δήλωση αυτή φαίνεται να έγινε για καθαρά τυπικούς λόγους, καθώς είναι η ίδια που χρησιμοποιείται κατά κόρον τα τελευταία 15 χρόνια (από το 1990) από τους επικεφαλής του οικονομικού επιτελείου στην Ουάσιγκτον, κάθε φορά που τίθεται τέτοιο ερώτημα. Δεν είναι λίγοι αυτοί που πιστεύουν ότι τα λόγια του κ. Πόλσον δεν απηχούν αυτό που πραγματικά θέλουν οι ΗΠΑ. Και αυτό επειδή η πολιτική που ακολουθεί η κυβέρνηση Μπους δείχνει ότι τάσσεται υπέρ ενός ασθενέστερου δολαρίου - ιδιαίτερα έναντι του κινεζικού γουάν αλλά και του ευρώ - ώστε να γίνονται πιο ανταγωνιστικές οι εξαγωγές και πιο ακριβές οι εισαγωγές, αυξάνοντας την παραγωγή στην Αμερική. Αν και οι κίνδυνοι που δημιουργούνται από την υποχώρηση του δολαρίου έναντι του ευρώ και της στερλίνας είναι μεγάλοι, φαίνεται πως οι ΗΠΑ εκτιμούν ότι αξίζουν τον κόπο επειδή και τα οφέλη είναι μεγάλα: το ασθενέστερο δολάριο τονώνει τις εξαγωγές αεροσκαφών, βιομηχανικού εξοπλισμού και άλλων προϊόντων εις βάρος της Ευρώπης.

«Πρέπει να χαίρεται»

«Ο Πόλσον πρέπει να χαίρεται που το ευρώ ανατιμάται», λέει ο επικεφαλής του Ινστιτούτου Πέτερσον για τη Διεθνή Οικονομία, Fred Bergsten, ο οποίος είναι υπέρμαχος του ασθενέστερου δολαρίου. Και προσθέτει με νόημα: «Ο Πόλσον όταν ανέλαβε τα καθήκοντά του βρέθηκε αντιμέτωπος με ένα τεράστιο εμπορικό έλλειμμα που έφτανε το ένα τρισ. δολάρια. Πρέπει να είναι ευχαριστημένος τώρα, που υπάρχει κάτι το οποίο δημιουργεί τις προϋποθέσεις για τη μείωση του ελλείμματος αυτού».

Η βουτιά του δολαρίου έχει αναστατώσει τους οικονομολόγους, ιδιαίτερα αν αναλογιστούμε ότι στις αρχές του μήνα υποχώρησε 2% μέσα σε μια εβδομάδα (12% από τις αρχές του έτους). Το ευρώ ενισχύθηκε στο 1,33 δολάριο (στα υψηλότερα επίπεδα των τελευταίων δύο ετών) και η στερλίνα άγγιξε τα 2 δολάρια (ρεκόρ 14ετίας).

Οι Ευρωπαίοι

Στην άνοδο του ευρώ συνέβαλαν και οι ίδιοι οι Ευρωπαίοι με όσα (δεν) είπαν. Ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών, Τιερί Μπρετόν, εξέφρασε την ανησυχία του για την πτώση του δολαρίου, υπογραμμίζοντας ότι οι εξαγωγές ήταν εκείνες που έδωσαν ώθηση στην ευρωπαϊκή οικονομία, όμως οι συνάδελφοί του στην Ευρώπη εμφανίστηκαν μάλλον αδιάφοροι. Στις αρχές του μήνα υποστήριζαν ότι το ισχυρό ευρώ δεν δημιουργεί (ακόμη) κινδύνους για την ανάπτυξη στην ευρωζώνη (τουλάχιστον όχι προτού «πιάσει» τα 1,40 δολάρια).

ʼλλος ένας λόγος για το ξεπούλημα του δολαρίου, λένε οι αναλυτές, είναι η απογοήτευση των αγορών από την πορεία της αμερικανικής οικονομίας, τη στιγμή που η ανάπτυξη στην Ευρώπη δείχνει να είναι μεγαλύτερη από εκείνη στις ΗΠΑ. Η προοπτική, εξάλλου, να αυξηθούν ακόμη περισσότερο τα επιτόκια στην Ευρώπη, όταν μάλιστα τα επιτόκια στις ΗΠΑ παραμένουν σταθερά, είναι μια ακόμη αιτία της υποχώρησης του αμερικανικού νομίσματος.

Έχει συνέπειες

Η ενίσχυση του ευρώ έναντι του αμερικανικού νομίσματος έχει αρκετές συνέπειες. Οι Ευρωπαίοι έχουν αρχίσει να αγοράζουν όλο και περισσότερα αμερικανικά προϊόντα επειδή αυτά γίνονται πιο φθηνά, ενώ οι Αμερικανοί τουρίστες δυσκολεύονται πλέον περισσότερο να επισκεφτούν την Ευρώπη (και το αντίθετο), επειδή όλα γίνονται για αυτούς πιο ακριβά. Την ίδια στιγμή, οι Αμερικανοί επενδυτές που δραστηριοποιούνται σε ξένες αγορές (π.χ. στην Ευρώπη) και έχουν κέρδη από εκεί (σε ευρώ) βγαίνουν κερδισμένοι από τη διαφορά, όταν τα μετατρέπουν σε δολάρια.

Η υποχώρηση του δολαρίου, όμως, έχει προκαλέσει προστριβές της Ευρώπης με την Κίνα. Οι Ευρωπαίοι επιχειρηματίες, όπως και οι Αμερικανοί συνάδελφοί τους, είναι εμφανώς ενοχλημένοι από τα φθηνά κινεζικά προϊόντα που κατακλύζουν την Ευρώπη. Τώρα, τα προϊόντα αυτά γίνονται ακόμη πιο ανταγωνιστικά, επειδή το γουάν υποχωρεί έναντι του ευρώ, λόγω της υποχώρησης του δολαρίου.

Οι φόβοι της Κίνας

Προβλήματα από τη βουτιά του δολαρίου φοβούνται ότι θα αντιμετωπίσουν και οι Κινέζοι. Πιστεύουν ότι η υποτίμηση του δολαρίου έναντι του γουάν θα πλήξει τις εξαγωγές τους και θα μειώσει την αξία όσων από τις επενδύσεις τους αποτιμώνται σε δολάρια. Κάτι τέτοιο θα δημιουργούσε πρόσθετες πιέσεις σε κινεζικές τράπεζες που διαχειρίζονται τις επενδύσεις αυτές. Η Κίνα μέχρι σήμερα δεν έχει αφήσει την αξία του γουάν να ανέβει στις διεθνείς αγορές συναλλάγματος, αγνοώντας τις εκκλήσεις των ΗΠΑ, καθώς το Πεκίνο αυτό το διάστημα προχωρά σε επίπονες οικονομικές μεταρρυθμίσεις - διαγραφή επισφαλειών, κλείσιμο ζημιογόνων κρατικών επιχειρήσεων κ.λπ. - και δεν έχει την πολυτέλεια να αντιμετωπίσει τις αντιδράσεις που θα δημιουργηθούν από βιομηχάνους και εργαζομένους, αν μειωθούν οι εξαγωγές.

Απειλή πληθωρισμού

Και οι ίδιοι οι Αμερικανοί, όμως, που αυτό το διάστημα φαίνεται να καλωσορίζουν (άτυπα) την υποχώρηση του δολαρίου, δεν κοιμούνται τόσο ήσυχοι τα βράδια. Μπορεί να ευνοούνται από την ανάπτυξη των εξαγωγών, όμως φοβούνται ότι, αν το αμερικανικό νόμισμα εξακολουθήσει να υποχωρεί με τέτοια ταχύτητα, θα δημιουργηθούν πληθωριστικές πιέσεις στις ΗΠΑ. Σε μια τέτοια περίπτωση η Κεντρική Τράπεζα των ΗΠΑ (FED) θα αναγκαστεί να αυξήσει το κόστος του δανεισμού επιβραδύνοντας ακόμη περισσότερο την αμερικανική οικονομία.

«Η πτώση του δολαρίου έχει και οφέλη και κινδύνους»», λέει ο πρόεδρος της Roubini Global Economics, Nouriel Roubini. «Ο κίνδυνος είναι ότι όλο και λιγότεροι ξένοι επενδυτές θέλουν να αγοράσουν δολάρια. Αν η πτώση του αμερικανικού νομίσματος επιταχυνθεί, οι επενδυτές αυτοί μπορεί να αρχίσουν να πουλάνε μαζικά επενδυτικά προϊόντα που έχουν αποκτήσει στις ΗΠΑ, προκαλώντας ανώμαλη προσγείωση της οικονομίας».

ΤΑ ΝΕΑ , 09/12/2006 (http://ta-nea.dolnet.gr/print_article.php?e=A&f=18712&m=I10&aa=1)

Εκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας προβλέπει 4,5% από 5,1% φέτος και ανησυχεί για ΗΠΑ

Επιβράδυνση της παγκόσμιας οικονομίας, κυρίως των πλουσίων

Του ΜΩΥΣΗ ΛΙΤΣΗ

Φρένο στην ανάπτυξη της παγκόσμιας οικονομίας βλέπει για το 2007 η Παγκόσμια Τράπεζα, κρούοντας τον κώδωνα κινδύνου για πιθανή κατάρρευση της αμερικανικής φούσκας ακινήτων.

Στην ετήσια έκθεσή της, που δόθηκε προχθές αργά το βράδυ στη δημοσιότητα, η Παγκόσμια Τράπεζα εκτιμά ότι το 2007 η ανάπτυξη της παγκόσμιας οικονομίας θα περιοριστεί στο 4,5% από 5,1% φέτος, για να ανακάμψει ελαφρά στο 4,6% το 2008.

Τη μερίδα του λέοντος στην παγκόσμια ανάπτυξη καταλαμβάνουν οι αναπτυσσόμενες χώρες, με αναμενόμενη ανάπτυξη 7% το 2006, σχεδόν διπλάσια σε σχέση με τον αναπτυγμένο κόσμο για να πέσει στο 6,4% το 2007 και 6,1% το 2008.

Αντίθετα, η ανάπτυξη στον ανεπτυγμένο κόσμο θα κυμανθεί στο 3,1% φέτος για να πέσει στο 2,4% το 2007, ανακάπτοντας στο 2,8% το 2008. «Το χάσμα μεταξύ αναπτυσσόμενων και υψηλού εισοδήματος χωρών διευρύνεται. Οι αναπτυσσόμενες χώρες έχουν τη δυνατότητα να επιταχύνουν, ενώ οι υψηλού εισοδήματος χώρες δεν μπορούν», είπε χαρακτηριστικά ο οικονομολόγος της Παγκόσμιας Τράπεζας Χανς Τίμερ, παρουσιάζοντας προχθές την έκθεση στους δημοσιογράφους στην Ουάσιγκτον.

* Το φρένο στην παγκόσμια ανάπτυξη οφείλεται στην αναμενόμενη αμερικανική επιβράδυνση. Η Παγκόσμια Τράπεζα, αν και εκτιμά ότι η αμερικανική οικονομία θα προσγειωθεί ομαλά, προειδοποιεί ότι μια ενδεχόμενη κατάρρευση της αμερικανικής αγοράς ακινήτων μπορεί να προκαλέσει μεγαλύτερη από την αναμενόμενη επιβράδυνση, με σοβαρές επιπτώσεις στις ανεπτυγμένες χώρες.

Κάτω από 10% η Κίνα

Για την ταχύτερα αναπτυσσόμενη οικονομία του κόσμου, την Κίνα, η έκθεση προβλέπει ότι ίσως για πρώτη φορά εδώ και πολλά χρόνια η ανάπτυξη πέσει κάτω του 10%, στο 9,6% το 2007 και 8,7% το 2008.

Η έκθεση αναφέρεται και στην παγκοσμιοποίηση, η οποία θεωρεί ότι θα επιφέρει ταχύτερη αύξηση στο μέσο εισόδημα τα επόμενα 25 χρόνια. Αν όμως δεν γίνει σωστή διαχείριση, η προβλεπόμενη λόγω παγκοσμιοποίησης ανάπτυξη θα προκαλέσει μεγαλύτερη ανισότητα και ενδεχομένως σοβαρά περιβαλλοντικά προβλήματα.

Η Παγκόσμια Τράπεζα πάντως εκτιμά ότι το 2030 ο αριθμός των ανθρώπων που ζουν με λιγότερο από ένα δολάριο την ημέρα στον κόσμο θα μειωθεί στο μισό, από 1,1 δισ. σε 550 εκατ., με την Αφρική να συνεχίζει να καταγράφει τα υψηλότερα επίπεδα φτώχειας.


ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 14/12/2006 (http://www.enet.gr/online/online_text/c=114,id=907492)